به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریكا از زمانی كه پای در كاخ سفید گذاشت، سیاست تغییر و خروج از قوانین را كلید زده است؛ از حذف اعضای كابینه و دولتمردان تا لغو پیمان‌های دولت های سابق و نقض قوانین بین‌المللی و تعهدات آمریكا. وی با گسترش دامنه این رویكرد، تقابل با بسیاری از كشورها از جمله متحدان واشنگتن در اتحادیه اروپا را دوچندان كرده است.
خروج از معاهده‌های آب‌وهوایی پاریس، برجام، توافق موشك‌های هسته‌ای میان برد، آسیا - پاسیفیك(تی پی پی)، پیمان جهانی سازمان ملل برای بهبود مهاجران و پناهندگان، تعلیق عضویت آمریكا در شورای حقوق بشر سازمان ملل و سازمان علمی و فرهنگی یونسكو، توقف كمك‌های داوطلبانه به برخی نهادهای سازمان ملل، به رسمیت شناختن حاكمیت رژیم صهیونیستی بر جولان اشغالی سوریه و قدس شریف برخلاف قطعنامه‌های صریح شورای امنیت، افزایش تعرفه‌های تجاری با اعضای اتحادیه اروپا، چین و ... به بهانه ناعادلانه تجارت دوسویه از جمله اقدامات ترامپ بوده كه خشم جامعه جهانی را در پی داشته است.
توجیه دولت ترامپ از این سیاست‌ها، تحقق دكترین «اول آمریكا» بوده اما به گفته رسانه‌های منتقد كاخ سفید در اروپا، این رویكرد چیزی جز سرشكستگی بیشتر در جهان و تمسخر واشنگتن در پی نداشته است.
رئیس جمهوری آمریكا در ادامه این اقدامات یكجانبه‌گرایی در نقض تعهدات، روز جمعه 6 اردیبهشت ماه اعلام كرد، واشنگتن امضای خود را از معاهده تجارت تسلیحاتی پس گرفته و از آن خارج می‌شود.
ترامپ كه بارها مخالفت خود را با سیاست‌های دموكرات‌ها در كنترل تسلیحات ابراز داشته، در جمع انجمن سلاح آمریكا، این معاهده را «به شدت ناسازگار» توصیف كرد.
مذاكرات مربوط به این پیمان با حمایت سازمان ملل متحد در سال 2013 در دولت 'باراك اوباما' به امضا رسید اما هرگز نمایندگان آمریكا آن را تصویب نكردند.
هرچند این اقدام ترامپ اثر عملی بدنبال ندارد و نگاه تبلیغاتی حزب جمهوریخواه برای تاثیرگذاری بر افكار عمومی در انتخابات ریاست جمهوری 2020 تلقی شده اما این معاهده بدنبال جلوگیری از انتقال غیرقانونی اسلحه بوده و تلاش دارد از فروش تسلیحات در شرایطی كه شورای امنیت، ممنوعیت‌های تسلیحاتی وضع كرده، جلوگیری كند.
نزدیك به 100 كشور از جمله متحدان واشنگتن در اروپا، این معاهده را تصویب كرده‌اند.
این معاهده كه در دسامبر 2014 اجرا شد، كشورهای عضو را ملزم می‌كند تا سوابق انتقال بین‌المللی تسلیحات را ثبت كرده و مانع از انتقال فرامرزی تسلیحات بگونه‌ای شوند كه در نقض حقوق بشر یا حمله به غیرنظامیان استفاده نشود.
اتحادیه اروپا در واكنش به اقدام رئیس جمهوری آمریكا هشدار دارد كه خروج از معاهده تجارت تسلیحاتی مانع از مبارزه جهانی با قاچاق اسلحه می‌شود.
براساس گزارش خبرگزاری فرانسه، «فدریكا موگرینی» رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، تصمیم ترامپ برای پس گرفتن امضا از این معاهده را مانع از شفافیت در تجارت بین‌المللی سلاح، جلوگیری از قاچاق اسلحه و مبارزه با انحراف از سلاح‌های متعارف دانست.
موگرینی تاكید كرد كه این معاهده عاملی برای «كمك به تلاش‌های بین‌المللی برای تضمین صلح، امنیت و ثبات» است.
در كنار این اقدامات خلاف قوانین بین‌المللی دولت ترامپ، سیاست‌های تجاری با اعمال تعرفه‌های جدید بر كالاهای متحدان اروپایی و آسیایی به بهانه دفاع از منافع اقتصادی این كشور، شكاف میان واشنگتن با همراهان چندین ساله این كشور افزایش داده است.
ترامپ در سیاستی كه برای كاخ سفید در پیش گرفته، تصریح كرده «دنیا، عرصه‌ای از رقابت مستمر» است و هر چیزی حتی سیاست خارجی باید «مبادله‌ای» باشد تا بتواند هدفگذاری «اول آمریكا» را محقق سازد.
به اعتقاد ترامپ، معاهده‌هایی كه برای آمریكا منفعت چندانی نداشته باشد، در برابر «امنیت ملی آمریكا» قرار دارد و نیازی به پذیرش آنها نیست.
از نگاه تحلیلگران سیاسی و اقتصادی، این رویكرد دولت ترامپ در برابر دیگر كشورها و خروج از معاهده‌ها، چیزی جز عقبگرد سیاست خارجی آمریكا و دور شدن از متحدان در اروپا و آسیا نبوده و از سوی دیگر، ضرورت اتخاذ رویكرد جدید اتحادیه اروپا برای جداكردن راه پیشین از واشنگتن را دوچندان كرده است.
پرسشی كه مطرح می‌شود، اینكه آیا اتحادیه اروپا اقدام عملی در برابر سیاست‌ها و اقدامات یكجانبه‌گرایی دولت ترامپ داشته و اینكه توان چنین كاری را دارد؟
** اروپا بدنبال چندجانبه‌گرایی
چالش‌های متعددی كه ترامپ از زمان روی كار آمدن در كاخ سفید با جامعه جهانی و مناسبات این كشور با اتحادیه اروپا ایجاد كرده، سبب شده تا رهبران قاره سبز بدنبال راهكاریی برای برون رفت از این چالش ها باشد.
به اعتقاد تحلیلگران، اروپا اكنون بر سر دو راهی «وابستگی» یا «استقلال» از آمریكا قرار دارد.
مقام‌های اروپایی تاكنون واكنش‌های مختلفی به سیاست‌های یكجانبه‌گرایانه ترامپ داشته‌اند؛ از جمله «ژان كلود یونكر» رئیس كمیسیون اروپا تصریح كرده، «زمان آن فرارسیده تا اتحادیه اروپا، رهبری بین‌المللی‌اش را نشان داده و وابستگی به آمریكا را پایان دهد... واشنگتن قدرت خود را به عنوان یك بازیگر بین‌المللی از دست داده و در بلندمدت نیز نفوذش را از دست خواهد داد.»
«آنگلا مركل» صدراعظم آلمان نیز ضمن حمایت از موضع یونكر، بر پایان اتكای اروپا به آمریكا تایید كرده است.
تارنمای اینترنتی شبكه «راشاتودی» اردیبهشت سال گذشته درباره اقدامات ترامپ در پی خروج از برجام، این اقدام را بی‌توجهی به منافع متحدان اروپایی قلمداد كرد كه بعد از توافق هسته‌ای، بار دیگر وارد روابط تجاری با ایران شدند.
از نگاه این رسانه، اقدام كاخ سفید در مجازات شركت‌های اروپایی به دلیل تجارت با ایران، نشانه رفتار قلدرمابانه واشنگتن آن هم به دلیل وابستگی اقتصادی اروپا به آمریكا است.
اروپا و آمریكا پیش از حضور ترامپ در كاخ سفید، روابط اقتصادی تجاری بسیار خوبی داشتند به طوری كه بزرگترین شركای تجاری یكدیگر به شمار می‌روند و در این میان سهم كشوری همچون آلمان در صادرات به آمریكا بسیار پررنگتر از بقیه است.
دونالد ترامپ در توجیه خروج از پیمان‌های تجاری جمعی گفته است: «پیمان‌های تجاری دوجانبه با كشورها به آمریكا اجازه می‌دهد اگر دولتی رفتار نادرستی انجام داد، به سرعت در مدت 30 روز به پیمان تجاری خود با آن كشور پایان دهد.»
این سیاست یكجانبه‌گرایی ترامپ با خروج از معاهده‌ها و جنگ تجاری با دیگر كشورها، فرصت بی‌سابقه‌ای برای نزدیكی چین و اتحادیه اروپا با هدف حمایت از قوانین تجارت بین‌المللی و چندجانبه‌گرایی در برابر سیاست كاخ سفید فراهم كرده است.
«فدریكا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در فوریه 2017 (بهمن 96) در پكن تاكید كرد كه پكن و بروكسل می‌توانند در ایجاد توسعه و ثبات مناطق بحرانی در غرب آسیا و شاخ آفریقا در كنار هم قرار بگیرند و همكاری استراتژیك داشته باشند.
متحدان اروپایی آمریكا با اذعان به وابستگی‌های تجاری و اقتصادی آنها به واشنگتن، تصریح كرده‌اند كه می‌خواهند همانند چین كه در سالیان اخیر توسعه اقتصادی و نظامی خود را سرعت بخشیده و به یك رقیب جدی برای آمریكا تبدیل شده، دامنه وابستگی خود به واشنگتن را كاهش دهند.
براین اساس بود كه كاخ الیزه فروردین سال جاری میزبان نشستی با حضور رئیسان جمهوری چین و فرانسه، صدراعظم آلمان و رئیس كمیسیون اروپا درباره مسایلی همچون «صلح و امنیت بین‌المللی» بود.
«تقویت نگاه چندجانبه‌گرایی و همكاری‌ها با چین در مقابل نگاه یكجانبه‌گرایی اول آمریكا دولت ترامپ» از جمله موارد مورد تاكید شده طرفین بود تا گام‌های عملی در این زمینه برداشته شود.
در این شرایط كه اقتصاد جهان متاثر از سیاست‌های ترامپ دچار التهاب شده، اتحادیه اروپا به چین برای توسعه بازارهای تجاری نگاه ویژه‌ای دارد.
همسویی اتحادیه اروپا با چین برای گسترش «تجارت آزاد» افزایش یافته و پكن خود را به كشورهای اروپایی به عنوان وزنه مقابل ترامپ نزدیك كرده كه با استقبال رهبران اروپا بویژه آلمان به عنوان یك كشور صادركننده همراه شده است.
این موضوع در نشست الیزه نیز مطرح و «شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین، نوسازی و تقویت نهادهایی مانند سازمان ملل متحد و سازمان تجارت جهانی را خواستار شد كه از سوی دولت كنونی آمریكا تضعیف شده است.
براساس گزارش «فرانس 24»، «امانوئل مكرون» رئیس جمهوری فرانسه نیز تاكید دارد كه اراده پاریس همراه با اتحادیه اروپا، برای حركت رو به جلو با چین برای ایجاد یك همكاری قوی چندجانبه‌گرایی است.
موضوع «چندجانبه‌گرایی» به اندازه‌ای برای رهبران اتحادیه اروپا اهمیت یافته كه مكرون، گفت‌وگوهای چین و اروپا برای تداوم آن با هدف «نظم نوین جهانی» را غیرقابل اجتناب دانست و تاكید كرد كه نباید نسبت به آن چشم‌پوشی كرد.
رئیس جمهوری فرانسه تاكید دارد: «آنچه ما خواهان ساختن با یكدیگریم، چارچوب بازسازی شده از چندجانبه‌گرایی است كه عادلانه تر و متوازنتر از گذشته باشد.»
از نگاه رسانه‌های اروپایی، نشست كاخ الیزه فرصت مناسبی برای پاریس و اتحادیه اروپا برای مقابله با سیاست‌های یك جانبه گرایانه ترامپ بوده تا از این طریق روابط خود را با چین به بالاترین سطح ممكن برسانند.
رویكرد دیگر اتحادیه اروپا برای تقابل با آمریكا، حضور بیشتر در مسیر جدید جاده ابریشم است. این موضوع نیز در نشست كاخ الیزه مطرح شد و آنها ضرورت «ایفای نقش» اروپایی‌ها در این مسیر را خواستار شدند.
جاده ابریشم مدرن با هزینه بیش از 900 میلیارد دلاری، از طریق شبكه‌ای از راه‌ها، بنادر، خطوط آهن و فرودگاه‌ها، چین را به اروپا متصل می‌كند؛ اهمیت این مسیر، آمریكا و برخی اعضای اتحادیه اروپا را از نفوذ فزاینده چین در این قاره نگران كرده است.
** امنیت اروپا، بازی ترامپ با بروكسل
در كنار این موضوع‌ها، اروپا معتقد است كه فضای امنیتی كنونی در جهان با رویكرد كاخ سفید در مسیر ناهمگون و نگران كننده‌ای در حال حركت است؛ بنابراین «چندجانبه‌گرایی در بخش امنیت بین‌الملل» در تعامل با دیگر كشورها همچون چین باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
تارنمای اینترنتی راشاتودی در این رابطه نوشت: نگرانی اروپا از تقابل با كاخ سفید فقط به مساله اقتصاد برنمی‌گردد بلكه فراتر از آن بوده و بروكسل نگران امنیت خود است. واشنگتن به سادگی از متحدان اروپایی برای اهدافش همچون خنثی‌سازی قدرت رقبای روس و چینی استفاده می‌كند.»
نگرانی امنیتی اروپا از تقابل با كاخ سفید به این دلیل است كه پس از جنگ جهانی دوم، چتر امنیتی آمریكا بر سر اروپا سبب وابستگی بیشتر بروكسل به واشنگتن شده است. ضمن آنكه ترامپ بارها اعلام كرده كه این قاره باید هزینه‌های خود را در ناتو پرداخت كند.
ترامپ سال گذشته، موارد مطرح شده در كارزار انتخاباتی درباره پرداخت بدهی و افزایش سهم مالی كشورهای اروپایی در ناتو را تكرار و تصریح كرد كه هزینه امنیت اروپا را نباید آمریكا بپردازد.
این سخنان با واكنش امانوئل ماكرون رئیس جمهوری فرانسه همراه شد كه با تاكید به لزوم تشكیل ارتش واقعی در اروپا گفته بود: ما به اروپایی نیاز داریم كه به تنهایی و بدون وابستگی به آمریكا از یك ارتش حقیقی برخوردار باشد و به شكل مستقل‌تری بتواند از خود دفاع كند.
این جدل لفظی، با واكنش تند ترامپ ادامه یافت و او این اظهارات ماكرون را «توهین آمیز» خواند و در توئیتی نوشت: اگر ارتش آمریكا در دو جنگ جهانی به یاری فرانسه نشتافته بود، امروز ای بسا فرانسویان به زبان آلمانی سخن می‌گفتند.
ماكرون در پاسخ به ترامپ یادآوری كرد كه لازمه ائتلاف احترام است.
رئیس جمهوری فرانسه همچنین اواخر آبان سال گذشته در این رابطه به شبكه تلویزیونی سی‌ان‌ان گفته بود، «او مایل نیست كشورهای اروپایی برای خرید تجهیزات نظامی آمریكا هزینه‌های دفاعی خود را افزایش دهند؛ اگر قرار بر افزایش بودجه نظامی كشورهای اروپایی است، هدف از آن باید در درجه نخست تامین استقلال نظامی اروپا باشد.»
آنگلا مركل صدراعظم آلمان نیز از پیشنهاد تشكیل یك ارتش مستقل اروپایی استقبال كرد.
البته رئیس جمهوری فرانسه اوایل مهر سال 1396 در دانشگاه سوربن از ایجاد ارتش واحد اروپا حمایت كرده و گفته بود این نیروی دفاعی باید بر فرهنگ راهبردی مشترك استوار باشد و ناتوانی در این زمینه، اعتبار كشورهای اروپایی را به خطر می‌اندازد.
تقابل اروپا با ترامپ در این زمینه همچنان ادامه دارد كه در نوك پیكان این جدل با كاخ سفید، رئیس جمهوری فرانسه است كه تاكید دارد: «در اوایل دهه آینده اتحادیه اروپا باید به یك نیروی نظامی، یك بودجه دفاعی مشترك و همچنین یك دكترین واحد مجهز شود.»
«در مقابل تروریسم بین‌المللی، این نیروی نظامی مشترك باید سپر دفاعی اروپا باشد... شاخه‌های تروریسم در سرتاسر اروپا در حال رشد است... باید یك دادسرای اروپایی نیز علیه جنایات سازمان یافته و تروریسم تشكیل دهیم.»
هرچند این سیاست رهبران اروپا برای تشكیل «ارتش اروپایی» از نگاه بسیاری از كارشناسان سیاسی این اتحادیه، رویایی بیش نیست و نباید انتظار تشكیل آن را داشت.
از نگاه آنها، بیشتر كشورهای اروپایی بویژه در بخش شرقی، حلقه به گوش كاخ سفید بوده و خریدار تجهیزات نظامی آمریكا هستند.
در عین حال، آمریكا بزرگترین تامین كننده مالی ناتو بوده و رهبری این ائتلاف نظامی را با خود خواهد داشت تا بتواند سیاست خود در برابر روسیه را به پیش ببرد.
رئیس جمهوری آمریكا با لغو یكجانبه «پیمان مربوط به موشك‌های اتمی میان برد در اروپا»، باعث شد تا ناتو هزینه توسعه سامانه دفاع ضد موشك‌های دوربرد در اروپای مركزی را متقبل شود.
با توجه به تقابل جدید كاخ سفید با كرملین با اعمال تحریم‌های اقتصادی و همراهی اروپا با این تحریم‌ها، در عمل میان روسیه و اتحادیه اروپا نه تنها فاصله افزایش یافته، بلكه نگرانی امنیتی بروكسل در تقابل با واشنگتن و مسكو دوچندان شده است.
** سرانجام تقابل اروپا با آمریكایِ ترامپ
رهبران اروپایی با تشكیل اتحادیه اروپا، افزایش قدرت و استقلال از آمریكا و ایفای نقش بیشتر در سیاست‌های جهانی و نوعی رقابت با آمریكا را دنبال می‌كنند اما واقعیت‌های كنونی از رفتار و واكنش رهبران اروپایی در برابر سیاست‌های یكجانبه‌گرایی ترامپ، نشان داده كه وابستگی اقتصادی و امنیتی این قاره به آمریكا، سبب انفعال در برابر رفتارهای كاخ سفید شده است.
به اعتقاد كارشناسان و دلتمردان اروپایی، قدرت اقتصادی و نظامی آمریكا شاید بتواند به حفظ این وضعیت یكجانبه‌گرایی كاخ سفید كمك كند اما در ادامه مسیر، به طور حتم این بازی یك طرفه تغییر خواهد كرد.
واكنش سران برخی كشورها در برابر سیاست‌های یكجانبه ترامپ، امید به تغییرات بنیادین در رویكرد اتحادیه اروپا برای خارج شدن از زیر سایه آمریكا را دوچندان كرده اما هرچه زمان به جلوتر می‌رود، انفعال اتحادیه اروپا در برابر كاخ سفید بیشتر مشاهده می‌شود، زیرا در این 2 سال، واكنش‌های عملیاتی مشاهده نشده است.
سیاست كاخ سفید از زمان حضور ترامپ به سمتی پیش رفته كه از نگاه بسیاری از رقبای اروپایی و آسیایی واشنگتن، بازگشت به دوران جنگ سرد است؛ آن هم در حالیكه اروپا به خوبی می‌داند كه دور جدیدی از جنگ سرد آمریكا با روسیه، برای منافع اروپا خطرناك و زیان‌آور است؛ بنابراین ضروری است «نظمی نوین» برای دوری از این فضای تنش‌زا حاكم شود.
به اعتقاد متحدان دیرینه آمریكا در اروپا، سیاست‌های ترامپ به سمت تضعیف چهارچوب این نظم بوده و واشنگتن، تعهد آمریكا به یك نظم قاعده محور را زیر سئوال برده است.
«املی ثورنبری» وزیر امور خارجه دولت در سایه انگلیس، از ترامپ به عنوان تهدیدی برای نظم جهان یاد كرده و گفته است: سخنان دونالد ترامپ درباره معاهده تجارت اسلحه، آخرین مصداق این واقعیت است كه او رهبر جهان آزاد نیست؛ هرگز نبوده و شایستگی افتخار سفر رسمی به انگلیس را ندارد.
«او مایه رسوایی برای مسئولیتی است كه برعهده دارد و تهدیدی برای نظم جهان ماست.»
روزنامه واشنگتن پست در زمان خروج ترامپ از برجام و تنش او با متحدانش نوشت: «با نگاهی به گذشته می‌توان دریافت كه دوران سلطه آمریكا به میزان قابل توجهی كوتاه بود.»
«در كنار تنش و درگیری‌های سیاسی، چالش‌های اقتصادی با متحدان اتحادیه اروپا و غیره، انزوای آمریكا را بیشتر و نفوذ واشنگتن در امور دنیا را نزولی كرده است.»
به نوشته تحلیلگر این روزنامه، یك كشور فقط با نیروی نظامی به یك قدرت برتر تبدیل نمی‌شود بلكه باید مفهومی از امور جهانی را اجرایی تا دیگران را جذب كند و این امكان برایش فراهم شود كه اهداف خود را به پیش برده و ارزش‌هایش را بیش از پیش تقویت كند.
«ژرار آرو»(Gerard Araud) سفیر پیشین فرانسه در واشنگتن كه اواخر فروردین سال جاری ماموریت وی پایان یافت در گفت‌وگو با روزنامه «فایننشال تایمز» درباره این رویكرد رئیس جمهوری آمریكا گفت: «دونالد ترامپ در حال ساخت یك باشگاه جهانی پوپولیستی است؛ تفاوتی بین رئیس جمهوری آمریكا و دیگر سیاستمداران پوپولیست در سراسر اروپا وجود ندارد.»
هرچند مجموعه دولتمردان ترامپ كه طرفدار «اول آمریكا» در سیاست خارجی آمریكا هستند، نشان داده‌اند كه توجهی به این اظهارات نمی‌كنند و به عنوان یك قدرت برتر اقتصادی و نظامی، برای یكه‌تازی در جهان هركاری انجام خواهند داد، اما «ریموند آرون» نظریه پرداز فرانسوی در این زمینه گفته: «توان یك قدرت بزرگ زمانی رو به كاهش می‌نهد كه این قدرت دیگر در خدمت یك دیدگاه نباشد.»
به اعتقاد كارشناسان سیاسی، رویكرد ترامپ در مقابله با كشورها از طریق تشدید تحریم و خروج از پیمان‌های بین‌المللی، با تاثیر قرار دادن روابط آتلانتیك شمالی، فروپاشی قدرت جهانی آمریكا را سرعت بخشیده و تلاش‌های ملی برای فرار از شبكه‌های تحت كنترل جهانی واشنگتن را بیشتر می‌كند.
تلاش بسیاری از كشورها برای استفاده از ارز ملی در مبادلات تجاری و تشكیل سازوكارهای جدید برای مبادلات مالی كه خارج از بخش نظارتی آمریكا باشد، از جمله پیامدهای سیاست آمریكا در تقابل با متحدان اروپایی و آسیایی به شمار می‌رود كه این مساله، به تدریج وابستگی اقتصادی به آمریكا و ارز دلار را كمرنگ تر خواهد كرد.
تارنمای اینترنتی راشاتودی در واكنش به اقدامات ترامپ نوشت: «در تاریخچه 70 ساله روابط ترانس آتلانتیك، واشنگتن اینگونه منافع اروپا را نقض نكرده بود.. .»
««سالهاست كه اروپا از سوی كاخ سفید تحقیر می‌شود و با جاه‌طلبی‌های هژمونیك آن محاصره شده است... نگاه آمریكا به اروپا به چشم رعیت و تبعه خود است... اروپا باید تصمیم بگیرد كه تحت لوای آمریكا باقی بماند یا از وابستگی به آن رها شود.»
كارشناسان معتقدند، هرچند روابط بروكسل و واشنگتن به سادگی قابل گسستن نیست اما سیاست‌های غیرقابل پیش‌بینی ترامپ سبب خواهد شد تنش و چالش در روابط دو طرف همچنان با نوسان بیشتری ادامه یابد.
اكنون پس از نزدیك به 75 سال از جنگ جهانی دوم، باید منتظر ماند كه در این تقابل و جدل‌های بروكسل و واشنگتن، آیا اتحادیه اروپا می‌تواند راه خود را از وابستگی به آمریكا جدا كند یا همچنان در قیمومیت و سرسپردگی آمریكا باقی خواهد ماند؟
از: لطیف نكوئی
اروپام ** 2023 ** 1071
تهران - ایرنا - تداوم بی اعتنایی رئیس جمهوری آمریكا به معاهده‌ها و قراردادهای بین‌المللی و تبدیل آن به یك رویه مرسوم برای كاخ سفید، این پرسش را مطرح می‌كند كه آیا متحدان اروپایی واشنگتن در برابر این رویكرد «دونالد ترامپ» همچنان سردرگم و منفعل مانده و یا شاهد اقدام عملی بروكسل خواهند بود؟
