المانیتور: ایران و روسیه همكاری نظامی را گسترش می دهند

به گزارش روز شنبه ایرنا، 'علیرضا نوری' استاد روابط منطقه ای دانشگاه شهید بهشتی در نوشتاری با عنوان 'ایران در میان فشار آمریكا، بدنبال گسترش همكاری های دفاعی با روسیه است' افزود: به نظر می رسد ایران و روسیه در میان فشار روز افزون ایالات متحده، روابط نظامی و دفاعی خود را گسترش می دهند. هفته گذشته، فرمانده نیروی دریایی ارتش ایران، برنامه های خود برای انجام رزمایش نظامی مشترك ایران و روسیه در خلیج فارس را اعلام كرد. بویژه با توجه به گمانه زنی های اخیر در مورد اختلاف های میان تهران و مسكو در سوریه، سخنان دریادار 'حسین خانزادی' به نظر می رسد نشانه روابط دوجانبه حیاتی و غیر قابل شكست این دو كشور باشد.
در ادامه مطلب درج شده در این تارنمای آمریكایی می خوانیم: این نخستین بار نیست كه روسیه و ایران باید چنین تمریناتی را انجام می دهند. دریای خزر پیش از این و در سال های 2015 و 2017 شاهد چنین نمایش هایی بوده است. باید یادآوری كرد روسیه چنین رزمایش هایی با چین و پاكستان نیز برگزار كرده است. اما آنچه رزمایش مشترك میان ایران و روسیه را برجسته می كند، زمان و آخرین تحولات پیش از آن است.
در میان این تحولات، رزمایش 'نیزه سه شاخ آرتمیس 19' به طور مشترك توسط ایالات متحده، انگلیس و فرانسه در خلیج فارس اجرا می شود؛ ناگفته نماند تصمیم ایالات متحده برای تعیین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در زمره سازمان های تروریستی و فشار واشنگتن برای رساندن صادرات نفت ایران به صفر باعث شده این كشور به فكر جلوگیری از تهدیدهای ایران برای بستن تنگه راهبردی هرمز و برگزاری این رزمایش شود.
تلاش های ایالات متحده برای تقویت حضور نظامی خود در منطقه خلیج فارس، از جمله عمان، قطر و امارات عربی متحده، جایی كه جت های جنگنده 'اف - 35' را مستقر كرده و اقدامات عربستان سعودی به سوی ایجاد یك ناتوی عربی هم در همین راستا است.
این استاد دانشگاه شهید بهشتی كه تمركزش بر روابط ایران و روسیه و سیاست خارجی مسكو است، در ادامه می نویسد: همه این تحولات در شرایطی رخ داده كه پس از اتخاذ تمام اشكال اقدامات سیاسی و اقتصادی توسط یك جنگ گسترده رسانه ای و به عنوان بخشی از سیاست فشار حداكثری تشدید شده است.
در عین حال، دولت 'حسن روحانی' رئیس جمهوری ایران به تازگی از برخی تعهدات خود در برجام (برنامه جامع اقدام مشترك) خارج شده است.
'محمد جواد ظریف' وزیر امور خارجه ایران هم به نوبه خود گزینه های خروج ایران از معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای را ارائه داده است.
ایران پس از خروج یك جانبه واشنگتن از برجام در ماه مه سال گذشته (اردیبهشت 97)، باور به هرگونه گفت وگو با آمریكا را از دست داده است.
آیت الله علی خامنه ای رهبر عالی در یك نظرسنجی جامع به نام 'گام دوم انقلاب' كه به تازگی منتشر شده، ایده هرگونه مذاكره با واشنگتن را رد كرد.
علاوه بر این، 'قاسم سلیمانی' فرمانده قدرتمند سپاه قدس، شعبه عملیات خارجی سپاه پاسداران، مذاكره با ایالات متحده در شرایط كنونی را 'تسلیم محض' توصیف كرده است.
بنابراین از ایران انتظار می رود مواضع عملی بیشتری اتخاذ كند.
در همین راستا، آیت الله خامنه ای از ایرانیان خواسته تا 'آرایش نظامی' بگیرند. با این حال، آرایش نظامی می تواند متضمن معانی گوناگون باشد؛ باید خاطرنشان كرد ایران در سال های اخیر به منظور تضمین چنین آمادگی هایی بر روی برنامه موشكی خود تمركز بسیاری داشته است.
با توجه به دیدگاه های مشترك ایران و روسیه در مورد امنیت منطقه ای و رویكرد ضد آمریكایی مشترك آنها، تهران به دنبال گسترش روابط دفاعی خود با مسكو برای پر كردن این شكاف و رسیدن به اهداف بلند مدت است.
این اهداف عبارتند از پیدا كردن جایگاه روسیه در رقابت مسكو با واشنگتن، ترویج 'یك راهبرد دفاعی تهاجمی' و همكاری در بخش امنیت منطقه ای است.
مهمتر از همه، ایران علاوه بر بهره از موارد فوق، از دانش فنی نظامی روسیه هم استفاده می كند.
خلیج فارس به منزله صحنه تئاتری است كه روسیه می تواند در آن قدرت نمایی كند؛ قدرت نمایی در برابر ابرقدرتی همچون آمریكا كه سالهاست در این منطقه حضور دارد.
به این ترتیب، رزمایش نظامی مشترك ایران و روسیه در نهایت می تواند به عنوان یك كارت برنده دیگر در چانه زنی های سیاسی روسیه با واشنگتن باشد.
مهم است توجه داشته باشیم در شرایط كنونی چنین رزمایش مشتركی ممكن است مزایای راهبردی بی درنگی برای ایران فراهم نمی كند.
تهران هم از این امر آگاه است، اما هدف اصلی آن از این رزمایش اغوای روسیه برای ایجاد روابط دفاعی گسترده تر است.
با توجه به محدودیت های تجارت اسلحه ای كه ایالات متحده و كشورهای اروپایی پس از انقلاب اسلامی 1979 (انقلاب 57) علیه ایران وضع كردند، روسیه بزرگترین تامین كننده تسلیحات اساسی جمهوری اسلامی بوده است.
تحت قرارداد امضا شده در سال 1989، مسكو موافقت كرد كه 1.5 میلیارد دلار اسلحه به تهران از جمله سیستم های دفاع هوایی S-200VE، جنگنده های MiG-29 و Su-24 و همچنین هلیكوپتر های Mi-17 را بفروشد.
با این حال، هفت سال بعد، این معامله پس از امضای موافقتنامه 'گور- چرنومردین' (توافق همه جانبه میان ایالات متحده و روسیه) تحت الشعاع قرار گرفت.
هرچند ارتباطات نظامی معمولی روسیه با ایران پس از این توافق دوباره از سر گرفته شد و در سال 2000، ایران حتی بیش از پیش هواپیماهای Su-25 وارد و سیستم دفاع هوایی Tor-M1 را خریداری كرد تا از پایگاه های حیاتی كشور، نیروهای نظامی و هسته ای خود در برابر حمله محافظت كند.
یكی از قابل توجه ترین معامله های میان دو طرف سیستم دفاع موشكی 'اس - 300' روسیه بود كه در سال 2016 به ایران تحویل داده شد.
با توجه به فشار خارجی كنونی بر ایران، تنها مسكو باقی می ماند كه تهران می تواند برای تامین تجهیزات اسلحه و مشاركت نظامی بر روی آن حساب كند.
گر چه مانع این همكاری، قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد است، اما دو كشور در حال تلاش برای جلوگیری از محدودیت های موجود هستند.
شاید مانع همكاری های نظامی روسیه با ایران بتواند با لغو تحریم های سازمان ملل متحد در سال 2020 با توجه به قطعنامه 2231، كه موافقتنامه هسته ای را تایید می كند، برطرف شود.
در واقع، 'دمیتری شوگایف' مدیر خدمات فدرال برای همكاری نظامی و فنی، تاكید كرد كه روابط نظامی ایران و روسیه بعد از سال 2020 ممكن است بیشتر شود و همچنین از ابراز علاقه روسیه به همكاری با ایران در زمینه استقرار سپر دفاعی در سواحل خلیج فارس خبر داد.
گسترش همكاری های نظامی پس از سال 2020، یك گسترش نرمال روابط براساس مفاد برجام است.
از طرفی در چارچوب برجام بود كه در نهایت روسیه سیستم های دفاعی 'اس - 300' را به ایران كه مدتها منتظر آن بود، تحویل داد.
اتارنمای المانتیور همچننی ادعا كرد، این توافق همچنین راه را برای میزبانی ایران از هواپیماهای روسی در پایگاه هوایی 'نوژه' در غرب ایران فراهم كرد تا به این ترتیب جنگنده های روسی، بمب افكن ها و موشك ها از فضای هوایی ایران برای عملیات در سوریه استفاده كنند.
بنابراین برای مقابله با فشار ایالات متحده با قدرت بیشتر، ایران خواستار تقویت روابط نظامی خود با روسیه پس از برداشته شدن تحریم تسلیحات نظامی در سال 2020 است.
در این صورت ایران می تواند با درخواست سلاح های متعارف بیشتر، از جمله جنگنده های Su-30 و Su-35، جنگنده های سبك یاكلوف یوك-130، Mi-8 و هلیكوپترهای Mi-17 و تانك T-90 بهره ببرد.
اما ایران ورای واردات اسلحه، می خواهد روابط نظامی با روسیه را كه شامل همكاری های بلند مدت همسو با راهبردهای منطقه ای و ژئوپلیتیك جمهوری اسلامی است، توسعه دهد.
با این حال، قابل توجه است كه هر دو طرف گسترش بالقوه روابط دفاعی را با احتیاط دنبال می كنند: ایران قصد ندارد به ابزار چانه زنی روسیه در مقابل واشنگتن تبدیل شود، به همین ترتیب، مسكو به هیچوجه به ورود به میدان جنگ ایران مقابل ایالات متحده و متحدان منطقه ای آن در سطحی نامعلوم، علاقه ای ندارد.
تارنمای المانیتور از فوریه 2012 توسط 'جمال دنیل' یكی از عرب‌های آمریكایی تبار در واشنگتن دی سی. پایه گذاری شد. این تارنمای خبری به جمع‌آوری گزارش و تجزیه و تحلیل در مورد خاورمیانه می پردازد.
اروپام ** 7276 ** 1071