روستاهای مشهد جولانگاه ساخت و ساز غیرمجاز

شهرستان مشهد با 3.5 میلیون نفر جمعیت و 9 هزار و 81 كیلومتر مربع مساحت متشكل از سه بخش مركزی، احمد آباد و رضویه، 11 دهستان و 357 روستا دارد.
كلانشهر مشهد نیز با 350 كیلومتر مربع مساحت و سه میلیون نفر جمعیت در بخش مركزی این شهرستان قرار دارد.
تعداد روستاهای بخش مركزی 220 روستاست و بیش از 300 هزار نفر جمعیت دارد كه از این تعداد 135 روستا چسبیده به كلانشهر مشهد و در حریم آن قرار گرفته اند و بیشترین میزان ساخت و سازهای غیرمجاز مربوط به این مناطق می باشد.
سرپرست فرمانداری مشهد نیز با تایید افزایش ساخت و سازهای غیرمجاز در اراضی خارج از محدوده شهر مشهد و روستاهای این شهرستان گفت: عمده ساخت و سازها در محدوده بخش مركزی و حریم شهر مشهد رخ می دهد.
حیدر خوش نیت شمار پرونده های ماده 99 تخریب بناهای غیرمجاز در مناطق مربوط به خارج از طرح های هادی روستایی و بافت شهری را در سال گذشته حدود 500 مورد عنوان كرد و افزود: افزایش قیمت مسكن در مشهد طی ماه های گذشته و روی آوردن برخی شهروندان برای خرید زمین به عنوان یك سرمایه موجب دست اندازی غیرقانونی به زمینهای كشاورزی و تغییر كاربری آنها در اطراف مشهد شده است.
وی به ارزان بودن زمین در روستاهای اطراف مشهد اشاره كرد و اظهار داشت: به خاطر گرایش مردم به سكونت در این مناطق شاهد رشد 10 تا 15 درصدی جمعیت در برخی روستاهای حاشیه شهر مشهد هستیم.

* رفع تصرف از 223 هكتار اراضی كشاورزی مشهد
سرپرست دادسرای ویژه جرایم شهرسازی مركز خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: با آغاز فعالیت كمیته صیانت از اراضی حریم كلانشهر مشهد از سال گذشته تاكنون دو میلیون و 234 هزار و 500 مترمربع از اراضی كشاورزی حریم این كلانشهر رفع تصرف شد.
مهدی حقدادی افزود: 850 فقره از این موارد كه در شرف تصرف یا تغییر كاربری و تفكیك غیر مجاز اراضی كشاورزی بوده و در مرحله پی كنی، شفته ریزی یا دیواركشی قرار داشت در مجموع به مساحت یك میلیون و 275 هزار متر مربع قلع و قمع شده و از تخریب و تغییر كاربری این اراضی جلوگیری شده است.
وی اظهار داشت: این اراضی در خارج از محدوده و حریم كلانشهر مشهد واقع است كه عملیات رفع تصرف آنها توسط كمیته صیانت از حریم مشهد و با همكاری 17 دستگاه متولی از بهمن ماه پارسال تاكنون انجام شد.
وی گفت: از ابتدای سال جاری تاكنون نیز با همكاری شورای حفظ حقوق بیت المال و كمیته صیانت از اراضی حریم مشهد، 208 مورد تصرف در قالب دیوار كشی باغها و اراضی و ویلا سازی به صورت مجتمع های ویلایی و متمركز به مساحت 959 هزار و 500 مترمربع ، تخریب و رفع تصرف شده است.

* جاده كلات و بولوار شاهنامه كانون تخلفات
حقدادی افزود: این تصرفات شامل 6 مجموعه در بولوار شاهنامه، جاده های مشهد - كلات و مشهد - شاندیز بوده است.
وی اظهار داشت: 12 پلاك از این ساخت و سازهای غیرمجاز نیز به مساحت 18 هزار مترمربع در ابتدای جاده شاندیز و حوالی مجموعه سواركاری و هشت مورد نیز به مساحت 1500 متر مربع در روستای فیانی واقع در حاشیه این جاده بود.
وی گفت: علاوه بر آن سه مورد قلع و قمع ساخت و سازهای غیرقانونی نیز در بولوار شاهنامه شامل 15 پلاك در شاهنامه 18 به مساحت 35 هزار مترمربع ، 58 پلاك در شاهنامه 76 به مساحت 100 هزار مترمربع و 58 پلاك در شاهنامه 67 به مساحت 150 هزار مترمربع بوده است.
سرپرست دادسرای ویژه جرایم شهرسازی مركز خراسان رضوی افزود: ششمین مجموعه از این ساخت و سازهای متمركز در اراضی خلق آباد در مسیر جاده مشهد - كلات در قالب 72 مورد به مساحت 655 هزار متر مربع بود كه اقدام به رفع تصرف از آنها شد.

* تفریح و سرمایه گذاری انگیزه اصلی تصرفات
وی در تشریح دلایل شكل گرفتن این نوع تصرفات در اطراف مشهد اظهار داشت: برخی شهروندان با هدف ایجاد یك مكان تفریحی و حیات خلوت در مناطق روستایی اقدام به تصرف، ساخت و ساز یا خرید این املاك و اراضی كرده و برخی دیگر با توجه به افزایش قیمت مسكن با هدف سرمایه گذاری در بخش زمین و به امید گران شدن آن در آینده به این تصرفات و تغییركاربری و تفكیك های غیر مجاز اقدام كرده اند.
وی گفت: بنگاه های املاك فاقد مجوز و پرشمار در اراضی و پهنه های حریم شهر مشهد نیز در وقوع این تخلفات نقش مهمی ایفا می كنند كه اتحادیه این صنف بر روی فعالیت این واحدهای صنفی غیر مجاز نظارت كافی ندارد.

* مشهد، بینالود و چناران در صدر تغییر كاربری كشاورزی
مدیر امور اراضی سازمان جهاد كشاورزی خراسان رضوی نیز گفت: شهرستانهای مشهد، چناران و بینالود (طرقبه شاندیز) دارای بیشترین میزان تغییر كاربری غیرمجاز زمین های كشاورزی در استان می باشند.
حمید قزاقی افزود: با توجه به اینكه ارزش زمین در حال افزایش است و نگاه اقتصادی به این اراضی صورت می گیرد، تخریب و تصرف زمینهای كشاورزی در حریم شهرهای یاد شده بیشتر رخ می دهد.

* كاهش 20 درصدی تصرفات غیرمجاز كشاورزی در خراسان رضوی
وی اظهار داشت: پارسال سه هزار و 992 فقره قلع و قمع ساخت و سازها و تصرف های غیرمجاز در 289 هكتار اراضی كشاورزی استان انجام شد كه در مقایسه با سال 96 حدود 20 درصد كاهش داشت.
قزاقی به هزار و 38 طرح دعوی در زمینه تغییر كاربری و تصرف غیرمجاز اراضی كشاورزی در این استان اشاره كرد و گفت: عمده این پرونده ها در محدوده سه شهرستان یاد شده بوده است.
وی افزود: هرچند این اداره بضاعت و امكانات كافی برای برخورد با تخلفات در استان را ندارد اما با قدرت و استفاده از 30 یگان گشتی به حفاظت از 2.7 میلیون هكتار اراضی كشاورزی خراسان رضوی پرداخته است.
وی اظهار داشت: در هر یك از شهرستانهای مشهد و طرقبه شاندیز با سه یگان گشتی و در چناران با 2 واحد گشت از اراضی كشاورزی این مناطق حفاظت می شود.

* افزایش تخلفات در شهرستان مشهد
مدیر جهاد كشاورزی مشهد هم گفت: طی سالهای 96 و 97 از 150 هزار و 845 متر مربع اراضی این شهرستان رفع تصرف شده است.
مسعود جوانبخت افزود: طی این مدت به هزار و 309 پرونده تخلف رسیدگی شده كه هزار و 279 پرونده مربوط به مجتمع های چند واحدی و 30 پرونده نیز مربوط به ساخت و سازهای تك واحدی و تك باغ ها بوده است.
وی تعداد پرونده های رسیدگی شده در سال 96 را 600 مورد عنوان كرد و گفت: رسیدگی به تخلفات یاد شده در این شهرستان طی سال 97 افزایش داشته و شمار پرونده های تخلفات نیز بیش از 700 پرونده بوده است.
وی اظهار داشت: طی فروردین ماه سال جاری 99 پرونده و در 20 روز اردیبهشت ماه نیز 72 پرونده تخلف در اراضی كشاورزی مشهد مورد رسیدگی قرار گرفت كه نشانگر افزایش این تخلفات در سال جاری نسبت به مدت مشابه پارسال است.

* هم افزایی دستگاه ها در مقابله با تخلفات
مدیر امور اراضی سازمان جهاد كشاورزی خراسان رضوی همچنین گفت: به نظر می رسد دستگاه هایی همچون بنیاد مسكن، محیط زیست، اوقاف و امور خیریه، آستان قدس رضوی و دیگر مجموعه های متولی در عرصه نظارت بر اراضی می توانند با هم افزایی و بهره گیری از ظرفیت مشترك به نظارت بیشتر و گسترده تر در این مقوله بپردازند بطوریكه طی تعطیلات نوروزی امسال این هم افزایی با تجمیع یگانهای گشتی دستگاه های یاد شده صورت گرفت.
قزاقی به فعالیت سامانه 131 و دریافت گزارشات تخلف در اراضی كشاورزی اشاره كرد و افزود: مامورین این سازمان با دریافت اطلاعات مبنی بر بروز تخلفات به محل اعزام شده و از تخریب، تصرف و تغییرغیرمجاز كاربری ها جلوگیری می كنند.
وی اظهار داشت: تشكیل یگان حفاظت از اراضی كشاورزی در استانها در آینده نزدیك و فعالیت ویژه آن در مقابله با تصرفات غیرقانونی می تواند تاثیر مهم در مقابله با تخلفات این حوزه داشته باشد.
قزاقی گفت: برای پیشگیری از بروز تصرفات غیر مجاز دستگاه های خدمات رسان باید در دادن انشعاب آب، برق و خدماتی از این قبیل به اماكن ساخته شده در این زمینها تجدید نظر نمایند تا راه برای تغییر كاربری و استفاده از این اراضی سخت تر گردد.

* تصرف 33.5 هكتاری در عرصه های طبیعی مشهد
مدیر روابط عمومی اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت: طی سالهای 96 و 97 در قالب 35 پرونده ، از تصرفات غیرقانونی و دست اندازی ها به 33.5 هكتار از اراضی منابع طبیعی شهرستان مشهد جلوگیری شد.
حمید نور افزود: یگان حفاظت اداره منابع طبیعی مشهد علاوه بر بهره گیری از سه دستگاه گشت خودرویی و 2 واحد گشت موتورسیكلت از گزارشهای مردمی مبنی بر بروز تخلفات در این حوزه بهره گرفته است.
وی خاطر نشان كرد: حوزه فعالیت منابع طبیعی بسیار گسترده است و ماموران یگان حفاظت این اداره كل باید به همه وظایف خود از جمله جلوگیری از سوء استفاده از مراتع، بهره برداری غیرقانونی از چوب و درختان، بروز آتش سوزی و دیگر حوادث و تخلفات نیز عمل نمایند.

* اولویت نخست برخورد با متخلفان
سرپرست فرماداری مشهد گفت: پلیس ساختمان شهرداری مشهد باید مطابق وظیفه خود به ساخت و سازهایی كه در حریم شهر مشهد روی می دهد نیز نظارت كند.
حیدر خوش نیت به نظارت دهیاران به محدوده طرح هادی روستاهای شهرستان اشاره كرد و افزود: نظارت بر مناطق خارج از محدوده حریم شهر مشهد و طرح هادی روستایی نیز باید توسط دیگر دستگاههای متولی بویژه جهاد كشاورزی انجام شود بطوریكه جهاد كشاورزی مطابق مصوبات قانونی اختیار تخریب و قلع و قمع ساخت و سازهای غیر مجاز در محدوده اراضی كشاورزی را دارد.
وی همچنین با اشاره به برخی ساخت و سازهای خارج از ضابطه در حریم جاده مشهد - كلات اظهار داشت: نهاد نظارت كننده در این بخش نیز اداره كل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی است كه باید نسبت به رفع تصرف از حریم این جاده اقدام نماید.

* تایید صدور انشعاب غیرقانونی
وی همچنین به صدور مجوز استفاده از تاسیسات خدماتی برق و آب در اماكن ساخته شده فاقد مجوز اشاره كرد و گفت: كمتر از یكسال است كه قانون به مالكان این واحدهای مسكونی اجازه دریافت مجوز انشعاب موقت بهره برداری از تاسیسات خدماتی را داده است.
خوش نیت افزود: بر این اساس مقرر شده است مالكان طی سه سال اقدام به اخذ مجوزهای لازم نموده و تكلیف تخلفات انجام شده در ساخت و سازها را روشن نمایند.
وی در باره وجود انبوه ساخت و سازهای فاقد مجوز اما دارای انشعاب آب و برق در اطراف مشهد نیز اظهار داشت: این منازل به صورت غیرقانونی از دستگاه خدمات دهنده انشعاب دریافت كرده اند.

* بازآفرینی شهری مرحمی بر زخم حاشیه
سرپرست فرمانداری مشهد گفت: حاشیه مشهد شامل مناطق سكونتگاهی غیررسمی و ناپایدار با بافت جمعیتی متراكم و ناهمگون است كه بخشی عمده ساكنان آن از آسیبهای فرهنگی و اجتماعی و نبود راه های دسترسی مناسب رنج می برند، محدوده ای كه بخشی از مناطق 2 تا 6 شهرداری مشهد یا روستاهای حاشیه و متصل به شهر را نیز در بر گرفته است.
وی جمعیت این مناطق را كه در هشت پهنه و 66 محله ساكن می باشند، یك میلیون و 250 هزار نفر عنوان كرد و افزود: این آمار بر اساس خدمات دهی مراكز و خانه های بهداشت در این مناطق تهیه شده و مورد تایید است.
خوش نیت به تشكیل ستاد بازآفرینی شهر مشهد اشاره كرد و اظهار داشت: ایجاد ساخت و سازهای منظم و استاندارد، جایگزین شدن آنها با سكونتگاه های غیر رسمی و نامنظم و انتقال جمعیت این مناطق به آپارتمانهای نوساز طرح بازآفرینی شهری مشهد از جمله اقداماتی است كه می تواند به رفع مشكلات حاشیه نشینی مشهد بیانجامد یا این مشكلات را كاهش دهد.

* تعامل شهرداری مشهد و بخش مركزی در مقابله با تخلفات
بخشدار بخش مركزی مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: تعامل شهردای مشهد و بخشداری در بهره گیری منسجم و هم افزا از نیروهای پلیس ساختمان یكی از گزینه های جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم كلانشهر مشهد است.
ابوطالب سرابیان افزود: در حال حاضر پلیس ساختمان شهرداری مشهد در مناطق شهری یا با حضور در مناطق بافت حریم مشهد پرونده ساخت و سازهای غیرمجاز در این مناطق را به كمیسیون ماده 100 ارجاع می دهد.
وی اظهار داشت: در پی مذاكرات صورت گرفته از سوی بخشداری با معاونت عمرانی استانداری و دیگر دستگاه های متولی، این نهادها قبول كرده اند پلیس ساختمان روستا علاوه بر نظارت بر ساخت وسازها در محدوده طرح هادی (در قالب كمیسوین ماده 99 استانداری) به ساخت و سازها در حریم مشهد نیز نظارت كرده و تخلفات را در قالب كمیسیون ماده 100 به شهرداری مشهد ارجاع دهد.
وی گفت: هم اكنون پلیس ساختمان در روستا از تخلفات جلوگیری می كند اما قادر به برخورد با تخلفات در خارج از حریم روستا نیست ، چرا كه مجوز قانونی لازم برای این برخورد را ندارد و سازندگان غیرمجاز نیز از این عدم اختیار بهره كافی و سوء استفاده لازم را می برند.
سرابیان برخورد با تخلفات در خارج از محدوده حریم مشهد یعنی آن سوی آزادراه كنارگذر شمالی را بر عهده جهاد كشاورزی و منابع طبیعی دانست.
بخشدار مركزی مشهد تخلفات روی داده درون بافت روستایی را نتیجه كوتاهی نظارت دهیاری ها و پلیس ساختمان در گذشته اعلام كرد و گفت: امروز نظارت دهیاری ها به ساخت و سازها به شدت انجام می شود.

* عدم توجه عوامل نظارتی به وظایف ذاتی
خبرنگار ایرنا در ماه جاری طی بازدید از چند روستای حاشیه مشهد و در امتداد جاده مشهد - كلات شاهد ساخت و سازهای غیرقانونی در چند روستا بود.
یكی از مسئولان محلی كه خواست نامش فاش نشود به بیان نحوه انجام اینگونه تصرفات و ساخت و سازها پرداخت و به خبرنگار ایرنا گفت: اغلب مالكان با استفاده از غفلت و تاخیر نیروهای گشتی در مدت كوتاه یك یا 2 روزه به سرعت دیوار یا سقف ساختمان را تكمیل می كنند.
وی با نشان دادن ساخت و سازهایی در نزدیك جاده مشهد - كلات كه به وضوح حریم قانونی جاده را نقض كرده اند از ساخت و سازهای خلاف ضابطه در این مناطق و به خطر افتادن ایمنی تردد در جاده اظهار تاسف نمود.
وی دلایل عدم تحقق نظارت كافی بر ساخت و سازهای بی ضابطه در روستاهای كلانشهر مشهد را، چشم پوشی، فساد و تعلل عوامل نظارتی در برخود با تخلفات یاد شده عنوان كرد و گفت: عدم توجه متولیان اصلی یعنی جهاد كشاورزی، راهداری و حمل و نقل جاده ای و اداره منابع طبیعی به وظایف ذاتی خود در حفظ حرائم از دلایل اصلی ساخت و سازهای غیر مجاز در خارج از طرح هادی روستایی شهرستان مشهد است.
3221 / 6053