آمارها نيز به روند رو به رشد مرگ بر اثر مسموميت قرص برنج صحه مي‌گذارند. به نحوي كه سال 96، 640 نفر در اثر مسموميت با قرص برنج در كشور جان خود را از دست دادند و اين رقم در مقايسه با سال قبل از آن كه آمار تلفات قرص برنج در كشور، 598 نفر بود، 7درصد افزايش يافته است.
اما سال 97 اين آمار جهش قابل توجهي داشت به نحوي كه اداره كل پزشكي قانوني استان تهران از افزايش 37درصدي مرگ ناشي از مسموميت با قرص برنج در سال 1397 فقط در اين استان خبر داد.
براساس گزارش پزشك قانوني، در دوازده ماه سال1397، 184 نفر در اثر مسموميت با قرص برنج در تهران جان خود را از دست داده‌اند كه اين تعداد در مقايسه با مدت مشابه سال 1396كه تعداد فوت ناشي از مسموميت با قرص برنج134نفر اعلام شده بود سي وهفت درصد افزايش يافته است. بنابراين گزارش از كل فوت شدگان ناشي از مسموميت با قرص برنج در 12ماه ،111نفرمرد و 73نفر زن بوده‌اند.
قرص برنج براي حفاظت محصولات زراعي نظير برنج مورد استفاده قرار مي گيرد و براي نگهداري طولاني مدت برنج و دفع آفات درون كيسه برنج قرار مي دهند. اين قرص تركيبات شيميايي و خطرناكي دارد كه استفاده نادرست از آن و استشمام و متصاعد شدن گاز آن سبب ايجاد انواع مسموميت‌هاي حاد و مزمن در انسان ها مي شود و در اغلب مواقع به مرگ ختم مي شود.
در كشور ما نيز از قرص برنج به دليل كارآيي بالاي آن در كشاورزي براي از بين بردن آفات از ديرباز مورد استفاده قرار گرفته است. عواملي مانند سميت بالا و ميزان كشندگي زياد و سهولت دسترسي، باعث شده است در چند سال اخير مرگ و ميرهاي ناشي از مسموميت اين قرص در كشور افزايش پيدا كند.
مرگ با قرص برنج مرگ دردناكي است و فرد عطش زيادي دارد . در اين مرگ فرد تا زنده است، هوشيار و بيدار بوده و سوزش شديدي در بدن خود احساس مي‌كند. نشانه‌هاي مسموميت اين قرص در طي10 الي15دقيقه اول بعد از بلع ظاهر مي‌شوند و ظرف 3 تا 4ساعت سيستم تنفسي و قلب را دچار مشكل مي‌كند و فرد در اثر مرگي زجرآور خواهد مرد. مصرف قرص برنج مي تواند در كمتر از 6 ساعت باعث مرگ شود وحتي مصرف نصف قرص برنج براي يك فرد بالغ كشنده است.
فروش و عرضه عمومي قرص برنج در اغلب كشورها ممنوع است و تنها در چند كشور آسيايي اين ماده سمي به راحتي در دسترس عموم قرار مي‌گيرد. اما در كشور ما حتي با وجود افزايش قربانيان هر ساله اين سم و آمارهايي كه از روند رو به رشد اين موضوع حكايت دارد تاكنون سخت‌گيري قابل توجهي در مورد عرضه آن به عموم كه منجر به كنترل عرضه آن شود، اعمال نشده است.
دسترسي آسان به قرص برنج در كشور زماني نگران كننده‌تر به نظر مي‌رسد كه بدانيم اسم اين قرص با خودكشي گره خورده است و نقش پررنگي در خودكشي ها ايفا مي‌كند. براساس آمارهاي رسمي و به گفته كارشناسان بيشترين مسموميت با قرص برنج و مرگ و مير ناشي از آن به دنبال انتخاب آن براي خودكشي رخ مي‌دهد. چند ماه پيش دكتر ايرج حريرچي، سخنگوي وزارت بهداشت از آمار صعودي خودكشي با قرص برنج در نشست خبري خود با خبرنگاران پرده برداشت و اعلام كرد كه در 5 تا 6 ماهه سال 97 روزانه 2نفر به دليل مسموميت و خودكشي با قرص برنج جان خود را از دست مي دهند.
البته همه مسموميت ها با قرص برنج و مرگ‌هاي ناشي از آن خودكشي تلقي نمي شود . گاهي هم افرادي به دليل اشتباه گرفتن با قرص هاي ديگر و با مصرف آن دچار مسموميت يا مرگ مي‌شوند، اما در مجموع آنچه به نظر مي رسد اين است كه در بيشتر موارد مسموميت با قرص برنج حكايت از خود آگاهي افراد در مصرف قرص برنج را دارد.
مسموميت هاي ناشي از استفاده قرص برنج در كشور موجب شد تا اقداماتي براي ممنوعيت واردات و محدوديت در فروش قرص برنج توسط سازمان ها و نهادهاي مسئول در كشور انجام شود. چند ماه پيش نيز «محمود خدادوست» مدير كل دفتر طب سنتي وزارت بهداشت، فروش قرص برنج در عطاري‌ها را غيرقانوني دانست و اين قرص را كالاي قاچاق دانست كه از مبادي غير رسمي و به شكل قاچاق وارد مي‌شود و فروش آن را ممنوع اعلام كرد، اما با وجود اين كه قرص برنج يك كالاي قاچاق است و عرضه آن توسط فروشنده‌هاي سم و عطاري‌ها ممنوع و داراي مجازات است، اما هنوز در برخي از عطاري‌ها مي‌توان ردي از قرص برنج پيدا كرد و همچنان برخي از عطاري‌ها اين قرص را در اختيار مشتريان و متقاضيان قرار مي‌دهند.
آمارهاي نگران كننده قربانيان مصرف قرص برنج نهايتا به جايي رسيد كه وزير بهداشت سابق پيشنهاد داد، افرادي كه قرص برنج را توزيع مي‌كنند در جرم آن شريك باشند. پيشنهادي كه هنوز به جايي نرسيده است، اما سوال مهم اين جاست كه درصورت اجرايي شدن اين پيشنهاد وزير بهداشت، تا چه حد آمار نگران كننده مصرف عمدي قرص برنج كم مي شود يا نياز به قوانين سفت و سخت تري در اين زمينه داريم؟
فارغ از همه مسائل واقعيت تلخ اين است كه قرص برنج همچنان در ايران قرباني مي‌گيرد و جالب‌تر اينكه استان تهران همچنان در صدر استان‌هاي ايران است كه بيشترين قرباني را در خود جاي داده است. موضوعي كه بيش از پيش ضعف نهادهاي نظارتي را مي‌رساند.
منبع: روزنامه همدلي؛ 1398،02،17
گروه اطلاع رساني **9117**2002
تهران- ايرنا- چند سالي است قرص برنج كه زماني تنها كاربردش استفاده از آن به‌عنوان آفت‌كش محصولات كشاورزي بود، آفت جان ايراني‌ها شده و مانند قاتلي خاموش به آرامي و در سكوت دست هاي مرگبارش را بر گلوي قربانيان خود مي‌فشارد و سال به سال به تعداد آنان نيز مي‌افزايد.
