۷.۳ میلیارد متر مکعب از آب کشور غیر مجاز مصرف می شود

قاسم تقی زاده خامسی روز شنبه در نشت خبری افزود: این میزان آب توسط چاه‌های غیرمجاز برداشت و مصرف می‌شود.
وی تعداد چاه‌های کشور را ۸۰۸ هزار حلقه برشمرد و خاطرنشان ساخت: از این تعداد ۳۰۳ هزار حلقه چاه غیر مجاز است.
تقی زاده خامسی ادامه داد: اکنون ۴۹ میلیارد متر مکعب آب به صورت مجاز مصرف می‌شود اما برداشت‌های مجاز بیش از حد است. اکنون آبخوان‌های زیر زمینی کشور در معرض خطر جدی است که باید جلوی برداشت‌های بی رویه گرفته شود.

برخورد پلیسی جواب نمی‌دهد
وی با تاکید بر اینکه آب با معیشت مردم سر و کار دارد افزود: برخورد پلیسی در این بخش جواب لازم را نخواهد داد.
تقی زاده خامسی راه اندازی بازار آب و گفت و گو با مردم را از جمله راهکارهای مناسب برای مدیریت مصرف آب برشمرد.
معاون آب و آبفای وزارت نیرو با بیان اینکه الان زمان مناسبی برای ساماندهی آب غیر مجاز است گفت: نمی‌توان مردم را در تنگنا قرار داد.
معاون آب و آبفای وزیر نیرو ادامه داد: ۲۲۰ هزار حلقه چاه از ۳۲۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز زیر ۲۰ متر هستند و برداشت آب زیادی ندارند، اما ۹۷ هزار حلقه چاه برداشت بالایی دارند و باید روش برخورد با چاه‌های غیرمجاز را تغییر داده و این چاه‌ها تعیین‌تکلیف شوند.
وی با بیان اینکه نباید تمرکز خود را روی چاه‌های غیرمجاز کم‌مصرف بگذاریم، گفت: با ایجاد بازار آب و راه‌اندازی آن می‌توان تمام این مسائل را حل‌وفصل کرد.
تمرکز بر آب برنامه ریزی شده
تقی زاده خامسی با تاکید بر استفاده از آب قابل برنامه ریزی شده گفت: این آب را در زمان ترسالی‌ها بهتر می‌توان نگهداشت.
وی با اشاره به اینکه اکنون ۶۱ درصد کل کشورمان خشک و یا نیمه خشک است افزود: آب برنامه ریزی شده می‌تواند در زمان‌های خشک سالی بهتر مورد استفاده قرار گیرد.
معاون وزیر نیرو گفت: باید مصرف کنندگان در زمینه آب قابل برنامه ریزی شده با یکدیگر به توافق برسند تا نه سال‌های پر آب ما را هیجان‌زده کند و نه سال‌های کم‌آب ناامید شویم.
تقی‌زاده خامسی با تاکید بر این‌که سیل از موضوع تنش آبی کم نمی‌کند، ادامه داد: موضوع تنش آبی شامل دو محور تامین و توزیع آب است که امسال وضعیت تأمین آب بهتر است، اما در زمینه آبرسانی مشکلات همچنان پابرجاست و امید است با اعتباراتی که امسال تخصیص داده شده بخشی از این مشکلات برطرف شود.
انجام مطالعه برای احداث ۱۰۰ سد
معاون وزیر نیرو از درحال مطالعه بودن طرح احداث ۱۰۰ سد خبرداد و اضافه کرد: اکنون ظرفیت مخازن سدها ۵۰ میلیارد مترمکعب است و هرچه سد جدید احداث شود، ظرفیت هم بالا می‌رود.

صرفه جویی در بخش کشاورزی بیشتر باشد
به گفته وی، در بحث صرفه جویی در مصرف نباید تنها به بخش شرب توجه کرد بلکه باید این مهم در بخش کشاورزی هم جدی گرفته شود.
تقی زاده خامسی میزان مصرف آب در بخش شرب را هفت درصد عنوان کرد درحالی که این در بخش کشاورزی به ۹۰ درصد رسیده است بنابراین باید به این بخش و صرفه جویی در آن توجه بیشتری کرد.
معاون وزیر نیرو گفت: تلاش می‌شود با هماهنگی وزارت نیرو، وزارت کشور و محیط زیست مساله الگوی کشت حل شود تا بدین ترتیب مصرف آب در بخش کشاورزی اصلاح شود.
تقی‌زاده خامسی تاکید کرد: نمی‌توان در منطقه‌ای که آب شرب شهروندان و روستاییان دچار مشکل است اجازه داد کشت برنج انجام شود.
مخازن آبی کشور ۱۳۰ میلیارد مترمکعب کسری دارد
وی منابع آبی کشور محدود دانست و افزود: اکنون مخازن آبی کشور ۱۳۰ میلیارد مترمکعب کسری دارند، این میزان کسری با یکسال بارندگی تامین نخواهد شد زیرا کشورمان حدود ۱۰ سال با خشکسالی مواجه بوده است.
معاون آب و آبفای وزیر نیرو به بارندگی‌های اخیر کشوراشاره کرد و درعین حال خاطرنشان ساخت: بارندگی‌ها ۷۶ میلیارد مترمکعب ورودی آب برای کشور به همراه داشت، اما به دلایل متعدد همه این میزان ذخیره سازی نشد.
تقی‌زاده خامسی نبود سدهای بیشتر را یکی از دلایل برشمرد و افزود: بخشی از این به تالاب‌ها و بخشی به دریاها رفته است.
به گفته وی، اکنون مخازن سدها می‌تواند ۵۰ میلیارد مترمکعب آب نگه دارند که از این میزان ۲۰ درصد آن برای سیلاب‌های احتمالی خالی نگه داشته می‌شود.
وی پیش بینی بلند مدت وضعیت آب و هوا را تاحدودی غیر ممکن دانست و پیش‌بینی وضعیت آب و هوا ۱۰ روزه است و این بازه زمانی قابل اتکاء است که براساس آن آب‌های موجود رها سازی شوند.
معاون وزیر نیرو گفت: در این شرایط بسیاری توقع دارند وزارت نیرو آب را در اختیار آنان قرار دهد، این در حالی است که افقی از آینده متصور نیست و هیچکس نمی‌تواند به صورت مستند بگوید که سال آینده خشک است یا تر ولذا باید تا رسیدن به عدد قابل اتکاء برای سال آینده آب را نگه داشت.
این مقام وزارت نیرو تاکید کرد: از همه کاربران تقاضا می‌شود به هشدارهای مدیران آب در استان‌ها توجه کرده و اجازه دهند بر پایه آب برنامه‌ریزی شده عمل شود.
وی به اقدام‌های صورت گرفته در سال‌های بعد از انقلاب اسلامی در بخش آب اشاره کرد و گفت: در ابتدای انقلاب، ۱۲ درصد روستاها آب قابل اطمینان داشتند که این میزان اکنون به ۷۵ درصد رسیده است و نیز حدود ۲۷ تصفیه‌خانه آب وجود داشت که این تعداد به ۱۴۲ تصفیه‌خانه رسیده است.
معاون وزیر نیرو ادامه داد: تعداد تصفیه‌خانه‌های فاضلاب ۴ عدد بود که در روزهای اخیرعدد آنها به ۲۲۱ تصفیه خانه رسید.
این مقام مسئول افزود: در دولت فعلی حدود۶ میلیون نفر در روستاها به آب قابل اطمینان دسترسی پیدا کردند.
تقی‌زاده خامسی گفت: مقرر است در دولت دوازدهم هفته‌ای به ۳۲ روستا آبرسانی شود.
میزان پساب تولیدی به ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون می‌رسد
وی افزود: مصرف آب شرب در شهرها و روستاها هفت میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب است که می‌تواند ۴ میلیارد و نیم پساب داشته باشد.
معاون وزیر نیرو ادامه داد: اکنون حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون پساب تولید می‌شود که تلاش بر این است که این میزان به صنعت واگذار شود.
این مقام مسئول گفت: مقرر است در طول برنامه ششم توسعه میزان پساب تولیدی به ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب برسد.
کاهش تعداد شهرهای درگیر با تنش آبی
وی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۷، ۳۳۶ شهر در تنش آبی بودند، عنوان داشت: در این سال ۳۵ میلیون نفر با تنش آبی درگیر بودند که امسال بارندگی‌هایی صورت گرفته حدود ۱۰۰ شهر از تنش آبی خارج شدند و براین اساس تعداد شهرهایی که با تنش آبی درگیر بودند به ۲۳۳ شهر با جمعیت ۲۸ میلیون نفر کاهش پیدا کرد.
معاون وزیر نیرو از تخصیص ۱۰۰ میلیون یورو برای آبرسانی به روستاها خبر داد و گفت: ۵۰ میلیون یورو برای مقابله با تنش آبی در نظر گرفته شده است.
صنعت می‌تواند برای انتقال آب اقدام کند
تقی زاده خامسی با انتقاد از گسترش صنایع آب‌بر در استان‌هایی که با چالش آبی درگیر هستند، عنوان کرد: درخواستی است مبنی بر اینکه ۷۰۰ میلیون مترمکعب آب از دریای عمان به سه استان خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان منتقل شود.
معاون وزیر نیرو گفت ادامه داد: هزینه این کار ۱۰۰ هزار میلیارد تومانبرآورد شده است واین طرح مقرون به صرفه نیست. در این سه استان سالانه ۱۱ میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌شود که اگر ۱۰ درصد صرفه‌جویی شود به یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون می‌رسد.
به گفته وی، اما صنایع می‌توانند با حفظ سرفصل‌های زیست محیطی برای این کار اقدام کنند زیرا برای‌آنها صرفه اقتصادی دارد.
انتقال دریای خزر به سمنان در حال مطالعه است
تقی‌زاده خامسی به مباحثی که در باره انتقال آب دریای خزر به سمنان مطرح شده اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: هنوز طرح قابل توجیهی در این زمینه مطرح نشده است ضمن آنکه صنعت می‌تواند بدون تضمین خرید دولتی اقدام کند.
معاون وزیر نیرو افزود: بحث انتقال آب در بخش شرب و کشاورزی توجیه ندارد.
تلاش ایران و افغانستان برای نصب ابزارهای اندازه گیری روی هیرمند
وی با اشاره به وضعیت مذاکره با افغانستان درباره رودخانه هیرمند، عنوان کرد: معاهده‌ای بین ایران و افغانستان در سال ۱۳۵۱ امضا شد که براساس آن ایران در سال‌های نرمال اجازه دارد ۸۲۰ میلیون مترمکعب آب از هیرمند برداشت کند.
این مقام مسئول با بیان اینکه دو کشوردرباره میزان برداشت آب توافق ندارند و برای مثال در حالی که افغانستان می‌گوید ایران سه میلیارد مترمکعب آب برداشت می‌کند ایران رقم ۳۰۰ میلیون مترمکعب را مطرح می‌کند از تلاش برای ایجاد ابزار اندازه گیری از سوی دو کشور خبرداد.
معاون وزیر نیرو ادامه داد: با نصب این ابزارها می‌توان به راحتی نسبت به میزان برداشت به توافق رسید و بعد از آن دنبال طرح‌های دیگر بود.
نباید برای لایروبی همه ردخانه ها اقدام کرد
وی در باره لایروبی سدها و رودخانه‌ها اظهار کرد: در سه سال گذشته به طور کلی ۱۲ درصد از اعتباری که برای این امر در نظر گرفته شده تخصیص داده شده است.
تقی‌زاده خامسی در عین حال لایروبی رودخانه‌ها در همه جا را اقتصادی ندانست و گفت: در هیچ جای دنیا سدها را لایروبی نمی‌کنند و لایروبی همه رودخانه‌ها هم جواب نمی‌دهد و گاهی تأثیر معکوس دارد.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا از مذاکره با یک شرکت خارجی برای لایروبی کارون خبر داد و گفت: برای لایروبی کارون به صورت اختصاصی با یک شرکت خارجی در حال مذاکره بوده هستیم و برای لایروبی اروند هم با عراق مذاکره شده است.
*قوه قضائیه به کمک پاکسازی حریم رودخانه‌ها از متجاوزان می‌آید
وی گفت: قوه قضائیه حمایت کامل خود را از پاکسازی حاشیه رودخانه‌ها و جلوگیری از ساخت‌وساز غیرمجاز اعلام کرده است.
تقی‌زاده خامسی با بیان این‌که حریم و بستر رودخانه دو موضوع مختلف از یکدیگر هستند، ادامه داد: در بستر هر رودخانه اجازه انجام هیچ ساخت‌وسازی داده نمی‌شود، اما می‌توان حریم را تعریف کرد و بر مبنای آن ساخت‌وساز انجام داد.
* سازمان برنامه و بودجه هنوز طرح آمایش سرزمین برمحور آب را ارائه نکرده است
وی آمایش سرزمین برمحور آب را بسیار مهم توصیف کرد و ادامه داد: هنوز این طرح مهم در سازمان برنامه باقی مانده است.
تقی زاده خامسی گفت: با ارائه این طرح می‌توان برای حل بسیاری از مسایل اقدام کرد.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا از ابلاغ شیوه واگذاری پساب شهرها در هفته جاری خبر داد و گفت: بخش خصوصی از این استقبال می‌کند و صنعت می‌تواند از آن به خوبی بهره‌برداری کند.
وی همچنین از تلاش برای بازنگری در طرح سدهای کشور با لحاظ کردن ترسالی‌ها خبرداد.