زنجیره تولید نهال پیوندی گردو؛ گامی در راستای اقتصاد مقاومتی

در حالی که ایران به عنوان سومین تولید کننده گردوی دنیا، جایگاهی در بین کشورهای صادرکننده جهان ندارد، کارشناسان نیز اعتقاد دارند که دیگر تولید این محصول با روش موجود و با استفاده از درختان بذری، غیر اقتصادی بوده و باید باغات قدیمی با باغات مدرن و حاصل از ارقام اصلاح شده جایگزین شود.

اما در این بین تأمین پیوندک مورد نیاز برای طرح‌های اصلاح باغات چالشی مهم در صنعت گردوکاری کشور بشمار می رود؛ چالشی که همدان گام های ممی در راستای حل آن برداشته است.

مدیر سازمان تعاون روستایی استان همدان در این زمینه گفت: طبق برنامه ششم توسعه ۶۰ هزار هکتار از باغات گردو در کشور باید از طریق سرشاخه کاری اصلاح و ۲۲ هزار هکتار به سطح زیرکشت گردو اضافه شود.

رضا عباسی افزود: بنابراین با توجه به ضرورت موجود، با همت اتحادیه شرکت‌های تعاونی تولید روستایی استان همدان برای اولین بار در کشور زنجیره تولید پیوندک و نهال پیوندی گواهی شده گردو در شهرستان تویسرکان راه اندازی شد.

کاهش سن باردهی / بی‌نیاز از واردات پیوندک

عباسی با اشاره به اهمیت بی شمار این طرح تاکید کرد: کاهش سن باردهی درختان گردو از هشت تا ۱۰ سال در نهال بذری به سه تا چهار سال در نهال‌های پیوندی، افزایش عملکرد محصول و تولید میوه‌های یکنواخت به لحاظ اندازه، وزن، رنگ از موارد مهم اجرای این طرح محسوب می‌شود.

مدیر سازمان تعاون روستایی استان همدان با بیان اینکه با اجرای این طرح نه تنها استان همدان بلکه بخش عظیمی از کشور از واردات پیوندک و نهال‌های خارجی بی‌نیاز خواهد شد، گفت: در آینده می‌توان بخشی از نهال‌های تولیدی را به خارج از کشور صادر کرد.

وی افزود: ارزش کل تولیدات سالیانه پس از رسیدن به حداکثر تولید بالغ بر ۱۳۰ میلیارد ریال است.

اشتغال‌زایی فصلی برای ۳۰۰ نفر

مدیر سازمان تعاون روستایی استان همدان با اشاره به اینکه با اجرای این طرح سالانه ۲۵ نفر به طور دائم مشغول به کار خواهند شد، خاطر نشان کرد: این میزان با احتساب اشتغال فصلی تا ۳۰۰ نفر در روز خواهد رسید.

عباسی با بیان اینکه مجموع سرمایه‌گذاری این طرح ۱۰۵ ملیارد ریال است، تصریح کرد: ۲۵ میلیارد ریال از محل اعتبارات تسهیلات اشتغال روستایی به عاملیت بانک توسعه تعاون، هفت میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال از محل طرح تجهیز، تکمیل و راه‌اندازی شرکت‌های تعاونی تولید به عاملیت صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی، هشت میلیارد ریال سرمایه در گردش از منابع صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی و ۶۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال توسط مجری طرح سرمایه‌گذاری شده است.

وی با بیان اینکه این طرح در افزایش صادرات محصول تولیدی بسیار مؤثر خواهد بود، اظهار کرد: این نهالستان، نهال و پیوندک گواهی شده گردو تولید خواهد کرد که اصالت و سلامت آن توسط نهادهای ذیصلاح تضمین می‌شود.

مدیر سازمان تعاون روستایی استان همدان با اشاره به اینکه این طرح برای اولین بار در کشور در سه فاز باغ مادری به مساحت ۶ هکتار، خزانه و گلخانه اجرا می‌شود، تصریح کرد: این طرح به مساحت ۱۴ هکتار و با میزان سرمایه ۱۰۵ میلیارد ریال در شهرستان تویسرکان؛ دهستان میان‌رود، روستای مرادآباد به بهره‌برداری رسیده است.

پیوندک‌ها عاری از هرگونه بیماری‌

عباسی با بیان اینکه تعداد بسیار زیادی پیوندک که برای انجام برنامه سرشاخه‌کاری باغات گردو کشور نیاز است از طریق این پروژه تأمین شده است، بیان کرد: پیوندک‌های تولیدی از ارقام اصلاح شده و عاری از هر گونه بیماری‌های ویروسی، باکتریایی و سایر امراض خواهد بود.

مدیر سازمان تعاون روستایی استان همدان تاکید کرد: با توجه به تکثیر انبوه، این پیوندک‌ها به عنوان ماده اولیه مورد استفاده در اصلاح باغات یا تولید نهال در سراسر کشور است.

وی افزود: اصالت و سلامت پیوندک‌ها حائز اهمیت است که تعاونی تولید روستایی استان همدان برای اولین بار در کشور موفق به تولید اندام گیاهی و نهال گردو در این سطح کیفی شده است.

عباسی با بیان اینکه برای اطمینان از سلامت و اصالت نهال‌ها، از نهال‌های کشت بافتی مورد تائید مؤسسه ثبت و گواهی نهال و بذر تهیه استفاده شد، اضافه کرد: آزمون بیماری ویروسی پیچیدگی برگ گیلاس (CLRV) توسط مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی نهال و بذر انجام شد.

مدیر سازمان تعاون روستایی استان همدان با اشاره به اینکه چندلر (رقم غالب باغ)، فرنور، پرشیا، کاسپین، چالدران و الوند از ارقام مورد استفاده در این طرح است، تشریح کرد: ارقام پرشیا، کاسپین، چالدران و الوند چهار رقم جدید اصلاح شده هستند که امتیاز تکثیر و فروش این ارقام به صورت انحصاری توسط اتحادیه تعاونی تولید روستایی استان همدان خریداری شده است.

۲۰۰ هزار اصله؛ ظرفیت تولید پایه سالانه

رضا خزایی، مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی تولید روستایی استان همدان با بیان اینکه پیوندک‌ها در دو سال اولیه خروجی نخواهند داشت، عنوان کرد: در سال دهم تعداد پیوندک هر درخت به ۴۸۰ مورد و میزان تولید سالیانه پیوندک به یک میلیون و ۹۹۹ هزار و ۲۰۰ مورد خواهد رسید.

مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی تولید روستاییاستان همدان نیز با اشاره به اینکه خزانه برای تولید پایه‌های مورد نیاز جهت پیوند در گلخانه ایجاد شد، اضافه کرد: خزانه در ۲ قطعه ۲ هکتاری در سال ۹۸و سه هکتاری در سال ۹۷ احداث شد.

خزایی با بیان اینکه ظرفیت تولید پایه سالانه ۲۰۰ هزار اصله است، گفت: ظرفیت تولید سالانه نهال گواهی شده گردوی پیوندی ۱۰۰ هزار اصله است.

مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی تولید روستایی استان همدان با بیان اینکه این گلخانه به طور اختصاصی منطبق بر شرایط مورد نیاز تولید نهال‌های پیوندی گردو طراحی شده است، گفت: این گلخانه در مساحت ۲۲ هزار متر مربع احداث شد.

خزایی با اشاره به اینکه میزان گیرایی پیوند در این گلخانه بالاتر از میزان گیرایی نهال در فضا باز یا گلخانه‌های معمولی استاندارد است، خاطرنشان کرد: در گلخانه‌های استاندارد، سازگاری و کیفیت نهال تولیدی گردو مناسب نبوده و اغلب بعد از انتقال نهال به زمین اصلی تلفات نهال زیاد می‌شود.

مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی تولید روستایی استان همدان با بیان اینکه سازه در این گلخانه به گونه ای طراحی شده است که نهال‌ها بیشترین سازگاری را با شرایط طبیعی داشته باشند، بیان کرد: بعد از سازگاری به شرایط محیطی محل اصلی باغ، نهال تحویل باغداران خواهد شد.

خزایی با اشاره به اینکه این گلخانه تنها گلخانه دارای فناوری باز و بسته شدن پوشش در کشور است، یادآور شد: این اقدام توسط اتحادیه تعاونی تولید روستایی استان همدان انجام شد و تمام پوشش‌های سقف و دیواره‌های آن قابلیت باز و بسته شدن را دارند.

مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی تولید روستایی استان همدان عنوان کرد: خاصیت باز و بسته شدن پوشش‌ها در امکان سازگاری نهال‌های گردوی تولیدی، استفاده بهینه از شرایط آب و هوایی جهت کاهش مصرف انرژی و استهلاک و همچنین کنترل مناسب آفات و بیماری‌ها کاربرد فراوانی دارد.

خزایی با بیان اینکه مشکل مهم در تولید نهال‌های پیوندی گردو پایین بودن میزان گیرایی پیوند این گونه است، اظهار کرد: نهال‌ها پیوندی نیاز به شرایط دمایی کنترل شده با نوسان بسیار کم و رطوبت نسبی بالا دارند.

مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی تولید روستایی استان همدان با اشاره به اینکه این گلخانه طوری طراحی شده است که در زمان پیوند دمای ثابت ۲۷ درجه سانتی گراد با ۱ درجه نوسان (C° 1±27) را تامین می‌کند، اضافه کرد: از نظر نیاز رطوبتی نیز برای گیرایی پیوند، رطوبت نسبی بالای ۹۰ درصد نیاز است که این گلخانه در طول دوره گیرایی پیوند، این مقدار رطوبت را از طریق سیستم مه پاش تأمین می‌کند.

خزایی با بیان اینکه پس از گیرایی پیوند برای رشد مناسب و استاندارد باید شرایط طبیعی هوای آزاد برای نهال‌ها تأمین شود، گفت: از طریق سیستم جمع کننده پوشش‌ها، نهال‌های تولیدی ابتدا به شرایط محیطی طبیعی سازگار شده و در طول تابستان در هوای طبیعی رشد کرده و در نهایت در پاییز از طریق نصب مجدد پوشش و گرم کردن گلخانه نهال‌های تولیدی با اندازه مناسبی برای عرضه خواهند رسید.

مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی تولید روستایی استان همدان بیان کرد: به دلیل شرایط خاص گلخانه و نیاز به سیستم‌ها و تجهیزات مورد نیاز برای باز و بسته کردن پوشش‌ها این سازه از نظر وزنی ۳۰ درصد سنگین‌تر از گلخانه‌های استاندارد است؛ به طوری که هم تعداد ستون‌های آن بیشتر بوده و هم ضخامت ورق‌های به کار رفته در آن زیاد است.

خزایی مطرح کرد: پوشش گلخانه از پلاستیک مخصوص با دوام بسیار بالایی طراحی و ساخته شده است که در برابر باز و بسته شدن‌های مکرر دوام بسیار بالایی داشته و در برابر پاره شدن هم بسیار مقاوم است که این پوشش "یو. وی" دار بوده و ۱۰ سال ضمانت دوام دارد.

کاشت پایه‌های مناسب پیوند

مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی تولید روستایی استان همدان عنوان کرد: با توجه به اینکه پایه‌های کاشته شده در مجموعه در سال اول تولید بوده و به اندازه مناسب برای پیوند نرسیده بودند پایه‌های مورد نیاز خریداری و در گلخانه برای پیوند کشت شدند.

خزایی با بیان اینکه پایه‌ها پس از شروع رشد (حدود یک ماه بعد از کشت) با ارقام اصلاح شده گردو پیوند شدند، اظهار کرد: تمام افراد پیوندزن از نیروهای بومی بودند که در این مجموعه آموزش دیده و پیوند نهال‌ها را انجام دادند.

مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی تولید روستایی استان همدان افزود: ارقام گردو مورد استفاده در پیوند چندلر، پدرو، هارتلی، فرنور، روند مونتینیاک، فرانکت، پرشیا، کاسپین، چالدران و الوند است.

وی با اشاره به اینکه حدود یک ماه پس از پیوند، جوانه‌های پیوندی شروع به رشد می‌کنند، اضافه کرد: نهال‌های پیوندی پس از گیرایی باید به سرعت رشد نموده و در پایان فصل به اندازه یک تا ۲ متر برسند.

خزایی با بیان اینکه در طول دوره رشد تغذیه مناسب ریشه و اندام‌های هوایی انجام می‌شود، گفت: در نهایت در پایان سال تعداد ۱۰۰ هزار اصله نهال پیوندی گردو در این مجموعه تولید می شود.

۷۵۲۳/‏۲۰۹۰