استارتاپ ها، کلید قفل اشتغالزایی و رونق بخش تولید

استارتاپ (Startup) به معنای کسب و کار جدیدی است که حول محور فناوری شکل گرفته است و ظرفیت رشد بالایی دارد.

در سال‌های گذشته، بستر مناسبی برای رشد این شرکت‌های نوپا در کشور فراهم شد و نهادهای متولی از جمله معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و پارک‌های علم و فناوری از آنها حمایت می‌کنند.

با توجه به ماهیت این شرکت ها و سرمایه کمتری که برای شروع کار نسبت به شرکت ها و بنگاه های اقتصادی دیگر دارند، انتظار دستیابی سریع تر آنها به محصول با ایجاد فرصت های شغلی مستقیم و غیر مستقیم زیاد، بالاست لذا ایجاد زمینه ها و فرصت های مناسب جهت رشد و توسعه آنها می‌تواند در شکوفایی هرچه بهتر و بیشتر کسب و کارهای نوپا موثر باشد.

با وجودیکه آمار دقیقی از استارتاپ ها در کشور وجود ندارد اما تعداد آنها حدود پنج هزار واحد تخمین زده می شود و بر اساس برخی گزارش ها، ایران در بین ۱۸۸ کشور جهان رتبه ۴۸ را از نظر تعداد استارتاپ ها کسب کرده است.

کشورهای امریکا، هند، انگلستان، کانادا، اندونزی، آلمان و فرانسه، استرالیا، اسپانیا و برزیل در ۱۰ رتبه اول در این زمینه قرار گرفته اند.

با توجه به دیگر آمارهای اعلام شده از توانایی استارتاپ ها در ایجاد شغل به عنوان مثال ایجاد ۱۳۲ هزار شغل توسط ۲۱ استارتاپ ایرانی، دولت یازدهم و دوازدهم منابع خوبی را برای حمایت از آنها قرار داد از جمله پنج میلیارد ریال که مقرر است امسال و سال آینده بصورت تسهیلات در اختیار این شرکت ها قرار گیرد.

از طرفی از سال گذشته و با تشدید تحریم‌های ظالمانه، توجه بیشتری به سمت این شرکت ها و نقش آنها در اقتصاد دانش بنیان و تولید معطوف شد و مسوولان و کارشناسان بر حمایت هرچه بیشتر از آنها جهت خنثی کردن اثر تحریم‌ها تاکید کردند.

به گفته دبیر شورای عالی جوانان اتاق بازرگانی اصفهان، استارتاپ ها و شرکت‌های نوآور نوپا، کلید قفل اشتغالزایی در شرایط تحریم‌های ناعادلانه در کشورمان هستند.

نوید ادریس در گفت و گو با ایرنا افزود: ظرفیت‌های بسیاری در استارتاپ ها برای ایجاد فرصت‌های شغلی جدید وجود دارد که در صورت حمایت از آنها می‌توان انتظار اشتغالزایی خوبی در این بخش در دوران تحریم‌ها را داشت.
وی با بیان اینکه بر خلاف انتظارات، استارتاپ ها توان اشتغالزایی بالایی دارند، تصریح کرد: بر اساس تحقیقاتی که در اصفهان صورت گرفت حدود ۳۰۰ استارتاپ موفق به اشتغالزایی برای حدود یکهزار نفر شده‌اند.
به گفته وی، نقش کلیدی در خنثی کردن تحریم‌ها را دارند زیرا تحریم‌های ناعادلانه موجود به شکل سنتی است و بیشتر مباحث مالی در آن دیده شده است.

ادریس ادامه داد: اما شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ ها این قابلیت را دارند در بحث‌های ارزی به سمت فرایندهای مبتنی بر آینده و برتر (های تک) و طراحی سبک‌هایی مانند ' بلاک چین ' و ' رمز ارز ' حرکت کنند.

بلاک‌چین، یک پایگاه توزیع داده مبتنی بر اجتماع میلیون‌ها نقطه اشتراک است که به صورت همزمان داده‌هایی در آن ثبت می‌شود که می‌توان با بهره گیری از این بستر باز، آزاد و پیچیده به تبادلات مالی و اطلاعاتی پرداخت.

از مهمترین فناوری‌های مبتنی بر بلاک چین می‌توان به ارزهای دیجیتال رمزنگاری شده مانند بیت کوین اشاره کرد.

دبیر شورای عالی جوانان اتاق بازرگانی اصفهان با بیان اینکه مباحثی مانند بلاک چین در دنیا و کشورمان، جدید است، تصریح کرد: یکی از محاسن آن، امکان خنثی کردن تحریم‌های مالی و ارزی است که توان بالایی در این زمینه در استارتاپ های کشور وجود دارد.

از طرفی به گفته مسوولان و کارشناسان، استارتاپ های ایرانی دارای توانایی‌ها و ظرفیت‌های خوبی در فناوری‌های برتر هستند که می‌توانند در دوران تحریم‌ها، جایگزین محصولات مشابه خارجی باشند.

رییس پارک علم و فناوری شیخ بهایی اصفهان گفت: استارتاپ های داخلی توان زیادی در برخی از فناوری‌های برتر (های تک) مانند طراحی، ساخت و تولید قطعات و ماشین آلات و مواد نو (برای پوشش دهی) دارند که حمایت از آنها ضروری است.

حمید مهدوی در گفت و گو با ایرنا افزود: اگر استارتاپ هایی در این زمینه ها فعال شوند و حمایت‌های لازم از آنها صورت گیرد، می‌توانند پاسخگوی نیاز داخل و جایگزین نمونه‌های خارجی باشند.

دبیر شورای عالی جوانان اتاق بازرگانی اصفهان نیز با بیان اینکه استارتاپ های کشورمان در مباحثی مانند صنایع هوایی و پزشکی می‌توانند جایگزین نمونه‌های خارجی باشند، تاکید کرد: تا کنون چندین شرکت دانش بنیان در بحث‌های پزشکی اقدام به طراحی و تولید دستگاه‌های پیشرفته و بهره برداری از آن کرده‌اند.

به گفته وی طراحی و بهره برداری از دستگاه شتاب دهنده خطی توسط یکی از شرکت‌های دانش بنیان اصفهان، ایران را در زمره هفت شرکت بزرگ تولید تجهیزات پزشکی دنیا قرار داد.

ادریس خاطرنشان کرد: استارتاپ هایی که در زمینه تولید مواد اولیه فعال هستند می‌توانند در دوران تحریم با تامین مواد مورد نیاز شرکت‌های بزرگ، تولید خود را رونق دهند هرچند لازم است نظارت و کنترل کافی برای بهبود کیفیت آنها انجام شود.

همچنین مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری اصفهان گفت: استارتاپ های کشور توانایی‌های زیادی در بخش داروسازی و صنایع غذایی دارند که لازم است در دوران تحریم تقویت شوند.

احمد ورد در گفت و گو با ایرنا افزود: استارتاپ های فعال در بخش سلامت از جمله دارویی و تجهیزات پزشکی و صنایع غذایی مانند مکمل‌ها دارای ظرفیت‌ها و توانایی‌های بسیار و همچنین بازار تقاضای بزرگی هستند که در شرایط تحریم‌های ظالمانه می‌توانند بخش اعظمی از نیازهای داخلی را پوشش دهند.

وی با بیان اینکه شرکت‌های دانش بنیان و نوپا دارای سوابق خوبی در این زمینه هستند، اظهار داشت: بازار این قبیل محصولات، نیاز راهبردی و حیاتی در هر کشوری است و قابلیت سرمایه گذاری را دارد.

حمایت از استارتاپ ها چگونه باشد؟ نحوه حمایت از استارتاپ ها و شرکت های نوپا و فناور در دوران تحریم‌ها موضوعی است که این روزها درباره آن بحث بسیاری می شود و مسوولان تلاش می کنند تا با بهره گیری از تجارب، نظرات کارشناسان و منابع موجود این موضوع را عملی کنند.

دبیر شورای عالی جوانان اتاق بازرگانی اصفهان با بیان اینکه استارتاپ ها، شرکت‌هایی کوچک با انعطاف پذیری بالا هستند، افزود: تاب آوری و دوام این قبیل شرکت‌ها در شرایط تحریم بسیار زیاد است زیرا می‌توانند به سرعت سیاست‌های خود را تغییر دهند.

ادریس با تاکید بر اینکه حمایت‌های دولت از این شرکت‌ها، ضروری است، تصریح کرد: مهمترین مشکل استارتاپ ها در کشورمان، قوانین و مقررات است.

ادریس توضیح داد: قوانینی که در کشورمان تصویب شده بیشتر برای کسب و کارهای سنتی در دهه‌های گذشته است و مبتنی بر کسب و کارهای جدید نمی‌باشد.

وی با اشاره به اینکه برخی کشورها مانند ژاپن به سمت تغییر و اصلاح قوانین برای حمایت از شرکت‌های نوپا رفته‌اند، اضافه کرد: به عنوان مثال در این کشور برای شرکت‌های نوپا، تشویق‌هایی مانند تخفیف مالیاتی و تسهیلاتی در ثبت شرکت وجود دارد.

دبیر شورای عالی جوانان اتاق بازرگانی اصفهان گفت: در زمان حاضر بیشتر حمایت‌های صورت گرفته از استارتاپ ها توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و به صورت یک سویه است در حالی که نهادهایی مانند مجلس و شرکت‌های کارآفرین نیز باید وارد این موضوع شوند و همکاری جمعی نیاز است.

رییس پارک علم و فناوری شیخ بهایی نیز با بیان اینکه استارتاپ ها یا شرکت‌های نوپا برای شکل گیری سریع به بنگاه های اقتصادی نیاز دارند، اظهارداشت: زیرساخت‌های مورد نیاز برای این کار در پارک‌های علم و فناوری کشور فراهم است و به آنها برای رفع نیازها، برطرف کردن آسیب‌ها و مشکلاتشان و رسیدن به محصولات، کمک می‌کنند.

مهدوی با اشاره به اینکه استارتاپ ها نقش موثری در رشد اقتصادی دارند، خاطرنشان کرد: بمنظور توانمندسازی و استفاده از ظرفیت‌های این شرکت‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن باید اکوسیستم (زیست بوم) اقتصادی کشور شرایط لازم برای فعالیت آنها را داشته باشد.

رییس پارک علم و فناوری شیخ بهایی اصفهان، تاکید کرد: پارک‌های علم و فناوری و استارتاپ ها می‌توانند اثراث تحریم را تا حدی خنثی کنند که لازمه آن فراهم شدن زمینه مناسب برای فعالیتشان بویژه در بخش تسهیل قوانین و مقررات و تثبیت نرخ ارز برای آنها جهت واردات مواد اولیه است.

مهدوی یکی از مشکلات موجود در کشور برای استارتاپ ها را نوسانات اقتصادی ذکر و تصریح کرد: برخی نابسامانی‌ها باعث می‌شود که شرکت‌های نوپا در انجام تعهدات خود دچار مشکل شوند زیرا تعیین قیمت تمام شده محصولات و خدمات، دشوار می‌شود.

وی ادامه داد: برای این کار لازم است که به شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ ها بها داده و قوانین موجود، ساده‌تر و دقیق‌تر اجرا شود و مدیریت درستی داشته باشیم.

مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری اصفهان در این باره گفت: در زمان حاضر رویکرد شرکت‌های نوپا و دانش بنیان به سمت نیازها و تقاضاهای بازار داخل و پس از آن فعال شدن در بازار صادراتی کشورهای همسایه است.

ورد با اشاره به حضور کمتر رقبای خارجی در کشور، اضافه کرد: این موضوع هم می‌تواند فرصتی برای توسعه بازار شرکت‌های داخلی و از طرفی تهدیدی برای کیفیت کار آنها و حضور در بازارهای بین الملل باشد.

ورد به اهمیت مشتری مداری و تقاضای بازار در بخش کارآفرینی اشاره و خاطرنشان کرد: شرکت‌های نوپا و دانش بنیان باید روی این موضوع تکیه و مطابق با آن محصولات و دستاوردهای خود را به بازار عرضه کنند زیرا اگر نتوانند محصولات خود را بفروشند بازهم شکست می‌خورند.

دبیر انجمن شرکت‌های دانش‌بنیان استان اصفهان با بیان اینکه بخش اعظمی از اقتصاد کشور دولتی است و دستگاه‌های اجرایی مختلف دارای شرکت‌های بزرگ هستند که نیاز بالایی در این بخش به فناوری وجود دارد، گفت: ضروری است که این دستگاه‌ها و شرکت‌ها به جای تامین فناوری از خارج کشور از توانمندی استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی در این زمینه استفاده و محصولات آن‌ها را خریداری کنند.

سیدیاسر معین‌الدینی با بیان اینکه این کار علاوه بر افزایش سطح تولید و بومی سازی فناوری، منافع ارزی برای کشور به همراه دارد، تصریح کرد: بخشی از این موضوع، فرهنگی و اجتماعی است و رسانه‌ها باید فضای مطالبه گری از دستگاه‌های اجرایی برای تامین فناوری از داخل کشور را ایجاد کنند.

معین الدینی با اشاره به اینکه هنوز اجماع کلی در این زمینه وجود ندارد، اضافه کرد: همان طور که حمایت از کالای ایرانی مورد تاکید است باید فناوری و تولیدکننده فناوری ایرانی نیز حمایت شود.

وی با بیان اینکه استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان کشور در همه فناوری‌ها اعم از پیشرفته (High Tech)، سطح میانه (Mid Tech) و سطح ابتدایی (low Tech) دارای توانمندی هستند، گفت: با وجودی که تحریم‌ها ظالمانه، مشکلاتی را ایجاد کرده است اما فرصتی برای تولیدکنندگان کالا و فناوری داخلی است.

دبیر انجمن شرکت‌های دانش بنیان استان‌اصفهان با اشاره به اینکه این آمادگی نیز در میان شرکت‌های فناور کشور وجود دارد، افزود: حمایت‌های لازم برای ایجاد و تجاری‌سازی فناوری‌ها در این جهت ضروری است.

وی از جمله راهکارهای حمایتی را هدایت سرمایه‌گذاری به جای بخش دولتی به سمت بخش خصوصی و نیازسنجی بازار کشور خواند و تصریح کرد: لازم است پارک‌های علم و فناوری، قالب حاکمیتی پیدا نکنند بلکه تسهیل‌گر امور برای واحدهای فناور باشند.

معین الدینی توضیح داد: اگر پارک‌های علم و فناوری ضعیف عمل کنند، به بوروکراسی اداری مبتلا و مانعی برای کسب و کار شوند، بخش خصوصی چندان به سمت آن‌ها گرایش پیدا نمی‌کند.

به گفته وی یکی از مهمترین نقش‌هایی که پارک‌های علم و فناوری می‌توانند داشته باشند، شناسایی بازارهای نیاز منطقه‌ای و ملی به منظور شناسایی اولویت‌ها و جهت‌گیری شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها به آن سمت است.

/ ‏۶۰۲۶/‏ ۳۰۱۱