به گزارش روز شنبه ۲۹ تیرماه گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، تارنما و خبرگزاری های کشور اعم از اصولگرا و اصلاح طلب طی دو روز گذشته مسایلی چون توقیف نفتکش انگلیسی در تنگه هرمز و ادعای کذب آمریکایی ها در مورد انهدام پهپاد ایرانی را از رویکردهای مختلفی مورد توجه و تحلیل قرار دادند.
این گزارش به بررسی این موضوعات در تارنماهای کشور پرداخته است.
توقیف نفتکش انگلیسی؛ پیام ها و پیامدها
روز جمعه یک فروند نفتکش انگلیسی با نام «stena impero» هنگام عبور از تنگه هرمز به علت رعایت نکردن قوانین و مقررات بین المللی دریایی بنا به درخواست سازمان بنادر و دریانوردی استان هرمزگان، از سوی یگان شناوری منطقه یکم نیروی دریایی سپاه توقیف شد. این خبر و پیامدهای آن هنوز در صدر اخبار تارنماها است.
تارنماهای داخلی این خبر را از رویکردهای مختلفی مورد بررسی قرار دادند. در حالیکه رسانه های اصلاح طلب به انتشار اصل ماجرا و تحلیل هایی مبتنی بر قانونی بودن اقدام ایران بسنده کردند، رسانه های اصولگرا تلاش کردند با استناد به نظر چهره های منتسب به این جریان، این عمل را اقدامی تنبیهی در برابر انگلیس تلقی و البته از این رخداد ابراز خرسندی کنند.
رسانه ها در گزارش های متعددی به بررسی عوامل توقیف این کشتی پرداختند. برخورد با یک کشتی صیادی و بی توجهی به سیگنال های ارسالی از دلایلی است که رسانه ها در توقیف نفتکش یاد شده برجسته کردند.
خبرگزاری «فارس» به نقل از «الله مراد عفیفی پور» دبیرکل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان در گفت و گو با این رسانه نوشت: نفتکش انگلیسی با نام «stena impero» در مسیر تردد خود با یک فروند کشتی صیادی برخورد می‌کند. عوامل کشتی سانحه دیده صیادی با شناور انگلیسی تماس می‌گیرند، اما پاسخی دریافت نمی‌کنند، وقتی شناور انگلیسی به تماس‌های شناور صیادی پاسخ نداد، طبق روال قانونی آنها موضوع را به اداره کل بنادر و دریانوردی هرمزگان اطلاع دادند. طبق قانون پس از وقوع این سانحه، لازم است موارد و علل وقوع سانحه بررسی شود.
خبرگزاری «تسنیم» هم در گزارشی به بررسی عوامل توقیف کشتی پرداخت و آورد: تردد از مسیر خلاف کشتیرانی در تنگه هرمز، خاموش کردن دستگاه موقعیت یاب و توجه نکردن به هشدارهای جمهوری اسلامی ایران سه تخلف نفتکش انگلیسی استنا ایمپرو بوده که برای جلوگیری از بروز حوادث احتمالی دستور توقیف آن از سوی سازمان بنادر هرمزگان صادر شد.
تارنمای «فرارو» هم به نقل از یک مقام در سازمان کشتیرانی و بنادر نوشت: کشتی نفتکش انگلیسی با عدم رعایت اصل عبور بی ضرر از تنگه هرمز، امنیت تردد کشتیرانی در این منطقه را به خطر انداخت. نفتکش انگلیسی بر خلاف قوانین بین المللی از مسیر خروجی وارد تنگه هرمز شد و با خاموش کردن سیستم A.I.s کشتی که اقدامی خطرناک محسوب می شود به هیچیک از اخطارهای ارایه شده توجه نکرد.
این مسوول مطلع خاطر نشان ساخت: علاوه بر موارد ذکر شده، این کشتی با وارد کردن پسماند نفت موجود در مخازن خود موجب ایجاد آلودگی شدید و لطمه زدن به محیط زیست خلیج فارس به عنوان یک دریای بسته شده است.
«رجانیوز» رعایت نکردن قوانین بین‌المللی دریایی از سوی نفتکش انگلیسی را عامل توقیف آن از سوی سپاه دانست.
خبرگزاری «مهر» هم در گزارشی با استناد به اظهارات عفیفی‌پور در گفت و گو با این رسانه مبنی بر اینکه «نفتکش خالی انگلیسی پس از برخورد با یک شناور صیادی و به دلیل عدم توجه به هشدارها به آب‌های ایران هدایت شده است» تیتر زد: «نفتکش انگلیسی با یک شناور صیادی برخورد و از محل فرار کرد». خبرگزاری «ایرنا» هم در همین ارتباط به نقل از عفیفی پور تیتر زد: «نفتکش انگلیسی حادثه ساز بود.»
برخی رسانه ها از نظر حقوقی به بررسی موقعیت ایران در توقیف نفتکش انگلیسی پرداختند. «خبرآنلاین» در گزارشی نظر دو کارشناس حقوق بین الملل را در این باره جویا شد. به نوشته این تارنما، در همین باره «رضا نصری» حقوقدان بین الملل اظهار داشت: اگر انگلیس مجاز است برای اجرای قوانین تحریمیِ اتحادیه اروپا علیه یک دولت «غیر عضو اتحادیه»، در آب‌راه‌های بین‌المللی نفتکش توقیف کند، ایران نیز قطعاً مجاز است برای اجرای «قوانین و مقررات بین‌المللی دریایی» در نزدیکی سواحل خود نفتکش انگلیسی توقیف کند.
به نوشته «خبرآنلاین»، همچنین «علیرضا اکبری» کارشناس ارشد مسائل استراتژیک درباره توقیف نفتکش گریس ۱ در تنگه جبل الطارق و راهبرد ایران مقابل اقدامات بریتانیا به «خبرآنلاین» گفت: طبعاً محکم ترین اقدام، پیگیری حقوقی است. اقدامات سیاسی و روشنگری افکار عمومی و افزایش آمادگی میدانی در عرصه اقدام، نیز مکمل‌های عرصه حقوقی هستند. گریس ۱، هیچ تخلف دریانوردی نداشته و مالک و فلگ (پرچم) و چارتر کننده و محموله و مدارک آن، هیچ نقض و نقصی ندارند. ایران حق دارد تمام خسارات ناشی از توقیف و توقف و دموراژ کشتی را از مسبب این توقیف مطالبه کند.
برخی رسانه ها پیامدهای این رخداد را مورد بررسی قرار دادند. «ایرنا» از توصیه انگلیس برای توقف تردد کشتی های انگلیسی از تنگه هرمز خبر داد. به نوشته این رسانه، سخنگوی دولت انگلیس بامداد شنبه پس از پایان نشست اضطراری دولت که در پی توقیف نفتکش انگلیس توسط ایران برگزار شد، اعلام کرد: به کشتی های انگلیس توصیه شده است که موقتاً از تنگه هرمز تردد نکنند. وی مدعی شد: ما عمیقاً نگران اقدامات غیر قابل قبول ایران هستیم که آشکارا چالشی در برابر آزادی کشتیرانی بین المللی است.
«نامه نیوز» هم در گزارشی با عنوان «هراس ملکه از اقتدار دریایی ایران» نوشت: به‌دنبال تنش‌های خلیج فارس، ناو جنگی مونتروز انگلیس نزدیک تنگه هرمز موضع گرفت. پس از برگزاری دو جلسه ویژه مقامات انگلیسی در این رابطه، حالا خبر رسیده که یک ناو جنگی انگلیس در نزدیکی خلیج فارس موضع گرفته است. گفته می‌شود این ناو جنگی سرعت خود به سمت تنگه هرمز را بیشتر کرده است. به نوشته این رسانه، همزمان سی ان ان مدعی شده تعدادی جنگنده آمریکایی در آسمان خلیج فارس و تنگه هرمز (خارج از فضای سرزمینی ایران) به پرواز درآمده‌اند.
تارنمای «ایلنا» هم از «افزایش قیمت نفت در پی توقیف نفتکش بریتانیا در تنگه هرمز» را محور گزارشی قرار داد. تارنمای «انصاف نیوز» نخستین واکنش های بین المللی به توقیف این نفتکش را در گزارشی مورد بررسی قرار داد.
برخی هم پیام های مصادره شده از این اقدام را مورد بررسی قرار دادند. «ایرنا» اظهارات «امیر موسوی» مشاور پیشین وزارت دفاع را در گفت و گو با خبرنگار سیاسی خود منتشر کرد و به نقل از او نوشت: اقدامات ایران موجب ایجاد تعادل در خلیج فارس، شکل‌گیری معادله جدیدی در منطقه شده است و اقدامات ایران نشان داد دیگر کسی نمی‌تواند بگوید ابرقدرت هستم و هر کاری که دلم می‌خواهد، انجام می‌دهم و کسی نمی‌تواند کاری بکند. ایران نشان داد که نمی‌تواند نسبت به تعرض و تجاوز به حقوق و حریمش بی‌تفاوت باشد.
رسانه های اصولگرا علاوه بر بررسی دلایل مطرح شده از سوی مقام های کشورمان برای توقیف نفتکش انگلیسی، به شدت این اقدام نیروی دریایی سپاه را مورد تقدیر قرار دادند. «رجانیوز» توقیف نفتکش انگلیسی را «سیلی محکم نیروهای مومن نظام به انگلیس» خواند. خبرگزاری «فارس» هم به نقل از پست اینستاگرام حجت‌الاسلام رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها تیتر زد: «نباید مرعوب فضاسازی دشمن بعد از تنبیه دزدان دریایی خبیث شد.»
به نوشته «فارس»، رستمی با انتشار پستی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام تاکید کرد: اقدام شجاعانه دلاوران سپاه پاسداران در مواجهه با نفتکش متخلف انگلیسی و تنبیه دزدان دریایی خبیث و پاسخ متقابل به طرف انگلیسی نشان داد هم چنان راهبرد «مقاومت فعال» در چارچوب «عقلانیت انقلابی» اولویت اول ایران است.
همچنین به نوشته «فارس»، «عباسعلی کدخدایی» سخنگوی شورای نگهبان در صفحه اجتماعی خود نوشت: اقدام ایران در توقیف نفتکش‌ها از مصادیق قاعده مقابله به مثل در حقوق بین‌الملل است.
تارنمای «مشرق نیوز» در یادداشتی به قلم «سعدالله زارعی» با عنوان «تنگه هرمز برای انگلیس قرمز شد» نوشت: توقیف نفتکش تخلف انگلیسی در "تنگه هرمز" از سوی سپاه، یک علامت مهم از سیاست جمهوری اسلامی مبنی بر قطعی بودن سیاست دفاع ایران از منافع ملی و امنیت فعالیت تجاری است.
همچنین به نوشته این تارنما، «مهدی محمدی» تحلیلگر مسائل سیاسی در صفحه شخصی خود درتوییتر درباره توقیف نفتکش انگلیسی توسط سپاه پاسداران، آورد: «گوشه هایی از پرده بالا زده می شود. خط قرمز سردار سلیمانی در سوریه در ساحل خلیج فارس به کار ایران آمد.»
همچنین به نوشته «مشرق»، «محمد سعید احدیان» در صفحه خود با اشاره به بخش هایی از بیانات رهبری در خصوص اینکه «دوران بزن دررو تمام شده است و عناصر مومن دزدی نیروی دریایی انگلیس را بی جواب نمی گذارند» نوشت: «خدا رحمت کند شما را که نمی گذارید حرف آقا زمین بماند.»
این تارنما همچنین در گزارشی با عنوان «توقیف نفتکش انگلیسی و موازنه تنش با آمریکا» به نقل از یادداشت تلگرامی «مهدی محمدی» کارشناس مسایل سیاسی و هسته‌ای چنین نگاشت: توقیف نفتکش انگلیسی آخرین گام ایران برای موازنه تنش با امریکا، هزینه مند کردن تحریم ها برای آن و تثبیت این راهبرد است که دوران فشار بدون هزینه بر ایران تمام شده است.
«جهان نیوز» هم تصویری از صفحه اینستاگرام رهبری را منتشر کرد که همزمان با توقیف نفتکش انگلیسی نوشته بود: توانمندی افتخارآفرین دفاعی کشور نتیجه ی فشارها و دل بریدن از بیگانگان در دوران دفاع مقدس است و حرکتی کنونی نیز به برکت تکیه بر خود در زمینه های مختلف از جمله اقتصادی به نتایج مهمی خواهد رسید.
ادعایی که کذب بودنش اثبات شد
روز پنجشنبه بود که «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا ادعا کرد یک کشتی جنگی این کشور در تنگه هرمز یک پهپاد ایرانی را هدف قرار داده است. این ادعا از همان ابتدا با تکذیب مقام های ایرانی رو به رو شد. انتشار تصاویر گرفته شده از طریق این پهپاد از سوی سپاه، کذب بودن ادعای آمریکایی ها را اثبات کرد. تارنماهای خبری تحلیلی در روزهای گذشته از رویکردهای مختلفی به این خبر پرداختند.
«باشگاه خبرنگاران جوان» تلاش بی ثمر ترامپ برای اثبات ادعای خود را محور گزارشی قرار داد و نوشت: «ترامپ برای تایید دروغ خود درباره پهپاد ایرانی دست به دامن جان بولتون شد!»
به نوشته این رسانه، به نقل از شبکه تلویزیونی ای پی تی ان، ترامپ که به مناسبت پرتاب آپولو در جمع خبرنگاران حضور داشت، در واکنش به سوال یکی از آنها مبنی بر اینکه ایرانیان ساقط شدن پهپاد خود در حمله دیروز را انکار کرده‌اند، ادعا کرد: نه! شکی در این نیست! ما آن ر ساقط کردیم و این قطعی است! من اینجا پشت میزم در دفتر بیضی نشستم ولی جان بولتون آنجا است، بگو جان!
مشاور امنیت ملی کاخ‌سفید نیز مدعی شد: هیچ شکی نیست که یک پهپاد ایرانی بود که یو اس اس باکسر آن را پایین کشید، همانطور که رئیس‌جمهوری نیز دیروز اعلام کرد، تهدیدی برای کارکنان کشتی و خود کشتی بود. برای همین هم کاملاً کار درستی بود.
برخی تارنماها طرح این ادعا را نشانه ناتوانی ترامپ دانستند. به نوشته «ایلنا»، «سید حسین نقوی حسینی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در گفت‌وگو با این رسانه گفت: آمریکا برای اینکه پاسخی برای ناکامی‌هایش داشته باشد به نشر اکاذیب روی آورده است. باید گفت این گفته‌های رئیس‌جمهور آمریکا از سر ناتوانی است. آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند ناکامی‌های خود را جبران کنند و با نشر این گونه اکاذیب توازن روانی برای خودشان ایجاد کنند.
برخی هم تاثیر این ادعا بر بازار نفت را محور گزارش خود قرار دادند. خبرگزاری «مهر» در گزارشی از افزایش قیمت نفت همزمان با ادعای آمریکا در مورد سقوط پهپاد ایرانی خبر داد و نوشت: معاملات امروز بازارها پس از اینکه تنش‌های خاورمیانه به دنبال ادعای انهدام پهپاد ایرانی توسط ناو آمریکایی در خلیج فارس دوباره افزایش یافت، بیش از ۲ درصد جهش کرد.
تارنمای «جهان نیوز» هم با اشاره به حضور فرمانده سپاه پاسداران در تنگه هرمز همزمان با ساعاتی که آمریکا مدعی انهدام پهپاد ایرانی شده است، نوشت: بر اساس آنچه منتشر شده، سرلشکر سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای بازدید و ارزیابی میزان آمادگی‌های نظامی نیروهای مستقر در جزایر سه گانه و منطقه دریایی نازعات به خلیج فارس سفر کرده است. سفر به خط مقدم دریایی ایران در حالیکه این روزها تنگه هرمز و خلیج فارس نیازمند تدابیر لحطه به لحظه امنیتی و نظامی است، مساله عجیبی نیست و فقط نشان می دهد که سردار سلامی به عنوان فرمانده کل سپاه، چگونه اوضاع این منطقه را از نزدیک رصد و آخرین فرمان‌های محرمانه نظامی و اطلاعاتی را صادر کرده است.
به نوشته این رسانه، فرمان اجرایی شدن تاکتیک تبدیل شدن از یک نیروی دفاعی به نیروی کاملاً تهاجمی آنهم در خط مقدم دریایی ایران، تکمیل کننده همان گزاره استراتژیک چند وقت اخیر ایران است که هرنوع تجاوز حتی محدود به ایران، ظرفیت نظامی ایران در خلیج فارس را کاملاً تهاجمی و با قدرت ویرانگری بالا در دقایق اولیه همراه خواهد کرد.
انتشار اولین تصاویر روابط عمومی کل سپاه از رصد ناو آمریکایی «یو اس اس باکسر» هم در کانون توجه تارنماهای داخلی قرار گرفت. «باشگاه خبرنگاران جوان» این تصاویر را دلیلی بر دروغ بودن ادعای آمریکایی‌ها در سرنگون کردن پهپاد ایرانی خواند. «ایلنا» هم این تصاویر را سندی برای «اثبات این دروغ امریکایی» خواند. تارنمای «خبرآنلاین» هم انتشار این تصاویر را به مثابه «ضربه سنگین سپاه پاسداران به ترامپ» دانست.
«جهان نیوز» همچنین در گزارشی تصویر صفحه توییتر قاسم سلیمانی را منتشر کرد که در آن آمده است: «ترامپ فکرش مشغول چیزهای دیگری هست… امروز دلیل اساسی شکست های آمریکا در منطقه ما نداشتن یک رهبری حکیمانه است. دلیل اصلی آن حاکم بودن رهبران جاهل است.»
این رسانه در یادداشتی دیگر ترامپ را به چالش کشید و نوشت: ایران وقتی پهپاد جاسوسی فوق پیشرفته و ۲۲۰ میلیون دلاری آمریکایی را هنگام نقض حریم هوایی خود سرنگون کرد، لاشه آن را به نمایش گذاشت. آیا ترامپ می تواند ادعای خود را ثابت کند؟
نظر شما