در قرارداد «ویلموتس» نهایت تلاش شده است تا مشکلات «کارلوس کی روش» تکرار نشود، «پروپئیچ» نمی‌تواند از استقلال شکایت کند، «برانکو ایوانکویچ» با پرسپولیس قرارداد دارد و باید به ایران باز گردد و «نیومایر» و «الحاجی گرو» را با بهترین شکل فسخ قرارداد شدند. این جملات تنها بخشی از اظهارات مدیران ورزشی ایران است که ادعا می‌کنند در قرارداد مربیان و بازیکنان خارجی نهایت دقت دارند اما با خروج خارجی‌های فوتبال از ایران واقعیت به گونه دیگر نمایان می‌شود.
تناقض در حرف و عمل مدیران ورزش درباره قرارداد بازیکنان در نهایت محرومیت‌هایی را برای ایران به دنبال داشته است که کسر امتیاز، جریمه نقدی و محرومیت از پنجره نقل و انتقلات کمترین آنها است.
اما چرا در فیفا ایران یکی از بازنده‌ای همیشگی پرونده قراردادهای خارجی به شمار می‌رود؟
در واکاوی این موضوع باید گفت عقد قرارداد حرفه‌ای در ورزش به عنوان یک سند فی مابین است که ضرورت دارد در زمان انعقاد آن اصول حرفه‌ای و قواعد بین المللی رعایت شود. قواعد و ریزه کاری‌هایی که نخست باید مورد ارزیابی کارشناسان حوزه‌های مختلف قرار گیرد و در نهایت مدیرعامل باشگاه پای آن را امضا کند.
اما برخلاف تمام اصول حرفه‌ای فوتبال بین المللی عقد قرارداد در فوتبال ایران رویه متفاوتی دارد زیرا مدیران در عقد قرارداد با بازیکنان و مربیان خارجی خود را صاحب اختیار تام می‌دانند و بدون تحقیق در زوایای مختلف یک سند همکاری، پای آن را امضا می‌کنند.
این امضا چشم بسته بدون توجه به بند و آپشن های یک قرارداد، عواقبی دارد که محکومیت ایران در فیفا یکی از آن است.
اما چرا مدیران ورزشی و فوتبالی ایران خواسته یا ناخواسته پای چنین قراردادهایی را امضا می‌کنند؟ آنان چه اطلاعاتی از قوانین فیفا دارند و چگونه آن را با قوانین داخلی می‌سنجند؟
هر دوره مدیریتی برای ورزش ایران یک ماه عسل و یک وداع تلخ دارد ماه عسلی که مدیران ورزشی با بودجه بیت المال قراردادهایی امضا می‌کند که با توجه به شرایط اقتصادی کشور تسویه آنها در پایان فصل امری غیر ممکن و دور از توان باشگاه‌ها است. در این شرایط است که مدیر با علم به دوره کوتاه مدیریتی خود در باشگاه‌ها و نتیجه گرا شدن چشم اندازهای فوتبالی، قراردادها را صرفاً براساس نام‌ها می‌بندد و نسبت به عملکرد آن مربی یا بازیکن در لیگ برتر ایران فکر نخواهد کرد.
شاید عجله در عقد قرارداد با «مانوئل ژوزه» پرتغالی توسط «محمد رویانیان» و اخراج زودهنگام او یکی از بارزترین نمونه‌های قرارداد با روش غیر حرفه‌ای باشد روشی که نشان می‌دهد در یک مجموعه این مدیر عامل است که حرف اول و آخر را می‌زند و کارشناسان حوزه‌های حقوقی، فنی و پزشکی در حد جایگاه تعریف شده‌اند. این شیوه از باشگاه داری در حالی است که بر اساس قواعد حرفه‌ای فوتبال سمت‌ها و معاونت‌های مختلف باشگاه باید قرارداد را مورد بررسی قرار دهند و در نهایت مدیر روز عقد قرارداد در کنار بازیکن حضور پیدا می‌کند.
دیگر مشکل پیش روی قراردادهای خرجی عدم توجه به دخل و خرج‌های باشگاه است در حالی که به عنوان مثال «ایرج عرب» چندی پیش از اختلاف ۲ برابری دخل و خرج‌های باشگاه پرسپولیس سخن به میان آورد اما این مجموعه با چنین شرایطی همچنان بازیکنان خارجی و داخلی را استخدام می‌کند. استخدامی که در برخی از مواقع به خاطر نوسانات نرخ ارز ارزش یک بازیکن چند برابر خواهد شد.
به عنوان مثال اگر قرارداد یک و نیم میلیون یورویی برانکو در ۲ سال گذشته برای این باشگاه کمتر از پنج میلیارد تومان هزینه داشت با نرخ ارز کنونی هزینه‌ای در حدود بیست میلیارد تومان دارد.
همچنین گنجاندن بندهای مختلف در قرارداد بازیکنان داخلی و خارجی یکی از نقطه آسیب این سندها به شمار می‌رود؛ بندهایی که در برخی از مواقع بازیکن یا مربی می‌تواند با پرداخت مبلغ کم از تیم جدا شده یا به تیم دیگر برود.
دیگر بندی که در قراردادها به ویژه قرارداد بازیکنان خارجی پاشنه آشیله شمار می‌رود بند فسخ یکطرفه قرارداد است. در متن قراردادهای بین المللی بندی به نام «JUST CAUSE»وجود دارد. با استناد به این بند اگر باشگاه نتواند به موقع حق و حقوق بازیکن و مربی را به موقع پرداخت کند بازیکن می‌تواند قراردادش را یک طرفه فسخ کند.؛ همان بندی که «رودریگو توزی» بازیکن پرتغالی استقلال از آن استفاده و قراردادش را یک طرفه با این باشگاه فسخ کرد. همچنین برانکو نیز از این بند برای جدایی از پرسپولیس بهره می‌برد.
ماجرای برانکو و تکذیب‌های عرب در حالی روز گذشته در نهایت با خبر عقد قرارداد این مربی با باشگاه عربستانی به پایان رسید که برانکو ایوانکوویچ بنا به ادعای مدیران پرسپولیس یک فصل دیگر قرارداد داشت و باید پنجم تیر به ایران برگردد. اما زمانی تناقض در سخنان مدیران و شکل انعقاد قراردادها مشخص شد که برانکو با استفاده از بند « JUST CAUSE» و تأخیر در پرداخت‌ها به دنبال فسخ قرارداد یکطرفه است و بدون شک این کار را انجام می‌دهد.
اگر به ادعای عرب برانکو باید پایبند به قرارداد داخلی باشد بدون شک این مربی به خاطر عقد دو قرارداد همزمان باید در فیفا مورد مواخذه قرار گیرد اما برانکو که تجربه جهانی زیادی دارد به خوبی از بندها و شرایط قراردادش آگاه آست و با خیال راحت با باشگاه عربستانی وارد مذاکره شد.
نظر شما