نیویورک تایمز: اس۴۰۰، حضور روسیه را در خاورمیانه تقویت می کند

در این گزارش که روز جمعه به قلم "‌کارلوتا گال" در نیویورک تایمز منتشر شد، آمده است: هرچقدر آمریکا مخالفت کرد؛ ترکیه توجهی نکرد و سرانجام روز جمعه اولین محموله از موشک‌های پیشرفته سطح به هوا مدل "اس -۴۰۰" را از روسیه تحویل گرفت.
این سامانه موشکی روز جمعه وارد باند فرودگاه "مورتد" در آنکارا شد. یک تیم از متخصصان روس هم برای سوار کردن سامانه وارد ترکیه شدند.
ترکیه با این گام جدید، یک بار دیگر نشان داد چه عضو دردسرسازی در ائتلاف "ناتو" است.
سامانه موشک‌های اس -۴۰۰ مشتمل است بر یک رادار پیشرفته برای رهگیری هواپیماها و سایر اهداف.
آمریکا به شدت مخالف آن بود که ترکیه این سامانه را از روسیه خریداری کند و دلایل گوناگونی برای آن اعلام می‌کرد؛ مهمترین دلیل آن ورود فناوری روسی به قلمرو یکی از متحدان ناتو است.
باید توجه داشت؛ ترکیه کشوری است که تا به حال از درون خاکش بارها و بارها به سوریه حمله شده است.
اکنون که ترکیه این سامانه موشکی را خریداری کرده، لازم است مهندسان روس وارد ترکیه شوند و آن را راه اندازی کنند. در آن صورت؛ این مهندسان روس به سراغ جت‌های جنگنده ساخت آمریکا که در پایگاه‌های ترکیه موجود است خواهند رفت و فناوری آن را فرا خواهند گرفت.
بی علت نبود که دولت "ترامپ جلوی تحویل جت‌های جنگنده رادارگریز "اف -۶۵" به ترکیه را گرفت. این تجهیزات نظامی؛ پیشرفته‌ترین هواپیمای ساخت آمریکاست که به ترکیه فروخته شده است. دولت ترامپ اجازه تحویل این هواپیماهای جنگی به ترکیه را نداد و جلوی آموزش خلبانان ترک برای کار کردن با این جنگنده‌ها را گرفت.
به هر حال حالا که ترکیه اس -۴۰۰ را از روسیه تحویل گرفته است، معلوم نیست آیا ناتو به فکر خواهد افتاد از این طریق پی به اسرار تکنولوژی نظامی روسیه ببرد یا نه.
بدین ترتیب در این شرایط جدید پرسش‌های بیشماری به ذهن خطور می‌کند:
- آینده ائتلاف ناتو چه خواهد شد؟
- آیا ترکیه می‌تواند همچنان یک عضو فعال ناتو باقی بماند در حالی که از سامانه‌های دفاع هوایی ساخت روسیه بهره می‌برد؟
آمریکا که از این وضعیت بشدت ناراحت است. "پنتاگون" معتقد است روسیه با فروش این تجهیزات نظامی به ترکیه در واقع می‌خواهد در ناتو شکاف ایجاد کند.
سامانه‌های دفاع موشکی اس -۴۰۰ چه سامانه‌هایی هستند؟
در باب این مهم "یان لاسر" مدیر "صندوق مارشال آلمان" در بروکسل توضیح می‌دهد: "این مسئله انشعابات سیاسی ایجاد خواهد کرد و این موضوع فوق العاده حائز اهمیت است.
اکنون که ترکیه این تجهیزات نظامی را از روسیه تحویل گرفته است بسیاری در این عقیده خود راسخ شده‌اند که ترکیه جایگزین غیرغربی را برگزیده و به گزشنه های غیرغربی حرکت می‌کند".
لاسر ادامه می‌دهد: "این مسئله همه را بشدت نگران و یک احساس بدی درون ناتو ایجاد کرده است. این اقدام ترکیه به وضوح احساسات نسبت به ترکیه را درون ائتلاف ناتو مسموم‌تر از قبل خواهد کرد".
ترکیه یک موقعیت جغرافیایی استراتژیک دارد. این کشور در چهارراه تقاطع اروپا - آسیا واقع است و در "دریای سیاه" با روسیه مرز مشترک دارد.
ترکیه؛ همیشه یک پایش در ناتو می لنگیده است و همیشه، هم خودش عضو معذب این ائتلاف بوده است و هم مایه عذاب دیگران شده است.
ترکیه؛ همیشه یک پایش در مناقشات خاورمیانه بوده است و ردپایش در اروپا.
ترکیه؛ همیشه منافعش به راحتی همسو با ائتلاف (ناتو) شده، اما مهمترین هدف بنیادین ناتو هم دفاع اروپای غربی در برابر تهاجمات و تجاوزات "شوروی" بوده است.
اما از زمانی که "رجب طیب اردوغان" رئیس جمهوری ترکیه شد؛ این کشور در دعوای شرق-غرب؛ همیشه در هردو زمین بازی کرده است.
به مجرد شروع شدن جنگ سوریه؛ ناتو سامانه‌های موشک‌های سطح به هوا مدل "پاتریوت" را در ترکیه مستقر کرد. اما اردوغان اصرار دارد که کشورش موشک‌های دوربرد خودش را لازم دارد.
ترامپ در واکنش به این اقدام ترکیه آن را یک "افتضاح" خوانده و گفته است: "محترمانه بگویم. این واقعاً تقصیر اردوغان نیست".
"هولوسی آکار" وزیر دفاع ترکیه روز جمعه با اعلام خبر تحویل گرفتن اولین محموله از سامانه‌های موشک‌های روسی گفت که ترکیه کماکان امیدوار است همتای آمریکایی این موشک‌ها را خریداری کند.
هولوسی به شبکه تلویزیونی TRT ترکیه گفت:"ما منتظر تهیه «پاتریوت» هستیم و نهادهای ذیربط ما دارند مجدانه در این زمینه کار می‌کنند".
در این زمینه "احمد هان" استاد روابط بین الملل در "دانشگاه آلتینباس" استانبول اظهار نظر می‌کند: "ترکیه لازم است این شکافی را که در سیستم دفاعی بوجود آمده است پر کند. اما خرید اس -۴۰۰ و عواقب سیاسی - نظامی آن؛ سیستم امنیتی ترکیه را تضعیف خواهد کرد ".
وی می‌افزاید: "تحویل گرفتن اس -۴۰۰ ترکیه را به صورت خزنده آسیب پذیر خواهد کرد، چون رابطه ترکیه با ناتو را آسیب زده است".
این استاد دانشگاه اضافه می‌کند: "این سامانه روسی که مشتمل است بر رادارهای سوار شده بر کامیون، پست‌های فرماندهی؛ موشک و موشک انداز؛ حضورش در ترکیه موجب می‌شود هر عملیاتی که ناتو برگزار می‌کند یک سری قید و بندهای خاص تازه ای را مد نظر قرار بدهد. این؛ همان فشاری است که روسیه همیشه می خواسته است بر ناتو وارد کند".
این گرایش ترکیه به سمت روسیه، فوق العاده "پوتین" را خوشحال کرده است.
در واقع نزدیکی آنکارا به مسکو از زمان جنگ سوریه کلید خورد. در بحران سوریه، کرملین از دولت "بشار اسد" حمایت کرد و ترکیه از گروه‌های شورشی.
دو کشور هنوز هم در سوریه نقش آفرینند و هریک از جناح‌های معارض هم پشتیبانی می‌کنند. اما این دو هیچگاه مستقیماً باهم درگیر نشده‌اند و حتی از نزدیک با هم در گفت وگوهای صلح به رهبری روسیه-ترکیه-ایران همکاری داشته‌اند.
سامانه‌های موشکی اس -۴۰۰ در آستانه سومین سالگرد کودتای نافرجام علیه اردوغان؛ تحویل ترکیه شده است. دوشنبه این هفته مصادف است با سومین سالگرد این کودتا. همان کودتا ود که اردوغان را به جانب روسیه سوق داد.
"دیبا نگار" مدیر بخش ترکیه در "گروه بین المللی بحران" در بروکسل در این باره توضیح می‌دهد: "امروز بسیاری از ترک‌ها معتقدند که ناتو پشت ترکیه نیست و چشمانش را به روی کودتا بست. در حالی که مسکو در آن واقعه؛ از اردوغان حمایت کرد".
روسیه همیشه آرزویش این بوده است که دسترسی به خاورمیانه وسیع‌تر شود و اینک با فروش اس -۴۰۰ به ترکیه؛ راه برایش هموارتر شد.
مداخله نظامی مسکو در سوریه؛ استیلای روسیه بر دمشق را سیمان بندی کرد.
"خلیفه هفتر" مرد قدرقدرت لیبی هم پایگاه دیگر تثبیت سلطه مسکو بر منطقه است. ایران هم پایگاه دیگر قدرت روسیه در منطقه است.
در دعوای جمهوری اسلامی با دولت ترامپ؛ مسکو حامی تهران بوده است و به تجارتش با ایران همچنان ادامه می‌دهد.
پادشاهی‌های عرب همصف آمریکا هم پایتخت‌هایی هستند که مسکو با ایشان مناسبات نظامی و دیپلماتیک دارد.
در مصر هم که متحد آمریکاست، از سال ۲۰۱۳ میلادی که نظامیان زمام حکومت را در دست گرفتند؛ مسکو ردپایش را در آن کشور محکم کرد و به قاهره جت؛ هلی کوپتر و موشک فروخت.
آمریکا، ترکیه را تهدید کرده بود که اگر موشک‌های روسی را خریداری کند، تحریم خواهد شد. اما اردوغان توجهی به این تهدیدها نکرد در حالی که وضع اقتصاد کشورش همین اکنون نیز خوب نیست؛ ارزش "‌لیر" ترکیه به تازگی بازهم پایین آمده است. حزب اردوغان در انتخابات شهرداری‌ها شکست سوزناکی را متحمل شد و بدترین شکست سیاسی حزب را در سال‌های اخیر تجربه کرد. رکورد اقتصادی کشور عامل آن بود.
در پاسخ به تهدیدهای آمریکا، اردوغان هم به آمریکا هشدار می‌داد که روابط دو کشور را بیشتر از این مکدر نکند. او اطمینان داده بود آنقدر بر دولت ترامپ قدرت نفوذ دارد که نگذارد کشورش تحریم بشود.
اختلافی که میان واشنگتن- آنکارا بر سر اس -۴۰۰ ایجاد شده است می‌تواند رابطه میان نیروهای مسلح دو کشور را هم تیره کند. این رابطه چندین دهه قدمت دارد.
پایگاه هوایی "‌اینجرلیک" پست مهم نیروهای آمریکایی در منطقه است. چندین سلاح هسته‌ای تاکتیکی آمریکا در این پایگاه نگهداری می‌شود. البته این موضوع سری است و آمریکا هیچگاه علنی بدان اشاره نکرده است. این سلاح‌ها، پس مانده‌های دوران جنگ سرد هستند.
و اما؛ سخنگوی ناتو بدون معرفی کردن خودش در این زمینه گفته است که ناتو از این موضوع ناراحت است و یکی از علل آن این است که اس- ۴۰۰ سازگار با سلاح‌هایی که در کشورهای عضو ناتو مورد استفاده قرار می‌گیرند، نیست.
سخنگوی ناتو می‌افزاید: "قابلیت تعامل و همکاری نیروهای نظامی ما با همدیگر؛ یک امر اساسی است و این ویژگی برای هدایت عملیات‌ها و مأموریت‌های ناتو فوق العاده مهم است".
وی تاکید می‌کند: "ما از اینکه ترکیه دارد با چندین متحد ناتو در زمینه تولید سیستم‌های دفاع دوربرد هوایی و موشکی کار می‌کند؛ خوشحالیم".
از سویی؛ "فرانتس کلینتسویچ" سناتور روس به خبرگزاری "اینترفاکس" گفته است: "ترکیه تحت فشاری بی سابقه است و امنیت ملی اولویت نخست اوست".
وی ادامه داد: "موشک‌های پاتریوت این قابلیت را دارند هر هدفی که پرچم آمریکا بر فرازش نصب است را بر رویش قفل شوند. همه این را می‌دانند".
سناتور روس تصریح کرد: "اس- ۴۰۰ حاکمیت ملی ترکیه را تضمین می‌کند. جای تعجب ندارد که آمریکا از این بابت عصبانی است".
به هر حال؛ در آمریکا قانونی وجود دارد موسوم به "قانون مقابله با دشمنان آمریکا بوسیله تحریم" مصوب سال ۲۰۱۷. به موجب این قانون؛ هر فرد و کشوری که با صنعت دفاعی روسیه تعامل قابل توجهی داشته باشد؛ باید تحریم شود.
به حکم این قانون؛ ترکیه می‌تواند از سوی آمریکا تحریم بشود. مقامات آمریکایی هم عنوان کرده‌اند که هر زمان ترکیه تسلیحات مورد نظر را در خاک خود تحویل بگیرد، باید تحریم‌ها را هم به جان بخرد.
اگر قانون مزبور علیه ترکیه به اجرا در بیاید؛ ترامپ می‌تواند از میان یک فهرست ۱۲ بندی تحریم‌ها، ۵ تحریم را علیه آنکارا انتخاب نماید. هیچ معافیت و یا تعلیقی هم در کار نخواهد بود. اما هنوز هیچ زمان مشخصی برای اجرای این قانون علیه ترکیه معین نشده است.