نگاهی به کتاب زن در فرهنگ عامه مردم مازندران

به گزارش خبرنگار ایرنا، نویسنده در این کتاب تلاش می کند تا نگاههای منفی و مثبت مردم مازندران را نسبت به زنان در جایگاههای مختلفی چون همسر، مادر، مادر بزرگ، مادرشوهر، عروس، نامادری و مادر زن، همسایه، جاری، دختر عمو، خاله، هوو، جاری، زن بیوه، مورد بررسی قرار دهد و برای فهم بیشتر این نگاهها به خواننده از اشعار، ترانه، افسانه ها و حتی ضرب المثل‌هایی که در مورد زنان در مازندران مطرح است؛ استفاده کرد.
علاوه بر آن در این کتاب به نقش زن در وضعیت اجتماعی، اقتصادی و معیشت خانواده‌های مازنی نیز پرداخته است تا بتواند به صورت تمام و کمال جایگاه زن را در این استان به اطلاع خواننده برساند.
براساس تصور نویسنده که در این کتاب نیز به رشته تحریر در آمده درون مایه افسانه‌های مازندرانی ستایش نیکی و بخشندگی، نبرد خیر و شر و چیرگی نیروهای اهورایی بر نیروهای اهریمنی است و نسبت به افسانه‌های ایرانی از نقد پذیریی بیشتری برخوردار است.
زن در افسانه‌های مردم مازندران
براساس بررسی میدانی نویسنده، به این نتیجه می رسد که زن در افسانه های مردم مازندران بر خلاف آنچه که در فرهنگ ملل مختلف نماد حیله و مکر از آن یاد می شود، نماد مهربانی، منطق، سخت کوشی ووفادار جلوه می کند و مکر و حیله بسیار کمرنگ است و تنها در جایگاه نامادری زن در فرهنگ عامه مردم این خطه شمال کشور نماد مکر و حیله معرفی می شود و برای نمونه افسانه های سه خواهر، گل نار، اسب دریایی و ملک ابراهیم را مطرح کرده است.
شاید بتوان از حضور ایزدبانو و موجودات موهوم زنانه در باور مردم مازندران نمونه های دیگر باورهای مردم این خطه در قالب خیر و شر بیان کرد که در قالب زنان جلوه می کند. به عنوان نمونه افسانه تقابل آل با آناهیتاست که در این افسانه آل در چهره یک زن موجود افسانه ای شرور و دشمن زایندگی معرفی می شود و این در حالیست که در مقابل آن آناهیتا ایزدبانوی اساطیری که سرچشمه زندگی قرار می گیرد. آل در باور مردم این منطقه موجود افسانه‌ای است که در صحراها و چشمه‌ها زندگی می کند و دشمن زنان تازه زا (زائو) است. نویسنده در وصف آن می نویسد: دست های بلند و باریک دارد و پایش استخوانی و زنگ چهره اش قرمز و بینی او از گل و یا خمیر است و بر این باور معتقدند که زن زائو تا پیش از پاک شدن (ده حمام) نباید در خانه تنها بماند، چرا که احتمال دارد، آل از روزنه منزل وارد اتاقش شود و جگر زائو را به آب برساند و یا از آب عبور بدهد و با این باور زن زائو را تا قبل از حمام رفتن و به قولی پاک شدن در خانه تنها نمی گذاشتند.
شعری نیز در وصف آل در مازندران وجود دارد، آل به شناختن بود مشکل / ‏‬ گیس او سرخ و بینی اش از گل، / ‏‬ گر ببینی بگیر بینی او / ‏‬ تا ز زائو جگر ندردد و دل.
این کتاب در پنج فصل و ۱۸۷ صفحه به رشته تحریر درآمده و نخستین نسخه آن در سال ۹۴ با یک هزار نسخه از سوی انتشارات سفلین در مازندران به چاپ رسید و قیمت این کتاب نیز ۱۵۰ هزار ریال تعیین شده است.
۶۹۸۲/‏۱۸۹۹