روزنامه اعتماد در یادداشتی به قلم رضا زندی، نوشته است: شش ماه پیش ١٤ وزیر عضو اوپک با برگزاری این اجلاس در تاریخ ٢٥ ژوئن (پنجم تیر) موافقت و در بیانیه‌ای رسمی آن را اعلام عمومی کردند. همان زمان در جلسه مشترک وزرای اوپک و غیراوپک مقرر شد که اجلاس اوپکی‌ها با غیر اوپکی‌ها روز ٢٦ ژوئن (ششم تیر) برگزار شود. این روند برای جلسات عادی اوپک، مثل همیشه انجام شد. همه‌چیز عادی بود تا اینکه روسیه، به عنوان یک کشور غیر اوپکی حاضر در توافق جهانی کاهش تولید نفت، چندی قبل و به یک‌باره خواهان تعویق زمان اجلاس اوپک و غیر اوپک از ٢٦ ژوئن به هفته اول جولای شد.
عربستان هم از درخواست روسیه حمایت کرد و پیشنهاد شد که کنفرانس وزرای اوپک و اجلاس اوپک و غیراوپک ٢و٣ جولای (١١ و ١٢ تیر) برگزار شود. تعدادی از وزرای اوپکی هم با این درخواست موافقت کردند. تصمیمات اوپک، با اجماع کشورها اتخاذ می‌شود. ایران با تغییر تاریخ اجلاس ١٧٦ رسماً مخالفت کرد. داستان ادامه پیدا کرد تا وزیر انرژی روسیه، برای شرکت در کمیسیون همکاری مشترک دو کشور، دو روز پیش به ایران آمد و از فرودگاه به وزارت نفت رفت تا با زنگنه دیدار کند. ناگفته پیدا بود که یکی از موضوعات جلسه، کسب موافقت وزیر نفت ایران برای تغییر تاریخ اجلاس وزرای اوپک و غیر اوپک بود. این شرح یک داستان بود. چرا وزیر نفت ایران با تغییر تاریخ اوپک مخالفت کرده بود؟ چرا زنگنه بعد از جلسه نوواک با تغییر تاریخ موافقت کرد اما نه تاریخی که سعودی و روسیه اعلام کرده بودند؟ چه برداشت‌هایی از این داستان می‌توان کرد؟
١- زنگنه دلیل مخالفت با تغییر تاریخ اوپک را برنامه و تعهدات دیگرش برای روزهای ٢و٣ جولای اعلام کرد. جدا از آن، به نظر می‌رسد وزیر نفت ایران در مخالفت با تغییر تاریخ اوپک، آن هم به درخواست یک عضو غیراوپک، یعنی روسیه، حفاظت از عزت اوپک و تصمیمات آن را هم مدنظر داشته است. تصمیمات اوپک داخل جلسات وزرای آن گرفته می‌شود نه بیرون از آن. اگر عربستان به خاطر یک عضو غیراوپک به خودش اجازه می‌دهد از روی تصمیم اوپک (حتی اگر تاریخ یک جلسه باشد) عبور کند، ایران این اجازه را نمی‌دهد. همه وزرای اوپک باید از حیثیت این مهم‌ترین سازمان جهان سومی‌ها حفاظت کنند.
٢- چرا ایران با وجود مخالفت قبلی‌اش، با تغییر تاریخ اوپک، پس از جلسه با وزیر انرژی روسیه، با تغییر تاریخ موافقت کرد اما نه با تاریخی که عربستان و روسیه قبلاً اعلام کرده بودند؟ به نظرم چون الکساندر نوواک، میهمان ایران بود. تصمیم ایران گسترش روابط با روسیه است و کمیسیون مشترک همکاری دو کشور هم برای همین منظور برگزار شد. در نظر گرفتن این ملاحظات بود که احتمالاً زنگنه را به موافقت با یک تاریخ جدید واداشت. همزمان تاریخ قبلی (دوم و سوم جولای) را نپذیرفت چون وزیر نفت ایران برنامه‌های دیگری داشت و البته احتمالاً می‌توانست فاصله‌ای هم با تصمیمات یک‌جانبه عربستان برای تغییر تاریخ جلسه اوپک ایجاد کند.
٣- فهم اینکه چرا سعودی با پیشنهاد روسیه همراهی کرده است سخت نیست. عربستان از روسیه می‌خواهد که توافق کاهش ١میلیون و ٨٠٠ هزار بشکه‌ای تولید نفت اوپک و غیراوپک را برای شش ماه دیگر تمدید کند. روسیه هم تلاش می‌کند که توافق را وقتی تمدید کند که عربستان برای حفظ قیمت‌های مناسب نفت، مقدار بیشتری از تولیدش را کم نماید. بازار نفت برای حفظ ثبات قیمت‌ها در شش ماه دوم (که تولید نفت امریکا افزایش می‌یابد) نیازمند حدود ٦٠٠ هزار بشکه کاهش بیشتر از توافق فعلی است. عربستان و روسیه در این حوزه با هم اختلاف و همزمان بده و بستان دارند.
٤- برای اوپک هیچ خوب نیست که شش روز مانده به اجلاسش تکلیف برگزاری آن مشخص نباشد. در حالی که سایت اوپک ٢٥و٢٦ ژوئن را به عنوان تاریخ برگزاری جلسات اعلام کرده اما، مطلعم که تعدادی از شرکت‌کنندگان سفرشان را برای ٣و٤ جولای برنامه‌ریزی کرده‌اند. اوپک وقتی تأثیرگذار بوده که همه کشورها پشت تصمیماتش با اجماع ایستاده‌اند. امیدوارم این اجماع به اوپک برگردد. هر چند ایران به‌دلیل معافیت از کاهش تولید نفت (به دلیل تحریم‌ها) کار زیادی در جلسه بعد، که احتمالاً توافق کاهش تولید را تمدید می‌کند، ندارد اما نشان داد که هنوز در تصمیمات اوپک مؤثر است و البته هنوز هم از تصمیمات و عظمت اوپک حمایت می‌کند. تصمیمات اوپک باید در داخل این سازمان و با اجماع همه اعضا اتخاذ شود. این یک راهبرد است. مساله تاریخ فرع ماجراست.
نظر شما