ظرفیت‌های خالی مانده در منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس

دولت تدبیر و امید در طول بیش از ۶ سال خدمت خود، تلاش زیادی برای احیای واحدهای تولیدی و همچنین تکمیل و افزایش ظرفیت این واحدها کرده است که ضمن بازگشت سرمایه، از خروج ارز جلوگیری می‌کند و نقش بازآفرینی در تولید و اشتغال جمعیت زیادی از جوانان جویای کار را درپی دارد.

منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس، زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان ایمیدرو تنها منطقه ویژه اقتصادی اختصاصی کشور است که با هدف گسترش و توسعه صنایع معدنی و فلزی شکل گرفته است.

در سال‌های اخیر توسعه و تکمیل زیرساخت‌های منطقه ویژه اقتصادی و معدنی خلیج فارس با سرعت بسیار زیادی پیگیری و اجرایی شده و زمینه را برای جذب سرمایه گذاران بیشتری فراهم کرده است.

کام شیرین کارگران در سال رونق تولید

در سال‌جاری که از سوی رهبر معظم انقلاب به نام رونق تولید نامگذاری شده نیز شاهد بهره برداری از تعدادی پروژه از جمله گُندله سازی شرکت مادکوش با ظرفیت تولید سالانه ۲میلیون و ۵۰۰ هزار تن محصول، بونکرینگ اسید سولفوریک شرکت ملی صنایع مس ایران و همچنین طرح توسعه فولاد کاوه جنوب کیش خواهیم بود.

فراهم آوردن شرایط جذب سرمایه گذار داخلی و خارجی و هدایت آنان در جهت احداث واحدهای صنعتی و معدنی انرژی بر و فرآوری مواد معدنی و همچنین رشد توسعه اقتصادی، افزایش فرصت‌های شغلی، افزایش و توسعه فن آوری های جدید حوزه تولید، مهارت‌های مدیریتی، ارتقای کیفیت تولیدات و افزایش توان صادرات به منظور رقابت در بازارهای جهانی ازجمله مهم‌ترین اهداف ترسیم شده این منطقه است.

با تایید سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و حمایت بخش خصوصی زمینه طرح توسعه اسکله اختصاصی منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس با هدف خدمات رسانی مناسب به واحدهای فولادی مستقر این منطقه فراهم شده است.

ظرفیت فعلی این اسکله ۱۲ میلیون تن در سال اعلام شده که با اجرای کامل طرح توسعه و اضافه شدن ۷ پست اسکله جدید و همچنین اسکله دلفینی دوکله مخصوص صادرات مواد مایع (نفت، فرآورده‌های نفتی و نفت کوره) با حدود ۳ برابر افزایش به ۳۵ میلیون تن می‌رسد.

از آنجایی که افزایش زیرساخت‌ها موجب جذب سرمایه گذار بیشتر و در نتیجه رونق تولید خواهد شد یکی از مهم‌ترین اهداف توسعه زیرساختی در سال‌جاری توسعه اسکله اختصاصی منطقه ویژه از طریق بخش خصوصی (کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های معدنی و فولادی) و درنهایت تبدیل آن به هاب صادرات و واردات صنایع معدنی و فلزی است.

مزیت‌های منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس

منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس از شرکت‌های تابع ایمیدرو به شمار می‌رود که ماموریت اصلی آن ایجاد زمینه‌های لازم برای تولید و صادرات مواد معدنی و صنایع معدنی از جمله فولاد و آلومینیوم به بازارهای هدف است.

میزان سرمایه‌گذاری جذب شده در این منطقه در یک دهه اخیر نزدیک به ۹ میلیارد دلار اعلام شده که درنتیجه آن ۲۳ شرکت با بیش از ۱۱ هزار نفر پرسنل در زمینه‌های مختلف از جمله تولید فولاد، آلومینیوم، آبشیرین کن، حلال‌های پایه نفتی، آند، روی و احداث نیروگاه برق ایجاد وهم اکنون درحال فعالیت هستند.

منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس به وسعت ۵ هزار هکتار با دارا بودن مزیت‌هایی مانند دسترسی به راه‌های بین‌المللی آبی، هوایی، ریلی و جاده‌ای، اسکله‌های اختصاصی تخلیه و بارگیری مواد معدنی فله (با ظرفیت ۱۲ میلیون تن)، مجهز به نوارنقاله ۳۲ کیلومتری، واگن برگردان، واحدهای بزرگ آب شیرین کن، نیروگاه‌های برق (درحال احداث و بهره برداری) و همچنین نزدیکی به معادن سنگ آهک و آهن که مجموع آن‌ها از عوامل مهم در تولید فولاد هستند.

از موقعیت و ظرفیت‌های لازم برای عملی کردن شعار رییس دولت تدبیر و امید مبنی بر تبدیل هرمزگان به قطب صنعت فولاد (با تولید سالانه ۱۰ میلیون تن فولاد) برخوردار است.

طرح‌های توسعه‌ای تولید فولاد در منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس

مجتمع فولاد هرمزگان دومین طرح بزرگ فولادی کشور در نظام شکوهمند انقلاب اسلامی است که در سال ۹۰ به بهره برداری رسید؛ به عنوان پیشرفته‌ترین کارخانه فولادی کشور ظرفیت تولید سالیانه یک و نیم میلیون تن تختال و یک میلیون و ۶۵۰ هزار تن آهن اسفنجی را دارد.

هم اکنون طرح‌های توسعه تولید فولاد در استان هرمزگان برای رسیدن به چشم انداز ۱۰ میلیون تن تولید در این حوزه در دست انجام است و از شمش‌های فولادی تولید شده در این استان در صنایع کشتی سازی و ساخت مخازن و خطوط نفت و گاز استفاده می‌شود.

تفاهم نامه توسعه و افزایش ظرفیت تولید فولاد تا سقف ۱۰ میلیون تن در منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس با مشارکت بخش خصوصی در تیرماه امسال با حضور استاندار هرمزگان و معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رییس ایمیدرو امضا شد.

براساس این تفاهم‌نامه از این پس مجوز طرح‌های توسعه‌ای فولاد در منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس در بندرعباس، در قالب کنسرسیوم تولید ۱۰ میلیون تن فولاد صادر می‌شود.

در قالب طرح جامع فولاد، ظرفیت سازی تولید فولاد در استان هرمزگان از ۴ میلیون تن که در دست اجراست، به ۱۰ میلیون تن خواهد رسید که داشتن برق، گاز و نزدیکی به بنادر وکاهش هزینه تولید، از جمله مزیت‌های این منطقه ویژه اقتصادی محسوب می‌شود.

استاندار هرمزگان در این زمینه گفت: با کمک همه واحدهای فعال در این حوزه، به اهداف پیش بینی شده دست خواهیم یافت.

فریدون همتی تصریح کرد: با فعالیت واحدهای تولیدی، چرخ اقتصاد نیز به چرخ ه درمی آید و ما باید در این راستا حمایت‌های لازم را داشته باشیم.

وی تاکید کرد: همه ما باید برای شکوفایی بیشتر ظرفیت‌های تولید در استان هرمزگان تلاش و مشکلات واحدهای تولیدی را رفع کنیم.

حمایت ایمیدور از کنسرسیوم افزایش تولید فولاد

رییس هیات عامل ایمیدرو نیز اظهارداشت: در راستای سیاست‌های این سازمان در زمینه حمایت از توسعه صنایع بزرگ همجوار با دریا از عملیاتی شدن تفاهم‌نامه ایجاد این کنسرسیوم با هدف «توسعه و افزایش ظرفیت فولاد تا ۱۰ میلیون تن در منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس» و تامین زیرساخت‌های این طرح حمایت می‌کنیم.

خداداد غریب پور با اشاره به دستاوردها و اهمیت تفاهم‌نامه و تشکیل کنسرسیوم فولادی در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس افزود: سرمایه‌گذاری در قالب طرح‌های بزرگ در اولویت برنامه‌های سازمان ایمیدور قرار دارد زیرا این دیدگاه منجر به ایجاد ارزش افزوده در بخش معدن وصنایع معدنی خواهد شد.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با قدردانی از شرکت‌های تشکیل دهنده کنسرسیوم توسعه و افزایش تولید فولاد تا ۱۰ میلیون تن در منطقه خلیج فارس بیان داشت: پس از سال‌ها شاهد به سرانجام رسیدن این طرح با مشارکت بخش خصوصی هستیم.

نیازهای طرح به مواد اولیه پیش بینی شده است

مدیرعامل فولاد تکنیک و مشاور مادر طرح جامع فولاد نیز با ارائه جزئیات برنامه ۱۰ میلیون تنی فولاد در منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس گفت: برای تحقق این برنامه نیاز به ۱۸ میلیون تن گندله و۱۱ میلیون و ۹۰۰ هزار تن آهن اسفنجی داریم.

محمد ابکا تاکیدکرد: ظرفیت تولید گندله سنگ آهن در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس باید از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزارتن فعلی به ۱۳ میلیون تن افزایش یابد، زیرا باید طوری برنامه ریزی کرد تا بتوان تولید رقابتی و با هزینه پایین انجام داد.

به گفته ابکا، برای تحقق این برنامه، هزار مگاوات باید به ظرفیت تولید برق این منطقه اضافه شود و براساس برآوردهای انجام شده برای رسیدن به تولید ۱۰ میلیون تن فولاد نیاز به ۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون یورو اعتبار است که یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو آن مربوط به بخش زیرساخت‌ها می‌باشد.

مشاور مادر طرح جامع فولاد با تاکید بر ورود مواد اولیه و صدور محصولات با ارزش افزوده از این منطقه اظهار داشت: ۱۰ میلیون تن از مواد اولیه این برنامه قرار است از طریق واردات تامین و درعین حال ۵ میلیون تن از محصولات ساخته شده به خارج از کشور صادر شود.

وی تاکیدکرد: تاکنون مواردی همچون جانمایی اجرای پروژه‌ها، بررسی مبادی تامین مواد اولیه و زیرساخت‌ها به ویژه به صورت «متمرکز» انجام شده است.

آلومینیوم هرمزگان وطرح‌های توسعه‌ای

کارخانه آلومینیوم المهدی نیز در سال ۱۳۶۹ در غرب بندرعباس ساخته شده و هم اکنون با سه هزار نیرو، ۳۰ درصد ظرفیت آن فعال است. این کارخانه دارای ظرفیت سالیانه ۳۳۰ هزار تن شمش آلومینیوم در ۳ مرحله بوده که بتدریج تا اردیبهشت سال ۸۴ در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس به ظرفیت اسمی پیش بینی شده به ۱۱۰ هزار تن دست یافت.

بزرگ‌ترین سامانه جبران ساز توان راکتیو یکپارچه کشور نیز تیرماه امسال با حضور قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور بازرگانی و استاندار هرمزگان در شرکت آلومینیوم المهدی (عج) به بهره‌برداری رسید.

سیستم جبرانساز توان راکتیو درمدت زمان ۱۸ ماه با همکاری متخصصان و کارشناسان شرکت آلومینیوم المهدی هرمزگان و قرارداد با شاخه PQ شرکت MR کشور آلمان و با همکاری معتبرترین سازندگان اروپایی (SIEMENS، PFIFNER، COIL INNOVATION) نصب و به بهره برداری رسید.

با وجود سختگیرانه ترین تحریم‌ها و محدودیت‌ها و با توجه به امتناع برخی سازندگان غربی از اعزام کارشناسان این سیستم با ظرفیت ۱۴۰ مگاوات و سطح ولتاژ ۱۳۲ کیلوولت با به کارگیری پیشرفته‌ترین تجهیزات همزمان با شروع پیک فصل شبکه برق سراسری کشور پس از اتمام مراحل ساخت، راه اندازی شد.

با بهره برداری از این طرح سالانه به طور متوسط به میزان ۲۵۰ تا ۴۵۰ میلیارد ریال (با توجه به نرخ فعلی تعرفه برق مصرفی و ظرفیت تولید) درهزینه های برق مصرفی شرکت آلومینیوم المهدی صرفه جویی می‌شود.

با در مدار قرارگرفتن یک تا دو مجموعه سیستم جبران ساز توان راکتیو، ظرفیت تولید نیروگاه بندرعباس به میزان ۴۰ تا ۸۰ مگاوات افزایش می‌یابد که در زمان پیک بار، به تولید برق استان و شبکه سراسری برق کشور کمک شایانی می‌کند.

همچنین کاهش آلاینده‌های زیست محیطی نیروگاه بندرعباس به مقدار تقریبی ۷۰ تن در ساعت از دیگر ظرفیت‌های این سیستم است.

اجرای طرح‌های توسعه‌ای لازمه حرکت رو به جلو

مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس در گفت وگو با خبرنگار ایرنا از طرح‌های توسعه‌ای به عنوان لازمه حرکت رو به جلو نام برد و اظهار داشت: اگر به دنبال حفظ حضور بلندمدت خود درعرصه های تولید و تجارت جهانی هستیم درهیچ شرایطی نباید از توسعه غافل شویم.

حسن خلج طهرانی خاطرنشان کرد: سخنان رهبرمعظم انقلاب مبنی بر بازگذاشتن دست مدیران برای انجام اقدامات شجاعانه سبب شد تا بسیاری از مدیران کشور با استناد به آن، قدرت ریسک خود را بالا ببرند و درنهایت نتیجه بسیار بهتری حاصل شد.

وی تاکیدکرد: در سند چشم انداز توسعه کشور برای افق ۱۴۰۴ ظرفیت تولید سالانه ۱۰ میلیون تن فولاد برای منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس در نظر گرفته شده که لازمه آن افزایش واردات مواد اولیه و همچنین صادرات تولیدات است که این خود نیاز به زیرساخت‌های لازم ازجمله افزایش ظرفیت اسکله اختصاصی دارد.

این مقام مسوول ابراز داشت: برای احداث اسکله دلفینی مخصوص صادرات مواد مایع صنعتی نیز دعوت از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی با استقبال مثبت آنان مواجه شده و به همین منظور، مشاور طرح بروز رسانی زیرساخت‌ها، مطالعات فنی و اقتصادی را در این زمینه آغاز کرده است.

خلج طهرانی گفت: طبق مصوبه هیات مدیره منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس طرح توسعه اسکله اختصاصی این منطقه با قابلیت پهلوگیری کشتی‌های ۳۰۰ هزار تنی احداث می‌شود که در این صورت یکی از معدود اسکله‌های کشور خواهد بود که ظرفیت بارگیری و تخلیه مواد معدنی و محصولات فولادی با این حجم (۳۵ میلیون تن درسال) را دارد.

این مقام مسوول گفت: خوشبختانه نگاه توسعه محور در سازمان ایمیدرو و بویژه شخص «غریب پور» رئیس هیات عامل و معاون وزیرصنعت، معدن و تجارت باعث شده که نامبرده بطور مستقیم پیگیر توسعه اسکله و جذب سرمایه گذار بخش خصوصی برای تکمیل آن باشد.

خلج طهرانی از افزایش استفاده ظرفیت ریلی کشور برای تخلیه و بارگیری مواد فله معدنی مورد نیاز صنایع فولادی به عنوان یکی دیگر از اهداف این منطقه ویژه نام برد و افزود: در این زمینه نیز مذاکراتی با مدیران راه آهن هرمزگان و تهران داشته‌ایم که سبب شد ظرفیت تخلیه واگن خود را به ۳۷۰ تا ۳۸۰ واگن در روز (بیش از ۶ میلیون تن در سال) افزایش دهیم.

وی تاکید کرد: این همکاری و تعامل با راه آهن ادامه دارد و بنا داریم تا بتوانیم ظرفیت تخلیه و بارگیری مواد فله معدنی خود را به حدود ۴۵۰ واگن در روز برسانیم.

«سال گذشته (۹۷) درمجموع ۹۳ هزار واگن در منطقه ویژه خلیج فارس تخلیه شد که حدود ۱۴ هزار و ۶۰۰ واگن بیشتر از سال قبل از آن یعنی ۹۶ بوده است و انتظار می‌رود این رقم در سال‌جاری به ۱۰۰ هزار واگن افزایش یابد.

درمدت یاد شده ۳ میلیون و ۲۸۰ هزار تن ماده معدنی و همچنین یک میلیون و ۸۵۰ هزار تن نفت کوره از اسکله منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس بوسیله کشتی صادر شد»

خلج طهرانی در ادامه از بهره برداری و وارد مدار شدن نیروگاه ۱۶۵ مگاواتی تولید برق و خط انتقال گاز ۳۰ اینچ کلاس D از جمله طرح‌هایی نام برد که سال گذشته با افتتاح آن‌ها، برق و گاز مورد نیاز صنایع مستقر در این منطقه تامین و حتی برق مازاد بر نیاز نیز به شبکه سراسری تزریق شد.

وی از پایان یافتن طرخ دیوار و جاده پیرامونی سایت توسعه به طول ۴۳ کیلومتر با استفاده از فن آوری بتن RCC با پیمانکار بومی استان به عنوان دیگر کارهای انجام شده، نام برد که درنتیجه آن سایت جدید شامل قوانین مناطق ویژه گمرکی شده و امکان سرمایه‌گذاری در آن مهیا شده است.

منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس با دارا بودن اسکله اختصاصی مجهز به نوار متحرک تخلیه و بارگیری به طول ۳۲ کیلومتر به عنوان قطب تولید فولاد و آلومینیوم و فلز روی با جذب ۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در یک دهه گذشته و ایجاد اشتغال پایدار برای ۱۱ هزار و۵۰۰ نفر در غرب شهر بندرعباس قرار دارد.

منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس در کیلومتر ۱۳ بزرگراه شهید رجایی در غرب بندر عباس واقع شده است.

این منطقه در دیماه سال ۱۳۷۶ بر اساس مصوبه هیات وزیران با نام منطقه ویژه معادن و فلزات تاسیس و از شهریورماه ۱۳۸۴ به منطقه ویژه صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس و سپس با اضافه شدن عبارت اقتصادی در ابتدای سال ۸۸ به منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس تغییر نام داد.

این منطقه با وسعت تقریبی ۵ هزار هکتار در ۴ سایت جنوبی، میانی، شمالی و توسعه به لحاظ جغرافیایی تقسیم شده که ۲ هزار هکتار آن عملیاتی و شرکت‌های سرمایه گذار در حال اجرا یا بهره برداری طرح‌های مورد نظر هستند و ۳ هزار هکتار دیگر در حال آماده سازی زیرساخت‌ها است.

منطقه ویژه اقتصادی از شمال به کوه‌های پولادی پالایشگاه‌های هشتم، ستاره خلیج فارس و هرمز و از جنوب به اسکله‌های تخلیه و بارگیری مواد معدنی و مواد نفتی، آب‌های آزاد و خلیج فارس، از غرب به بندر شهید رجایی و از شرق به نیروگاه هزار و ۲۰۰ مگاواتی توانیر و شهر بندرعباس و خطوط ریلی مرتبط و شرایط متمایزی را پدید آورده است.

فعالیت‌های شرکت با عملیاتی شدن سایت جنوبی و احداث ساختمان‌های اداری، حصارکشی سایت میانی، احداث شبکه‌های راه و تاسیسات، هتل پنج ستاره خلیج فارس، کارخانجات آب شیرین کن، پل‌های روگذر به محور شهید رجایی و راه آهن شروع و با ادغام شرکت نورد بندرعباس (بارکو) و ملحق شدن اسکله‌های تخلیه و بارگیری مواد معدنی، نفتی و استقرار گمرک با عملیاتی شدن سایت‌ها محقق گردید و هم اکنون با توجه به استقرار صنایع بزرگی نظیر فولاد، آلومینیوم و سایر صنایع، این منطقه به قطب صنعت فولاد، آلومینیوم، آند، تخلیه و بارگیری مواد معدنی و نفتی و انرژی برق تبدیل شده است.

۷۱۹۵/۶۰۴۸