خرازی: چندجانبه‌گرایی با اقدام های آمریكا در معرض نابودی است

به گزارش دوشنبه شب ایرنا از شورای راهبردی روابط خارجی، سیدكمال خرازی امروز در دومین نشست سالانه مجمع رهبران برای صلح در پاریس كه به ابتكار ژان پیر رافارن نخست وزیر پیشین فرانسه تاسیس شده است، حضور یافت.
در این اجلاس، ابتدا محورهای پیش نویس گزارش سال مجمع رهبران برای صلح كه قبلا در اختیار شركت كنندگان قرار گرفته بود، تشریح شد.
این گزارش كه بر هدف اصلی مجمع یعنی تقویت چندجانبه‌گرایی و جلوگیری از تشدید تنش‌ها و بحران‌ها در جهان استوار است، بر سه محور زیر تمركز دارد:
* بررسی چالش‌های كنونی در جهان و تقویت چندجانبه‌گرایی
* دیپلماسی پیشگیرانه برای جلوگیری از جنگ و منازعات در مناطق مختلف دنیا
* امنیت جمعی در سطح جهانی و منطقه‌ای.
پس از ارائه این گزارش، شركت‌كنندگان دیدگاه‌های خود را درباره محتوای گزارش برای درج و تكمیل آن مطرح كردند. خرازی هم به عنوان نخستین سخنران، دیدگاه‌های خود را درباره گزارش تشریح كرد كه مورد توجه و استقبال حاضران قرار گرفت.
خرازی با اشاره به برخی موارد مطرح شده در گزارش كه نیاز به اصلاح دارد و نكاتی كه باید در آن درج شود، اظهار داشت: در عصری كه برخی از كشورها نقض حقوق بین‌الملل و خروج از معاهدات بین‌المللی را راه تامین امیال خود می‌دانند و با قلدری، منافع خود را بر دیگران تحمیل می‌كنند و حتی برای متحدان خود نیز حقی قائل نیستند، نه تنها چند جانبه‌گرایی در حال افول، بلكه در مسیر نابودی است.
وی افزود: متاسفانه در سال‌های اخیر بارها شاهد آن بوده‌ایم كه وقتی قدرت‌های بزرگ موفق نمی‌شوند از شورای امنیت مجوز لازم را برای اقدام های نظامی خود بگیرند، با تشكیل ائتلاف‌های خارج از شورای امنیت، دست به دخالت نظامی در مناطق مختلف می‌زنند تا منافع خود را تامین كنند. نمونه آن دخالت نظامی آمریكا و متحدان آن در عراق، لیبی و سوریه است.
خرازی با انتقاد از رویكرد آمریكا اظهار داشت: آمریكا با سوءاستفاده از شرایطی كه جهانی شدن و وابستگی قدرت‌های اقتصادی دنیا به آمریكا برای آن كشور فراهم آورده است و بر خلاف مصوبات شورای امنیت، سیستم بانكی و مالی دنیا را به گروگان گرفته با اعمال تحریم‌های اولیه و ثانویه علیه كشورها شركت‌ها و بانك‌هایی كه از آن تبعیت نكنند، آن‌ها را تنبیه مالی و به قطع ارتباط تهدید می‌كند. نمونه آن را در تحریم ایران و تحریم ثانویه سایر ذینفعان مشاهده می‌كنیم. آیا بر آن نام دیگری به جز امپریالیسم مالی می‌توان نهاد؟
وی افزود: این شواهد نشان می‌‌دهد كه چندجانبه‌گرایی با اقدامات یكجانبه آمریكا با خطر نابودی روبروست، ولی بدون تردید باید به عنوان تنها رویكرد قابل اعتنا برای كاهش مشكلات و حل بحران‌های موجود منطقه‌ای و بین‌المللی و از طرفی جلوگیری از سوءاستفاده قدرت‌هایی كه خود را مالك دنیا می‌پندارند از مرگ آن جلوگیری كرد.
در ادامه، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به برخی مشكلات در نظم كنونی جهانی اظهار داشت: بدون تردید رویكرد چندجانبه‌گرایی به شكل موجود آن كه حاصل نگاه غرب‌گرایانه قدرت‌های بزرگ و نادیده گرفتن نقش دیگران است، قادر به حل مشكلات جهانی نیست؛ لذا لازم است با آسیب‌شناسی و بررسی علل ناكامی آن، به تلاش جمعی برای شكل‌گیری چندجانبه‌گرایی نوین (Neo multilateralism) دست زد.
وی افزود: چند جانبه گرایی نوین بایستی فراگیر باشد و نه فقط خواست و منافع قدرت‌های بزرگ و به اصطلاح كشورهای شمال را در برگیرد، بلكه تضمین‌كننده منافع كشورهای جنوب و قدرت‌ها و بازیگران نوظهور در سطح جهانی باشد. در این صورت است كه چند جانبه گرایی می‌تواند به عنوان ابزاری كارآمد نقش خود را برای رفع مشكلات و حل بحران‌های موجود ایفا كند.
وی ادامه داد: برای شكل‌گیری چند جانبه‌گرایی نوین اولا عدم همراهی با قدرت‌هایی كه بدون اعتنا به ضوابط بین‌المللی در صدد تحمیل یكجانبه منافع خود بر دیگران هستند و ثانیا رایزنی و همفكری اندیشمندان، محققان و تحلیل‌گران آزاداندیش و همچنین تعامل اتاق‌های فكر در كشورهای شمال و جنوب و مناطق جغرافیایی مختلف برای رسیدن به طرحی عادلانه ضروری است.
خرازی در راستای تحقق و شكل‌گیری «چندجانبه‌گرایی نوین» بر سه محور زیر تاكید كرد:
* مقابله با یكجانبه‌گرایی و اتخاذ مواضع قوی در قبال دولت‌هایی كه با رویكرد «یكجانبه گرایانه»، نقض توافقات بین‌المللی، تحمیل تصمیم‌های غیرمنطقی و غیرقانونی خود به دیگران، نظم جهانی را به چالش می‌كشند و با اعمال تروریسم اقتصادی ملت‌های دیگر را تحت فشار قرار می‌دهند.
* ایجاد اصلاحات در ساختار شورای امنیت سازمان ملل و شیوه‌های تصمیم‌گیری آن. زمان آن فرا رسیده است كه ساختار و شیوه‌های تصمیم‌گیری در شورای امنیت بازنگری شود و شیوه‌ای دموكراتیك بر آن حاكم گردد و از اینكه شورای امنیت فقط تأمین كننده منافع قدرت‌های بزرگ باشد جلوگیری به عمل آید.
* تغییر در رویكرد و نگاه از بالا به پایین و رفتار ناعادلانه قدرت‌های بزرگ و كشورهای شمال نسبت به كشورهای جنوب در روابط بین‌الملل و دادن نقش برابر به قدرت‌های نوظهور و بازیگران جدید برای ایفای نقش در شكل‌گیری نظم نوین جهانی، ضروری است.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در ادامه اظهار داشت: در گزارش مجمع، به رقابت بین ایران و عربستان در سوریه اشاره شده است كه نیاز به توضیحات اصلاحی زیر دارد؛ جمهوری اسلامی ایران به دنبال رقابت با عربستان یا كشور دیگری در منطقه نیست. واقعیت آن است كه گروه‌های تروریستی در صدد سرنگونی دولت‌های سوریه و عراق بودند كه ایران به دعوت آن دولت‌ها و برای مبارزه با تروریسم و حفظ ثبات و تمامیت ارضی این كشورها به كمك آن‌ها شتافت. درحالی‌كه عربستان با حمایت از گروه‌های تروریستی در صدد سرنگونی این دو دولت بوده است. بنابراین مسئله، رقابت بین ایران و عربستان نیست، مسئله حمایت عربستان از تروریسم و مقابله ایران با تروریسم است.
وی افزود: فراتر آنكه، وقتی آمریكا نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را كه نقش تعیین كننده‌ای در مقابله با گروه‌های تروریستی از جمله داعش و جبهه‌النصره در منطقه داشته است، در فهرست گروه‌های تروریستی خود قرار می‌دهد، به معنای آن است كه آمریكا و حكومت‌های وابسته به آن نه تنها از گروه‌های تروریستی برای اهداف خود استفاده می‌كنند، بلكه نیرویی را كه در شكست آن گروه‌ها نقش اصلی داشته است، تروریست می‌خوانند.
او ادامه داد: در گزارش مجمع همچنین به توافق هسته ای بین جمهوری اسلامی ایران و گروه 5+1 و به چالش كشیده شدن آن اشاره شده است. لیكن مناسب بود پیمان‌شكنی دولت آمریكا در نقض این توافق و قطعنامه 2231 شورای امنیت با خروج یكجانبه از آن و اعمال تحریم‌های اقتصادی اولیه و ثانویه علیه ایران و سایر كشورها نیز خاطر نشان می‌شد.
خرازی همچنین با اشاره موضوع دیگری مبنی بر ناكارآمدی روند صلح در خاورمیانه كه در گزارش مطرح شده، اظهار داشت: در دهه‌های گذشته ابتكارات مختلفی در خصوص بحران خاورمیانه مطرح شده، لیكن بنا به دلایل مختلف هیچكدام نتیجه‌ای در بر نداشته است. علاوه بر طرح‌های قبلی، طرح جدید آمریكا تحت عنوان «معامله قرن» نیز بر دامنه بحران خواهد افزود، زیرا فقط منافع رژیم صهیونیستی را در نظر دارد و در واقع هدیه‌ای به این رژیم برای نابودی فلسطین است.
در ادامه رئیس شورای راهبردی روابط خارجی مهم‌ترین دلایل عدم موفقیت و شكست طرح‌های ارائه شده درباره صلح در خاورمیانه را به شرح زیر برشمرد:
1- غیر واقع بینانه بودن طرح ها
2- عدم توجه به ریشه‌های بحران
3- نپرداختن به موضوع بازگشت آوارگان فلسطینی به موطن خود جهت ایفاء نقش در تعیین سرنوشت خود
4- طرفداری یك جانبه از رژیم صهیونیستی
خرازی همچنین به موضوع امنیت جمعی و ثبات منطقه‌ای كه در گزارش مجمع روی آن تمركز شده است، پرداخت و اظهار داشت: لازمه موفقیت و رسیدن به امنیت پایدار و ثبات در هر منطقه وجود اراده سیاسی و درك مشترك دولت‌های منطقه، برقراری گفتگوهای صادقانه بین دولت‌ها و جوامع مدنی و اعتقاد به اصل دموكراتیك «هر فرد یك رای» در همه كشورها است. این شرایط در منطقه خاورمیانه كه بسیاری از حكومت‌های آن اقتدارگرا هستند و كمترین نشانی از دموكراسی ندارند، دیده نمی‌شود.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ادامه داد: موضوع دیگری كه خلاء آن در گزارش مجمع احساس می‌شود، معضل تروریسم و افراط‌گرایی مذهبی است كه جامعه جهانی را به شدت تهدید می‌كند. گروه‌های تروریستی همچون داعش با تفكر تكفیری وهابی و با حمایت مالی و ایدئولوژیكی برخی دولت‌ها به سرعت رشد كردند و در نقاط مختلف دنیا مستقر شدند و متاسفانه تحت نام اسلام به خشونت و اقدامات تروریستی دست زدند. مسلماً اگر در عراق و سوریه با این گروه تروریستی مقابله جدی به عمل نمی‌آمد و آن‌ها موفق به تشكیل خلافت می‌شدند، جامعه بین‌المللی با فاجعه بزرگ سیاسی و امنیتی جدیدی مواجه می‌شد.
خرازی در پایان بر این نكته تاكید كرد كه مقابله موثر و كارآمد با معضل پیچیده تروریسم و افراط‌گرایی مستلزم عزم و اراده جدی جامعه بین‌المللی، همكاری جمعی دولت‌ها و قطع حمایت‌های مالی و ایدئولوژیك از گروه‌های تروریستی است.
شبد**1953**1379