ساختمان «جیپ» اثر وارطان در فهرست آثار ملی قرار گرفت

محمدحسن طالبیان معاون میراث‌فرهنگی کشور از ثبت ملی ساختمان جیپ اثر وارطان هوانسیان به‌دلیل شان ملی و تاریخی آن در فهرست آثار ملی خبر داد.

وی افزود: ثبت ملی این اثر معماری پس از طی تشریفات قانونی ابلاغ به مالک و تایید شورای ثبت آثار تاریخی و فرهنگی کشور، قطعی شده و این اثر به شماره 32553 و به تاریخ 1398/5/5 در فهرست آثار ملی قرار گرفته است.

طالبیان همچنین افزود: در جلسه اخیر شورای ثبت علاوه بر ساختمان جیپ، 20 اثر شاخص تاریخی و فرهنگی دیگر از استان تهران از جمله ساختمان بانک ملی شعبه دانشگاه تهران، مجموعه ورزشی تختی، دژ رشکان و مسجد دولاب در فهرست آثار ملی قرار گرفته‌­اند.

ساختمان اداری جیپ در زمان پهلوی (1323 تا 1325) توسط مهندس وارطان ساخته شد، وارطان فارغ‌التحصیل دانشکده هنرهای زیبای پاریس یکی از پر آوازه ترین و پرکارترین مهندسان دوره پهلوی بود و تا سال ۱۳۳۰ شمسی موفق شد تعداد زیادی بنای ارزنده در مقیاس های مختلف به یادگار بگذارد. 

از دیگر کارهای این معمار بزرگ ایرانی می‌توان به هنرستان دخترانه شمسایی، کاخ شهناز پهلوی در مجموعه سعدآباد، ساختمان مرکزی بانک سپه، مهمان خانه بزرگ دربند و هتل فردوسی اشاره کرد.

ویژگی کالبدی ساختمان‌های طراحی شده توسط وارطان، نمای بتنی، قرنیزهای بتنی ممتد و فضاهای پر و خالی است. معماری وارطان متأثر از معماری مدرن پیش از جنگ جهانی دوم، سبک آرت نوو، مکتب باوهاوس و آثار آدولف لوس و لوکوربوزیه بود. وارطان مخالف التقاط‌گرایی و تقلید از معماری سنتی ایرانی و از مدافعان سرسخت معماری مدرن بود.

این ساختمان چهار طبقه در ضلع شمالی خیابان اکباتان در منطقه ۱۲ تهران واقع شده است. دسترسی اصلی به این ساختمان از طریق خیابان‌های اکباتان، ملت و سعدی صورت می‌گیرد. ورودی اصلی ساختمان اداری جیپ در ضلع جنوبی آن و در خیابان اکباتان قرار دارد، در ضلع غربی ساختمان نیز ورودی دیگری برای خودروهای حمل بار در نظر گرفته شده است.

از ویژگی‌های خاص ساختمان اداری جیپ می‌توان به فرم مدور در گوشه بنا و عدم استفاده از فرم‌ها و تزئینات معماری سنتی اشاره کرد.