به گزارش ایرنا، تداوم بارش‌های مساعد و به موقع، كشاورزان خراسان شمالی را كه بتدریج به بی آبی و نامهربانی آسمان خو گرفته بودند، شادمان كرد و نوید از روزهایی خوش به آنان داد.
كارشناسان كشاورزی بر این باورند كه بارش‌های مطلوب در این منطقه خشك و نیمه خشك، سال زراعی پرباری را برای زارعان رقم بزند و خراسان شمالی را با افزایش تولیدات كشاورزی روبه‌رو كند.
این استان به دلیل داشتن قابلیت بالا در بخش كشاورزی و شرایط اقلیمی خاص، علاوه بر تامین بخشی از نیازهای غذایی استان های مجاور، قسمتی از محصولات خود را صادر می كند كه بارش های مساعد امسال نوید رونق تولیدات این بخش را می دهد.
* آنچه بود
در خشكسالی های چند سال اخیر كشاورزان خراسان شمالی خسارت بسیاری دیدند و كشت های دیم آنان به علت تشنگی و بی آبی سوخت و یا به علت اقتصادی نبودن زیر دندان دامها رفت.
كمبود منابع آبی و خشكیدن چشمه ها باعث شده بود برخی از كشاورزان دیمكار و حتی آبی كار، مزارع خود را با تانكر آبیاری كنند كه این امر موجب بالا رفتن هزینه ها و كاهش تولید و نارضایی این قشر زحمتكش شده بود.
از 344 هزار هكتار عرصه كشاورزی خراسان شمالی 142 هزار هكتار آبی و 202 هزار هكتار دیمزار است.
در سال های خشكسالی برخی كشاورزان و به خصوص باغداران استان به ناچار از آب كثیف فاضلاب برای آبیاری مزارع و باغ های خود استفاده می كردند كه حتی انتقال این آب نیز هزینه و مرارت زیادی داشت.
در سال های زراعی گذشته، بسیاری از كشاورزان و باغداران این استان به دلیل خشكسالی و گسترش آفات و بیماری ها، دچار خسارت های مالی شدیدی شده و برخی فعالیت در این عرصه را رها كرده و به شهرها كوچیدند.
بنابر اعلام سازمان جهاد كشاورزی خراسان شمالی سال گذشته افزون بر 44 درصد عرصه های زراعی این استان با كم آبی مواجه بود و برخی كشاورزان درختان خود را قطع كرده و به سمت كشت گیاهان كم آب طلب رفتند.
در سالیان اخیر برخی از تاكستان های مناطق شرقی استان، از جمله شهرستان فاروج به علت كمبود بارندگی و آب، قلع و قمع شده و زمین ها زیر كشت زعفران رفت.
* طراوت به روستاها برگشت
هم اكنون روستاهای این استان حال و هوای دیگری دارد و علیرغم خسارات سیل كشاورزان، خوشحال هستند چرا كه بارش باران جانی دوباره به كشتزارها و مزارع داده است.
با وجود خسارت افزون بر 7 هزار میلیارد ریالی بارندگی ها به استان خراسان شمالی، این بارش ها آثار مثبت بسیاری داشته است.
تامین آب مورد نیاز حوزه زراعی و باغی، سرسبز شدن مراتع و تامین علوفه دامی، رشد و نمو گیاهان برای پرورش زنبور عسل، پر آب شدن چشمه ها و رودخانه ها، رونق گرفتن استخرهای پرورش ماهی از پیامدهای بارش های بهاری است كه تحمل خسارات سیلاب ها را میسر كرده است.
* رشد 25 درصدی محصولات كشاورزی
رئیس سازمان جهاد كشاورزی خراسان شمالی گفت: انتظار است باتوجه به بارش باران و تامین منابع آبی مورد نیاز اراضی كشاورزی، تولید محصولات زراعی استان در سال زراعی جاری 25 درصد افزایش یابد.
عبدالله یوسفی اظهار داشت: پیش بینی می شود امسال یك میلیون و 740 هزار تن انواع محصول زراعی، باغی و دامی در استان تولید شود كه این رقم در سال گذشته یك میلیون و 319 هزار تن بوده است.
وی افزود: از مجموع كل تولیدات بخش كشاورزی استان یك میلیون و 200 هزار تن مربوط به بخش زراعی، 330 هزار تن باغی و 210 هزار تن محصولات دامی است.
وی گفت: میزان بارندگی در این استان از اول مهر تاكنون 301 میلیمتر بوده كه در مقایسه با دوره بلندمدت 59 درصد و در قیاس با سال گذشته 153 درصد رشد داشته است.
* پایانی بر قصه تلخ خشكسالی
رئیس سازمان جهادكشاورزی خراسان شمالی با بیان اینكه بارش باران در سال زراعی جاری پراكنش بسیار مطلوبی داشته، افزود: این پراكنش از پاییز تا فروردین بسیار مناسب بوده و میزان آن نیز قابل توجه بوده است.
یوسفی با بیان اینكه به نوعی این میزان بارش به خشكسالی 10 تا 15 ساله پایان داده است، اظهار داشت: بارش مناسب باران شرایط كشت و كار را در بهار امسال فراهم كرد.
* انتظار افزایش 2 برابری گندم
وی با بیان اینكه در سال زراعی جاری انتظار تولید 330 هزار تن گندم در استان را داریم، گفت: پاییز گذشته 47 هزار هكتار گندم آبی و 99 هزار هكتار گندم دیم و 40 هزار هكتار جو آبی و دیم كشت شد.
یوسفی با بیان اینكه هم اكنون وضعیت كشتزارهای دیم استان بسیار مناسب است، گفت: حتی گندم و جو دیمكاران از اراضی آبی نیز بهتر شده است.
وی با بیان اینكه مزارع دیم از رطوبت كافی برخوردار شده، اظهار داشت: پیش بینی می شود امسال 250 تا 290 هزار تن گندم مازاد بر نیاز از كشاورزان استان خریداری شود و حال آنكه پارسال 91 هزار تن گندم از كشاورزان خریداری شده بود.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی خراسان شمالی افزود: پارسال از كشتزارهای استان 150 هزار تن گندم و 45 هزار تن جو برداشت شده بود.
یوسفی اظهار داشت: انتظار می رود امسال افزون بر 100 هزار تن جو نیز از مزارع منطقه برداشت شود.
* محصول كلزا سه برابر می شود
رئیس سازمان جهادكشاورزی خراسان شمالی گفت: سه هزار هكتار كلزای آبی و دیم نیز در استان كشت شده كه انتظار داریم حدود 6 هزار تن دانه روغنی كلزا برداشت شود.
یوسفی افزود: پارسال 2 هزار تن دانه كلزا از سطح حدود چهار هزار هكتار كشتزارهای استان برداشت شده بود.
وی با اشاره به نهضت كشت دانه های روغنی در استان، گفت: برنامه آینده این استان كشت افزون بر پنج هزار هكتار دانه روغنی كلزا است.
* تولید 330 هزار تن محصول باغی
یوسفی، پیش بینی تولیدات حوزه باغبانی استان را 330 هزار تن عنوان كرد و افزود: انتظار می رود تولید باغی استان در مقایسه با سال گذشته 20 تا 25 درصد بیشتر شود.
وی گفت: هم اكنون وضعیت باغ های آبی و دیم استان بسیار مناسب است و حتی توسعه كشت در اراضی شیب دار برخی از مناطق استان را برای انگور، درختان دانه دار و گیاهان دارویی را به باغداران و كشاورزان توصیه می كنیم.
رئیس سازمان جهادكشاورزی خراسان شمالی افزود: پیش بینی می شود امسال 22 هزار تن كشمش، 186 هزار و 500 تن انگور از سطح 18 هزار و 800 هكتار تاكستان منطقه برداشت شود.
وی گفت: پیش بینی می شود امسال 78 هزار و 280 تن سیب از سطح سه هزار و 985 هكتار باغ سیب و 15 تن زعفران از سطح 342 هكتار كشتزار این محصول برداشت شود.
وی اظهار داشت: با توجه به بارش باران، برنج نیز در استان كشت می شود اما از كشاورزان می خواهیم كه با روش های نوین اقدام كنند چرا كه كاشت برنج با روش سنتی منع قانونی دارد.
* تامین آب 18 هزار هكتار زمین پایاب سدهای استان
رئیس سازمان جهادكشاورزی خراسان شمالی گفت: بارندگی های اخیر، نیاز آبی 18 هزار هكتار از اراضی پایاب سدهای استان را تامین كرده است.
یوسفی اظهار داشت: بارش ها ضمن جبران بخشی از خشكسالی های گذشته، تامین آب اراضی پایاب سدهای استان را تا حد زیادی محقق كرد كه در صورت تداوم بارندگی ها تا 100 درصد قابل تامین است.
وی افزود: همچنین بارندگی ها باعث جاری شدن آب در تمام رودخانه های فصلی و دائمی، تغذیه آبخوان ها و افزایش آبدهی منابع آبی چشمه و قنات ها شده است.
یوسفی گفت: با برنامه ریزی صورت گرفته و اجرای طرح های آبیاری نوین، ضمن استفاده مفید و موثر، اثربخشی و افزایش بهره وری آب در بخش كشاورزی افزایش خواهد یافت.
* پیش بینی تولید 210 هزار تن محصول دامی
وی با بیان اینكه حدود سه میلیون واحد دامی در خراسان شمالی نگهداری می شود، گفت: پیش بینی می شود افزون بر 210 هزار تن انواع محصول دامی در استان تولید شود.
به گزارش ایرنا به علت كاهش منابع آبی و كمبود آب روستاییان سال گذشته برای تامین آب مورد نیاز دام با مشكل مواجه بودند و حتی شركت آب و فاضلاب روستایی استان اعلام كرده بود كه 38 درصد از آب آشامیدنی تولیدی این شركت به مصرف دام می رسد.
خشكسالی ها و كمبود منابع آب، سبب خشكیدن چشمه ها، رودها و سایر منابع آبی شده بود و از طرفی، آب مورد نیاز برای مصارف دامی به سختی قابل تامین بود.
* اقبال كشاورزان به پرورش ماهی
مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهاد كشاورزی خراسان شمالی گفت: با توجه به بارندگی های مناسب امسال، اكنون كشاورزان برای پرورش ماهی در استخرهای ذخیره آب استقبال گسترده ای دارند.
محمدعلی مصباحی افزود: شمار زیادی از كشاورزانی كه دارای استخر ذخیره آب هستند به دلیل وجود منابع پایدار آب، هم اكنون اقدام به خرید بچه ماهی كرده اند.
وی اظهار داشت: در استان خراسان شمالی 6 هزار و 250 منبع آبی شامل رودخانه، چشمه، قنات و سد وجود دارد كه با توجه به بارش ها هم اكنون ظرفیت بسیار بالایی برای پرورش انواع ماهیان ایجاد شده است.
وی با بیان اینكه انتظار می رود تولید ماهی در استان افزون بر 25 درصد افزایش یابد، گفت: پارسال 2 هزار و 200 تن انواع ماهی سردآبی و گرم آبی در این استان تولید شده بود.
* كاهش 30 درصدی هزینه های پرواربندی عشایر
مدیركل اداره عشایر خراسان شمالی گفت: بارندگی، سرسبزی مراتع و رشد و نمو گیاهان در نیمه دوم پارسال و فروردین امسال، هزینه پرواربندی دام عشایر استان را 30 درصد كاهش داده است.
محمدرضا قلی پور اظهار داشت: خشكسالی و فقر مراتع، عشایر این استان را در سال های گذشته مجبور به تغذیه دام با علوفه دستی كرده بود كه این امر هزینه های پروار را افزایش می داد.
وی افزود: عشایر هر سال دام خود را با چرا در مراتع مناطق قشلاقی پروار می كردند كه در برخی سال ها به علت افت شدید بارندگی و كمبود علف در مراتع، ناگزیر به پرورش آنها با تغذیه دستی می شدند.
وی اظهار داشت: خرید علوفه دستی از جمله جو، كنسانتره و سایر موارد برای قشر عشایر هزینه بالایی دارد اما اكنون مراتع غنی و برای تعلیف دام ها بسیار مناسب است.
مدیركل اداره عشایر خراسان شمالی گفت: بارندگی های اخیر باعث پرآب شدن رودخانه ها، چشمه ها، قنات ها و منابع آبی مناطق ییلاقی و قشلاقی نیز شده است.
قلی پور افزود: در سال های گذشته به علت خشكسالی و كم آبی برای تامین آب شرب خانوارهای عشایری و دام هایشان نگران بودیم كه عمدتا آبرسانی به آنها با تانكر صورت می گرفت اما خوشبختانه این مشكل امسال برطرف شده است.
*ركورد 40 ساله بارش باران شكسته شد
رئیس مركز تحقیقات هواشناسی خراسان شمالی گفت: در سال زراعی جاری 297.7 میلی متر باران در این استان باریده كه بالاتر از ركورد 40 ساله گذشته بوده است.
مهدی كمالی، میانگین بارش های سال زراعی جاری، از مهر 97 تا هفتم اردیبهشت 98 را 330 میلی متر عنوان كرد.
وی افزود: این میزان در مدت مشابه پارسال 147.5 میلی متر و در دوره آماری بلندمدت نیز 208.3 میلی متر بوده است.
وی افزود: این در حالی است كه میانگین بلندمدت بارش های استان در دوره زمانی 40 ساله گذشته 186.7 میلی متر بوده است.
كمالی گفت: بر این اساس بارندگی های سال زراعی جاری در مقایسه با سال گذشته 159 درصد و بلندمدت 59 درصد رشد داشته است.
وی در خصوص تاثیرات این بارندگی ها بر خشكسالی نیز اظهار داشت: خشكسالی پدیده ای چند ساله است كه البته با بارش های مطلوب یكساله از بین نمی رود.
وی افزود: با بارش های رخ داده در این مدت، در این چند ماهه شاهد ترسالی بودیم و امید است این بارش ها در سال های آینده نیز استمرار داشته باشد.
وی اظهار داشت: میانگین بارش های سالیانه خراسان شمالی 240 میلی متر است.
* ورود 43 میلیون مترمكعب آب به سدهای استان
سرپرست شركت آب منطقه ای خراسان شمالی گفت: بارندگی های اخیر، حدود 43 میلیون مترمكعب رواناب وارد سدهای استان كرده است.
سیدعقیل مرتضوی اظهار داشت: بارندگی های اخیر، حجم آب ذخیره شده در پشت سدهای استان را به میزان قابل توجهی افزایش داده و مهار سیلاب های بزرگ اخیر، بخش زیادی از خسارات سیل به روستاهای پایین دست سدها را كاهش داد.
وی تصریح كرد: اكنون 120 میلیون مترمكعب آب در پشت سدهای استان ذخیره شده كه این رقم در مدت مشابه پارسال تنها 76 میلیون مترمكعب بوده است.
مرتضوی افزود: بر اثر این بارندگی ها تنها 36 میلیون مترمكعب آب وارد شیرین دره، بزرگترین سد استان در مانه و سملقان شده و اكنون 58 میلیون مترمكعب از حجم 61 میلیون مترمكعبی دریاچه این سد پر شده است.
وی گفت: در سیلاب های اخیر، دبی رود اترك، به بیش از 200 مترمكعب بر ثانیه افزایش یافت و آورد رودها به سدها به همین میزان افزایش داشت و اگر آب سد پیش از این بارندگی ها تخلیه و ظرفیت برای مدیریت ایجاد نمی شد، خسارت های بیشتری ناشی از سرریز سد به روستاهای پایین دست تحمیل می شد.
اكنون هفت سد با حجم 221 میلیون مترمكعب آب در خراسان شمالی در دست بهره برداری است كه آب مورد نیاز 22 هزار هكتار از كشتزارهای پایین دست را تامین می كند.
* افزون بر 7 هزار و 150 میلیارد ریال خسارت سیل
مدیركل دفتر مدیریت بحران استانداری خراسان شمالی گفت: بر اساس آخرین آمار موجود سیلاب تاكنون هفت هزار و 150 میلیارد ریال به بخش های مختلف استان خسارت وارد كرده است.
جواد نظری اظهار داشت: از این میزان پنج هزار و 596 میلیارد و 681 میلیون ریال به بخش های مختلف تاسیسات زیربنایی و یك هزار و 562 میلیارد و 75 میلیون ریال به بخش كشاورزی خسارت وارد شده است.
وی افزود: در بخش كشاورزی نیز دو هزار و 40 راس دام سبك و سنگین تلف شد كه 44 میلیارد و 138 میلیون ریال خسارت به دنبال داشت.
مدیركل مدیریت بحران استانداری خراسان شمالی میزان خسارات وارده به بخش طیور نیز 9 هزار و 505 میلیارد ریال بوده كه بیشترین آنها مربوط به تلف شدن 18 هزار كلنی زنبور عسل بوده است.
وی افزود: همچنین 9 هزار و 600 هكتار اراضی زراعی استان 221 میلیارد و 386 میلیون ریال و 937 هكتار اراضی باغی 165 میلیارد و 291 میلیون ریال خسارت دید.
نظری اظهار داشت: به 389 حلقه چاه و استخر و قنات و دیگر منابع آبی نیز 543 میلیارد و 656 میلیون ریال خسارت وارد آمد و چهار هزار و 112 دستگاه ادوات كشاورزی و دامداری ها نیز 543 میلیارد و 349 میلیون ریال خسارت دیدند.
خراسان شمالی 344 هزار هكتار عرصه كشاورزی دارد.
3007/5132
بجنورد- ایرنا- بهار امسال در خراسان شمالی، علیرغم برخی خرابی ها و خسارات، برای كشاورزان این خطه با طراوت و شادابی آغاز شد و بساط خشكسالی را كه چندین سال بر این خطه چنبره زده بود، برچید.
