لابه‌لای این همه مشکل و اخبار بد و ناامیدکننده در شهر، تمرکز و به قول معروف گیردادن به یک موضوع، اگر عجیب نباشد، کمی دور از ذهن است. به‌عنوان شهروند تهرانی نمی‌دانم چند نفر از مردم بین مطالبه مدیریت شهری برای تعطیل نشدن کارخانه واگن‌سازی تهران، توسعه مترو و ترخیص قطعات مترو، گسترش حمل‌ونقل عمومی و تأمین و تجهیز اتوبوس‌های جدید، سروسامان دادن به وضعیت آلودگی هوا، طرح ترافیک و زوج و فرد، زیباسازی شهر و مبلمان شهری و هزار و یک مساله اولویت‌دار دیگر و مساله زیست‌شبانه، کدام یک را با اختلاف انتخاب می‌کنند، اما می‌شود این را با قدم‌زدن در خیابان‌ها و استفاده از حمل‌ونقل عمومی و… فهمید که حال شهر خوب نیست و باید فکری کرد. با همه اینها ماجرای حیات شبانه مدتی است که یک‌درمیان بین اخبار قتل همسر شهردار سابق تهران منتشر می‌شود و یک بار خبر از اجرای آن است، یک بار هم خبر از لغو آن. به هرحال این هم مسأله‌ای است که باید تعیین تکلیف شود، هرچند در اولویت نباشد.
آغاز ماجرا
کلیات لایحه «الزام شهرداری به برنامه‌ریزی و بسترسازی و احیای زیست شبانه» با ۱۴ رأی موافق در صدوبیست‌ودومین جلسه شورای شهر تهران در سال گذشته تصویب شد. بعد از یک رفت و برگشت از فرمانداری و ایجاد برخی اصلاحات در آن، ۲۴ اردیبهشت امسال، زهرا نژادبهرام عضو هیأت‌رئیسه شورای شهر تهران از تصویب و اجرای آن به صورت پایلوت در برخی مناطق تهران ازجمله مناطق ۶، یک و هشت تحت‌عنوان طرح حیات‌شبانه خبر داد. در ادامه همچنین قرار شد دو منطقه دو و ۲۲ نیز به مناطق مذکور اضافه شوند. از آنجایی که در ماه مبارک رمضان به صورت معمول ساعات بعد از افطار تا سحر را بسیاری از مردم به دلایل مختلف بیدار هستند و شهر آمادگی آن را دارد، این ماه برای اجرای طرح حیات شبانه انتخاب شد.
از آنجایی که اجرای چنین طرحی نیازمند زیرساخت‌ها و ملزوماتی در سطوح مختلف شهری و انتظامی و امنیتی و… بود، به گفته اعضای شورای شهر، ۱۰۰ مأمور نیروی انتظامی وظیفه تأمین امنیت را برعهده گرفتند. این چند خط ماجرای آغاز و انجام حیات شبانه بود، مسأله‌ای که البته محدود به همین ایام چندماهه نیست و در دوره‌های قبلی شورای شهر نیز در ارتباط با آن صحبت‌هایی شده بود و هم مطالبه و هم محل ایراد برخی افراد و گروه‌ها بود.
پلیس اولین مخالف حیات شبانه
همانطور که اشاره شد برای اجرای طرح حیات شبانه ملزومات متعددی محل بررسی و البته تأمین است؛ از مبلمان شهری و تأمین نواقص موجود در معابر خصوصاً نور و… تا مسائل انتظامی و امنیتی همه موضوعاتی هستند که برای اجرای طرح باید تأمین و موافقت نهادهای مرتبط نیز اخذ می‌شد. اتفاقی که به هر طریق در ماه رمضان افتاد و اجرایی شد اما ادامه آن در باقی ایام با مشکل مواجه شد؛ مشکلی که با مخالفت پلیس آغاز شد. ماجرا از این قرار بود که پلیس ابتدا نسبت به عدم‌وجود پیوست انتظامی در این طرح از آن انتقاد کرده بود و ادامه آن را غیرممکن می‌دانست، اما کمی بعد شورا خبر از حل این مساله داد، اما یک روز هم از خبر رفع مشکلات نگذشته بود که پلیس دوباره مخالفت خود را با اجرای طرح شبانه در شهر اعلام کرد.
قرار شد زیست شبانه ادامه یابد
پس از مخالفت نیروی انتظامی با ادامه اجرای طرح، زهرا نژادبهرام، عضو هیأت‌رئیسه شورای شهر تهران که به نوعی از موافقان جدی این طرح و سخنگوی جزئیات اجرایی آن شده است، گفت: «سه‌شنبه ۲۱ خرداد جلسه‌ای با سردار رحیمی فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ داشتیم که در این جلسه جزئیات اجرای طرح زیست شبانه موردبحث و تبادل‌نظر قرار گرفت. در این جلسه قرار شد نیروی انتظامی تهران بزرگ کارگروهی را تشکیل دهد تا بتواند امنیت و جوانب کار را کنترل کند تا ما بتوانیم در پایتخت همانند ماه مبارک رمضان شاهد زیست شبانه باشیم. در جلسه‌ای که برگزار شد، کلیات ضوابط و چگونگی اجرای طرح و دلایل مخالفت نیروی انتظامی با ادامه طرح زیست‌شبانه مورد بررسی قرار گرفت و درنهایت تصمیم بر آن شد اجرای طرح زیست شبانه در پایتخت ادامه پیدا کند. در این جلسه قرار شد نیروی انتظامی تهران بزرگ کارگروهی را تشکیل دهد تا بتواند امنیت و جوانب کار را کنترل کند تا ما بتوانیم در پایتخت همانند ماه مبارک رمضان شاهد زیست شبانه باشیم. فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ اعلام کرد که با تشکیل این کارگروه، مشکلی در اجرای طرح زیست شبانه برای پایتخت وجود ندارد و ما می‌توانیم زیست شبانه را در پایتخت اجرایی کنیم.»
حیات شبانه را قبول نداریم و زیربار آن نخواهیم رفت
۲۴ ساعت از اظهارات زهرا نژادبهرام، عضو هیأت‌رئیسه شورای شهر نگذشته بود که ایوب سلیمانی، جانشین فرمانده ناجا با اشاره به اجرای طرح حیات شبانه در ماه مبارک رمضان گفت: «در ماه مبارک رمضان، در تهران طرحی اجرا شد تا زمینه خدمات مضاعف در سطح شهر برای مردم مؤمن روزه‌دار که در طول روز کمتر فرصت بیرون آمدن از خانه را دارند و شب‌ها به هیأت‌های قرآنی رفته و به راز و نیاز می‌پرداختند، مهیا شود. در شب‌های ماه رمضان، شلوغی خیابان‌ها تا سحر تفاوت چندانی با معابر در طول روز نداشت و براساس برآورد ما، حضور مردم در مناسبت‌های رمضان امسال، صد درصد بیشتر از سال گذشته بود.»
سلیمانی در ادامه صحبت‌هایش به گلایه‌های شورای شهری‌ها از پلیس نسبت به مخالفت با طرح حیات شبانه اشاره کرد و گفت: «ماه رمضان، ماه ویژه و مناجات شبانه مورد تاکید دین ماست، در روزهای غیر از آن برای چه موضوعی این طرح را ادامه دهیم؛ حیات شبانه را قبول نداریم، این فرهنگ حتی در اروپا هم نیست و زیر بار آن نخواهیم رفت. ما در طول ماه رمضان می‌توانیم پاسخگوی نظم و امنیت باشیم اما در کل سال این ظرفیت برای برقراری نظم و امنیت وجود ندارد. ماه رمضان، ماه ویژه‌ای است و شب‌زنده‌داری و مناجات شبانه مورد تاکید دین ماست؛ بر همین اساس به‌غیر از این ماه، چرا باید طرح مزبور را انجام دهیم؟ برای اینکه پاسخگوی نظم و امنیت باشیم نمی‌توانیم مجموعه نیروهای ناجا را در طول سال، هر شب در آماده‌باش نگه داریم و از سوی دیگر نمی‌توانیم به مردم بگوییم در نیمه‌های شب در خیابان‌ها حضور داشته باشند اما نظم و امنیت آنها به ما ربطی ندارد؛ به‌خصوص در نیمه‌های شب که اراذل و اوباش، سارقان و مجرمان تلاش می‌کنند با استفاده از چنین موقعیت زمانی که کمترین نظارت در آن وجود دارد و حتی دوربین‌های شهری نیز کمتر فعال است، اقدامات مجرمانه خود را انجام دهند. ابتدا باید روشن شود طرح حیات شبانه به چه علتی در طول سال ادامه پیدا کند؛ در صورتی که قصد تقلید از کشورهای اروپایی را داریم باید بدانیم در چنین کشورهایی سر ساعتی مشخص صنوف فعالیت خود را در شب تعطیل می‌کنند؛ بر همین اساس باید مشخص شود از کجا می‌خواهیم اقتباس بگیریم و با چه ضرورتی این کار را انجام دهیم و علت اینکه برخی مغازه‌ها و صنوف تا صبح باز باشد، چیست؟»
عاقبت چه خواهد شد؟
با جمع‌بندی نظرات و آنچه تا به حال واقع شده است، خواه یا ناخواه شب‌های تهران، شب‌های شلوغی است، نه‌فقط از لحاظ اتومبیل‌ها، از لحاظ حضور مردم در خیابان‌ها هم شب‌های تهران خصوصاً در مناطق خاصی از شهر، شلوغ است. این شلوغی مطالبه‌گراست، یعنی مردم نیازمند خدمات هستند، اینکه این خدمات چطور و در چه قالبی به آنها ارائه شود، مسأله‌ای است که ذیل همین حیات شبانه قابل‌بررسی است. اما با همه اینها باید دید پاسخگویی به نیاز مردم و شهروندان حتماً نیازمند اجرای طرح شبانه است یا اینکه می‌توان به طرق دیگری به استقبال این نوع پدیده‌ها رفت. حالا شهر تهران تجربه اجرای پایلوت طرح را در برخی مناطق شهر آن هم در ماه رمضان دارد، با این تجربه باید دید نیروهای انتظامی و مدیران شهری چه تصمیمی برای آینده تهران خواهند گرفت.
نظر شما