گمانه زنی رسانه های غربی درباره بروز بحران تمام عیار بین آنکارا - واشنگتن

تنش در روابط آمریکا و ترکیه در سالهای اخیر عمدتاً بدنبال کودتای نظامی نافرجام و نیز بازداشت یک کشیش آمریکایی در ترکیه قوت گرفته است.

«آندرو برانسون» کشیش ۵۰ ساله از اهالی ایالت کارولینای شمالی آمریکا که نزدیک به دو دهه در ازمیر ترکیه سکونت داشت، در جریان کودتای دو سال پیش (ژوئیه ۲۰۱۶) این کشور دستگیر و به سه سال حبس محکوم شد.

اتهام کشیش آمریکایی این بود که در شکل گیری کودتا نقش داشته و به حامیان «فتح الله گولن» مقام بانفوذ ترکیه ساکن در آمریکا و همچنین حزب کارگران کردستان (پ ک ک) یاری رسانده است.

با آزادی این کشیش آمریکایی، تنش ها در مناسبات دو طرف تا اندازه ای کاهش یافت اما سردی در روابط این دو کشور به قوت خود باقی است و اکنون به نظر می رسد با اجرای برنامه تحویل سامانه دفاع موشکی روسیه به ترکیه، روابط واشنگتن و آنکارا وارد مرحله تنش زای دیگری شده است.

این تحول جدید همچنین به گمانه زنی رسانه های عمدتاً غربی درباره بروز بحران در روابط دو کشور و خشم واشنگتن دامن زده است.

تارنمای رادیو لیبرتی (اروپای آزاد) در این زمینه گزارش داد: آمریکا به بحرانی تمام عیار با یکی از اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی نزدیک تر شده است. آنکارا اعلام کرده که اولین قطعات سامانه دفاع موشکی «اس - ۴۰۰» را در ۱۲ ژوئیه (۲۱ تیر) دریافت کرده و تحویل سامانه های بیشتری در راه است.

به نوشته رادیو لیبرتی، با این حال دولت آمریکا همچنان درباره چگونگی واکنش به این اقدام ترکیه سکوت کرده و یک کنفرانس خبری برای ارائه توضیحی درباره اقدام احتمالی تا «زمان نامشخصی» به تعویق افتاده است.

«مارک اسپر» سرپرست وزارت دفاع آمریکا، تلفنی حدوداً ۳۰ دقیقه با همتای ترک خود به گفت وگو پرداخت اما پنتاگون از ارائه جزییات بیشتری درباره این تماس تلفنی خودداری کرده است.

با این حال، وزارت دفاع ترکیه به نقل از وزیر دفاع آمریکا گفته است که ترکیه تحت تهدید جدی از زمین و هوا است و خرید سامانه دفاعی «اس - ۴۰۰» یک انتخاب نبوده بلکه ضرورت داشته است.

کمیته امور خارجه مجلس نمایندگان آمریکا در بیانیه ای اعلام کرد که «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه، انتخابی بسیار روشن داشته است.

این کمیته با اشاره به پیشنهاد آمریکا برای فروش سیستم موشکی «پاتریوت» به جای سامانه موشکی روسیه، اعلام کرد متاسفانه اردوغان آشکارا انتخابی اشتباه داشته است.

بر اساس گزارش رادیو لیبرتی، این توافق مغایر با قانون آمریکا موسوم به مقابله دشمنان آمریکا از طریق قانون تحریم ها یا (CAATSA) است که خرید تجهیزات نظامی از روسیه را هدف قرار می دهد.

این قانون ۱۲ اقدام تلافی جویانه احتمالی را شامل می شود که ترامپ می تواند از آن علیه آنکارا استفاده کند.

اقدامات واشنگتن می تواند شامل منع صدور روادید و جلوگیری از دسترسی به بانک واردات و صادرات مستقر در آمریکا یا جلوگیری از معاملات از طریق سامانه مالی آمریکا و لغو مجازات صادراتی باشد.

یکی دیگر از اقدامات تلافی جویانه آمریکا می تواند این باشد که آنکارا امکان خرید هواپیماهای نسل بعدی را از دست بدهد. واشنگتن تاکنون پروسه حذف ترکیه از این برنامه را با توقف آموزش خلبانان ترکیه ای در آمریکا آغاز کرده است.

ترکیه قصد دارد یکصد جت جنگنده «اف - ۳۵» برای استفاده نظامی خود خریداری کند.

به گزارش رادیو لیبرتی، ناتو هنوز به طور رسمی درباره اعلام تحویل این سامانه های موشکی واکنشی نشان نداده اما یکی از مقام های ائتلاف که خواست نامش فاش نشود به خبرگزاری فرانسه گفت که این ائتلاف ۲۹ عضوی «نگران تبعات احتمالی» این خرید است.

پیشتر ترامپ در دیدار با اردوغان در حاشیه اجلاس «گروه ۲۰» دراوزاکا از وی خواسته بود که خرید این سامانه های دفاعی روسی را پیگیری نکند.

اردغان در مقابل به ترامپ گفته بود: «باراک اوباما» رئیس جمهور سابق آمریکا به آنکارا اجازه نداده موشک های پاتریوت را که با «اس - ۴۰۰» برابری می کند، خریداری کند.
روزنامه گاردین نیز گزارش داد: تحویل موشک روسی به ترکیه روابط یک متحد آمریکا با این کشور را تحت فشار قرار می دهد.

این روزنامه انگلیسی افزود: این اقدام احتمالاً آمریکا را عصبانی و اقتصاد تحت فشار ترکیه را با تهدید جدید تحریم ها مواجه خواهد کرد.

گاردین تصریح کرد: ترکیه به عنوان عضو ناتو می گوید مجبور به اقدام بی سابقه در خریدن تجهیزات روسی پیچیده در سال ۲۰۱۷ شده زیرا آمریکا از ارائه سامانه های دفاع موشکی پاتریوت به این کشور خودداری کرده است.

آمریکا از آن زمان به بعد به آنکارا هشدار داده که نمی تواند هم «اس - ۴۰۰» روسیه و جنگنده «اف - ۳۵» آمریکا را خریداری کند. اما ترکیه که روابط نزدیکی با روسیه دارد، از تسلیم شدن در مقابل فشارهای آمریکا خودداری کرده و آن را موضوعی مربوط به استقلال و تمامیت ارضی این کشور دانسته است.

به نوشته گاردین، ناتو درباره اقدام جدید ترکیه ابراز نگرانی کرده است.

آمریکا نگران آن است که اگر موشک های «اس - ۴۰۰» را در سامانه های دفاعی خود ادغام کند، اطلاعات حساسی درباره «اف - ۳۵» به عنوان نسل جدید جنگنده های چندمنظوره در دسترس مسکو قرار گیرد.

گارین افزود: با وجود برنامه به تعویق افتاده خرید جنگنده «اف - ۳۵» و خاطره تحریم های سال گذشته آمریکا درباره بازداشت کشیش آمریکایی که به افت واحد پول ترکیه منجر شد، اردوغان اطمینان دارد که ترکیه می تواند از تحریم های آمریکا اجتناب کند.

۹۱۵۸