کنترل کرم ساقه خوار برنج در شالیزارهای گیلان

علی درجانی روز شنبه در گفت وگو با ایرنا در تشریح گزارش کنترل بیولوژیک آفت ساقه خوار برنج در سال زراعی ۹۸_۹۷ اظهار داشت: حدود دو هزار و ۸۰۰ هکتار از اراضی شالیزاری گیلان تحت کنترل قرار گرفته است.

وی افزود: در این راستا ۲۸۰ هزار تریکوکارت در سه نسل و در سطح ۷۰۱ روستای استان گیلان بین بیش از ۱۰ هزار بهره بردار توزیع شده است.

به گفته درجانی، استفاده از مواد بیولوژیک در کنترل آفات از روش‌های مرسوم بوده و نقش بسزایی در حفظ زیست بوم، توسعه پایدار کشاورزی و نیز تولید محصول سالم و همچنین حفظ محیط زیست دارد.

سه کارگاه تولید زنبور تریکوگراما در سال جاری در استان گیلان فعالیت می‌کنند. مبارزه بیولوژیک با کرم ساقه خوار برنج، در سه مرحله اجرا و هر مرحله در هر هکتار، یکصد کارت حاوی زنبور تریکوگراما بین ساقه‌های برنج نصب می‌شود.
بهای یکصد عدد تریکوکارت، ۲۶ هزار تومان است و کاهش مصرف سموم شیمیایی، حفاظت از محیط زیست و کاهش هزینه‌های تولید از مهمترین مزایای اجرای طرح مبارزه بیولوژیک با کرم ساقه خوار برنج است.

زنبور تریکوگراما، از کوچک‌ترین زنبورهای پارازیت است که با قراردادن تخم خود در داخل بدن میزبان یا تخم آفت، در طول مراحل تکاملی زندگی، با استفاده از محتویات بدن میزبان، سبب مرگ آن می‌شود.

زنبور تریکوگراما حشره ریز و ظریفی است که حدود یک میلیمتر طول دارد و متعلق به خانواده‌ای از زنبورها تحت نام علمی Trichogrammatidae است . یکی از ۸۰ جنس خانواده Trichogrammatidae که دارای بیش از ۲۰۰ گونه در سراسر جهان است، این خانواده از زنبورها به طور کلی پارازیتوئید (انگل) تخم بویژه پروانه‌ها هستند که تعدادی از این پروانه‌ها جز آفات مهم و اصلی محصولات کشاورزی بشمار می‌روند.

برای کنترل بیولوژیک جمعیت آفات، امروزه گونه‌های مختلف زنبور تریکو گراما از اهمیت زیادی مخصوصاً در امر مبارزه با گونه‌های مختلف پروانه‌هایی از خانواده‌های pyralidae و Noctuidae برخوردار هستند. این امر برای پرورش، تکثیر انبوه و رهاسازی این عوامل کنترل کننده زمینه مساعدی را در سطح جهان و ایران فراهم کرده و طبق آمارهای اعلام شده بین المللی سطح زیر پوشش جهانی زنبور تریکوگراما سالانه با نوسان بین ۷۰-۲۰ میلیون هکتار مزرعه، باغ، جنگل و مرتع است و کشورهای روسیه و چین با بیش از ۱۰ میلیون هکتار کاربرد تریکوگراما در جهان، مقام اول را دارند.

زنبور تریکوگراما برای یافتن تخم میزبان در مزرعه، پروازهای کوتاهی انجام می‌دهد. زنبور تریکوگراما با ایجاد سوراخ در پوسته تخم آفت در داخل آن ۲-۱ عدد تخم قرار می‌دهد، بعد از ۱۲-۸ روز (در دمای ۲۸-۲۵ درجه سانتی‌گراد) زنبور از داخل تخم، خارج می‌شود و هر زنبور ماده در حدود ۷۰-۴۰ عدد تخم میزبان (آفت) را پارازیت (آلوده) می‌کند.

گیلان ۲۳۸ هزار هکتار زمین شالیزار و ۳۰۰ هزار شالیکار دارد و بیشترین سطح زیرکشت برنج در استان، در شهرستان‌های رشت و صومعه سراست.
هر سال از تبدیل یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن شلتوک برداشتی استان، حدود ۷۵۰ تا ۸۵۰ هزار تن برنج سفید به دست می‌آید؛ ارقام هاشمی، علی کاظمی، صدری، حسنی و دیلمانی جزو رقم‌های کیفی و ارقام گوهر و سپیدرود جزو رقم‌های پرمحصول است که در شالیزارهای گیلان کشت می‌شود. بیشترین رقم‌های کشت شده برنج در این استان، رقم‌های کیفی هاشمی و علی کاظمی است که افزون بر ۸۵ درصد محصول برنج گیلان را شامل می‌شود.

۷۲۹۶/‏۲۰۰۷/‏