به گزارش ایرنا، هوشنگ جاوید شامگاه روز چهارشنبه در نشست " آئین‌های موسیقایی رمضان " در موزه عصارخانه شاهی اصفهان افزود: سحرخوانی، صلوات خوانی، بسمه الله خوانی، مناجات خوانی، نقاره زنی و شعرهای رمضانیات از جمله آئین‌های ایران برای گرامیداشت ماه رمضان از صدها سال پیش تا کنون است.
وی با تاکید بر اینکه ایران، قوی‌ترین موسیقی مذهبی را در جهان دارد، اظهار داشت: لازم است پژوهشگران و علاقه مندان به مباحث فرهنگی با نگاه درست به آئین‌های تاریخی خودمان آنها را احیا و از ظرفیت‌های آنها در بخش‌های مختلف مانند گردشگری استفاده کنند.
به گفته وی، ترکیه با زنده کردن آئین قدیمی دوره عثمانی به نام " افطار سلطان عبدالحمید " سالانه گردشگران بسیاری را به این جاذبه فرهنگی مذهبی جذب می‌کند و چنین ظرفیت‌هایی در کشورمان وجود دارد.
این استاد موسیقی مذهبی، با اشاره به نقاره زنی در سحر، گفت: این آئین در مناطق مختلف کشور از جمله گلدسته خان یزد برگزار می‌شد و بخش‌های مختلف مانند نقاره زن، مناجات خوان، دعاخوان، وقت نگه دار و فانوس کِش داشت.
وی با بیان اینکه آوازهای ماه رمضان نیز ویژگی‌های خاص خود را داشت، اضافه کرد: از جمله آئین‌های قدیمی رمضان، سحرخوانی در روستاهای اطراف اصفهان بود بطوریکه در هر روستا با توجه به باورهای آنها، آوازی متفاوت برای این مراسم انتخاب می‌شد.
جاوید با اشاره به اینکه در اصفهان به غزل خوانی، در برخی روستاها به دو بیت خوانی و در برخی دیگر به مثنوی علاقه بیشتری وجود داشت، افزود: احساس آنها با نغمه عجین شده بود و متناسب با آن نوع موسیقی و آواز را برای آئین‌های رمضان انتخاب می‌کردند.
این پژوهشگر با بیان اینکه موسیقی رمضان در کشورمان با نغمه‌های زیبا، مردم را برای سحر بیدار می‌کرد، خاطرنشان کرد: بسیاری از این رسم‌ها برگرفته از تاریخ کهن ایران بود بطوریکه در شاهنامه فردوسی به آن اشاره شده است.
جاوید ادامه داد: در گذشته به دنبال این بودند که با چه روشی و به بهترین و جذاب ترین شکل، مردم را برای سحری بیدار کنند بهمین دلیل روش‌هایی مانند آواز و موسیقی در نظر گرفته شد.
وی یکی از این آوازها را مقام سحر کُردی کرمانشاه، عنوان و تصریح کرد: در گذشته این آوازها و آئین‌ها را بیشتر روی تپه‌ها و بلندی‌های مشرف به شهرها و روستاها می‌خواندند یا اجرا می‌کردند بطوریکه تپه‌های نقاره خوانی در بیجار و رامیان گلستان برای این موضوع شهرت دارند.
این پژوهشگر، صبوری را هنر سحرخوانی خواند و اضافه کرد: این هنر برای بیدار و آگاه کردن مردم بود و شفیعی کدکنی نیز کتابی با همین موضوع دارد.
وی با بیان اینکه ادبیات رمضان در اشعار ایرانی به " رمضانیات " شهرت دارد، گفت: ما حتی در رمضان، موسیقی و آواز کودک و نوجوان مانند " حور بابایی " و نقاله خوانی برای آنها داریم.
جاوید با اشاره به اینکه بسیاری از هنرهای آوازی، نمایشی و تلفیقی کشورمان در ماه رمضان شکل گرفتند، گفت: ایرانی‌ها حتی قبل از فرا رسیدن این ماه با برگزاری آیین‌هایی به پیشواز آن می‌رفتند از جمله مراسم علمدار و مرحبا خوانی.
وی ادامه داد: بسیاری از این هنرها اکنون فراموش شده است از جمله صلوات خوانی در اصفهان، یزد و شیراز که بصورت جمعی و آهنگین اجرا می‌شد.
این استاد موسیقی مذهبی با تاکید بر اینکه کشورمان، معماری ویژه رمضان نیز دارد، خاطرنشان کرد: نقاره خوان‌ها دارای معماری ویژه ای برای اجرای مراسم مختلف بمنظور بیدار کردن مردم بودند بطوریکه نمونه‌هایی از آن در شهر گز اصفهان به چشم می‌خورد.
وی با اشاره به اینکه در اجرای برخی از این آئین‌ها از سازهای کوبه ای نیز استفاده می‌شد، اضافه کرد: در برخی مناطق نیز برای اجرای این آئین‌ها وقف می‌شد به عنوان مثال نقاره زنی در طبس و دهل زنی در میبد یزد، وقف نامه دارد.
جاوید با بیان اینکه در محمدیه نائین با نقاره زنی و در قم قلعه مهاباد با دف در سحرگاه، مردم را بیدار می‌کردند، ادامه داد: در این ایام ایرانیان از همه هنرها برای ایجاد زیبایی در سحر استفاده می‌کردند.
وی از جوانان خواست تا مشعل دار فرهنگ کشورمان باشند و با شناسایی و مطالعه این آئین نامه به حفظ آنها کمک کنند.
به گزارش ایرنا، نهمین نشست بررسی مسئله فولکلور (باور عامیانه) و فرهنگ عامه با موضوع " آئین‌های موسیقایی رمضان " شامگاه چهارشنبه با حضور علاقه مندان و کارشناسان در محل موزه عصارشاهی در بازار قیصریه میدان امام توسط سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان برگزار شد.
۳۰۱۱/۶۰۲۶/
نظر شما