به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، ششمین دور از مذاكرات صلح میان طالبان و نمایندگان ایالات متحده از چند روز قبل در دوحه قطر آغاز شد. «زلمای خلیلزاد» و «ملا عبدالغنی برادر» ریاست دو هیات نمایندگی آمریكا و طالبان را بر عهده داشته اند و مهمترین محوری كه مورد توجه این دور از گفت وگوها قرار گرفته خروج نیروهای خارجی از افغانستان و مقابله با حضور دیگر گروه های تروریستی همچون داعش و القاعده در این كشور است.
از جمله دیگر موضوعات مهمی كه دو هیات بر روی آن اختلاف نظر عمیقی دارند لزوم برقراری آتش بس و حضور نمایندگانی از سوی دولت كابل در مذاكرات است كه همچون گذشته با مخالفت جدی طالبان روبرو شده است. طالبان دولت مركزی را بازیچه ایالات متحده می داند.
پیش از آغاز این گفت وگوها هیات آمریكایی محورهای فوق را به عنوان دستور كار این دیدار بیان كرده بود كه البته گروه طالبان آن را تایید نكرد. پیش از این گفته می شد كه در دور قبلی مذاكرات دو طرف در مورد خروج نیروهای خارجی و مذاكرات طالبان با دولت مركزی افغانستان به توافق های اولیه دست پیدا كرده بودند. امید می رود در دور جدید مذاكرات بتواند گامی عملی را در مسیر صلح و ثبات در افغانستان تسهیل نماید.
**طالبان و راهبرد شكست خورده آمریكا
نمایندگان طالبان پیش از نشست اخیر اعلام كرده بودند كه واشنگتن باید موضوع زمین گذاشتن سلاح از سوی طالبان را به فراموشی بسپارد. خبرگزاری «رویترز» در این زمینه آورده است طالبان می گوید ایالات متحده به جای آنكه از آن ها بخواهد تا سلاح خود را كنار بگذارند باید خود بكارگیری نیروی نظامی در این كشور را متوقف سازد.
دلیل این واكنشِ طالبان آن است كه خلیلزاد در نخستین دیدارِ این دور اعلام كرده بود اكنون زمان برای زمین نهادن سلاح و توقف خشونت ها فرا رسیده است. اما طالبان می گوید اقدامات آمریكا است كه باعث هزینه های مالی و انسانی و تضعیف دولت در كابل شده است.
به گزارش رویترز، آمریكا حدود 14 هزار شهروند خود را در قالب ناتو در افغانستان دارد. این نیروها به وظایف گوناگون آموزشی، امنیتی و ... در این كشور مشغول هستند. طالبان اعتقاد دارد واشنگتن باید راهبردهای شكست خورده ای را كه نتوانسته اند نتیجه مورد نظر كاخ سفید را عملی سازند، كنار بگذارد.
این گزارش با بیان اینكه خلیلزاد بر فراهم سازی شرایط برای گفت وگوی مستقیم طالبان و دولت در كابل تمركز كرده است، افزود: «سهیل شاهین» سخنگوی طالبان اظهار داشت كه دو طرف در زمینه تعداد نیروهای خارجی در افغانستان به پیشنهاد و راه كارهای تازه ای دست پیدا كرده اند.
خبرگزاری «آسوشیتدپرس» هم چند روز قبل از پیشرفت دو طرف در مذاكرات خبر داد و نوشت سخنگوی طالبان در یك پیام صوتی ابراز داشت كه شكاف میان طالبان و نمایندگان آمریكا كمتر شده است.
**مذاكره برای رفع اختلافات بنیادین
با این حال میزان اختلاف نظر میان دو هیات مذاكره كننده به اندازه ای عمیق است كه به راحتی نمی توان برای آن ها راه حلی را در كوتاه مدت پیدا كرد. خلیلزاد چندی قبل در یك پیام توئیتری، چهار موضوع را به عنوان پایه های صلح اعلام كرد. وی تاكید كرد یا همه این اجزا با همه مورد توافق قرار می گیرند و اجرا می شوند یا اینكه توافقی حاصل نمی شود.
وی تصریح دارد صلح به زمینه هایی لازم دارد كه درهم تنیده هستند. چهار شرط زیربنایی در افغانستان از نظر این دییپلمات آمریكایی عبارتند از خروج نظامیان خارجی، تضمین ها در زمینه مقابله با تروریسم، انجام گفت وگوهای بین الافغانی و كاهش خشونت تا دستیابی به یك آتش بس جامع.
البته در نشست اخیر مسائلی همچون خلع سلاح طالبان و زمان پایان این مذاكرات هم از محورهای مورد اختلاف دو طرف بوده اند. طالبان بر پایان گفت وگوها پیش از آغاز ماه رمضان تاكید داشت اما تنها برای یك روز این مذاكرات متوقف شد. با اینحال به نوشته رسانه ها عمق شكاف میان دو هیات و ناامیدی نسبت به آینده موجب شده بود تا لحن خلیلزاد نسبت به دوره های قبل جدی تر باشد.
تحول مهم دیگری كه در كنار دیدارها در دوحه (اما در خاك افغانستان) رخ داد تشكیل لویه جرگه مشورتی صلح با حضور حدود 3200 نماینده و چهره سیاسی و مذهبی از سراسر افغانستان بود. وظیفه اصلی كه برای این جرگه در نظر گرفته شد تعیین چارچوب و خط مشی های اصلی در مسیر دستیابی به صلح بود.
البته طالبان از حضور در این جرگه خودداری و آن را نمایشی توصیف كرد. لویه جرگه صلح پس از پایان جلسه مشورتی خود از طالبان خواست تا پیش از ماه رمضان آتش بس سراسری را به اجرا بگذارد. درخواست دیگر لویه جرگه از طالبان انتقال دفتر سیاسی از دوحه قطر به كابل بود. ضمن اینكه اعلام یك جدول زمانی برای خروج نیروهای آمریكایی هم از خواسته های جرگه از واشنگتن بود كه در بیانیه پایانی به آن پرداخته شد.
«فرانس 24» اعتقاد دارد آمریكا تلاش بسیاری را به كار می بندد تا در شرایطی مطلوب افغانستان را ترك كند و به 17 سال جنگ در افغانستان پایان ببخشد. با اینحال طالبان اصرار می كند كه اگر آمریكا انتظار دارد این گروه اقدامی را انجام دهد باید نخست برنامه زمانی را برای خروج از افغانستان تدوین و اعلام نماید. واشنگتن هم از طالبان این تضمین را درخواست می كند كه افغانستان هیچگاه به مكانی امن برای گروه های تروریستی تبدیل نمی شود.
با این حال از داخل آمریكا نیز فشارهایی برای انجام یك توافق سخت وارد می شود. روزنامه «واشنگتن پست» نوشت اگرچه مذاكرات صلح طالبان و ایالات متحده برگزار شد اما ناظران آمریكایی هشدار می دهند نباید توافقی به امضا برسد كه موجب افزایش ناامنی در افغانستان می شود.
براساس این گزارش، طالبان بر این نكته تاكید دارد كه با دولت افغانستان تا زمانی كه توافقی برای خروج كامل نیروهای خارجی از این كشور امضا نشود هیچ مذاكره رو در رویی را انجام نمی دهد.
گروه های ناظر از ایالات متحده در گزارش خود هشدار داده اند چنین توافق صلحی ممكن است موجب برگشت به عقب افغانستان در حوزه های حقوق بشر و حقوق زنان باشد؛ سرمایه گذاری های انجام شده در زیرساخت های این كشور را از بین ببرد و با تضعیف امنیت ملی باعث افزایش خشونت ها شود.
به اعتقاد تحلیلگران اختلافات اساسی میان طالبان و واشنگتن به قوت خود باقی مانده است و در هر دور از مذاكرات تنها پیشرفت های اندكی حاصل می شود. اختلافات بر سر خروج نیروهای خارجی از افغانستان، موضوع مذاكره مستقیم طالبان و دولت مركزی و مساله آتش بس جامع و خلع سلاح طالبان از جمله محورهایی بوده اند كه تاكنون راه حلی برای حل آن ها یافت نشده است.
پژوهش**9130 **1552
تهران- ایرنا- برخی تحلیلگران و رسانه ها اعتقاد دارند در ششمین دور مذاكرات صلح میان ایالات متحده و گروه طالبان نیز اختلاف اساسی باقی مانده و چالش بر سر جدول زمانی برای خروج نظامیان خارجی از افغانستان، موضوع آتش بس و انجام گفت وگوی بین الافغانی حل نشده است.
