طرح نوسازي ناوگان حمل ونقل عمومي سنگين پيرو دستور رئيس جمهوري و ابلاغ وزير صنعت، معدن و تجارت در دستور كار سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران (ايدرو) قرار گرفته است. در اين طرح كه با هدف بهينه سازي مصرف سوخت و كاهش آلودگي هاي زيست محيطي تعريف شده، با تخصيص حداكثر 50 درصد قيمت فروش خودروها به عنوان يارانه از سوي دولت از محل صرفه جويي حاصل از كاهش مصرف سوخت، تعداد 202 هزار و 500 دستگاه انواع خودروي تجاري سنگين طي سه سال جايگزين خودروهاي فرسوده موجود مي شوند.
در 16 بهمن سال 96 رئيس جمهوري طرح نوسازي ناوگان حمل و نقل جاده اي و درون شهري و طرح هاي اشتغال‌زايي را عنوان و در 19 بهمن همان سال اين طرح به ايدرو به عنوان ستاد اجرايي ابلاغ شد. اين طرح نوسازي 202 هزار و 500 دستگاه ناوگان حمل و نقل فرسوده را در برمي گيرد كه شامل اتوبوس، كاميون، كشنده، كاميونت و ميني بوس بوده و قرار است در مدت سه سال بازسازي و نوسازي و در واقع جايگزين شوند.
اين طرح 76 هزار و 500 دستگاه انواع اتوبوس و ميني بوس و 126 هزار دستگاه كاميون و كاميونت را شامل مي شود.
** وضعيت ناوگان حمل ونقل كشور
در شهرستان ها و كلانشهرها آمار خودروهاي فرسوده بالاست اما اثرات آلايندگي آن بطور دقيق مشخص نيست زيرا حتي خودروهاي با قدمت 50 تا 60 سال هنوز در جاده ها تردد دارند. برخي خودروها نيز از استانداردهاي لازم برخوردار نيستند كه بخش عمده اي نيز ثبت نمي شود.
در تهران كاميون ها از ساعت 12 شب به بعد تردد آزاد دارند كه ميزان زيادي آلايندگي دارند، به طوري كه روزانه هشت تن اجزاي آلايندگي به هوا منتشر مي شود. بيش از 50 درصد اين تعداد مربوط به كاميون هايي است كه در سطح شهر تردد مي كنند كه با اجراي اين طرح و جايگزيني خودروهاي با استاندارد يورو 5 نيمي از آلايندگي ها از بين خواهد رفت.
با احتساب نوسازي 202 هزار و 500 دستگاه خودرو، صرفه جويي كل ناوگان در مصرف سوخت طي هفت سال 25 هزار و 400 ميليون ليتر و صرفه جويي روزانه اين طرح در كل ناوگان 9.9 ميليون ليتر خواهد بود. كل يارانه تخصيص يافته در يك سال مبلغ يك ميليون و 526 هزار دلار و در هفت سال 10 ميليون و 666 هزار دلار خواهد بود.
** تامين منابع ارزي
منابع ارزي مورد نياز اين طرح از طريق صرفه جويي در مصرف سوخت خودروها تامين مي شود. منابع ارزي در سال نخست اجراي طرح از طريق صندوق توسعه ملي و در سال هاي بعد از طريق فاينانس تامين خواهد شد. بخشي از منابع ريالي مورد نياز انجام طرح از طريق شبكه بانكي به صورت تسهيلات 60 ماهه به متقاضيان ارائه خواهد شد. آورده نقدي متقاضيان در مرحله ثبت نام 20 درصد ارزش خودرو است.
** اعتبارات تخصيص يافته
آنچه از سوي شوراي اقتصاد مصوب شده 10 ميليارد و 666 ميليون دلار براي سه سال است كه تا امروز يك ميليارد و 500 ميليون يورو توسط صندوق توسعه ملي براي اجراي طرح در سال نخست تامين شده است.
بانك هاي عامل و بانك مركزي، وزرات راه و وزارت كشور و سازمان بهينه سازي سوخت ارگان هايي هستند كه وظايفي را به عهده دارند. بازپرداخت اين مبلغ تخصيص داده شده بايد با صرفه جويي انجام شود، بنابراين سامانه هايي تشكيل شده كه شرايط ثبت نام را اعلام مي كنند و پس از آن ميزان پيمايش به وزارت نفت اعلام مي شود و وزارت نفت نيز با در نظرگرفتن ميزان صرفه جويي براي بازپرداخت مبالغ اقدام خواهد كرد.
** مزاياي اجراي طرح
اجراي اين طرح موجب كاهش مصرف سوخت، كاهش آلايندگي، بالابردن امنيت در جاده ها مي شود.
در طرح هاي قبلي دولت در كنار آورده متقاضيان، كمك مي كرد، اما در طرح حاضر دولت 50 درصد هزينه خريد را مي پردازد، با مصوبه دولت براي30 درصد مبلغ تسهيلات با بهره 18 درصد و 60 ماهه تخصيص داده شده و فقط 20 درصد از كل مبلغ را متقاضي مي پردازد.
** قيمت تمام شده خودروها
قيمت فروش خودروها از طريق وزارت صنعت و سازمان حمايت مصرف كنندگان و توليدگنندگان كنترل مي شود. در قيمت تمام شده نيز هزينه هايي وجود دارد كه در اين طرح حذف مي شود تا قيمت تمام شده كاهش يابد.
به ازاي هر خودرويي كه از ناوگان خارج شود، يك خودرو جايگزين خواهد شد. همچنين در فرآيند اسقاط سعي شده كمترين زمان را داشته باشيم تا خودروي جديد سريعتر تحويل شوند.
** آخرين وضعيت ثبت سفارش و ارز تخصيص يافته
تاكنون 42 هزار و 341 ثبت سفارش به ارزش يك ميليارد و 992 ميليون يورو انجام شده كه توسط 19 خودروساز شركت كننده در اين طرح به انجام مي رسد.
همچنين براي 23 هزار و 714 دستگاه خودروي سنگين «مسدودي ارزي» از طريق منابع صندوق توسعه ملي اخذ شده كه تاكنون بيش از 360 دستگاه توليد شده و آماده تحويل به متقاضيان است.
«مسدودي به معناي ارز تخصيص يافته به بانك عامل است.»
شيوه نامه اعطاي تسهيلات ريالي با پيگيري هاي به عمل آمده توسط بانك مركزي به بانك هاي عامل ابلاغ شده كه متقاضيان مي توانند با مراجعه به شعب بانك ها از تسهيلات ريالي معادل 30 درصد قيمت خودرو بهره مند شوند.
....................................................................................
** قائم مقام سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران (ايدرو)
نوسازي خودروهاي فرسوده كشور موضوع بسيار مهمي است كه در سال هاي گذشته به خوبي مورد توجه قرار نگرفته و نتيجه اين مساله حضور و تردد خودروهايي با عمر بالا در ناوگان حمل و نقل كشور و آلودگي شديد هوا بويژه در كلان شهرهاست.
