شاهرود اگر پر آب ترین نقطه استان سمنان نباشد، دست کم یکی از مناطقی است که به خاطر بارش های مناسب نباید برای تامین آب آشامیدنی مردم دچار چالش شود.
هر سال که تابستان با گرمای بسیار زیادش فرا می رسد، این مشکل هم خود را نشان می دهد، و مسوولان دستپاچه به دنبال تامین آب می گردند، از اجاره چاه دستگاه های اجرایی گرفته تا قطع نوبتی آب محلات، گویا تدابیرشان بیش از این نیست.
تابستان امسال که گرمای هوا افزایش یافته، قطعی آب هم بیشتر از سال های گذشته شده و ساعت های قطعی آب هم افزایش یافته است.
برای بررسی این مشکل، ایرنا گفت و گوی مفصلی با مدیرعامل آب و فاضلاب استان سمنان انجام داده که مشروح آن در زیر می آید.
بارش ها بر تامین آب آشامیدنی مردم شاهرود تاثیری نداشته است
بسیاری از مردم شاهرود می گویند برغم بارش های خوب زمستان و نیز بارندگی روز های نخست امسال، چنین وضعیتی نباید پیش می آمد.
محمد طاهری مدیرعامل آب و فاضلاب استان سمنان در این باره گفت: با توجه به اینکه ۹۰ درصد منابع تامین آب آشامیدنی شاهرود از منابع زیر زمینی تامین می شود، بارش ها تاثیر فوری بر آنها ندارد.
وی، کل توان تولید پنج حلقه چاه و یک رشته قناتی که برای تامین آب آشامیدنی استفاده می شود را ۶۰۰ لیتر در ثانیه عنوان کرد و گفت: این میزان تولید در شرایط عادی کفاف مصرف مردم را می کند، اما در روزهای گرم که مصرف افزایش می یابد دچار کمبود می شویم.
طاهری در پاسخ به این سوال که راه حل نهایی این مشکل چیست، گفت: علاوه بر راهکارهای فوری برای تامین آب از دیگر منابع موجود شهرستان، باید راهکارهای میان مدت و دراز مدت اندیشیده شود.
وی راهکار فوری را استفاده از چاه‌های آب دستگاه های اجرایی دانست و گفت: در این راستا با بیمارستان امام حسین (ع)؛ شرکت البرز شرقی، دانشگاه صنعتی و شرکت سیمان شاهرود هماهنگی هایی شده تا از چاه های آب آنها برای تامین کسری آب استفاده شود.
به گفته طاهری استفاده از آب سد مخزنی نعیم آباد شاهرود که در بارش های امسال آبگیری شده، یکی دیگر از راهکارهای کوتاه مدت است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان سمنان استفاده از آب سرچشمه های قطری و سد کالپوش را هم از برنامه های میان مدت اعلام کرد و گفت: برای استفاده از آب سرچشمه های قطری در سال های گذشته کارهای بسیاری شده و هزینه های فراوانی نیز مصرف گردیده اما هنوز نیاز به اقداماتی دارد.
آب سرچشمه‌های قطری و داستان طولانی آن
داستان انتقال آب از سرچشمه های قطری به مردم شاهرود اکنون از ۲۰ سال گذشته است، قرار بود با اجرای این طرح بخشی از آب مورد نیاز مردم شاهرود از چشمه های موجود در ارتفاعات میان ۲ استان سمنان و گلستان تامین گردد که هزینه های بسیار زیادی نیز برای آن انجام شده است.
استاندار اسبق سمنان هزینه های انجام شده برای این طرح را ۲۴۳ میلیارد ریال اعلام کرد اما فرماندار سابق شاهرود از رقم ۴۰۰ میلیارد ریال سخن گفته، هر یک از ارقام بالا که صحیح باشد در اصل ماجرا توفیری ندارد، همه هزینه های انجام شده اکنون بدون استفاده زیر خاک هستند.
بنابه گفته مسوولان، انتقال آب چشمه سارهای قطری به شاهرود یکی از گران ترین طرح های آبرسانی کشور بوده که از سال ۱۳۸۳ آغاز شده و ۴۸.۵ کیلومتر از مسیر ۵۲ کیلومتری آن انجام و از حدود هفت سال پیش رها شده است.
به هر میزان که اتمام این طرح به تاخیر بیافتد هزینه‌های آتی افزایش یافته و لوله کشی های انجام شده هم مستهلک می گردد.
انتقال آب از سد کالپوش و مشکلات فرارو
هر از چندی که انتقال آب این سد به شاهرود مطرح می شود، مسایل حاشیه ای آن نیز افزایش می یابد.
مردم میامی و بویژه کالپوش می گویند با گذشت ۶ سال از آبگیری این سد هنوز هیچ کاربری مشخصی برای آن تعریف نشده و تا کنون هم برغم پرآب بودن آن استفاده ای برای مردم منطقه نداشته است.
به گفته آنان، آب این سد در مرتبه نخست باید نیازمندی های آنان را تامین کند که البته این موضوع مورد تایید نماینده مردم شاهرود و میامی در مجلس شورای اسلامی و دیگر مسوولان هم است.
مشکل دیگر استفاده از آب این سد برای مردم شاهرود فاصله طولانی آن است، هزینه لوله کشی و تاسیس پمپاژ های مربوطه مبلغ های بسیار گزافی است که تامین آن براحتی مقدور نیست.
سد مخزنی کالپوش بر روی رودخانه کالپوش ساخته شده و از نوع خاکی با هسته رسی به شکل قوسی است و حجم آن هم ۱۶.۷ میلیون متر مکعب است.
انتقال آب از خزر، طرحی که هنوز برای اجرا و اتمام آن افقی روشن نیست
مدیرعامل آب و فاضلاب استان سمنان انتقال آب از خزر به استان سمنان را راه حل نهایی برای تامین آب می داند.
طاهری در این خصوص گفت: پس از انتقال آب خزر به استان، همه شهرستان های استان از این آب برخوردار می شوند.
آبیاری فضای سبز با استفاده از منابع دیگر راهی برای افزایش آب آشامیدنی
شاهرود یکی از شهرستان های سرسبز استان سمنان است، مدیرعامل آب وفاضلاب استان سمنان با تاکید بر این موضوع گفت: حفظ این فضا یکی از برنامه های مسوولان است، و به هر شکل ممکن باید آب مورد نیاز برای آبیاری از منابعی بجز آب آشامیدنی تامین شود.
شهرداری شاهرود از سال های دور شبکه ای برای آبیاری فضای سبز این شهر طراحی کرده که تقریباً بیشتر آب مورد نیاز هم از چاه های خود شهرداری تامین شده است.
طاهری با بیان اینکه در برخی نقاط شهر از شبکه آب شهری برای آبیاری فضای سبز استفاده می شود، گفت: با هماهنگی انجام شده مقرر شد شهرداری شاهرود با استفاده از ۲ تانکر اقدام به آبیاری کند.
وی از جداشدن ۲۰ مورد از انشعابات شهردای خبر داد و گفت: این روند ادامه دارد و پیش‌بینی می‌شود با این اقدامات کوتاه‌مدت و زودبازده ۵۰ لیتر بر ثانیه از این طریق صرفه‌جویی را در شهر داشته باشیم.
استفاده‌های غیرمجاز از شبکه آب شهری
به گفته مدیرعامل سازمان آب و فاضلاب استان سمنان برخی مشترکان در شهر شاهرود و روستاهای اطراف که از شبکه آب این شهر استفاده می کنند، از آب آشامیدنی به صورت غیرقانونی برای آبیاری باغ و پر کردن استخرها استفاده می کنند.
جلوگیری از هدررفت آب مهم ترین راهکار تامین آب است
به گفته مدیرعامل آب و فاضلاب استان سمنان بخش گسترده ای از شبکه آبرسانی شاهرود نیازمند تعویض است، تعویض نشدن این شبکه موجب شده در شاهرود ۲۰ درصد آب هدر برود ودر سطح استان سمنان ۲۵ درصد حیف و میل می شود.
طاهری در این باره گفت: شبکه های لوله کشی و انشعاب ها باید هر ۳۰ سال تعویض شود، اگر سالانه ۱۰۰ کیلومتر از شبکه آب شاهرود هم اصلاح شود، به ۳۰ سال زمان نیاز است. اما اعتباراتی که دراین خصوص وجود دارد اندک است، در شرایط کنونی هر سال می توان ۲۰ کیلومتر را تعویض کرد.
صرفه جویی مردم کمک مهمی برای رد شدن از فصل گرماست
مدیرعامل آب و فاضلاب استان سمنان با بیان اینکه اگر هر خانوار شاهرودی ۲۰ درصد در مصرف آب صرفه‌جویی کند، افزود: همه مشکلات مربوط به کمبود آب برطرف می شود.
وی با بیان اینکه هر کولر آبی در شبانه‌روز ۳۵۰ لیتر آب مصرف می‌کند تصریح کرد: با خاموش شدن هشت ساعتی کولرها کمک مناسبی برای تأمین آب شرب می شود و همچنین استفاده از سایه‌بان ۲۸ درصد مصرف آب کولر را کم و سردی خانه را بیشتر می کند.
حفرپنج حلقه چاه برنامه قطعی آب و فاضلاب است
مدیرعامل سازمان آب و فاضلاب شهری استان سمنان با اشاره به حفر سه حلقه چاه در منطقه و همچنین پیگیری برای گرفتن مجوز ۲ حلقه چاه دیگر گفت: این پنج حلقه چاه ۱۰۰ لیتر بر ثانیه آب خواهند داشت.
وی افزود: پس از حفر این چاه ها، آب تولیدی با قنات هایی که در صحرای جلالی قرار دارند، معاوضه خواهد شد تا داستان کنونی تکرار نشود.
طاهری تصریح کرد: در حاشیه ساحلی شاهرود هم چاهی حفاری شد که با نصب ترانس توسط اداره برق و تجهیز آن بعد از تأیید کیفیت، به بهره‌برداری می رسد.
طاهری گفت: کیفیت آب شرب خط قرمز ماست و تحت هیچ شرایطی حاضر نیستیم آب بی‌کیفیت به شهروندان برسد.
مشکلاتی که سازمان آب و فاضلاب سمنان با آنها درگیر است
کمبود اعتبارات مهم ترین مشکل این سازمان است، بنابه گفته مدیرعامل آن در برخی ماه ها حتی برای پرداخت به موقع حقوق کارکنان نیز با مشکل روبروست.
در عین حال این سازمان طلب های سنگینی هم از مشترکان بویژه دستگاه های دولتی دارد، که به گفته مدیرعامل سازمان آب و فاضلاب سمنان اقدامی برای پرداخت آنها نمی کنند.
فرسوده و قدیمی بودن شبکه و بویژه شیرفلکه های شبکه توزیع یکی دیگر از مشکلات آب و فاضلاب است، به گفته مدیرعامل این سازمان برقی نبودن شیرفلکه های آب شهر یکی از مشکلات در نوبت بندی آب محله ها است، اگر شیرفلکه ها برقی باشند بصورت خودکار از مرکز کنترل در ساعت های مقرر قطع و وصل آب انجام شده و نیاز به هواگیری شبکه نیست.
اکنون هر شیرفلکه برقی ۶۰۰ میلیون ریال است درحالی که شیرفلکه دستی ۶۰ میلیون ریال، در شهر شاهرود ۱۵۰ شیرفلکه دستی وجود دارد.
آنچه که در تابستان ها مردم شاهرود را می آزارد قطعی های مکرر آب است، با آنکه مسوولان استان و شهرستان برای رفاه مردم می کوشند، اجرایی شدن برنامه ها از نگرانی های مردم می کاهد.
شهر ۱۶۰ هزار نفری شاهرود، ۷۳ هزار و ۵۰۰ مشترک آب دارد و طول شبکه آبرسانی آن ۶۲۵ کیلومتر است.
طول خط انتقال هم ۱۶۰ کیلومتر است و ۶۰ هزار متر مکعب مخزن و ۲۳ شیر فشار شکن برای آبرسانی به مردم شهر شاهرود بکار گرفته شده است.
اکنون آب آشامیدنی مردم شاهروداز طریق یک رشته قنات و ۲۳ حلقه چاه تامین می شود.
۷۳۵۹/۶۱۶۷
