۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۸، ۸:۲۹
کد خبر: 83308232
T T
۰ نفر

دو روی تحریم برای استارت آپهای ایرانی

۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۸، ۸:۲۹
کد خبر: 83308232
دو روی تحریم برای استارت آپهای ایرانی

مشهد- ایرنا- تحریم برای استارت آپهای جوان ایرانی به مثابه دو روی یك سكه است كه یك روی آن محدود كننده فعالیتهای آنها و روی دیگر، آغاز فصلی نو برای رشد و خودكفایی در تولید و كسب و كار به شمار می رود.

حال كه دشمن سد تحریم را در برابر ایرانی های خلاق و تلاشگر قرار داده است چاره ای جز اتكاء به توانمندی های داخلی و بهره گیری از ظرفیت های نیروی انسانی خلاق و مبتكر ایرانی نمانده و باید به هر نحو این ظرفیت های بالقوه به فعل برسند.
عمر استارت آپها در ایران به چند سال هم نمی رسد، اما آنها در همین مدت كم به موفقیت های بزرگ دست یافته اند و آثار تلاش آنها را می توان در كسب و كارهای اینترنتی مانند 'دیجی كالا' یا تاكسی های اینترنتی، سایت های مبادله كالا یا بسیاری از درگاه های خدماتی اینترنتی مشاهده كرد.
استارت ‌آپها كسب و كارهای نوپایی هستند كه با استفاده یا بدون استفاده از فناوری روز و فقط بر پایه ایده و فكر نو بوجود می آیند و به نظر می رسد در شرایطی كه فضای كشور برای فعالیت واحدهای قدیمی در صنعت و تجارت مناسب نیست و بازار دچار ركود شده است، استارت آپها بهترین گزینه برای زدن جرقه امید و گرفتن نفس تازه در فضای كسب و كار باشند.
حال كه امید كشور معطوف به كسب و كارهای نوین و صاحبان ایده های جدید برای رونق اقتصاد شده است، در این نوشتار جویای بررسی نقش تحریم ها در فعالیت استارت آپهای ایرانی شدیم تا شمایی كلی از وضعیت استارت آپها در شرایط كنونی و راهكارهایی برای پیشرفت آنها ارائه شود.

* ضرر و سود استارت آپها از تحریم ها
یك مشاور كسب و كار و رئیس دبیرخانه استارت آپهای خراسان رضوی با اشاره به فعالیت 350 استارت آپ در استان به خبرنگار ایرنا گفت: برای توسعه پایدار و حل مسائل و چالش های اجتماعی و اقتصادی ناگزیریم از روش توسعه استارت آپها بهره گیریم.
علی جاهدی افزود: استارت آپها و كسب و كارهای نوپای كوچك یكی از بهترین روشهایی است كه كشورهای پیشرفته به عنوان راهكار اثربخش، كارآمد و كاربردپذیر برای حل مسائل و رسیدن به توسعه پایدار از آن بهره می گیرند.
وی اظهار داشت: استفاده از استارت آپها در دنیا باعث شده است هزینه های تحقیق، توسعه و پژوهش كه بخش بزرگی از آنها در كشوری مانند ایران بی نتیجه و بی اثر بوده است، كاهش یابد.
این مشاور كسب و كار گفت: در كشورهای پیشرفته به جای اینكه سازمان ها هزینه های گزافی را صرف پژوهش برای حل مسائل خود و رسیدن به توسعه كنند، این كار را به استارت آپها می سپارند و با فرصت های كسب و كار كه برای استارت آپها بوجود می آورند مسائل خود را حل می كنند.
جاهدی افزود: یكی از مسائل جدی كشور، تحریم هاست كه استارت آپها و كسب و كارهای نو را مانند سایر بخشها تحت تاثیر قرار داده است زیرا استارت آپها و شركت های دانش بنیان بیشتر از سایر كسب و كارها از فناوری های روز دنیا استفاده می كنند و از این طریق ارزش افزوده به دست می آورند.
وی اظهار داشت: كسب و كارهای نو یا استارت آپها برای توسعه فناوری و ارائه راهكارهای فناورانه نیازمند منابع علمی، آموزشی و دانش روز دنیا هستند.
وی گفت: با اعمال تحریم ها، بخش بزرگی از این دسترسی ها برای كاربران ایرانی محدود یا مسدود شده و این مهم، كار استارت آپهای ایرانی برای دسترسی به منابع آموزشی را دشوار كرده است.
رئیس دبیرخانه استارت آپهای خراسان رضوی افزود: استارت آپها همچنین نیازمند دسترسی به بهترین و به روزترین ابزارها و فناوری های جهان هستند تا بتوانند با استفاده از آنها ارزش آفرینی داشته باشند.
جاهدی اظهار داشت: بعد از تحریم ها، دسترسی استارت آپها به بخش بزرگی از ابزارها و فناوری های روز دنیا مسدود شد و فقط به بخش اندكی از ابزارها و فناوری ها دسترسی دارند.
وی گفت: استارت آپهای ایرانی مجبور هستند زمان بسیار صرف دور زدن تحریم ها نمایند تا در نهایت به سخت ترین و پرهزینه ترین شیوه به ابزارها و فناوری های روز دنیا دسترسی پیدا كنند.
این مشاور كسب و كار افزود: یكی از ساده ترین ابزارها كه در استارت آپهای نرم افزاری كاربری زیاد دارد، ابزار های مبتنی بر نقشه است كه شركتی مانند گوگل استفاده از آن را برای استارت آپهای ایرانی محدود كرده است.
جاهدی اظهار داشت: برای استارت آپهای سخت افزاری، دسترسی به قطعات به روز دنیا به منظور تولید محصولات فناورانه، به شدت محدود شده و فرآیند كار آنها را سخت و پرهزینه كرده است.
وی ادامه داد: به غیر از محدودیت تحریم ها برای استفاده استارت آپها از منابع آموزشی و سخت افزارها و نرم افزارها ، توسعه بازار نیز برای آنها محدود شده است، این در حالی است كه خیلی از استارت آپهای ایرانی توانمندی حضور در بازارهای بین المللی را دارند اما به دلیل محدودیت های تبادل مالی و حضور در بازارهای خارجی، از این مزیت محروم شده اند.
وی گفت: در این شرایط خیلی از استارت آپهای ایرانی مجبور می شوند كسب و كارهای غیرواقعی یا به اصطلاح كسب و كارهای كاغذی درست كنند تا بتوانند در قالب شركت با هویت كشور ثالث، تحریم ها را دور زده و وارد بازارهای جهانی شوند.
جاهدی افزود: با این حال همه محدودیت ها و چالش ها برای كارآفرین می تواند فرصتی ارزنده باشد زیرا در این شرایط استارت آپها قادر خواهند بود مشابه ابزارها، پلت فرم ها و فناوری هایی را كه از دسترسی به آنها محروم شده اند تولید كنند و از این نظر كشور را به خودكفایی برسانند.
وی اظهار داشت: تاكنون تحریم ها باعث شده است كشور در برخی جهات به خودكفایی برسد، از جمله اینكه محدودیت هایی كه ایران برای دسترسی به سرویس های مبتنی بر نقشه های شركت های بزرگ داشت، باعث شد استارت آپ 'مسیریاب نشان' بوجود آید.
وی گفت: با تولید این ابزار، ایران به بخش بزرگی از فناوری مسیریاب كه در انحصار شركتهای بزرگ دنیا بود بی نیاز شد.
جاهدی افزود: نبود دسترسی به بازارها یا ابزارها فرصت خوبی برای استارت آپهای ایرانی است تا مشابه آن ابزارها و فناوری ها را در داخل كشور تولید كنند تا كسب و كاری در كشور مبتنی بر این بازار بوجود آید و درآمدی كه می توانست به شركت خارجی تعلق گیرد، در داخل بماند و صرف سازندگی این كشور شود.
وی ادامه داد: زمانی كه دسترسی ایرانی ها به فروشگاه 'آمازون' به عنوان بزرگترین فروشگاه مجازی آنلاین دنیا محدود شد، كسب و كار جدیدی به نام 'دیجی كالا' یا فروشگاه های اینترنتی دیگر در كشور شكل گرفت و اكنون هزاران ایرانی در استارت آپ هایی از این دست اعضا هستند.
رئیس دبیرخانه استارت آپهای خراسان رضوی اظهار داشت: جوانان و كارآفرینان در شرایط تحریم باید به نیازهایی كه ناشی از آن در جامعه بوجود می آید، توجه كنند و سعی نمایند آنها را مرتفع و كسب و كار پایدار ایجاد كنند و این مهمترین نقش استارت آپها در فضای تحریم است.

* اثر تحریم بر كسب و كار اینترنتی استارت آپها
رئیس انجمن صنفی مراكز مشاوره اطلاع رسانی و خدمات كارآفرینان خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: تحریم روی كالاها و محصولاتی كه مواد اولیه آنها از داخل كشور تهیه می شود، تاثیر نگذاشته است.
محمود جانی درمیان افزود: اما در عرضه محصولات و كالاهایی كه مواد اولیه آنها یا منشا تولیدشان وارداتی است و توزیع آنها از طریق فروشگاه های اینترنتی انجام می گیرد، موثر بوده است.
وی اظهار داشت: تحریم ها فعالیت همه فروشگاه های اینترنتی كه توسط استارت آپها در حوزه تامین، حمل و نقل و فروش كالا اداره می شود را كاهش داده است.
وی گفت: با این حال تحریم ها اثرات مثبتی نیز بر فروش كالا داشته اند زیرا با توجه به اینكه روند خرید مردم در بستر اینترنت، رو به افزایش است، ظرفیت فروش محصولاتی كه مواد اولیه آنها در داخل تهیه می شود، افزایش می یابد.
جانی درمیان افزود: در این شرایط استارت آپهایی كه محصولات خود را از مواد اولیه داخل كشور تهیه می كنند، از فروش بیشتری برخوردار می شوند.

* اثربخشی استارت آپها در افزایش تاب آوری اقتصادی
یك كارشناس حوزه استارت آپ و معاون برنامه ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری مشهد هم در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: استارت آپ ها می توانند در كاهش اثرات تحریم و افزایش تاب آوری اقتصادی موثر باشند.
شهریار آل شیخ افزود: فردی كه خلاقیت، نوآوری، انگیزه و سواد علمی داشته باشد، قادر است مشابه تولیدات خارجی یا فعالیت شركتهای خارجی را انجام دهد.
وی اظهار داشت: استارت آپها پیش كسب و كارهای در حال شكل گیری هستند كه رویكرد آنها مبتنی بر علم و فناوری روز جهان است و می توانند در بسیاری از صنایع، تامین كالاها، نرم افزارها یا ارائه خدمات موثر باشند.
وی با بیان اینكه استارت آپها می توانند روشهای تولید را بهینه كنند، گفت: فعالیت استارت آپها در تامین مواد اولیه برای تولید و اصلاح شیوه های تولید در كشور كمرنگ است در حالی كه آنها می توانند در تامین نهاده، قطعات فناورانه برای بخش تولید و بهینه سازی روش تولید موثر باشند.
معاون شهردار مشهد افزود: هم اكنون مشكلی در حوزه قوانین و مقررات برای فعالیت استارت آپها در كشور وجود ندارد اما خلاء قانونی در جمع سپاری های مالی برای استارت آپها به شدت احساس می شود.
آل شیخ اظهار داشت: بهتر است با محرك های مصنوعی مانند حمایت های مالی یا پرداخت تسهیلات، ساختار استارت آپها حفظ شود.
وی گفت: البته گاهی تلاش می شود همه مسائل كشور از طریق استارت آپها حل شود كه این امر باعث خروج آنها از مسیر طبیعی رشدشان می شود كما اینكه در چند سال گذشته كه به استارت آپها توجه زیاد نمی شد، آنها به طور طبیعی رشد كردند.
این كارشناس حوزه استارت آپها افزود: بهترین كاری كه می توان برای استارت آپها انجام داد، گفتن صادقانه نیازهای كشور و كمك نكردن به آنهاست، دولت تنها باید اطلاعات درست در اختیار استارت آپها قرار داد و تضمین كند كه نتیجه كار آنها را خریداری خواهد كرد.

* جای خالی استارت آپها در فناوریهای 'های تك'
كارشناس حوزه كسب و كارهای مجازی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: به دلایل متعدد، استارت آپهای ایرانی با وجود برخورداری از دانش فنی موفق نشدند در فناوری های 'های تك' فعال شوند.
مهدی طاحونه بان افزود: حال آنكه شركت های دانش بنیان در صنایع 'های تك' ورود پیدا كرده و موفقیت های بسیار نیز به دست آورده اند.
وی اظهار داشت: طی چند سال اخیر استارت آپهای موفقی در كشور و استان خراسان رضوی شكل گرفتند اما همه آنها در حوزه خدماتی مانند فروش اینترنتی كالا، سرویس حمل و نقل و مشابه آن فعالیت دارند و وارد حوزه فناوری های 'های تك' نشده اند.
وی گفت: حضور نداشتن استارت آپها در حوزه فناوری های 'های تك' و تولید خانه های هوشمند و قطعات رایانه و امثال آن، نشات گرفته از چند عامل است كه بخش عمده ای از آنها را می توان با تغییر نگرش ها و سیاست ها رفع كرد.
این كارشناس افزود: نخستین دلیل مربوط به حوزه جغرافیایی و فراگیری تولید است، شركت هایی مانند 'فیس بوك'، 'گوگل' یا 'مایكروسافت' جغرافیای تولید گسترده دارند و این مهم برای تولیدكننده ارزش آفرینی می كند.
طاحونه بان اظهار داشت: این در حالی است كه اگر شركت ایرانی مانند 'دیجی كالا' خود را به زبان انگلیسی به روز كند، موفقیتی را كه با ارائه كالاها به زبان فارسی دارد به دست نمی آورد.
وی گفت: صنایع 'های تك' سرمایه گذاری عظیمی نیاز دارد كه رغبت سرمایه گذاری در فناوری های نوین مشابه آنچه شركت های 'ال.جی' یا 'مایكروسافت' انجام دادند، در ایران كمتر است.
وی افزود: به روز بودن، شرط اصلی در صنایع 'های تك' است، در صنعت خودرو، استارت آپ های ایرانی چون تنها بازار محدود ایران را در اختیار دارند، نمی توانند برای یك فناوری چند 100 میلیون دلاری هزینه كنند.
طاحونه بان ادامه داد: نگرش خوبی نسبت به سرمایه گذاران وجود ندارد و این مهم مانع از سرمایه گذاری آنان در حوزه صنایع 'های تك' می شود.
وی گفت: بخش خصوصی در ایران برای فعالیت در صنایع های تك، رقبای جدی دارد كه یا دولتی و یا خصولتی هستند، به عنوان مثال استارت آپها نمی توانند در حوزه هایی مانند مخابرات و خودروسازی در برابر این رقبا قد علم كنند.
وی افزود: در ایران قوانین كسب و كار نه به سود سرمایه گذار است و نه به سود مشتری، افرادی كه در شركت های كوچك كار می كنند، نمی توانند مطمئن باشند كه از امنیت شغلی برخوردار هستند و افراد فعال در شركت های بزرگ هم نمی توانند مطمئن باشند كه مورد حمایت قرار می گیرند.
طاحونه بان اظهار داشت: نبود چشم انداز درست از آینده باعث می شود سرمایه گذار برای حمایت مالی از یك استارت آپ جوان دچار تعلل شود و نداند كه آیا سرمایه گذاری او نتیجه بخش خواهد بود یا خیر.
این كارشناس گفت: ایران سرشار از افراد دارای دانش و هوش بسیار است كه خود را در شركت های بزرگ دنیا مانند گوگل و ناسا و امثال آنها اثبات كرده اند حتی ایرانی ها در ارائه طرحهایی در داخل ایران مانند بازی اینترنتی موفق به نام 'زولا' كه هم تراز با نمونه های برجسته خارجی است، توانمندی خود را به نمایش گذاشته اند.
وی افزود: استارت آپهای جوان ایرانی در صورت برخورداری از حمایت ها و تسهیل فضای كسب و كار می توانند در صنایع 'های تك' نیز كارایی خود را ثابت كنند.
7489 / 6053