محمودی‌خوانساری مرغ شباهنگ موسیقی ایرانی

اگر بگوییم که زنده‌یاد محمودی خوانساری پرکارترین یا لااقل یکی از پرکارترین خوانندگان گلهای رنگارنگ بود، سخن به گزاف نگفتیم زیرا در بیش از ۲۰۰ عنوان از این برنامه پرطرفدار موسیقی ایرانی حضور داشت.

سید محمود موسوی محمودی خوانساری در ۲۳ تیرماه ۱۳۱۳ خورشیدی در محله رییسان خوانسار به دنیا آمد. پدرش سید جمال‌الدین موسوی محمودی از نواده سید ابوالقاسم خوانساری (میرکبیر) از روحانیون نامدار خوانسار بود و تسلط نسبی محمود بر زبان عربی و تعلیمات دینی را می‌توان حاصل ۱۳ سال زندگی در کنار پدرش دانست.

پس از فوت پدر در سال ۱۳۲۶ خورشیدی، به همراه دایی‌اش به تهران آمد و در دبیرستان ادیب به تحصیل ادامه داد. هرچند در همان سال‌ها در تهران برای امرار معاش مجبور به کار بود، اما از آواز خواندن غافل نشد. سالها بعد با هنرمندانی چون ناصر مسعودی و قاسم جبلی آشنا شد. دوستی با ناصر مسعودی باعث آشنایی و ورود او به محافل هنری ان زمان شد و این امکان برای او به وجود آمد تا برای نخستین بار برای پخش صدایش به رادیوی نیروی هوایی برود.

او در سال ۱۳۳۵ پس از اتمام دوره سربازی، در محفلی با ابوالحسن صبا آشنا شد و به پیشنهاد او به یادگیری ردیف موسیقی ایرانی اقدام کرد. آشنایی او با ابوالحسن صبا در همان سال آغاز کار هنری محمودی خوانساری بود که تا پایان عمرش ادامه یافت.

پس از فوت صبا تهران را ترک کرد و به شیراز رفت و در آنجا با رادیو شیراز به همکاری پرداخت. او علاوه بر اجرای برنامه، سرپرستی موسیقی اصیل این رادیو را نیز به عهده داشت. این برنامه‌های هنری با اقبال مردم شیراز روبرو شد و به سرعت به چهره‌ای شناخته‌شده تبدیل شد.

خوانساری در سال ۱۳۳۹ به تهران برگشت و به دعوت داوود پیرنیا، بنیانگذار برنامه گل‌ها، در استودیو گل‌ها شروع به فعالیت کرد و اولین کار هنری خود را در برنامه برگ سبز شماره ۵۶ ضبط کرد. محمودی خوانساری از سال ۱۳۴۹ در برنامه نوائی از موسیقی ملی که با سرپرستی اسدالله ملک و همکاری منوچهر جهانبگلو تهیه می‌شد، همکاری کرد.

او که در سال‌های ابتدایی فعالیت هنری، تنها آواز می‌خواند، در این برنامه به اجرای ترانه نیز پرداخت. این برنامه با عنوان "نوائی از موسیقی ملی" به سرعت در میان هنردوستان و عاشقان موسیقی اصیل مقبولیت یافت که ترانه‌های ارزنده و به یادماندنی "مرغ شباهنگ" در مایه افشاری، "میخانه" در مایه دشتی، "سکوت و مستی"، "لاله پرپر" و …را می توان جزو تصانیف این برنامه نام برد.

او با بهترین هنرمندان زمان خود همکاری کرد که حبیب الله بدیعی، پرویز یاحقی، علی تجویدی، چون مرتضی محجوبی، احمد عبادی، امیر ناصر افتتاح، جهانگیر ملک، همایون خرم، حسن کسائی، جلیل شهناز، فرهنگ شریف، لطف‌الله مجد، رضا ورزنده و اسد الله ملک از آن جمله بودند.

مهربانی، ادب، کم حرفی، ماخوذ به حیایی و خودخوری از ویژگی‌های شادروان محمودی خوانساری بود و سر انجام در دوم اردیبهشت ۱۳۶۶ در حالی که تنها ۵۳ سال از سنش می گذشت بدرود حیات گفت و با حضور هنرمندان و هنردوستان در آرامگاه بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.

/‏۱۸۹۹/‏۹۹۱۹