رایزن فرهنگی ایران در روسیه: روس ها به اهمیت داشتن روابط خوب با ایران پی برده اند

قهرمان سلیمانی که حدود یک سالی است سکان این پست در روسیه را در دست گرفته است با اشاره به پیوستگی‌های فرهنگی ایران و روسیه گفت: روس‌ها این نکته را دریافته‌اند که ایران کشوری مهم و تأثیرگذار و بازیگری مهم در تحولات منطقه‌ای است، بنابراین چون روس‌ها با واقع‌گرایی به اهمیت ایران امروز واقفند، میدان وسیع‌تری برای همکاری میان دو کشور بوجود آمده است.

به اعتقاد وی، روسیه امروز کشور دیگری است ضمن اینکه حوادث دهه‌های پایانی قرن بیستم دو کشور را به یکدیگر نزدیک کرده است، گرچه با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی جنگ سرد پایان یافت و یک جانبه گرایی آمریکایی به نحو آشکاری بر روابط بین‌الملل حاکم شد اما ظهور روسیه نوین، پیدایی قدرت اقتصادی بزرگی همچون چین، ظهور قدرت‌های منطقه‌ای نظیر برزیل، هند، ایران و ترکیه به تدریج وضعیت یک جانبه گرایی را تغییر داد یا دست کم در حال تغییر است.

وی افزود: ایران در این تغییر، نقش مهمی دارد و این امری است که روس‌ها به اهمیت آن واقفند، در بلوک بندی جدید جهان، ایران منفعل نیست و سهیم است. روس‌ها این نکته را دریافته‌اند که ایران کشوری مهم و تأثیرگذار و بازیگری مهم در تحولات منطقه‌ای است. فکر می‌کنم بخشی از چالش ایران با غرب در همین به رسمیت شناختن یا نشناختن ایران به عنوان قدرتی در معادلات منطقه ای و جهانی نهفته است.

سلیمانی ادامه داد: بنابراین چون روس‌ها با واقع‌گرایی به اهمیت ایران امروز واقفند، میدان وسیع‌تری برای همکاری با ما دارند. از سویی ایران هم در تحولات حادث شده نیاز به شریک و همراه دارد، روسیه همسایه ایران است و در موضوعاتی با چالش‌های مشترکی مواجه ایم، بخشی از ارتباطات ما بر مبنای همین چالش‌های مشترک شکل می‌گیرد.

وی در خصوص نحوه همکاری های دو کشور نیز گفت: چالش‌ها ما را به هم نزدیکتر کرده نه اینکه محور اصلی ارتباطات ما باشد، ما همسایه هستیم و جبر جغرافیا ما را در کنار هم قرار داده است، هر دولت عاقل و با برنامه‌ای اشتراکات جغرافیایی و فرهنگی را در زمره اولویت‌های خود در حوزه سیاست خارجی تعریف می‌کند. داد و ستد  و حمل و نقل و آمد و رفت در جغرافیای مشترک آسانتر است، پیوستگی‌های فرهنگی بیشتر است، امکان تعامل کم هرینه و پرفایده فراهم است، موضوعات مشترک برای همکاری نیز بیشتر است.

رایزن فرهنگی ایران در روسیه ادامه داد: در کنار جغرافیا باید به بلوک بندی سیاسی و فرهنگی و چالش‌های مشترک هم توجه کرد، همه این عوامل در همکاری بیشتر ما و روسیه وجود دارد، چالش‌های مشترک تنها یکی از عوامل نزدیک کننده است.

وی گفت: روسیه ترکیبی از فرهنگ‌ها، زبان‌ها و اقوام است، آنچه این مجموعه را به یکدیگر پیوند می‌زند زبان مشترک آنها است زبان روسی مهمترین عامل پیوستگی فرهنگی روسیه به حساب می آید که این قلمرو وسیع و متکثر را به هم نزدیک می‌کند. بخش‌هایی از روسیه از دیرباز با ایران و فرهنگ ایرانی آشنایی عمیق داشته‌اند و حتی می‌توان گفت ایرانی بوده‌اند.

سلیمانی ادامه داد: یادمان نرود که بر مبنای برخی مطالعات ساکنان فلات ایران، مهاجران استپ‌های روسیه‌اند، جنبش‌های ملی گرای روس در برخی موارد در پی تعریف هویت تاریخی ملت خود و یافتن خویشاوندان تاریخی خود به ایران به شکل خویشاوند تاریخی می‌نگرند. نمونه‌ای از این مطالعات را پاول ظریفولین انجام داده که کتابش سال گذشته منتشر شد، در اوستیا باید به عصر اسطوره‌ها رجوع کنیم و ریشه‌های اساطیری مشترک را جستجو کنیم.

وی اظهار داشت: در داغستان، تاتارستان و باشقیرستان و در مجموعه جمهوری‌های جنوبی روسیه خویشاوندی‌های فرهنگی بین دو ملت به روشنی هویدا است، این دستمایه‌ای ارزشمند است که ما با یکدیگر ارتباط داشته باشیم.

رایزن فرهنگی ایران در روسیه معتقد است: اسلامی که در روسیه است، کاملا رنگ و بوی اسلامی دارد که در پهنه فلات ایران رایج است، گرایش‌های تصوفی این اسلام، مسلمانان این حوزه را به ما نزدیک می‌کند و این اسلام مسالمت جو اهل مدارا باعث تعمیق پیوندهای دینی بین مسلمانان دو کشور(ایران و روسیه) می‌شود.

سلیمانی اظهار داشت: برخی رفتارهای افراطی در سال‌های گذشته برآمده از برخی جریان‌سازی‌ها و مداخلاتی است که از بیرون این حوزه نشأت می‌گرفت و می‌گیرد وگرنه اسلام این منطقه اسلامی، متعادل و کاملا مسالمت‌آمیز است. رفتارهای افراطی چندان مقبولیتی ندارد و رهبران دینی هم مراقبت می‌کنند که افراطیون مجالی برای بر هم زدن فضا نداشته باشند، اینها همه برای همکاری و همراهی در حوزه‌های دینی و فرهنگی یک فرصت است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: روسیه امروز با 40 سال پیش تفاوت دارد، هنرمندان روس امروز در هوای تازه‌ای نفس می‌کشند به همین دلیل تنوع سلایق و دیدگاه‌ها را به راحتی می‌توان دید، طیف‌های گوناگون فردی و سلیقه‌ای حضور دارند، از نسلی که نگاه نوستالوژیک به گذشته دارند تا نوگرایانی که در حوزه‌های مختلف پیشگام هستند.

سلیمانی معتقد است که گفتمانی که امروز روسیه بر مبنای آن خود را تعریف می‌کند «روسیه متحد» است نه اردوگاه زحمتکشان جهان؛ بنابراین جنبش‌های ملی گرایانه رو به رشد است که صورت افراطی آن می‌تواند به برخی شکاف‌های اجتماعی دامن بزند زیرا جامعه روسیه جامعه ای متکثر است از همین روست که نظام کشورداری هم که برای آن تعریف شده صورت «فدراسونی» دارد.

وی توضیح داد: این به آن معناست که مرزهای پیوند اجتماعی فرهنگی در این کشور بسیار ظریف و حساس است و هرگونه حرکت افراطی می‌تواند گسل‌های اجتماعی را فعال کند، وجود تنوع فرهنگی در چنین جامعه‌ای انکار ناپذیر است و میدان دادن به این تنوعات هم ضرورتی انکار ناپذیر به حساب می آید.

سلیمانی در واکشن به این پرسش که آیا روسیه امروز، قدرت ایجاد همبستگی و همدلی در سطح جهانی را دارد؟، اظهار داشت: روسیه در برخی حوزه‌ها قدرت نرم پایان ناپذیر دارد. یکی از آنها حوزه ادبیات است. روسیه در دو قرن گذشته با زبان ادبیات با جهان سخن گفته است. فهرستی بلند بالا از این سخنگویان جامعه روسیه می‌توان تنظیم کرد که تا روزگار ما هم ادامه دارد، اما آنچه مهم است این است که قدرت نرم بتواند در تعریف کلی دارایی‌ها و توانایی‌ها به حساب بیاید و در اولویت قرار گیرد. رایزن فرهنگی ایران در روسیه گفت: در دو سه دهه اخیر روسیه در تعریف دوباره خود، تمایل چندانی به تعریفی از خود بر مبنای قدرت نرم ندارد، آغاز دوباره دوره جنگ سرد، قدرت تکنولوژیکی و مالی رقیب روسیه را درگیر کرده است. فشاری که بر این کشور وارد می‌شود کم نیست. مثل خود ما که درهایی را بر ما بسته‌اند، بر روسیه هم بسته‌اند.

وی گفت: تنوع اقلیمی و فرهنگی روسیه بخشی از دارایی‌های معنوی روسیه است که می‌تواند تبدیل به مولفه ای ارزشمند برای همراهی و همدلی و جلب توجه باشد. جمعیت کثیر فارغ التحصیلان دانشگاهی در سراسر جهان ، توانایی تولید علم، قدرت فناوری بالا، گستردگی سرزمینی همه و همه دارایی‌های ارزشمندی هستند که در معماری روسیه جدید می‌توانند نقش مثبت ایفا کنند.

سلیمانی در خصوص وظایف رایزنی فرهنگی ایران در روسیه نیز گفت: ایران و روسیه از سال ۱۹۴۵ موافقتنامه فرهنگی امضا کرده‌اند، طی این سال‌ها حوزه روابط فرهنگی فراز و فرود داشته است. در دوره جدید دو کشور بسیار به هم نزدیک شده‌اند و تأسیس رایزنی فرهنگی هم در مسیر همین همکاری‌ها است و پنجمین دوره مدیریت را تجربه می‌کند.

وی افزود: دایره کار ما فرهنگ در معنی وسیع آن است و می‌کوشیم مفاد توافق‌های دو طرفه را محقق سازیم، علاوه بر این درکی درست و منطقی از فرهنگ دو کشور ایجاد کنیم تا دو ملت در فضایی منطقی و دوستانه با یکدیگر داد و ستد داشته باشند و معرفتی طرفینی حاصل شود.

به گفته وی، رایزنی‌های فرهنگی فهرستی طولانی از وظایف همچون همکاری‌های فرهنگی، دینی، هنری، ارتباط مجامع علمی و دانشگاهی، کتابخانه‌ای و اسناد و آرشیوی تا برگزاری کنفرانس‌های علمی و چاپ منشورات را به عهده دارند.

سلیمانی افزود: رایزنی فرهنگی ایران در فدراسیون روسیه هم یکی از پرکارترین نمایندگی‌های فرهنگی کشور در خارج از کشور به حساب می آید و در اجرای وظایف خود از حمایت و پشتیبانی همه نهادهای مسئول برخوردار است.

وی در پایان با اشاره به تلاش بی نتیجه  گروه های  معاند برای خدشه وارد کردن به نظام و ضربه زدن به روابط ایران و روسیه با انتشار اخبار دروغ تاکید کرد: ما بدون توجه به چنین حاشیه سازی ها تلاش می کنیم به وظایفی که برعهده گرفته ایم  عمل کنیم و همراه سایر دستگاه های ایرانی در روسیه، نقشی بسزا در بهبود روابط تهران و مسکو داشته باشیم.