حوزه سلول‌های بنیادی با ایده‌های فناورانه شرکت‌های دانش‌بنیان متحول می‌شود

به گزارش روز شنبه معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری، ۳۵ شرکت دانش بنیان فعال در حوزه سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی، در جلسه‌ای گرد هم آمدند تا به تعامل و ارائه دستاوردهای خود در این حوزه بپردازند. در این جلسه شرکت‌های دانش بنیان طرح‌های فناورانه خود را ارائه دادند تا حمایت‌های لازم را از ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری دریافت کنند.

امیر علی حمیدیه دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ضمن اشاره به فعالیت کارگروه شرکت‌های دانش بنیان ستاد بیان کرد: ایده‌های فناورانه شرکت‌های دانش بنیان نوید بخش آینده‌ای روشن در حوزه درمان سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی کشور است که این فعالیت‌ها گام نهادن در مسیر خودکفایی را تضمین می‌کند.

*** تأمین نیاز داخلی با محصولات دانش بنیان

شرکت‌های دانش بنیان حاضر در این جلسه به ارائه دستاوردهای خود پرداختند. ابتدا مدیر عامل یکی از شرکت‌های دانش بنیان با عنوان نانو فناوران دارویی الوند توضیحاتی درباره «فرمولاسیون و تولید صنعتی داروی فلودارابین تزریقی جهت پیوند سلول‌های بنیادی خون ساز» ارائه داد. این دارو در پروتکل‌های درمانی بیماری لوکمی مزمن لنفوسیت‌های B مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به گفته مدیر عامل این شرکت دانش بنیان، راه اندازی فاز اجرایی این طرح از فروردین ‏ماه ۹۷ آغاز شد و تا پایان سال ۹۸ خاتمه می‌یابد. پیش‏ بینی می‌شود این دارو با تأمین نیاز داخلی بتواند در سال آینده صرفه جویی ارزی حدود ۱/۷ میلیارد تومان داشته باشد. این شرکت که در سال ۹۱ توسط متخصصان جوان کشور راه‏ اندازی شد، توانست ۲ سال بعد خط تولید خود را راه ‏اندازی کند، ‬ همچنین تاکنون ۳۵ داروی تزریقی را به بازار وارد کرده و ۳۵۳ موقعیت شغلی مستقیم ایجاد کرده است.

شرکت همانندساز بافت کیش نیز طرحی با عنوان «تولید محصول آلوگرفت استخوانی سلول‌های بنیادی» ارائه کرد. این شرکت یک مجموعه دانش بنیان تولید کننده آلوگرافت بیوایمپلنت انسانی، در آغاز دهه دوم فعالیت‌های خود، تولید آلوگرافت های هوشمند را آغاز کرده که آخرین نسل از آلوگرافت های استخوانی موجود در دنیا بوده و تولید آن، حرکت در مرز دانش است. این اقدام فرآیند استخوان سازی را در زمان بسیار کوتاهی تسریع می‌کند. این محصول در نقایص و شکستگی‌های بزرگ و قابل توجه استخوانی نقش بسیار مهم و بدون جایگزینی را به عهده دارد. این طرح که مرحله پایلوت آن به پایان رسیده است در ابتدای ارزیابی‌های بالینی قرار دارد و ایران را بین ۵ کشور دارنده فناوری محصول حاوی سلول‌های بنیادی قرار می‌دهد.

*** تولید سلول‌های بنیادی مزانشیمی به صورت انبوه

مدیر عامل شرکت پژوهشی تولیدی سینا سل دیگر شرکتی بود که به ارائه طرح خود با عنوان «بررسی ایمنی و کارایی تزریق وریدی و انتراتکال سلول‌های بنیادی مزانشیمی اتولوگ و آلوژن و مقایسه آن با داروی ریلوزول در بیماران مبتلا پرداخت، ALS یک بیماری غیر قابل درمان تخریب کننده سیستم عصبی است که نورون‌های حرکتی را به صورت پیشرونده و برگشت ناپذیر درگیر می‌کند و منجر به آتروفی عضلات، فلج و مرگ بیمار می‌شود.

اولین هدف این طرح یافتن درمانی نو برای بیماران ALS است که در حال حاضر بسیار سخت درمان می‌شود. بهره مندی از سلول‌های بنیادی مزانشیمی آلوژن در درمان بیماران به دلیل عدم وجود محدودیت‌های مربوط به سلول‌های اتولوگ و فراهم کردن امکان تجاری سازی تولید سلول‌های بنیادی مزانشیمی به صورت انبوه از دیگر اهداف این طرح است. همچنین مهیا کردن راه استفاده این سلول‌ها در موارد گوناگون به اشتغال کمک کرده و نه تنها نیازهای کشور را در این حوزه برطرف می‌کند بلکه امکان ارزآوری بالایی نیز دارد.

در انتهای این جلسه نیز طرحی درباره «ساخت کیت HLA تایپینگ مولکولی» ارائه شد. هدف از انجام این طرح عدم وابستگی به کیت وارداتی، کاهش هزینه تست‌های آزمایشگاهی، صرفه جویی ارزی، ارز آوری و اشتغال زایی است. شرکت دانش بنیان آناژن یک شرکت تولید کننده کیت‌های Real-time PCR مستقر در مجتمع تولیدی تحقیقاتی انستیتو پاستور (کرج) است. در حال حاضر بیش از ۵۰ کیت تشخیصی در پانل های سرطان خون، ترمبوفیلی، فارماکوژنومیکس و عفونی در این مجموعه به تولید و بهره برداری رسیده است.