از قضا یکی از فیلسوفان برجسته ژاپنی توشیهیکو ایزوتسو نیز شیفته این سرزمین بود و حتی عزم جزم کرد که برای مدتی در این سرزمین نیز زندگی کند و به اینجا آمد و در اینجا زیست، اهل این سرزمین نیز تا آنجا که برایشان مقدور بود از او پذیرایی کردند و از او خاطره‌ای بسیار خوش دارند. بی‌هیچ اغراقی ایزوتسو فیلسوف پس از بازگشتش از ایران به ژاپن در مرز شصت سالگی متولد شد، و این تعبیر بیراه نیست که فلسفه توشه ایرانیان بود برای کوله بار ایزوتسو همیشه مسافر.
ایزوتسو اما در عرصه پژوهش و تحقیق برای فرهنگ و تمدن ایران و فرهنگ و تمدن اسلام بسیار زحمت کشید و ایرانیان نیز معتقدند که او هم حق بزرگی به گردن فرهنگ ایران و اسلام دارد.
چندی پیش در ایران فیلمی در مورد این فیلسوف بزرگ ژاپنی ساخته شد، هنگامی که این فیلم ساخته می‌شد نام ایزوتسو به خصوص عنوان یک فیلسوف جهانی و قاره‌ای میان مردم و نیز تئوری‌ها و افکارش حتی در مراکز آکادمیک چندان شناخته شده نبود، فیلمی که درباره ایزوتسو و ایده‌اش: «فلسفه شرقی» بود و من مسئولیت کارگردانی آن را به عهده داشتم. این فیلم توانست توجه اقشار مختلف مردم به خصوص نسل جوان پژوهشگر را به نبوغ و استعداد بی‌نظیر ایزوتسو، ژاپن و فلسفه ژاپن جلب کند، جنبه‌ای از ژاپن که اغلب مغفول مانده اما برای اهل سرزمین فلسفه و فیلسوفانی بزرگ کاملاً شناخته شده است.
مهمترین نقطه تفکر و فلسفه توشیهیکو ایزوتسو وجود یک فلسفه، فرهنگ و در نهایت یک هویت شرقی است که ایزوتسو آن را ذیل عنوان «فلسفه شرقی» خود ارائه کرد، چیزی که می‌تواند نه تنها ایران را به ژاپن با فرهنگ غنی و درخشانش پیوند زند بلکه می‌تواند این دو کشور را با کشورها و تمدن‌های غنی دیگر شرق مانند هند، چین، کشورهای حوزه آ. سه. آن و کشورهای عربی نیز پیوند دهد و در همه حس همبسته‌ای به نام شرقی بودن را شکل دهد و همه احساس همبستگی شرقی را داشته باشیم، این آرزوی ایزوتسو بود. چیزی که نتیجه سال‌ها پژوهش و تحقیقم در مورد ایزوتسو است. ورای اهداف و اغراض سیاسی سفر شما به ایران چیزی که می‌تواند در ورای تمام مشکلات و دشواری‌های سیاسی که دستگاه دیپلماسی ایران و ژاپن با آن دست و پنجه نرم می‌کنند هر دو کشور را سخت با هم پیوند دهد شاید جامه عمل پوشانیدن به همین آرزوی فرهنگی توشیهیکو ایزوتسو باشد. راهی که باب گشودنش چندان برای شما و همکارانتان و نیز همتایان ایرانی‌تان خیلی سخت نیست.
ایزوتسو مقبول‌ترین اسلام‌شناس در ایران است، حتی در میان حوزه‌های علمیه ایران که درس‌های سنتی و مذهبی تدریس می‌شود، او نماد بسیار کامل و شایسته‌ای از ژاپن بزرگ در فرهنگ و دنیای آکادمیک ایران است.
شما بعد از چهل سال به عنوان نخست وزیر ژاپن به سرزمینی پا می‌گذارید که چهل سال پیش ایزوتسو آن را برای همه مردم ژاپن فتح کرده، ایزوتسو قلب‌ها و افکار ما ایرانی‌ها را فتح کرد، رئیس پیشین پارلمان ایران در کنار جمعی از متفکران و فیلسوفان فعلی ایران از شاگردان او بودند.
علی‌رغم وجود برخی مشکلات در ایران اما شاید برای شما جالب باشد که در زمینه کار روی ایزوتسو و آثارش ایران پیشروترین کشور دنیا است. اولین مراسم یادبود ایزوتسو خارج از ژاپن در ایران برای او برگزار شد، اولین کنفرانس بزرگ درباره ایزوتسو حتی پیش از برگزاری آن در ژاپن در ایران برای او برگزار شد، بیشترین ترجمه آثار ایزوتسو به یک زبان خارجی غیر از ژاپنی به زبان فارسی انجام شده و اولین فیلم در مورد ایزوتسو قبل از هر جای دیگر در ایران ساخته شده است.
همه اینها برای شخصیت محترمی است که ایران را خانه و سرزمین معنوی خود می‌دانست، و ایرانی‌ها نیز سعی کرده‌اند دین خود را به او ادا کنند.
کارگردان فیلم «ایزوتسو» *
فراهنگ **۹۲۴۶** ۱۳۵۵
نظر شما