تمرين خودسازي زنجاني ها در ماه پرفضيلت رمضان

به گزارش ايرنا، در روزهاي پاياني ماه شعبان و آستانه حلول ماه رمضان از گذشته هاي دور تاكنون آيين هايي برگزار مي شد كه اگرچه بر روي بسياري از اين آيين ها غبار فراموشي نشسته است اما شماري از آنها نيز با قدرت خود را حفظ كرده اند و نسل به نسل منتقل مي شوند.
زنجاني ها در روزهاي منتهي به ماه مهماني خدا، با استشمام عطر دل انگيز رمضان با شور و شوق به استقبال ضيافت رحمت و مغفرت الهي مي روند تا با بهره گرفتن از بركات اين سفره مقدس پهن شده به اصلاح نفس بپردارند و توشه اي براي آخرت خود فراهم كنند.
غبار روبي و عطر افشاني مساجد، تكايا، حسينيه ها و ديگر اماكن مذهبي نمود بيروني استقبال از اين ماه پربركت است كه به دست زن و مرد و پير و جوان انجام مي شود و منازل مومنين نيز در اين روزها شاهد گردگيري و آراستگي و ذخيره برخي اقلام و مواد غذايي است كه نويد بخش ايام متفاوت از ديگر ماه هاي سال است.
روزه گرفتن در روزهاي پاياني ماه شعبان ديگر رسم زنجاني هاي مومن است كه با اين كار به 'پيشواز ' ماه مبارك رمضان مي روند.
با ورود به ماه مبارك رمضان، مومنين روزه دار روزهاي خود را با رفتن به مساجد و اماكن مذهبي و قرائت قرآن و ديگر ادعيه سپري مي كنند و با نزديك شدن به اذان مغرب در صفهاي گاه بسيار طولاني خريد انواع نان، حليم، زولبيا و باميه، آش و سوپ قرار گرفته و هنگام غروب آفتاب با دستي پـُر بر سر سفره افطاري حاضر مي شوند.
خواندن دعا، استغفار و طلب آمرزش براي درگذشتگان از جمله آداب زنجاني ها بر سر سفره افطاري است كه بعد از اذان مغرب و قبل از افطار روزه داران انجام مي شود.
تدارك ميهماني براي روزه داران، افطاري دادن به اقوام و آشنايان، رفتن به مراكز نگهداري از كودكان بي سرپرست و سالمندان و تهيه اقلام غذايي براي افراد محروم و بي بضاعت از ديگر رسوم زنجاني هاست كه در اين ماه مبارك بيش از پيش به آن توجه مي شود.
بازار پخت زولبيا و باميه و نون چايي ( چاي چورگي) توسط قنادان در ماه رمضان داغ داغ است و به طور معمول در همه سفره هاي افطاري روزه داران سرو مي شود.
نون چايي از شيريني هاي مخصوص اين ماه و زنجاني ها محسوب مي شود و گردشگران و مسافراني كه در اين ايام گذري به زنجان داشته اند، همواره مشتري اين شيريني خوشمزه هستند و هر سال در اين روزها سفارشاتي به ميزان زياد به قنادان زنجاني براي پخت اين نان و بردن آن به شهر و ديار خود مي دهند. آرد، تخم مرغ، شكر، شير، روغن و برخي طعم دهنده هاي ديگر از مواد اوليه تشكيل دهنده اين شيريني است.
سحر خواني كه امروزه تنها در برخي از روستاهاي اين استان رواج دارد آييني است كه در آن روستاييان براي اطلاع اهالي از زمان سحر و بيدار شدن و خوردن سحري برگزار مي كنند به طوريكه يكي از معتمدان و بزرگان روستا دقايقي قبل از اذان صبح با خواندن اشعار در معابر و گاه با كوبيدن درب منازل، مردم را از خواب بيدار مي كنند.
شركت در مراسم شبهاي قدر و خواندن دعاهاي مخصوص اين شب از جمله جوشن كبير و قرآن به سرگرفتن از جمله آداب مشترك مومنان روزه دار در سراسر ايران است.
دوختن كيسه 'برات' نيز از آيين هاي ماه مبارك رمضان در زنجان است كه اين كار توسط زنان و براي هريك از اعضاي خانواده در آخرين جمعه ماه رمضان و يا آخرين روز اين ماه مبارك انجام مي شود، در انتهاي اين كيسه با اعتقاد بر فزوني نعمت و بركت و برآورده شدن آرزوي افراد خانواده، سكه اي دوخته مي شود.
يك پژوهشگر فرهنگ عامه در زنجان گفت: رمضان در گذشته ماه خمودگي، افسردگي نبود، بلكه ماهي بود پر از نشاط و تحرك و سرزندگي و اهالي با دل كندن از ماديات و فارغ شدن از پديده هاي مادي كه انسان همواره اسير آن است، معنويات را سرلوحه خود قرار مي دادند كه اين خود شور و شيدايي خاصي را ايجاد مي كرد.
حسين عباسي نيا اظهار داشت: در گذشته هاي نه چندان دور از چند روز مانده به ماه صيام مناجاتي ها و چاووشي ها كه نغمه سرايان خوش الحان و خوش قريحه ماه رمضان بودند با آواز دل انگيز خود روح معنويت را تقويت مي كردند و سحري خوانان با آواي شوق انگيز خود نشاط را در روح انسان جاري مي كردند.
از ديگر آيين هاي ماه رمضان در زنجان بردن افطار به خانه عروس بود، كه البته امروزه بيشتر در قالب دعوت خانواده عروس و اطرافيان آنان به افطاري برگزار مي شود.
خيلي از خانواده ها در زنجان عيد فطر را موعد بردن خلعت و هدايا به خانواده عروس انتخاب مي كنند و از اين فرصت براي جشن و برگزاري مراسم هاي مربوط به عروسي ها بهره مي جويند.
خانواده هايي كه در ايام ماه رمضان و يا روزهاي نزديك به اين ماه، عزيزي را از دست داده اند، روز عيد فطر مراسم نوعيد برگزار مي كنند و اغلب اقوام، آشنايان و همسايگان در اين روز به ديدار خانواده نوگذشته مي روند و با بازماندگان متوفي ديدار مي كنند.
6085/8068