صادرات صنایع دستی هرمزگان در پیچ و خم

یکی از منابع درآمدی کشورها صادرات صنایع دستی است که می‌تواند علاوه بر ارز آوری در زندگی مردم هم تأثیر گذار است که در این سال‌ها بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

سال ۹۶ به میزان ۲ میلیون و ۲۸۰ هزار دلار صنایع دستی از هرمزگان صادر شد که این میزان در سال ۹۷ طبق هدف گذاری انجام شده باید به ۳ میلیون دلار می‌رسد که طبق آمارهای رسمی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری رسیده است ولی اینکه آیا صادرات انجام شده محصولات هرمزگان بوده یا خیر جای تأمل دارد.

مسؤولان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان با استناد به آمارهای سازمان مرکزی خود هر ساله آمار صادرات صنایع دستی این استان را اعلام می‌کنند که البته روند افزایشی دارد.

بر این سال ۹۶ میزان صادرات از مبدا این استان ۲ میلیون و ۲۸۰ هزار دلار بود که در سال جاری به چهار میلیون و ۱۸۷ هزار دلار رسیده و اقلام صادراتی که توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان اقلام صادراتی هرمزگان یاد می‌شود هم شامل پاپیه ماشه، چوب و مشتقات آن، سفال و سرامیک، شیشه‌های سنتی، گلیم، مبلمان و مس و سایر محصول‌ها است.

۴۵ رشته صنایع دستی فعال در هرمزگان

این استان دارای ۴۵ رشته صنایع دستی شامل نوار بافی {خوس بافی Khoos bafi – شک بافی Shak bafi – حضایه بافیHazaye bafi }، لباس محلی، حصیر بافی {سبد بافی - سواس بافی sovas bafi}، سفالگری سنتی، جهله سازی Jahleh sazi، رودوزی‌های سنتی {گلابتون دوزی (کمه زنی)، خوس دوزی، بادله دوزی، شک دوزی، سوزن دوزی – برقع دوزی، صنایع دستی دریایی، لنج سازی تزئینی، ساز ساز ی {بربط سازی – دهل Dohol – پیپه Pipae - کسر Keser}، چاقوسازی بلوچ، گرگوربافی Gargoor bafi، گلیم بافی (شیرکی پیچ)، نساجی سنتی {پارچه بافی – چادرشب بافی- عبا بافی} است.

درحالی که مسؤولان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان صادرات محصول‌های صنایع دستی انجام شده از گمرک‌های این استان را به نام می‌زنند تولیدکنندگان صنایع دستی از وضعیت فروش پایین و شرایط بازار گله مند هستند

محصول صنایع دستی هنرمندان باید هر لحظه دردسترسی خریدار باشد

مدیرعامل شرکت تعاونی گوبن (باد بزن) که در زمینه تولید صنایع دستی حصیری فعالیت می‌کند ضمن اشاره به مشکل کمبود نقدینگی و بالابودن هزینه‌های تهیه مواد اولیه می‌گوید: برای فروش محصول‌های خود در نمایشگاه‌های صنایع دستی شرکت می‌کنیم که یکی از این نمایشگاه‌ها در کشور عمان برگزار شده بود و میزان فروش هم خوب بود.

حیدر حامدی ادامه می‌دهد: این تعاونی ۱۷۰ عضو دارد که ۱۰ نفر در کارگاه مشغول به تولید انواع محصول‌های حصیری هستند و سایر اعضا هم در خانه‌ها خود تولید می‌کنند که آنها را جمع آوری و برای فروش در شهرهای این استان عرضه می‌کنیم، میزان فروش در داخل هرمزگان بیشتر از سایر استان هاست.

وی اشاره کرد: اگر می‌خواهیم بازار صادراتی داشته باشیم محصول باید به صورت مستمر و مداوم در مقصد دردسترس خریدار باشد، اما اکنون شرایط اینگونه نیست.

درحالی که مسؤولان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان صادرات محصول‌های صنایع دستی انجام شده از گمرک‌های این استان را به نام خود می‌زنند تولیدکنندگان صنایع دستی از وضعیت فروش پایین و شرایط بازار ناراضی و گله مند هستند.

یک صنعتگر: بازار صنایع دستی را کساد و بی رونق

تولید کننده دیگر صنایع دستی از روستای بهده پارسیان (گاوبندی) هم که به گفته خود در زمینه تولید صنایع دستی با استفاده از چرم و لباس‌های سنتی فعالیت دارد، گفت: اکنون بازار صنایع دستی رونق چندانی ندارد و کساد است.

مریم روگاه ادامه داد: در حالی که کشورهای دیگر توانسته‌اند با فعال کردن تجار و بازرگانان خود در بخش صنایع دستی محصولاتشان را به گوشه و کنار عالم رسانده و به اقتصاد صنعتگران صنایع دستی کمک کنند ولی شاهد وجود چنین ارتباطی در بخش صنایع دستی هرمزگان نبوده‌ام.

وی ادامه داد: شاید تعاونی‌های صنایع دستی باشند که فروش و صادرات انجام دهند ولی قدرت بالایی برای فعالیت گسترده را ندارند و بیشتر هم محصول تولیدی اعضای خود را به فروش می‌رسانند.

وی عنوان کرد: بسیاری از تولید کنندگان خود توان شرکت در نمایشگاه‌ها را ندارند که اگر شرکت‌های بازرگانی قوی بتوانند محصول‌های آنها را خریداری و به فروش برسانند شرایط اقتصادی و معیشتی صنعتگران هم بهتر می‌شود.

برای بازیابی و فروش مشکل داریم

مدیرعامل شرکت تعاونی شاهدانه در بخش جغین شهرستان رودان که به گفته خود در زمینه لباس‌های سنتی و محصول‌های حصیری فعالیت می‌کند هم به خبرنگار ایرنا گفت: در بازاریابی و فروش محصول‌های تولیدی به خصوص صنایع حصیری مشکل داریم، گاهی به صورت موردی محصول‌های باغی را در بسته بندی‌های حصیری برای تجار ارسال می‌کنیم تا شاید اقدام به خرید انبوه کنند.

کلثوم نجفی ادامه داد: برای فروش محصول‌های تولیدی خود در نمایشگاه‌های صنایع دستی شرکت کرده و سابقه خوبی از تعامل با فروشندگان سایر شهرها نداریم که در آنها منفعت نکردیم.

وی اضافه کرد: یکی از برنامه‌های مسؤولان ایجاد مکان‌های فروش در راه‌های بین شهری بود که این راهکار برای فصل‌های گرم سال، آن هم برای هرمزگان مناسب نیست و چنانچه در این فصل نمایشگاه‌هایی در استان‌ها سردسیر برگزار شود و صنعتگران هرمزگان برای شرکت در آنها دعوت شوند مناسب‌تر است.

این صنعتگر صنایع دستی بیان داشت: هزینه غرفه‌های نمایشگاهی صنایع دستی هم بالاست و اگر از چهار نمایشگاه غرفه‌های ۲ نمایشگاه به صورت رایگان در اختیار فعالان این بخش قرار گیرد اتفاق خوبی محسوب می‌شود.

کارگاه تولیدی صنایع دستی داریم ولی مدیرکل میراث فرهنگی بی اطلاع است!

صنعتگر دیگری که در رشته تولید صنایع دستی دریایی فعالیت می‌کند می‌گوید: اینکه مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان در یک برنامه رادیویی از وجود رشته‌های صنایع دستی دریایی در استان اظهار بی اطلاع کند جای تعجب دارد، آن هم زمانی که بزرگترین کارگاه تولیدی صنایع دستی دریایی در شهر ای سین دایر است.

علی آران ادامه داد: میزان استقبال هموطنان هم از این رشته هم بسیار خوب بوده و فروش مناسبی هم دارد، سایر رشته‌های صنایع دستی هرمزگان مانند لباس‌های سنتی هم چنین شرایط دارند که علت آن خلاقیت‌ها و نوآوری ابکارگرفته شده در تولید آنهاست به گونه‌ای همه محصول‌های عرضه شده در نمایشگاه‌ها به فروش می‌رود.

در این بین مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های صنایع دستی هرمزگان آمارهای صادرات صنایع دستی استان را غیر واقعی خوانده و می‌گوید: مسؤولان به جای دادن آمارهای بی فایده‌ای که نمی‌توان نشانی از آنها را در واقعیت زندگی و معیشت صنعتگران مشاهده کرد دلسوزانه‌تر فعالیت کنند.

حمایت از نظر مسؤولان در پول دادن خلاصه شده است

این صنعتگر صنایع دستی گفت: صنعتگران صنایع دستی نیاز به حمایت دارند ولی زمانی که سخن از حمایت به میان می‌آید ذهن مسؤولان به سمت پول و هزینه‌های مالی می‌رود در صورتی که حمایت به منابع مالی خلاصه نمی‌شود، ضمن اینکه آنان راهکاری نیازمند هزینه را هم اجرا نمی‌کنند.

آران گفت: می‌توان در مکان‌های پر رفت و آمد شهرها زمینی در اختیار صنعتگران قرار داد تا خود نسبت به ایجاد غرفه فروش محصول‌های خود و سایر فعالان این بخش شأن اقدام کنند.

وی اشاره کرد: صنایع دستی هرمزگان در خارج از کشور هم فروش خوبی دارد که در نمایشگاه‌ها شاهد آن هستیم ولی صنعتگر توان پرداخت هزینه‌های غرفه، اقامت و رفت و آمد را ندارد، در دهه ۶۰ و ۷۰ تمام این هزینه‌ها برای صنعتگران صنایع دستی رایگان بود.

این صنعتگر که می‌گوید ۳۵ سال است در بخش صنایع دستی فعالیت می‌کند می‌افزاید: شبکه توزیع و فروش صنایع دستی دارای اشکال و ایراد بوده و باید آن را معیوب دانست.

روش حمل صنایع دستی در گمرک نامناسب است

دیگر صنعتگر صنایع دستی دریایی که در بندر حَسینهِ فعالیت می‌کند هم می‌گوید: برای بازاریابی محصول‌های تولیدی مشکل ندارم و بیشترین مشکل را در بخش ارسال دارم چرا که نحوه حمل صنایع دستی در هنگام عبور از گمرک موجب آسیب دیدن مجسمه‌ها و عروسک‌های ساخته شده با صدف می‌شود.

احمد دیوان زاده بیان داشت: همین امر یکی از دلایلی است که باعث شده امکان ارسال حجم بالایی نداشته باشم، این باعث شده برای ارسال محصول‌های خود از افراد استفاده کنم، بدین معنی که کالای تولید شده را به دست ملوانان یا مسافران سایر کشورها می‌سپارم تا به مقصد برسانند.

وی ابراز داشت: از سوی دیگر در ۱۰ سال گذشته موفق به گرفتن کارت صنعتگری از اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نشده‌ام، یکی از مزایای این کارت استفاده از تخفیف قیمت غرفه در نمایشگاه‌های صنایع دستی است.

این تولیدکننده گلیم عنوان کرد: تا زمانی که چاره‌ای اساسی برای حل مشکل فروش و صادرات صنایع دستی انجام نشود، بازاریابی صادراتی به صورت تخصصی انجام نشود و روند فروش و صادرات تولیدهای صنعتگران اینگونه که هست باشد گره‌ای از زندگی و معیشت صنعتگران حل نمی‌شود.

آمارهای ناملموس صادرات صنایع دستی در زندگی و معیشت صنعتگران

در این بین مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های صنایع دستی هرمزگان آمارهای صادرات صنایع دستی استان را غیر واقعی خوانده و می‌گوید: مسؤولان به جای دادن آمارهای بی فایده‌ای که نمی‌توان نشانی از آنها در واقعیت زندگی و معیشت صنعتگران مشاهده کرد دلسوزانه‌تر کار کنند.

زینب بازگیر می گومی افزاید: صادرات از هرمزگان انجام می‌شود ولی نه با این حجم‌های اعلامی چند میلیون دلاری یا میلیون یورویی، بلکه بسیار پایین‌تر از این آمارهای اعلام شده توسط مسؤولان.

وی ادامه می‌دهد: حصیر و صنایع حصیری و رودوزی‌های سنتی که بانوان به آنها اشتغال دارند ارزش چندان بالایی ندارند.

وی که از مسؤولان صنایع دستی هرمزگان گلایه بسیاری دارد، خاطر نشان کرد: به دلیل نبود حمایت از سوی مسؤولان بسیاری از زمینه‌های فعالیتی خود در بخش تولید صنایع دستی به جز گلیم را رها کرده‌ام، دیروز نشستی بین مسؤولان صنایع دستی و صنعتگران برگزار شد ولی مانند سایر برنامه‌ها تنها عده ثابتی که همیشه دعوت می‌شوند دعوت شده بودند.

این تولیدکننده گلیم عنوان کرد: تا زمانی که چاره‌ای اساسی برای حل مشکل فروش و صادرات صنایع دستی انجام نشود، بازاریابی صادراتی به صورت تخصصی انجام نشود و روند فروش و صادرات تولیدهای صنعتگران اینگونه که هست باشد گره‌ای از زندگی و معیشت صنعتگران حل نمی‌شود.

خاطره خوشی از همکاری با شرکت بازرگانی نداریم

مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های صنایع دستی هرمزگان ابراز داشت: برای بازاریابی محصول‌ها می‌توان با تجمیع بودجه‌هایی که در همایش‌ها، گردهمایی‌ها و غیره توسط اداره‌های مختلف هدر می‌رود گروهی متشکل از صنعتگران این بخش تشکیل داد تا در سایر کشورها به فعالیت بپردازند و سفارش بگیرند.

وی اشاره کرد: خاطره خوشی از حضور شرکت بازرگانی در حوزه صنایع دستی نداریم، ۲ سال قبل یک شرکت بازرگانی از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان برای تجارت صنایع دستی معرفی شد که محصول‌های صنعتگران را برای فروش دریافت کرد ولی تا کنون ریالی به تولید کنندگان نپرداخته است.

هر محصولی از صنایع دستی که از گمرک‌های هرمزگان صادر شود در آمارها به عنوان صادرات صنایع دستی این استان لحاظ می‌شود، خواه در استان مازندران و مرکزی تولید شده باشد یا سیستان و بلوچستان و هرمزگان، این رویه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای همه استان‌ها یکسان است.

این تولید کننده گلیم ضمن بیان اینکه باید روش‌های مختلف برای فروش صنایع دستی استفاده کرد، افزود: می‌توان از شرکت‌های بازرگانی خوش نام هرمزگان برای صادرات و تجارت صنایع دستی استان بهره گرفت ولی با توجه به آن تجربه ناخوش، صنعتگران باید نسبت به رعایت حق و حقوق خود مطمئن شوند.

وی رویه‌های در پیش گرفته شده از سوی مسؤولان را نامناسب دانست که با آنها هیچگاه مشکل‌های این بخش حل نمی‌شود و اشاره کرد: اعتراض نسبت به وضع موجود موجب حذف شدن توسط مسؤولان می‌شود، تعریف و تمجید کردن هم مشکلی را حل نمی‌کند.

درحالی که مسؤولان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان صادرات محصول‌های صنایع دستی انجام شده از گمرک‌های این استان را به نام می‌زنند تولیدکنندگان صنایع دستی از وضعیت فروش پایین و شرایط بازار ناراضی و گله مند هستند.

میزصادرات صنایع دستی ارتباط بین صنعتگر و بازرگان را برقرار کرده است

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان که یکی از وظایف آن برنامه ریزی در جهت حمایت از توسعه کمی و کیفی محصولات صنایع دستی و هنرهای سنتی و بویژه در حوزه صادرات است به خبرنگار ایرنا هم می‌گوید: برخی از صنعتگران خود اقدام به فروش و صادرات تولیدهای خود می‌کنند و تمایلی برای بهره گیری از شرکت‌های بازرگانی برای تجارت محصول‌های خود ندارند و از سوی دیگر در میز صادرات صنایع دستی استان، بین صنعتگران و صادرکنندگان ارتباط برقرار شده است.

سهراب بناوند اذعان می‌کند: هر محصولی از صنایع دستی که از گمرک‌های هرمزگان صادر شود در آمارها به عنوان صادرات صنایع دستی این استان لحاظ می‌شود، خواه در استان مازندران و مرکزی تولید شده باشد یا سیستان و بلوچستان و هرمزگان، این رویه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای همه استان‌ها یکسان است.

وی صنایع دستی صادراتی هرمزگان را شامل حصیر و مشتقات چوبی، گلیم، لباس‌های محلی و رودوزی‌های سنتی و سفال مانند قلیان عنوان می‌کند.

سه شیوه برای صادرات صنایع دستی استفاده می‌شود

از سوی دیگر مدیرکل میراث فرهنگی هرمزگان در پاسخ به این سوال خبرنگار ایرنا که برای ایجاد و تقویت ارتباط بین تولید کننده، توزیع کننده و خریدار نهایی چه برنامه‌هایی وجود دارد به نامگذاری سال اشاره می‌کند و می‌گوید: این بخش به شاخص‌های اقتصاد مقاومتی هم ارتباط دارد و از منظر رونق تولید و اشتغال هم جایگاه مهمی دارد.

رضا برومند صحبت‌های خود با اشاره به اهمیت صادرات صنایع دستی برای کسب درآمد و ارز آوری برای کشور ادامه داد و اظهار می‌دارد: اکنون صادرات با شیوه‌های حضور در نمایشگاه‌های بین المللی خارجی، چمدانی همراه مسافر و فروش اینترنتی انجام می‌شود.

درحالیکه صادرات صنایع دستی انجام شده از طریق گمرک هرمزگان می‌تواند شامل صنایع دستی سایر استان‌ها هم باشد، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این استان می‌گوید: بر اساس آمارهای گمرک در سال گذشته حدود ۴ میلیون دلار محصولات صنایع دستی هرمزگان صادر شده ولی معتقدیم میزان واقعی صادرات بیش از این هاست زیرا صادرات چمدانی و گاهی هم فروش‌های اینترنتی توسط گمرک محاسبه نمی‌شود.

وی علت این را کمتر بودن میزان کالای همراه فرد و ارسال شده بوسیله شرکت پُست از میزانی است که مشمول تعرفه‌های گمرکی می‌شود اعلام می‌کند.

هزینه شرکت در نمایشگاه‌های صنایع دستی برای صنعتگران بالاست

وی به وجود مشکل بالا بودن هزینه‌های شرکت در نمایشگاه‌ها برای صنعتگران صنایع دستی هم اذعان می‌کند و می‌افزاید: هزینه شرکت در نمایشگاه‌های بین المللی بالاست به عنوان مثال هزینه‌های اقامت، رفت و برگشت، تهیه غرفه برای صنعتگران صنایع دستی جهت شرکت در نمایشگاه بین المللی قطر چیزی حدود ۲۴۰ میلیون ریال بود که این مشکل را در نمایشگاه کشور عمان هم داشتند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان افزود: برای کمک به صنعتگران در راستای کاهش هزینه‌هایشان جهت حضور در نمایشگاه‌ها تلاش می‌کنیم ولی محدودیت‌ها را هم باید لحاظ کرد.

راه اندازی پرتال اینترنتی سه زبانه معرفی جاذبه‌های گردشگری و صنایع دستی هرمزگان

برومند ادامه داد: امسال برای ارزآوری بیشتر معرفی صنایع دستی هرمزگان در برنامه‌های اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان قرار گرفته که مهمترین برنامه در این زمینه ایجاد پرتال جامع و چند (فارسی، عربی، انگلیسی و روسی) زبانه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی همراه با امکان خرید دست ساخته‌های صنعتگران است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان خاطر نشان کرد: حضور در نمایشگاه‌های بین المللی و داخلی و بهره گیری از افراد موفق در صادرات صنایع برای آموزش صنعتگران این بخش از دیگر برنامه‌های امسال است.

پیش بینی ۱۰ میلیون دلاری صادرات صنایع دستی هرمزگان

کارگروه صادرات غیرنفتی هرمزگان در اولین نشست خود برای بخش صنایع دستی و گردشگری هدف گذاری ۳۰ میلیون دلار درآمد ارزی برای سال جاری انجام داده است که براساس گفته‌های مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان امسال باید شاهد افزایش ۱۰۰ درصدی صادرات صنایع دستی از مبدا این استان باشیم.

در حالی که اردیبهشت میزان صادرات صنایع دستی هرمزگان حدود سه میلیون دلار اعلام شده بود برومند در این هفته مدعی است میزان صادرات این استان در سال گذشته چهار میلیون و ۱۸۷ هزار دلار بوده که امسال باید به ۱۰ میلیون دلار برسد.

برومند افزود: همچنین تا کنون ۲۳ مرکز آموزش، تولید و عرضه صنایع دستی در روستاها راه اندازی شده که در این هفته ۲ مرکز دیگر راه اندازی شده و تعدان این مراکز تا پایان سال به ۵۰ مرکز خواهد رسید، علاوه بر این با توافق صورت گرفته و همکاری فرمانداران و شهرداران در هر شهر بازارچه دائمی صنایع دستی راه اندازی می‌شود که ۲۳ خرداد پنجشنبه بازار صنایع دستی بندرعباس در پشت فرمانداری شهرستان راه اندازی خواهد شد.

وی اشاره کرد: تا کنون برای ۷۳ هزار نفر کارت صنعتگری صنایع دستی صادر شده که ۹۷ درصد آنان را خانم‌ها و سه درصد را آقایان تشکیل می‌دهند، افراد برای دریافت این کارت باید به این اداره کل مراجعه کرده و آزمون بدهند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان اظهار داشت: ۱۲ هزار نفر صنعتگر صنایع دستی بیمه شده‌اند و مشمول دریافت مستمری می‌شوند، همچنین در سال گذشته یک هزار و ۹۵۰ نفر هنرآموز آموزش داده شدند.

اندکی تأمل!

با توجه به اذعان مسؤولان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان نمی‌توان پذیرفت آمار صادراتی اعلامی از سوی مسؤولان میراث فرهنگی هرمزگان دقیق باشد چراکه احتمال دارد صنعتگر اصفهانی، لرستانی، یاسوجی و شیرازی محصول خود را از گمرک‌های این استان عبور داده باشند و کالاهای آنها هم جزو میزان صادرات صنایع دستی هرمزگان لحاظ شود.

با این اوصاف باید به مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های صنایع دستی هرمزگان که آمار صادراتی صنایع دستی را غیر واقعی می‌داند حق داد و بهتر است مسؤولان این اداره کل برای آمار دادن گواهی مبدا کالاهای صادر شده را بررسی کنند، آنگاه میزان صادرات انجام شده و تأثیر آن در معیشت صنعتگران مشخص خواهد شد.

از سوی دیگر با توجه به اینکه صنعتگران صنایع دستی هرمزگان طیف وسیعی را شامل می‌شوند که بسیاری در روستاها زندگی می‌کنند و بنیه اقتصادی کافی برای عرضه محصول خود در بازارهای خارجی و حتی داخلی را ندارند اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان به همراه اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی این استان می‌توانند نسبت به تشویق و ترغیت صنعتگران جهت ایجاد تعاونی‌های فروش محصول‌های صنایع دستی اقدام کنند.

علاوه بر اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان به همراه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان می‌توانند از ظرفیت دهیاری‌ها برای ایجاد شبکه جمع آوری و فروش محصول‌های صنایع دستی و مرتبط کردن صنعتگران با تجار و بازرگانان قوی اقدام کنند.

به نظر می‌رسد چرخه صادرات صنایع دستی هرمزگان نیاز به روغن کاری و تقویت اتصال و ارتباط بخش بازرگانی با صنعتگران صنایع دستی و باید انتظار داشت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان باید اعتماد تولید کنندگان صنایع دستی به شرکت‌های بازرگانی را ترمیم کرده و بهبود بخشد.

این نکته را نباید از نظر دور داشت که عده‌ای از صنعتگران صنایع دستی هرمزگان با تشکیل شرکت‌های تعاونی و یا به صورت انفرادی اقدام به صادرات صنایع دستی می‌کنند که می‌توان آنها را با سایر تولید کنندگان مرتبط کرد.

هدف برگزاری نمایشگاه‌ها معرفی و بازاریابی محصول هاست ولی صنعتگران صنایع دستی با هدف فروش در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی شرکت می‌کنند که این نشان از توجه نشدن به برقراری ارتباط بین تولید کنندگان صنایع دستی با تجار سایر شهر و کشورها دارد که این نقیصه باید به نوعی برطرف شود تا کالاهای آنان به صورت مستمر و مداوم در مقصد به فروش برسد.

‏۶۰۴۸/‏۳۲۱۹