قرآن، ركوردساز حراجی‌های هنری دنیا

به گزارش روز یكشنبه فرهنگی ایرنا، در فصل بهار سه حراج هنرهای اسلامی در كریستیز، ساتبیز و بونامز لندن برگزار شد و با فروش بیش از 27 میلیون پوند توانست ركورد قابل توجهی برای هنر اسلامی شامل خط، خوشنویسی، نسخ خطی، كتاب و دیگر آثار به جای بگذارد.
در ماه‌های آوریل و مه حراج‌های بین‌المللی روزهای شلوغی را پشت سر می‌گذارند و با برپایی حراج‌های مختلف با موضوعات متفاوت، علاقمندان به هنر را جذب این رویدادها می‌كنند.
چند روز گذشته سه حراج‌گذاری كریستیز، ساتبیز و بونامز در لندن طی سه شب حراج هنرهای اسلامی برگزار كردند كه این رویدادها با فروش‌های قابل توجهی توانستند در زمینه هنرهای اسلامی ركوردهای قابل توجهی را از آن خود كنند.
از نكات قابل توجه در این سه حراج فروش خوب آثار خطی متعلق به هنر اسلامی و به ویژه هنر ایران بود كه جایگاه هنر خوشنویسی ایران را در حراج‌های مختلف نشان می‌دهد. یكی از آثار ارزشمندی كه در این زمینه به فروش رسید، قرآنی تذهیب شده و مطلا متعلق به قرن 15 میلادی بود كه در حراج كریستیز با رقم سه میلیون و 724هزار و 750 پوند جایگاه هنر خوشنویسی اسلامی را به رخ جهانیان كشید.

**حراج بونامز
اولین حراج فصل بهار كه 30 آوریل (10 اردیبهشت‌ماه) برگزار شد، حراج هنر اسلامی و هنر بونامز در لندن بود. در این حراج 216 اثر شامل خط، نگارگری، تذهیب و اشیای عتیقه از هنر اسلامی و هند ارائه شده كه در مجموع این حراج توانست به فروش یك میلیون و 570 هزار پوندی دست پیدا كند.
نكته قابل توجه در این حراج فروش خوب آثار خوشنویسی متعلق به ایران بود كه می‌توان به قرآن كوچك تذهیب شده به سال 1204 ه.ق شامل 257 برگ كه به قیمت 562 هزار و 22 پوند رسید، اشاره كرد. قرآن كوچك تذهیب شده قرن 19 میلادی شامل 247 برگ كه هفت هزار و 562 پوند رقمی شد. خوشنویسی نستعلیق توسط خلیل خالد بیگ سفیر تركیه در ایران در 1888 میلادی كه به مبلغ هفت هزار و 562 پوند فروخته شد. قرآن كوچك تذهیب شده به سال 1202 ه.ق در 221 برگ به رقم پنج هزار و 312 پوند رسید.
نقاشی با جوهر و خط نوشت ناصرالدین شاه در قرن 19 میلادی كه به مبلغ 4 هزار و812 پوند چكش خورد. قرآن كوچك تذهیب شده قرن 19 میلادی شامل 239 برگ خوشنویسی كه 2 هزار و 550 پوند رقمی شد و كتاب «تاریخ جهان تا پایان دورۀ شاه اسماعیل صفوی» نوشته غیاث‌الدین محمد مشهور به «خوان دمیرهروی» شامل 278 برگ كه به قیمت دو هزار و 550 پوند به فروش رسید از دیگر موارد این حراج بود.

**حراج ساتبیز
اما در روز اول ماه مه (11 اردیبهشت) نیز حراج هنرهای اسلامی و هند ساتبیز با ارائه 302 اثر خط، خوشنویسی، نگارگری، عتیقه و فرش در لندن برگزار شد كه این حراج توانست به ركورد 9 میلیون و 914 هزار و 625 پوندی دست پیدا كند. در این حراج نیز آثار خوشنویسی ایرانی تواستند به فروش قابل توجهی دست پیدا كنند.
قرآن بزرگ تذهیب شده عصر صفویه و قرن 16 میلادی در این حراج 93هزار و 750 پوند رقمی شد. كتاب یوسف و زلیخا جامی با امضا میرعلی، شامل 151 برگ، متعلق به 938 ه.ق به قیمت 81 هزار و 250 پوند چكش خورد. یك قرآن تذهیب شده با جعبه لاكی متعلق به 1258 ه.ق، 62 هزار و500 پوند رقمی شد.
همچنین كتاب كوچك یوسف و زلیخا جامی با امضا میرعلی شامل 301 برگ متعلق به 885 ه.ق به قیمت 47 هزار و500 پوند فروخته شد. در این حراج قرآن كوچك خوشنویسی شده سوره بقره شامل 38 برگ برای اواخر قرن 10 میلادی به مبلغ 40 هزار پوند رقمی شد. دانشنامه پزشكی از خزانه داری خوارزمشاهی اثر زین الدین جرجانی شامل 276 صفحه متعلق به قرن 13 میلادی به 32 هزار و500 پوند فروخته شد. قرآن كوچك 8 ضلعی تذهیب شده شامل 403 برگ عصر صفویه و قرن 16 میلادی 21 هزار و 250 پوند رقمی شد. آلبومی از خوشنویسی شامل 14 برگ متعلق به قرن 16 میلادی به قیمت 21 هزار و250 پوند چكش خورد.
كتاب «احیا علوم الدین» ابوحمید محمد بن محمد الغزالی شامل 104 برگ متعلق به قرن 13 میلادی 18هزار و750 پوند چكش خورد. منتخبی از قرآن خوشنویسی شده به خط كوفی از سوره هود شامل 17 برگ متعلق به قرن 12 میلادی 12هزار و500 پوند رقمی شد. نسخۀ خطی روضۀ الصفا، نوشتۀ میر خواند هروی شامل 123 برگ در دورۀ صفوی به قیمت 12هزار 500 پوند فروخته شد. قرآن تذهیب شده شامل 2هزار و 274 برگ متعلق به قرن 19 میلادی 12هزار و500 پوند رقمی شد. قرآن كوچك تذهیب شده توسط احمد نواب الدین الحسین شامل 236 برگ متعلق به 1279 ه.ق به قیمت 11هزار و250 پوند رقمی شد. قرآن تذهیب شده بر روی طومار پوست توسط خواجه ولد والی محمد محمد صادق دیرانی متعلق به 1251 ه.ق به قیمت 10 هزار پوند رقمی شد. كتاب دعا تذهیب شده، نوشته شده توسط احمد نیریزی شامل 8 برگ متعلق به قرن 18 میلادی 10 هزار پوند چكش خورد. دیوان محمد قلی میرزا اثر خلیل سراوی شامل 145 برگ متعلق به 1240 ه.ق به قیمت 7 هزار و500 پوند به فروش رسید. قرآن تذهیب شده توسط محمد تقی بن محمد هادی شامل 223 برگ متعلق به 1177 ه.ق 5 هزار پوند رقمی شد. دیوان حافظ نوشته شده توسط محمد حسین بن سلیم از تبریز شامل 274 برگ متعلق به 1293 ه.ق به قیمت 4 هزار و750 پوند چكش خورد. قرآن تذهیب شده كوچك نوشته شده توسط احمد نیریزی شامل 256 برگ متعلق به 1119 ه.ق 3 هزار و750 پوند رقمی شد و فرمان محمد شاه قاجار به یك شاهزاده به خط او متعلق به 1256 ه.ق به قیمت 3 هزار750 پوند به فروش رسید.

**حراج كریستیز
اما در حراج هنر جهان اسلام و هند حراج‌گذاری كریستیز كه دوم ماه مه (12 اردیبهشت‌ما) در لندن برگزار شد 179 اثر عرضه شد كه به فروش كلی 16 میلیون و سی و یك هزار و 375 پوند دست یافت. در این حراج بی‌سابقه از هنرهای اسلامی؛ قرآنی تذهیب شده و مطلا متعلق به قرن 15 میلادی سه میلیون و724 هزار و 750 پوند رقمی شد و به ركوردی چشمگیر دست یافت. در این حراجی نیز آثار خوشنویسی ایرانی به فروش‌های قابل توجهی دست پیدا كردند.
شاهنامه ابوالقاسم فردوسی شامل 504 برگ متعلق 1020 میلادی در این دوره حراج كریستیز به قیمت 27 هزار و500 پوند فروش رفت. قرآن كوچك تذهیب شده شامل 179 برگ متعلق به قرن 15 میلادی 17 هزار و500 پوند رقمی شد. قرآن تذهیب شده با امضا عبدالله بن عاشور اصفهانی شامل 304 برگ، متعلق به 1233 میلادی 11 هزار و 875 پوند رقمی شد. كتاب كلیات سعدی امضا شده توسط سلیمان بن عبدالله هروی شامل 267 برگ، متعلق به 957 ه.ق به قیمت 10هزار و 625 پوند چكش خورد. یك برگ نگارگری و خوشنویسی از شاهنامه فردوسی متعلق به 1561 میلادی به قیمت 9 هزار و 375 پوند چكش خورد. قرآن تذهیب شده شامل 265 برگ، متعلق به 1200 میلادی 8 هزار و750 پوند رقمی شد. 6 فرمان قاجاری به سال 1326 ه.ق به قیمت 6 هزار و 250 پوند به فروش رسید. مجموعه‌ای از سخنان حضرت علی (ع) به امام حسین (ع) شامل 12 برگ متعلق به قرن 14 میلادی 4 هزار و750 پوند رقمی شد و قصاید رودكی با امضا محمد رضا شیرازی شامل 32 برگ متعلق به 941 ه.ق به قیمت یك هزار و250 پوند چكش خورد.
جالب اینجاست كه هم زمان با رونق بازار بین‌المللی هنر اسلامی خط و خوشنویسی، سوم اسفند در تهران سومین حراج باران، حراج تخصصی خط، خوشنویسی و هنرهای ایرانی اسلامی در تهران برگزار شد كه با ركورد یازده میلیارد و 769 میلیون تومان همراه بود. نكته حائز اهمیت اینكه به مانند حراج های بین‌المللی در تهران هم یك جلد مصحف شریف كه بر روی مس و با تكنیك حكاكی خط بزرگان با هنرمندی رائین علی اكبرخان‌زاده پدید آمده هفت میلیارد و 700 میلیون تومان رقمی شد تا ركورد فروش یك اثر در حراجی های هنری ایران شكسته شود.
فراهنگ**9031** 9053