گام مهم شرکت فناور ایرانی در تولید ماده موثره یک داروی پرکاربرد

به گزارش روز دوشنبه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، تولید و فرآوری دارو بیش از هرچیز محتاج و وابسته به مواد اولیه و مؤثره دارویی است.

دانش و فناوری تولید یا به اصطلاح «سنتز» ماده مؤثره، دغدغه اصلی برای تولید و فرآوری داروهاست. فرآیند سنتز برای تولید ماده مؤثره داروهای مختلفی استفاده می‌شود و داشتن دانش فنی، مهم‌ترین نیاز برای انجام چنین فرآیندی است.

از تعداد بی‌شمار دارو با نام‌ و نشان‌های مختلف، داروی « اندانسترون» به طور عمده بعد از عمل جراحی به کار می‌رود. بیمار پس از عمل جراحی ممکن است دچار تهــوع شود یا در برخی موارد اســتفراغ کند؛ این حالت اگرچه ممکن است اتفاق بیفتد و شایع باشد اما حس ناخوشایندی را در بیمار ایجاد می‌کند.

داروهای مختلفی با درصدهای عوارض کم یا زیاد، برای رفع این مشکل به کار می‌روند که « اندانسترون» از آن جمله است. این دارو علاوه بر این که کارایی خود را برای رفع مشکل این بیماران نمایان کرده، عارضه‌های اندکی به همراه می‌آورد. این دارو در شیمی درمانی کاربرد بسیاری دارد.

اما سنتز و تولید ماده موثره اندانسترون مانند بسیاری از دیگر داروهای پیشرفته، به دانش فنی و آگاهی نسبت به فرآیندهای پیچیده نیاز دارد.

یک شرکت دانش‌بنیان دارویی داخلی توانسته است فرآیند تولید ماده مؤثره این دارو را از مرحله نخست، در کشور به انجام برساند. دارویی که نیاز مبرم حوزه سلامت کشور بوده و تأمین آن موضوعی مهم و حیاتی است.

به طور میانگین سالانه ۴ تا ۵ تن از این دارو در صنعت پزشکی کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد و این در حالی است که تا ۹۰ درصد از مواد مؤثره این دارو از طریق واردات تأمین می‌شود.

عسل فلاح تفتی مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان با اشاره به اهمیت بالای تأمین ماده مؤثره این دارو در کشور گفت: اندانسترون که دارویی برای درمان تهوع است، پس از اعمال جراحی یا شیمی درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی با بیان این‌که فرآیند سنتز و تولید ماده مؤثره این دارو از نخستین مراحل، مهم‌ترین مزیت این شرکت‌ دانش‌بنیان است، عنوان کرد: تولید ماده مؤثره دارو، نیاز به عبور از مراحل مختلف سنتز و خالص سازی دارد.

این فعال عرصه دانش‌بنیان ادامه داد: در حالی که اکثر شرکت‌ها فرآیند سنتز را صرفاً تا یک مرحله قبل انجام می‌دهند، ما توانستیم فرآیند سنتز را از ابتدایی‌ترین مراحل انجام دهیم. به طور کلی فرآیند سنتز در ۵ مرحله صورت می‌گیرد. همچنین ۳ مرحله‌ خالص‌سازی انجام می‌شود و در نهایت به ماده مؤثره برای تولید داروی اندانسترون می‌رسیم.

فلاح تفتی، با تاکید بر مقرون به صرفه بودن تولید داخلی این دارو، گفت: تولید و فرآوری این ماده مؤثره، مراحل پیچیده و طولانی دارد که به دانش فنی بالا نیاز است. به دلیل همین پیچیدگی‌ها، بسیاری از شرکت‌ها ممکن است واردات ماده اولیه را ترجیح دهند، اما با توجه به ظرفیت بالایی که در حوزه سلامت و نیاز مبرم به این دارو وجود دارد، ساخت داخلی آن کاملا اقتصادی و مقرون به صرفه خواهد بود.

وی ادامه داد: با گام‌هایی که در تولید این ماده مؤثره از مراحل ابتدایی آن برداشته‌ایم، در حال ورود به مسیر تولید انبوه و صنعتی این دارو هستیم.

این فعال فناور با اشاره به همکاری یک تیم ۴ نفره دانش‌آموخته، افزود: این تیم در حوزه‌های داروسازی صنعتی، شیمی دارویی و شیمی تخصص دارند.

فلاح تفتی با بیان این‌که تولید ایران‌ساخت این محصول می‌تواند ضمن تأمین نیاز داخلی کشور، به بازار دیگر کشورهای منطقه وارد شود، ادامه داد: قطعا این محصول دارای ظرفیت بازار داخلی بالایی است.

وی ادامه داد: علاوه بر این، ایران برای ورود به بازارهای منطقه با استفاده از ظرفیت داخلی به عنوان یکی از شاهراه‌های دارویی منطقه توانمندی و ظرفیتی منحصر به فرد دارد. بر همین اساس، با توجه به شمار اندک تولیدکنندگان این دارو در خاورمیانه، در حال مذاکره هستیم تا بتوانیم ضمن تولید انبوه داخلی این محصول، به بازار کشورهای همسایه راه پیدا کنیم.