۱ خرداد ۱۳۹۸، ۱۳:۳۸
کد خبر: 83323866
T T
۰ نفر

دغدغه هاي رهبر انقلاب درباره فرسايش زبان فارسي

۱ خرداد ۱۳۹۸، ۱۳:۳۸
کد خبر: 83323866
دغدغه هاي رهبر انقلاب درباره فرسايش زبان فارسي

تهران-ايرنا- روز گذشته رهبر معظم انقلاب درباره زبان فارسي ابزار نگراني كردند. اين واكنش رهبر معظم انقلاب در رسانه هاي داخلي بازتاب گسترده اي داشت و امروز قريب به اتفاق فعالان رسانه اي را بر آن داشت تا در راستاي سفارش مقام معظم رهبري بر لزوم پاسداري از زبان اصيل فارسي قلم زنند.

در شب ولادت با سعادت كريم اهل‌بيت حضرت امام حسن مجتبي (عليه‌السلام) جمعي از استادان زبان و ادب پارسي و شاعران جوان و پيشكسوت با حضرت آيت‌الله خامنه‌اي رهبر انقلاب اسلامي ديدار كردند.
آيت‌الله خامنه‌اي در بخشي از سخنان‌شان، درخصوص زبان فارسي ابراز نگراني كردند و گفتند: من راجع به زبان فارسي حقيقتاً نگرانم زيرا در جريان عمومي، زبان فارسي در حال فرسايش است.
رهبر انقلاب اسلامي افزودند: من از صداوسيما گله‌مندم، به‌دليل اينكه به جاي ترويج زبان صحيح و معيار و زبان صيقل‌خورده و درست، گاهي زبان بي‌هويت و تعابير غلط و بدتر از همه تعابير خارجي را ترويج مي‌كند. انتشار فلان لغت فرنگي يك مترجم يا نويسنده از تلويزيون، موجب عمومي شدن آن لغت و آلوده شدن زبان به زوائد مضر مي‌شود.
ايشان با تقبيح استفاده‌ فراوان از لغات بيگانه در رسانه‌ها، خطاب به مسئولان تاكيد كردند: نگذاريد زبان فارسي دچار فرسودگي و ويراني شود.آيت‌الله خامنه‌اي همچنين از ولنگاري زباني و ساخت لفظي بسيار نازل برخي ترانه‌ها و پخش آنها از صداوسيما در سريال‌ها نيز انتقاد كردند و گفتند: زبان فارسي قرن‌هاي متمادي است كه عمدتاً به‌وسيله‌ شاعران بزرگ حفظ شده و اينگونه سالم و فصيح به دست ما رسيده است، بنابراين ما بايد حرمت زبان را حفظ كنيم و اجازه نداريم با بي‌مبالاتي آن را به دست فلان ترانه‌سراي بي‌هنر بدهيم كه الفاظ را خراب كند و بعد نيز با پول بيت‌المال در صداوسيما و دستگاه‌هاي دولتي و غيردولتي پخش شود.
در همين راستا، سيد عباس صالحي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در توئيتي از نگراني رهبر انقلاب براي پاسداشت زبان فارسي و گله مندي ايشان از رسانه ها گفت كه تاكيد جدي بر پاسداشت اين زبان داشتند.
به گزارش گروه نشريات خبري؛ ابراز نگراني رهبر معظم انقلاب از وضعيت زبان فارسي و انتقاد از ولنگاري زباني در صدا و سيما (جمهوري اسلامي) كه در ديدار ايشان با جمعي از شاعران مطرح شده است در صفحات نخست روزنامه‌هاي امروز برجسته شده است.

رسانه هاي اصلاح طلب
...............................
بررسي رسانه هاي اصلاح طلب نشان مي دهد در راستاي اهميت زبان فارسي در نگاه رهبر معظم انقلاب، اين رسانه ها ضمن بررسي آسيب ها و ضعف ها در ادبيات فارسي از كم كاري صدا و سيما و ولنگاري زباني و ترويج لغات فرنگي از تلويزيون انتقاد كرده اند.
برخي عبارت هاي مهم طرح شده توسط اين جريان رسانه اي عبارتند از: نگراني براي زبان فارسي، اهميتي فراتر از مباحث ادبي و زباني دارد و دامنه آن بسيار گسترده از محافل ادبي و دانشگاهي است؛ بايد متأسف بود، گاهي بديهي‌ترين مسائل آن‌قدر مورد غفلت واقع مي‌شود كه مقام معظم رهبري مجبور شوند به صورت فردي تذكر بدهند؛ هركدام از سه ضلع زبان فارسي (شاعران و نويسندگان، فرهنگستان و رسانه) كم‌كاري كنند بخش ديگر نابود مي‌شود؛ اين آشفتگي و پريشاني در نوشتن به روشني نشانۀ آن است كه ما سوادِ خواندن نداريم و به تبعِ آن سوادِ نوشتن هم نداريم ؛ وقتي در طرح‌ها و لوايح قانوني گاهي اوقات لغات غيرفارسي ديده مي‌شود، نگراني رهبر انقلاب از حفظ زبان فارسي قابل درك است.

** آسيب ها و پريشاني هاي زبان و ادبيات فارسي
روزنامه اعتماد در يادداشتي مي نويسد: «من راجع به زبان فارسي حقيقتا نگرانم»؛ اين را رهبر انقلاب مي‌گويد، در شب ميلاد امام حسن مجتبي عليه‌السلام كه به شيوه هر سال همراه دوستان شاعر، مهمان ايشان هستيم. در نگاه نخست شايد به نظر برسد كه اين سخن، بخشي از رسم مهمان‌نوازي ايراني است كه معمولا ميزبان با رعايت پسند مهمانانش حرف مي‌زند.
اما با در نظر داشتن اين نكته كه زبان فارسي يكي از اركان هويت ملي است و اينكه «حفظ هويت ملت بسيار مهم است چراكه ملتي كه هويت خود را گم كند در مشت بيگانگان آب مي‌شود و از بين مي‌رود»، روشن مي‌شود كه نگراني براي زبان فارسي، اهميتي فراتر از مباحث ادبي و زباني دارد و دامنه آن بسيار گسترده از محافل ادبي و دانشگاهي است. بنابراين هر كس كه ايراني است و دلبسته اين آب و خاك و اين فرهنگ و تاريخ است، دوستدار زبان فارسي است و به اقتضاي اين دوستي، نگران فرسودگي و آلودگي آن است.

علي داوودي شاعر در گفت‌وگو با ايسنا، درباره ابراز نگراني درباره زبان فارسي گفت: بايد متأسف بود؛ گاهي بديهي‌ترين و ريزترين مسائل آن‌قدر مورد غفلت واقع مي‌شود كه مقام معظم رهبري مجبور شوند به صورت فردي تذكر بدهند. اين موضوع حاصل بي‌توجهي ماست و غفلت ما را از زبان فارسي نشان مي‌دهد. او سپس گفت: توليد زبان فارسي در ادبيات صورت مي‌گيرد، بخش حفاظت از زبان در فرهنگستان و مراكز علمي انجام مي‌شود و توسط صدا و سيما ترويج مي‌شود. صدا و سيما و رسانه توليدكنند نيست بلكه مصرف‌كننده است. هركدام از سه ضلع زبان فارسي (شاعران و نويسندگان، فرهنگستان و رسانه) كم‌كاري كنند بخش ديگر نابود مي‌شود. اگر شاعران و نويسندگان از زبان غفلت كنند زبان بازتوليد نمي‌شود و راكد مي‌ماند و اگر فرهنگستان در مراكز علمي از زبان صيانت نكند زبان از بين مي‌رود.

تارنماي فرارو ذيل عنوان « كيش و ماتِ كلمات » درباره زوال قلم و نوشتار نوشت: امروزه و به دلايلِ بسيار و از جمله ضعف و بلكه نادرستي نظامِ آموزشي و در نتيجه پرورشِ فارغ‌التحصيلاني كه با يقين و با شواهدِ فراوان مي‌توان گفت بسياري از ايشان سوادِ خواندن و نوشتن هم ندارند روزنامه‌ها، سايت‌ها، رسانه‌هاي ملي و محلي مملو از كساني‌ست كه قلم مي‌زنند و غلط مي‌زنند، جدا از اينكه عموماً هذيان‌نويسي است آكنده از اشتباه‌هاي فاحش و هولناكِ املايي و انشايي است، از بي‌بي‌سي فارسي تا سايت‌هاي داخلي (بيش‌تر) و روزنامه‌ها (كم‌تر) بي‌پروا مشغولِ نابوديِ ادبيات هستند، استاد تمامِ دانشگاه كه انتظار مي‌رود وزن و قافيه را بشناسد طبعِ شاعري‌اش گل مي‌كند و گند مي‌زند به قندِ شيرينِ پارسي، كارشناس و بلكه كارشناس ارشد ادبيات انگار كه مهندسِ تخريب يا تخريب‌چي زخمي و ويران مي‌كند ادبيات را، اين آشفتگي و پريشاني در نوشتن به روشني نشانۀ آن است كه ما سوادِ خواندن نداريم و به تبعِ آن سوادِ نوشتن هم نداريم.

**ولنگاري زباني و ترويج لغات فرنگي از تلويزيون
اعتماد در مطلبي در انتقاد به عملكرد صدا و سيما در پاسداري از زبان فارسي مي نويسد: مجريان، نويسندگان و گزارشگران تلويزيون، براي ايجاد تشخص سبكي و جلب‌توجه، به جاي گسترش دامنه مطالعات‌شان، به استفاده از لغات بيگانه روي آورده‌اند. از لوكيشن و ديالوگ و سكانس كه قديمي‌تر است تا سورپرايز و هت‌تريك و كات‌بك و سيو و سمي فاينال كه نوبرانه‌هاي رسانه ملي است در آلودن زبان فارسي به لغات بيگانه. در ماجراي ترانه و به ويژه ترانه تيتراژ سريال‌هاي تلويزيوني، چون پاي پول‌هاي درشت در ميان است، سخن گفتن از هنر و زبان فارسي و ارزش معنايي ترانه‌هاي جايي ندارد. براي ترانه‌سرا و خواننده، شهرت ناگهاني و كنسرت و آلبوم اولويت دارد؛ پس حاضر است كه بدون دستمزد و حتي گاهي با چرب كردن سبيل اين و آن ترانه بسازد و بخواند و به مدد پخش مكرر اثرش از تلويزيون، سر زبان‌ها بيفتد.

** تكاليف صدا و سيما درپي ابراز نگراني رهبري درباره زبان فارسي
به گزارش خبر آنلاين رئيس سازمان صداوسيما در دستوري ويژه، وظايف جديدي براي شوراي تخصصي مجريان و دفتر موسيقي و سرود، جهت نظارت دقيق‌تر در صيانت از زبان فارسي اصيل، مشخص كرد. اين تغيير پس از آن صورت مي‌گيرد كه مقام معظم رهبري در ديدار با اهالي شعر و ادبيات (دوشنبه 30 ارديبهشت) در خصوص زبان فارسي ابراز نگراني كردند.

به گزارش ايسنا، رئيس فرهنگستان زبان و ادبيات فارسي در سومين پويش ملي آئين سخن ويژه نگهباني از زبان فارسي كه در راديو برگزار شد، پيشنهاد داد كه صداوسيما به هنرمندان و آثاري كه بهترين بيان فارسي را رعايت كردند جايزه بدهد. غلامعلي حداد عادل با اشاره به تاكيد مقام معظم رهبري رهبري در ديدار با شاعران ايران كه شامگاه دوشنبه اتفاق افتاد، گفت: ايشان از صداوسيما گله‌مند بودند و ما بايد اين موضوع را جدي بگيريم؛ البته اين براي اولين بار نيست كه ايشان تذكر مي‌دهند بارها به شوراي عالي انقلاب گفتند كه بايد از زبان فارسي نگهباني كنيم.

به گزارش ايلنا، عباسعلي كدخدايي در حساب شخصي خود در توئيتر درباره دغدغه‌ شب گذشته رهبر انقلاب كه در ديدار با شاعران درباره زبان فارسي بيان فرمودند،‌ نوشت: «وقتي در طرح‌ها و لوايح قانوني گاهي اوقات لغات غيرفارسي ديده مي‌شود، نگراني رهبر انقلاب از حفظ زبان فارسي قابل درك است؛ هرچند شوراي نگهبان مطابق اصل 15 قانون اساسي اجازه تأييد چنين مصوباتي را نمي‌دهد. لازم است صداوسيما هم چنين نظارت مؤثري را بر برنامه‌هاي خود اعمال كند.»

رسانه هاي اصولگرا
...........................
رسانه هاي اصولگرا به زعم خود دلايل غفلت از زبان فارسي را بررسي كرده و رسانه ملي را يكي از مقصرين اصلي در بي توجهي به ايم مهم دانستند. همچنين اين رسانه ها با گلايه‌مندي از اوضاع شعر و ترانه بر توليد آثار فاخر متناسب با فرهنگ و ادب فارسي تاكيد كرده اند.
در ادامه برخي محورهاي طرح شده از سوي رسانه هاي اصولگرا در مطالب منتشر شده اشان را مي خوانيم: گلايه چندين باره رهبري از بي توجهي به زبان فارسي در رسانه ملي ايران، جميعاً اسباب اشك شوق و اشك غم هر ايراني عاشق فرهنگ ايران زمين را فراهم كرد؛ بهانه ديگر براي اندوه و زاري ما، فارسي‌نداني مجريان و برنامه سازان صداوسيما است؛ شوخيه مگه مبتذل بخوني بموني؛ شعرها از مولفه‌هاي لازم هنري و ادبي براي ساخت يك ترانه فاخر و تاثيرگذار برخوردار نيست؛ چرا مردم ما ديگر نمـي‌تـوانند با ادبيـات اصيل‌مان ارتبـاط برقرار كنند؟

** بي توجهي صدا و سيما به زبان فارسي
روزنامه جوان در سرمقاله خود مي نويسد: انتشار ويدئويي از مدرسه‌اي ابتدايي در ليون فرانسه كه دانش آموزان فرانسوي تحت آموزش «ديويد بروله» از هنرمندان ساز‌هاي كوبه‌اي ايراني، غزلي منسوب به مولانا را به زبان شيرين فارسي با لحن درست و بدون غلط مي‌خوانند، و همزماني آن با انتشار ويدئو‌هايي از تلاش نامعلماني در چند مدرسه ايران براي به اصطلاح شادي‌بخشي به دانش‌آموزان با ترانه‌اي پر از مضمون و الفاظ سخيف و همزماني اين دو با شب شعر شاعران در حضور رهبر انقلاب و گلايه چندين باره ايشان از بي توجهي به زبان فارسي در رسانه ملي ايران، جميعاً اسباب اشك شوق و اشك غم هر ايراني عاشق فرهنگ ايران زمين را فراهم كرد.
روزنامه جوان نوشت: بهانه ديگر براي اندوه و زاري ما، فارسي‌نداني مجريان و برنامه سازان صداوسيما است. كمتر پيش مي‌آيد كه يك مجري يا گوينده‌اي در راديو و تلويزيون ايران غزلي از حافظ يا سعدي را بخواند و درست بخواند! شايد برخي نتوانند كلمات دشوار غزل‌ها را درست ادا كنند و يا، چون معني را نمي‌فهمند، لحن و تأكيدات درست را هم ندانند، در اين صورت چاره، نخواندن است و چاره بهتر، مجري نبودن و چاره اعظم، برنامه فرهنگي كه به ضد خود تبديل شود نساختن!
مصطفي محدثي خراساني در گفت‌وگو با خبرگزاري فارس گفت: بحثي كه در جلسه ديشب مورد تاكيد بود شبه شعرها و ترانه‌هايي بود كه سهل‌ گرفته شده و افرادي با كمترين دانش و سواد و كمترين ارجمندي به لحاظ انديشه وارد اين حوزه شده‌اند كه هم مفاهيم را به تمسخر گرفته‌اند و هم زبان را تنزل مي‌دهند. برخي از رسانه‌هاي ما از جمله «صدا و سيما» هم با پول بيت‌المال دارند اين بي‌هويتي را با چهره‌سازي اين افراد ترويج مي‌دهند.

** گلايه‌مندي از اوضاع شعر و ترانه
محمدعلي بهمني شاعر معاصر كشورمان در گفت و گو با جوان اظهار كرد: صحبت اين است كه اتفاقاً همه اين كار‌هاي ضعيف از فيلتر رد مي‌شوند، يعني هر كسي مي‌تواند برود و ببيند كه آثار ضعيف و سخيف در بررسي‌ها رد شده‌اند، منتها در هر صورت دست ديگري هست كه در نهايت مي‌تواند اين رد شده‌ها را پخش كند! فرمايشات رهبر انقلاب خوبي‌اش اين است كه مي‌توان اميدوار بود جلوي اين دست‌ها گرفته شود.
اين ترانه‌سراي قديمي كشورمان افزود: من بر اساس وظيفه‌اي كه داشتم همان موقع اعتراض كردم و الحمدلله حالا كه حضرت آقا هم به آن اشاره كردند اميدوارم اوضاع بهتر از قبل شود. اين نكته را هم بايد بگويم به رغم همه داد و فرياد‌هايي كه بلند مي‌شود لااقل جلوي ترانه‌هاي زشت و سخيف گرفته مي‌شود و به آن‌ها مجوز نمي‌دهند، اما مشكل كار اين است كه بعد از چند وقت مي‌بينيم همان آثار زشتي كه به آن‌ها مجوز داده نشده در بازار منتشر و پخش مي‌شوند. ان‌شاءالله تذكر و صحبت‌هاي حضرت آقا جلوي اين گونه اقدامات را خواهد گرفت.
در پي گلايه رهبر معظم انقلاب اسلامي از ترانه‌هاي صداوسيما، رضا اسماعيلي، شاعر و منتقد ادبي در گفت وگو با خبرنگار كيهان اظهار داشت: متاسفانه در سال‌هاي اخير شعرهايي كه براي ساخت ترانه در تيتراژ سريال‌هاي تلويزيوني مورد استفاده قرار مي‌گيرند، شعرهاي سست و نازلي است. اين شعرها از مولفه‌هاي لازم هنري و ادبي براي ساخت يك ترانه فاخر و تاثيرگذار برخوردار نيست و باعث تنزل ذوق و ذائقه عمومي مي‌شود.

روزنامه فرهيختگان در مطلبي با عنوان جالب « شوخيه مگه مبتذل بخوني بموني» مي نويسد: وقتي 99 درصد ترانه‌ها سخيف است، نمي‌توان جلوي كار شركت‌ها را گرفت. مي‌شود آنها را اصلاح كرد؛ قواعد شعري كه مشخص هستند. ترانه‌اي كه عيارش پايين است، با وسمه و سرمه، عيارش بالا نمي‌رود. اين ترانه‌ها، مبتذل به معناي پيش‌پا افتاده هستند و نبايد به ارشاد بيايند و اگر بيايند، نمي‌توان جلويشان را گرفت. چون اين شركت‌ها مي‌خواهند ارتزاق كنند. وقتي ترانه و ترانه‌سرايي فراگير مي‌شود ابتذال به اين عرصه با سرعت زيادي وارد مي‌شود.» تصميم‌گيري‌هاي مديران در روند پخش موسيقي هم بي‌تاثير نيست و گاهي تعارضاتي را هر چندوقت يك‌بار درخصوص آثار رد شده توسط ما با مديران شاهد هستيم كه بايد راهكار جدي‌تري براي آن در نظر گرفت.

**نگراني از دست رفتن زبان فارسي
« شرك زباني» عنوان يادداشتي در روزنامه جوان است كه دربخشي از آن مي خوانيم: من نگران زبان فارسي هستم. هشتگي كه سال‌هاست در شبكه‌هاي اجتماعي از آن استفاده مي‌كنم و نگراني‌ام را در مورد زبان فارسي و مسيري كه در حال حركت است فرياد مي‌زنم؛ زبان‌فارسي‌اي كه يگانه است. پوياست، اما هويت دارد. منعطف است، اما اصالت دارد. روان است، اما مسير دارد. رهاست، اما آسمان دارد. چموش است، اما پايش در بندِ زلف يك ملت گره خورده است و آن‌ها كه مي‌خواهند اين زبان را كه هويت ماست از ما بگيرند، مي‌دانند كه ايراني خون مي‌دهد، اما هويت نمي‌دهد. از همين جاست كه دست به دامنِ بي‌هويت‌هاي اين خاك مي‌شوند؛ بي‌هويت‌هايي كه تقي‌زاده‌وار مي‌خواهند از سر تا پا فرنگي شويم!
درد اصلي، شاعران و اهل ادب اين خاكند كه در دوران معاصر لزوماً اهل علم و حكمت نيستند و حتي گاهي به كسوت همان سلبريتي‌ها هم درمي‌آيند. آن‌ها كه بدون انتخاب و از باب تقليد و همرنگِ جماعت شدن و مخاطب محوري! الفاظ را از كفِ تايم لاينِ شبكه‌هاي اجتماعي جمع و موزون مي‌كنند و به اسم شعر معاصر به خورد ملت مي‌دهند. راستي چه شده؟
چرا مردم ما ديگر نمـي‌تـوانند با ادبيـات اصيل‌مان ارتبـاط برقرار كنند؟

**لزوم احياي زبان و هويت ملي
« توجه شعاري به زبان فارسي در صدا و سيما »عنوان يادداشتي در روزنامه خراسان است كه در بخشي از آن مي خوانيم: همان‌طور كه رهبري به درستي گفتند، اگر ملتي هويت نداشته باشد، چيزي برايش نمي‌ماند. ما با استفاده از فردوسي و ديگر شخصيت‌هاي فرهنگي مي‌توانيم هويت، فرهنگ و روح ايراني را در جواني كه امروز در معرض هجوم اطلاعات رسانه‌هاي بيگانه قرار دارد، احيا و شخصيت قومي، ملي و فرهنگي‌مان را تقويت كنيم.
پژوهشم**9344**1732