بازي جزو جدايي ناپذير زندگي اجتماعي افراد است كه با توجه به شرايط جغرافيايي و اقليمي هر منطقه طراحي مي شود.
بازي هاي بومي و محلي بخشي از ميراث ناملموس كشور است كه در گذشته اي نه چندان دور نقش مهمي در سلامت جسم و روان مردمان مناطق مختلف اين سرزمين در قالب فعاليت هاي تفريحي و ورزشي ايفا مي كرد.
بازي هاي بومي و محلي با توجه به وضعيت اقليم، آيين ها، فرهنگ و الزام هاي هر منطقه ترسيم شده و بازتاب بخشي از جهان بيني مردمان آن مناطق است.
اين بازي ها بيشتر به صورت دسته جمعي بوده و در آن مسائل تربيتي و بار فرهنگي خاصي نهفته شده كه در گذشته از آن ها به منظور پر كردن اوقات فراغت انسان ها بهره گيري مي شد.
بازي هاي بومي و محلي داراي تنوع و جذابيت بالايي است و مي‌تواند تاريخ و سنت هاي اين مرز و بوم را به شكل پويا و عميق به نسل هاي آينده انتقال دهد و آدمي آن ها را بهانه اي براي گريز از پيامدهاي فناوري هاي نوين و مفهوم بخشي دوباره به زندگي استفاده كند.
سادگي در پرداختن به بازي هاي بومي و محلي، نياز نداشتن به امكانات و فضاي خاص براي اين بازي ها، دردسترس بودن، تقويت توانايي استعداد جسماني و فكري و تحت پوشش قرار دادن همه گروه هاي سني از كودك تا كهنسال از مهم ترين جنبه ها و ويژگي هاي ورزش هاي سنتي اين مرز و بوم است.
اين بازي هاي جذاب و نشاط آفرين، قوانين ساده و اوليه زندگي و نيز مديريت و هدايت آن را به شيوه اي روان آموزش مي دهد و تمريني براي افراد در راستاي كسب مهارت هاي لازم براي رويارويي با موقعيت هاي دشوار در زمانه به ويژه عصر حاضر است.
بازي‌هاي پر جنب و جوش گذشتگان قرباني ارتباطات عصر نوين شده كه پيامدي جز سستي، تنبلي، چاقي، فردگرايي و آموزش خشونت در نسل جديد را در پي نداشته است.
به جرات مي توان گفت، كم تحركي هاي ناشي از بازي ها در دنياي مجازي يكي از چالش هاي امروز جوامع بشري است كه احياي بازي هاي بومي و محلي به عنوان سرگرمي هاي سالم نقشي راهگشا در افزايش پويايي و سرزندگي جامعه دارد.
بازي هاي بومي و محلي از نبود توجه و توسعه يافتگي رنج مي برند كه فقدان برنامه ريزي و برگزاري رقابت هاي منظم بازي هاي بومي و محلي از جمله موانع توسعه اين رشته هاي ورزشي است بنابراين برگزاري جشنواره و المپياد هاي ملي و بين المللي بازي هاي بومي و محلي راهكاري براي ترويج آن ها در جامعه است.
احيا و ترويج بازي هاي بومي و محلي با رويكردي فرهنگي و با توجه به موهبت هاي آموزشي و تربيتي اين بازي ها مي تواند ميراث گذشتگان را زنده نگاه دارد و نسل حال و آينده را با كودكانه هاي به تاريخ سپرده شده، پيوند دهد.
تحقيقات حاكيست تمام مسائلي كه در ورزش هاي مدرن مي توان به جامعه انتقال داد در ذات بازي هاي بومي و محلي موجود است و اين امر نشان از كاركرد اين بازي ها دارد.
نظام آموزشي همواره بهترين نقطه اتكا براي نهادينه كردن مسايل در جوامع نوين است و ورزش هاي بومي و محلي نيز از طريق آموزش و پرورش مي توانند در جامعه اشاعه و ترويج شود.
آموزش و پرورش با قراردادن يادگيري بازي هاي بومي و محلي در اولويت هاي آموزشي، اين بازي ها را به كودكان و نسل آينده انتقال دهد تا علاوه بر آگهي بخشي اين قشر از بار آموزشي بازي ها، فرهنگي را از نسلي به نسل ديگر منتقل كند.
علاوه بر اين، نظام آموزشي با ترويج اين بازي ها در دبستان و پيش دبستان مي تواند در افزايش تحرك فيزيكي نسل امروز و پيش گيري از اضافه وزن آن ها و ديگر پيامدهاي ابزارهاي ارتباطي عصر نوين چون سستي، فردگرايي و خشونت مقابله كند.
آموزش بازي هاي بومي و محلي به معلمان تربيت بدني و برگزاري كلاس داوري و مربيگري بازي‌هاي بومي و محلي علاوه بر احياء موجب ارتقاء اين ورزش‌ها نيز مي‌شود.
رسانه با آگاه سازي و اطلاع رساني به آحاد جامعه نقش مهم در احياء بازي هاي بومي و محلي دارد كه بايد از اين ظرفيت رسانه براي ترويج اين بازي ها در بين خانواده ها و تقويت نشاط اجتماعي بيش از پيش استفاده كرد.
برگزاري بازي هاي بومي و محلي در محيط ها و فضاهاي جذاب، افزايش بودجه به اين بخش، حمايت از فعاليت هاي پژوهشي در اين زمينه ، آموزش در مدارس و دانشگاه ها و تغيير نگرش مسوولان و حمايت بيش از پيش آن ها در بسترسازي به منظور ترويج و احياء اين بازي ها اقدامي مهم و اجتناب ناپذير است.
تاكنون در ايران يك هزار و 100 بازي بومي و محلي شناسايي و مورد ارزشيابي قرار گرفته است.
دال پلان، كمربند بازي، الك دلك، الختر، پاري كه، چارقاف، بالش كه و كلاه پران از جمله بازي هاي بومي و محلي در استان سمنان است.
- خبرنگار ايرنا در سمنان
9891/7408
سمنان- ايرنا- بازي هاي بومي و محلي كه نمادي از فرهنگ متناسب با اقليم هر منطقه و بخش عظيمي از تاريخ تشكيل دهنده مناطق مختلف كشور به شمار مي رود، كودكانه هاي نشاط آفريني هستند كه در دنياي مدرن در دست فراموشي است.
