هفته صرفه جویی در آب با سکوت شرکت های آب و فاضلاب و سازمان های مسئول در زمینه تامین و تولید آب در حال سپری شدن است.
فضای رسانه ای استان فارس انتظار داشت در این هفته نشست های خبری و رسانه ای برگزار شود و مدیران عامل و مسئولان حوزه تامین و توزیع آب به فراخور وضعیت موجود به تبیین سیاست ها و رویکردهای حوزه تامین و توزیع آب و مصرف بهینه و مدیریت مصرف بپردازند.
در این میان مناطق روستایی از مظلومیت بیشتری برخوردارند و در حالی که با آغاز تابستان در تنش آبی و کمبود آب دست و پا می زنند اطلاعات کمتری از این فضای نسبتاً پر التهاب در رسانه ها منتشر می شود و فضای روستایی کمتر با لزوم صرفه جویی و مدیریت مصرف آشنا می شود.
هر چند در سال جاری شاهد بارندگی های نسبتاً مناسب و خوب در مناطق مختلف استان فارس بوده ایم و حداقل برای یک سال آبی، آب پشت سدها ذخیره شده و خیال همگان راحت است که تا یکسال آب برای شرب و کشاورزی و احتمالاً حقابه های محیط زیست موجود است اما در همین شرایط نسبتاً ترسالی نیز کلان شهر شیراز به عنوان بزرگترین کانون جمعیتی استان فارس با بحران و تنش آبی موجه است.
طی روزها و هفته های گذشته نقاط نسبتاً زیادی از شهرشیراز و شهرک های اقماری این کلان شهر و روستاهای حاشیه با افت فشار آب یا قطع آب مواجه بوده است و پاسخ قانع کننده ای از سوی مدیران حوزه آب و فاضلاب در باره علل این رخداد انتشار نیافته است.
این گمان و پندار که چون بارندگی مناسبی در سال زراعی جاری داشتیم پس باید خیال همگان راحت باشد که امسال آب به اندازه کافی برای مصرف داریم و اولویت های صرفه جویی در مصرف آب را باید به فراموشی سپرد، نادرست تلقی شده است.
خبرنگار ایرنا با جمع بندی آنچه جسته و گریخته در فضای مجازی و پایگاههای خبری و سایت های سازمان های مسئول و شرکت های آب و فاضلاب پیرامون مشکلات تامین آب در شیراز و هفته صرفه جویی در مصرف آب منتشر شده، برخی از اظهار نظرها دراین زمینه را بازنشر می دهد.
رکورد مصرف آب در شیراز شکست
گفته می شود در ۲۶ خردادماه سال جاری رکورد اوج مصرف آب در سال گذشته در شیراز شکسته شده و مصرف آب در شیراز به ۵۱۹ هزار مترمکعب در شبانه‌روز رسیده است.
روند افزایشی مصرف آب به دلیل افزایش استفاده از کولرهای آبی و گرمی هوا در کنار کمبود ۱۵ درصدی آب در شهر شیراز باعث شده است که در روزهای اخیر مردم بسیاری از مناطق شهر شاهد افت فشار یا قطعی آب باشند.
قطعی روزانه آب در شهرک حجت‌آباد میانرود از جمله مواردی است که چالش هایی به همراه داشت، آب بخشی از مناطق جنوب شرق و شمال غرب شیراز که از شنبه ۲۵ خرداد دچار کاهش فشار شده بود، روزهای بعد (یکشنبه و دوشنبه) کاملاً و به تعبیری بدون اطلاع قبلی قطع شد.
کوچه آفتاب در بولوار امیرکبیر، بولوار پاسارگاد، شهرک والفجر، بخشی از خیابان سراج در جنوب شرق شیراز همچنین بخش‌هایی از شهر جدید صدرا در شمال غرب این کلانشهر قطع شد.
قطعی آب در شهر صدرا در دو هفته اخیر به گونه‌ای بوده که برخی مجتمع‌ها مانند مجتمع مهرگان فقط شب‌ها توانسته‌اند از آب لوله کشی آن هم با فشار پایین استفاده کنند.
فرزاد جهانمرد، معاون بهره‌برداری و تولید شرکت آب و فاضلاب شیراز دراین رابطه گفت: با تلاش شبانه‌روزی پرسنل واحد تولید و بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب شیراز در حال اجرای خط جدید انتقال آب هستیم که تلاش می‌کنیم تا یک هفته آینده با بهره‌برداری از آن، شرایط تامین آب شهرک میانرود به حالت طبیعی برگردد.
جهانمرد با بیان اینکه میزان تولید آب کمتر از میزان نیاز در شهرستان شیراز است، گفت: مطابق مصوبه مجلس شورای اسلامی موظفیم کمبود ۱۱۰۰ لیتری آب در شهرستان شیراز را به شکلی مناسب در مناطق مختلف توزیع کنیم که در این روش برخی مناطق دچار کمبود یا قطعی موقت آب می‌شوند.
معاون بهره‌برداری و تولید شرکت آب و فاضلاب شیراز با بیان اینکه سطح ارتفاع منطقه در شبکه توزیع آب در فشار آب تاثیرگذار است، اضافه کرد: علیرغم کمبود آب و محدودیت‌های شبکه تلاش می‌کنیم حجم آب را با عدالت مناسبی بین مشترکین توزیع کنیم.
وی همچنین وعده اجرای خط جدید آبرسانی در بلوار ایمان جنوبی داد و افزود: با اجرای این خط فشار آب در محدوده بلوار پاسداران و جهان‌آرا نیز بهبود می‌یابد.
اجرای خط جدید طی روزهای آینده در محدوده بلوار شاهد نیز از دیگر پروژه‌های شرکت آبفا شیراز برای بهبود فشار آب در مناطق گل‌خون، خیابان متین و دانش‌آموز است که معاون بهره‌برداری و تولید شرکت آبفا شیراز به آن اشاره کرده است.
معاون بهره برداری و تولید آبفای شیراز در جایی نیز گفته است با توجه به خشکسالی های چند دهه گذشته، انتظار از اینکه باران های اخیر کم آبی ها را جبران کرده، نادرست است.
جهانمرد این را هم گفته که ایران و به خصوص استان فارس و کلانشهر شیراز چند دهه گذشته با بحران کم آبی و خشکسالی مواجه بود. باران های اخیر و وقوع سیل در فروردین ماه این شبهه را ایجاد کرده که بحران کمبود آب مرتفع شده و توقع مردم را در مصرف آب افزایش داده است اما باید این نکته را در نظر گرفت که با یک سال ترسالی بحران خشکسالی و کمبود آب دهه اخیر جبران نمی شود.
معاون بهره برداری و تولید شرکت آب و فاضلاب شیراز با تاکید بر مدیریت مصرف اضافه کرد: با نظارت بر شناورها در تامین آب شرب خللی وارد نمی شود.
وی اظهار داشت: غالباً توجهی بر شناور کولر، شناور فلاش تانک و شناور مخزن آب ذخیره نمی شود و عدم توجه به این شناورها حجم قابل توجهی از آب شرب را هدر می دهد.
این مقام مسئول گفت: در مسیر ناودان که غالباً از عدم توجه به شناورها آب جاری می شود شاهد رویش سبزه و نیزار هستیم که ایجاد نیزار گویای جریان مستمر آب است.
۲۳ درصد از آب مورد نیاز کلان شهر با جمعیت تابستانی بیش از ۲ میلیون نفری شیراز از سد درودزن و ۷۷ درصد دیگر از ۱۹۰ حلقه چاه موجود تامین می شود.
متوسط مصرف آب در شیراز ۱۳۰ لیتر در شبانه روز برای هر نفر است که مسئولان شرکت آب و فاضلاب شیراز تاکید دارند که این میزان باید به ۱۰۵ لیتر کاهش یابد.
بر اساس آمارهای موجود ۷۷ درصد از کل آب مصرفی شیراز را منابع آب زیرزمینی تأمین می‌کند عمق چاه‌های آب در شیراز در سال‌های گذشته حداکثر ۱۵۰ متر بوده اما امروز حفر چاه برای برداشت آب به بیش از ۳۰۰ متر رسیده است.
در تیر ماه سال گذشته (۱۳۹۷) تولید و مصرف آب در کلان شهر شیراز معادل ۱۴ میلیون و ۳۹۱ هزار متر مکعب بوده است.
آیا بخش کشاورزی به مصرف بهینه خواهد رسید؟
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای استان فارس با بیان اینکه فرهنگ‌سازی و توجه به صرفه‌جویی در مدیریت مصرف آب کشاورزی به خوبی انجام نشده گفت: در این امر مهم نیازمند همراهی و همکاری بیش از پیش همه مردم، کشاورزان، رسانه‌ها، مجموعه‌های فرهنگی، نخبگان و روحانیون هستیم.
حمیدرضا دهقانی اظهار داشت: امسال با میانگین بارش ۳۷۲ میلیمتر نسبت به میانگین ۱۳۲ میلیمتری سال گذشته، ۱۸۱ درصد افزایش بارندگی در استان فارس شاهد بودیم که این افزایش بارندگی منجر به افزایش نسبی حجم مخازن سدها شد و حدود ۲۱۰ میلیون متر مکعب از آب سدهای درودزن و ملاصدرا به کشاورزان پایین‌دست این سدها اختصاص داده شد.
وی افزود: هم‌اکنون نیز میزان ذخیره آب قابل استفاده مجموع سدهای استان فارس بیش از یک میلیارد متر مکعب است؛ اما با توجه به کم‌بارشی و خشکسالی متوالی سال‌های گذشته و همچنین برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی استان، همچنان در شرایط کم‌آبی به سر می‌بریم و تقریباً همه دشت‌های استان با افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی مواجه است.
مدیرعامل آب منطقه‌ای فارس اضافه کرد: وابستگی بخش بزرگی از جمعیت استان به کشاورزی، پایین بودن قیمت آب و راندمان کم آبیاری و مصرف بیش از ۹۰ درصد از منابع آب استان در بخش کشاورزی، اقتضا می‌کند که بعد از تأمین و توزیع آب در بخش کشاورزی که هزینه‌های هزاران میلیاردی در پی دارد، مدیریت مصرف را نیز جدی‌تر بگیریم.
وی افزود: مردم فهیم استان فارس در مصرف آب شرب روز به روز به سمت صرفه‌جویی بیشتر و مصرف بهینه گام برمی‌دارند اما در بخش کشاورزی چنین فرهنگی نهادینه نشده است.
دهقانی ادامه داد: با توجه به جوابگو نبودن منابع آبی استان، کارشناسان این شرکت و همچنین سازمان جهاد کشاورزی استان، همه بر توقف توسعه افقی سطح زیر کشت در استان اتفاق نظر دارند. ما به کشاورزان و باغداران استان توصیه می‌کنیم با استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری و تغییر الگوی کشت به محصولات کم‌آب‌بر و کشت‌های گلخانه‌ای روی بیاورند تا بتوانیم با ایجاد یک تعادل منطقی در تأمین، توزیع و مصرف این مایه حیات بخش، از امنیت غذایی و حیاتی استان و کشور صیانت کنیم.
وی با گرامیداشت هفته صرفه جویی در مصرف آب، این هفته را فرصتی برای یادآوری آموزه‌های فرهنگی مصرف بهینه دانست و گفت: در هفته اول تیر ماه باید بیشتر و بهتر برای عبور از تابستان و شرایط پر مصرف آب و برق تلاش کرد.
مناسبت های روزانه هفته صرفه جویی در مصرف آب
یکم تیر با عنوان «مدیریت مصرف آب، انرژی و خانواده» نامگذاری شده و هدف آن فراهم کردن زمینه مشارکت خانواده‌ها در مدیریت مصرف و افزایش نقش زنان در اصلاح الگوی مصرف آب و برق، دوم تیر با عنوان «مدیریت مصرف آب و انرژی، افکار عمومی و رسانه» با اهداف آن استفاده گسترده‌تر از ظرفیت وسایل ارتباط جمعی و شبکه‌های اجتماعی به‌منظور افزایش آگاهی عمومی و بالابردن سطح دانش مصرف‌کنندگان آب و برق نسبت به وضعیت منابع، تشریح محدودیت‌ها و معضلات کشور در خصوص میزان دسترسی به آب و برق و ضرورت بسیج همگانی برای بهره‌گیری از فن‌آوری و تجهیزات کاهنده و بهینه‌ساز مصرف نامگذاری شده است.
سوم تیر با عنوان «مدیریت مصرف آب و انرژی، صنعت، معدن، سازمان‌های عمومی و مؤسسات خصوصی» نامگذاری شده و هدف آن تبیین نقش تولیدکنندگان تجهیزات کاهنده مصرف در توسعه فناوری‌های این عرصه، تشریح ضرورت توسعه صنایع و بهره‌برداری از معادن متناسب با ظرفیت‌های منابع آبی و انرژی کشور و تبیین نقش سازمان‌ها و مؤسسات در اعمال رویه‌های صحیح مصرف آب و انرژی در تأسیسات و ساختمان است.
چهارم تیر با عنوان «مدیریت مصرف آب و انرژی، غذا، منابع طبیعی و حفظ محیط زیست» و اهداف آن تشریح نقش آب و انرژی در امنیت غذایی و تشریح نقش منابع طبیعی در توسعه اقتصادی جوامع و ضرورت حفظ محیط زیست برای بقا و تداوم تمدن بشری و پنجم تیر با عنوان «مدیریت مصرف آب و انرژی، خدمات شهری و روستایی و جلب مشارکت‌های مردمی و خیرین» با هدف تشویق و ترغیب دستگاه‌های خدمات‌رسانی شهری و روستایی به کاهش مصارف آب و انرژی، تشویق و ترغیب مردم و خیرین برای سرمایه‌گذاری به منظور توسعه و بهبود زیرساخت‌های تولید، انتقال و توزیع آب و انرژی و ترویج فرهنگ وقف برای اجرای طرح‌های آب، فاضلاب، برق نامگذاری شده است.
ششم تیر با عنوان «مدیریت مصرف آب و انرژی، اقتصاد و حقوق شهروندی» نامگذاری شده و هدف آن تشریح ارزش اقتصادی آب و برق، تشریح نقش و ارزش اقتصادی کاهش مصرف در حفظ منابع و جلوگیری از آلودگی محیط زیست و تبیین وظایف و تکالیف شرکت‌های آب و برق نسبت به مردم عنوان شده است.
هفتم تیر نیز با عنوان «مدیریت مصرف آب و انرژی و آموزه‌های دینی» نامگذاری شده وهدف آن تبیین اهمیت صحیح مصرف کردن و پرهیز از اسراف از منظر تعالیم دینی و معرفی شیوه‌های صحیح مصرف با اتکا به تعالیم دینی است.
۶۱۱۳ / ۱۸۷۶
