دیپلماسی و آنتی‌دیپلماسی؛ از بیاریتز تا تهران

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، در فاصله زمانی کمتر از دو روز از رایزنی های وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با مقامات پاریس، ظریف دیروز باز هم راهی فرانسه شد.

بنابر اعلام سخنگوی وزارت امور خارجه، ظریف در راستای اجرای تعهدات برجامی اروپا و اعضای ۱+۴ و همچنین ابتکاری که بین روسای جمهور ایران و فرانسه در جریان است به دعوت وزیر خارجه فرانسه به شهر بیاریتز محل برگزاری اجلاس جی ۷ رفت تا جزئیات این طرح مجدد بررسی شود.

تمجید از سفر ظریف

دعوت ظریف به محل برگزاری چهل و پنجمین اجلاس سران گروه «جی هفت» و رایزنی های وی با مقامات اروپایی از نگاه برخی رسانه ها، رخدادی خیره کننده و نمودی از درخشش دیپلماسی بود.

به گزارش خبرگزاری «جمهوری اسلامی»، رسانه‌ها در واکنش به سفر دیروز وزیر امور خارجه ایران به فرانسه اعلام کردند، سران گروه هفت و مقامات بلندپایه دیگری که به بیاریتز رفته بودند از این سفر وزیر خارجه ایران غافلگیر شدند.

«ایرنا» پس از انعکاس اخبار رسانه ها و اظهارنظر برخی تحلیلگران، مبنی بر «غافلگیرکننده» بودن سفر ظریف به بیاریتز به واکاوی دلایل این سفر و فرایند دعوت از وزیر امور خارجه ایران پرداخت و در پایان نوشت: متحدان واشنگتن در اروپا از سفر ظریف استقبال کردند. نمایندگان آلمان و انگلیس هم از جمله طرف‌هایی بودند که در بیاریتز با ظریف دیدار کردند. «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان گفت رهبران گروه هفت «گفت‌وگوهای سازنده و خوبی» در مورد ایران داشتند و باید از هر فرصتی برای پرهیز از تشدید بن‌بست بر سر برنامه هسته‌ای ایران استفاده کرد.

«شوک ظریف به جهان» عنوان گزارش «خبرآنلاین» درباره این رخداد بود که ذیل آن می خوانیم: ورود غیر منتظره وزیر خارجه کشورمان به فرانسه یک شوک سیاسی و خبری به جهان وارد کرد در عرض یک ساعت تیتر یک رسانه های خبری جهان حضور ظریف در اجلاس جی هفت بود.

این تارنما ضمن پرداختن به واکنش و اظهارنظرها در خصوص سفر ظریف به فرانسه به در بخشی از گزارش خود آورد: دو مقام آگاه و یک دیپلمات ایرانی به رویترز گفتند اگر غرب خواهان حفظ برجام است باید اجازه صادرات دست کم ۷۰۰ هزار بشکه نفت به ایران را بدهد اما ایده آل صادرات ۱.۵ میلیون بشکه نفت است. ایران همچنین خواهان دریافت نقدی از بابت فروش نفت نیز هست. ایران می‌گوید بر سر حق خود در غنی‌سازی اورانیوم مذاکره نخواهد کرد. همچنین شنیده شده است در بسته پیشنهادی مکرون به ایران توقف غنی سازی، تکرار وعده اینستکس و مذاکره با آمریکا نیز قرار دارد و در مقابل آن تحریم فروش نفت به هند و چین برداشته شود . ایران مذاکره با آمریکا را رد کرده و ظریف در پاریس در خصوص باقی موضوعات پیشنهادی مذاکره می کند.

پیام های توئیتری ظریف نیز در این باره در بسیاری از تارنماها انتشار یافت. به گزارش «ایسنا»، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در پی سفر به شهر برگزاری نشست گروه ۷ در توییتی نوشت: «دیپلماسی فعالانه ایران برای دستیابی به تعامل سازنده ادامه می‌یابد. در حاشیه دیدار گروه ۷ پس از مذاکرات جامع با لودریان و وزیر خزانه‌داری فرانسه، با امانوئل مکرون دیدار کردم و سپس جلسه تفهیمی مشترکی برای انگلیس و آلمان برگزار شد. راه پیش روی ما سخت است اما ارزش امتحان کردن را دارد.»

«سفر ظریف و تیری به قلب تحریم و حامیان جنگ» عنوان تحلیل «عصر ایران» بود که دربردارنده نگاهی بسیار تحسین آمیز به سفر ظریف است. در گزارش تحلیلی این تارنما می خوانیم: سفر "سورپرایز گونه" ظریف به فرانسه برای گفت وگو با مقامات فرانسه و بریتانیا و آلمان در حاشیه اجلاس هفت کشور صنعتی جهان کاملا رویکردی "کنش گرایانه " داشت. کنشی که سالهاست وزارت امور خارجه ج.ا. ایران از آن به دور بوده است.

«عصر ایران» سفر ظریف به فرانسه را با گفت وگوی تلفنی «حسن روحانی» و «باراک اوباما» مقایسه کرده و آورده است: سفر "محمد جواد ظریف" به محل برگزاری اجلاس گروه هفت را می‌توان یکی از مثبت‌ترین کنش‌های دستگاه سیاست خارجی ایران در طول ۴۰ سال اخیر دانست؛ سفری که (فارغ از نتیجه آن) می‌توان از آن بعنوان تیری به قلب تحریم و حامیان جنگ دانست.

ارزیابی ها درباره ابتکار فرانسوی

در ارتباط با سفرهای ظریف به فرانسه و نقش این کشور در مناسبات میان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا، «ایلنا» با یک کارشناس مسائل اروپا گفت وگو کرده است. به گفته «مرتضی مکی» فرانسه دلایل متعددی برای حفظ برجام دارد که شامل مسائل داخلی و خارجی فرانسه می‌شود. رئیس‌جمهور فرانسه می‌خواهد با توجه به اعتراضات اخیر در داخل کشور جایگاهی برای خود دست و پا کند و در خارج نیز قدرت این کشور را به نمایش بگذارد.

این خبرگزاری با «علی بیگدلی» کارشناس مسائل بین الملل هم گفت وگو کرد و به نقل از وی نوشت: نشست گروه هفت تماماً تحت خودخواهی‌های ترامپ برگزار شده و از جهتی دیگر عدم حضور روسیه و چین در این نشست رسماً از اعتبار آن کم کرده و آن را زیر سوال برده است. نکته مهم در نشست سال جاری، سفر ظریف به پاریس قبل از برگزاری نشست گروه هفت و سفر غیرمنتظره وی حین برگزاری نشست بود.

تارنمای «انتخاب» به بررسی نقش فرانسه در اختلافات فزاینده میان تهران و واشنگتن پرداخته و در تحلیلی آورده است: طبق ارزیابی فرانسه، بحران مساله هسته ای، با افزایش خطرات برای دریانوردی بین المللی در خلیج فارس و تنگه هرمز، گسترش می یابد، و از این جهت، تمرکز بر کاهش تنش ها با مشارکت مسکو، ضروری می نماید؛ به این دلیل که اولویت برای هر دو طرف فرانسه و روسیه، مربوط به بازگشت تهران به تمام تعهدات خود در برجام است و پاریس و مسکو نگران انتقال تهران به اجرای استراتژی خروج کامل از توافق هسته ای در سپتامبر آینده هستند. بویژه آنکه در زمان فعلی، اروپایی ها، روسیه و چین، در دور زدن تحریمهای آمریکا یا کاهش آثار آن، ناتوان بوده اند.

خبرگزاری «تسنیم» با نگاهی بدبینانه به تلاش های فرانسه در تحلیل خود می نویسد: واقعیت این است که بازی زرگری اخیر میان فرانسه و آمریکا درباره پیشنهاد به ظاهر فرانسوی، تکرار همان بازی پیشین فرانسه در هماهنگی مستقیم با آمریکا یعنی بازی پلیس خوب و بد تفسیری می‌شود و فرانسه تلاش دارد بار دیگر همان بازی پلیس خوب را داشته باشد اما با ژست خیرخواهانه. این بازی نیز همچون بازی‌های پیشین طرحی برآمده از راهبرد مشترک فرانسه اروپایی و آمریکا است که با راه‌اندازی یک بازی جدید قصد «گران فروشی»  طرح خود به ایران و مجاب کردن ایران به عقب نشینی از مقاومت فعال را دارند. ...یادآوری این نکته ضرروی است که فرانسه نخستین کشور اروپایی بود که قبل از خروج آمریکا از برجام یک طرح چهار بندی موسوم به «توافق مکمل برجام» برای دائمی کردن محدودیت‌های برجامی ایران و همچنین محدود کردن فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای ایران، همان‌طور که آمریکا خواسته بود، ارائه کرد.

رسانه های اصولگرا از ناکامی طرح فرانسه خبر دادند

در بررسی فرجام سفر وزیر امور خارجه به فرانسه خبرگزاری های اصولگرا از ناکامی طرح فرانسه برای کاهش تنش میان تهران و واشنگتن خبر دادند. علاوه بر خبرگزاری «فارس»، «مهر» نیز به اظهارنظر یک دیپلمات اروپایی در گفت وگو با خبرگزاری «رویترز» استناد کرد.

در گزارش «فارس» می خوانیم: یک دیپلمات اروپایی می‌گوید سران جی ۷ از راضی کردن دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا برای ازسرگیری معافیت‌های نفتی ایران بازمانده‌اند. این رایزنی بی‌نتیجه در ضیافت شام شنبه شب انجام شد حال آنکه ظاهراً در همان موقع، طرفین برای دعوت از محمدجواد ظریف برای حضور در حاشیه نشست جی ۷ به توافق رسیدند.

با این حال، «مهر» از واکنش نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل در این ارتباط خبر داد. به نوشته این خبرگزاری، «نیکی هیلی» در پیامی که در توئیتر منتشر شده آورده است این برای رئیس جمهور دونالد ترامپ و سایر رهبران جی ۷ توهین آمیز است. ایران از تروریسم در هرجایی حمایت کرده و همچنان شعار مرگ بر آمریکا می دهد. اقدام ماکرون در این کار (دعوت از ظریف) بسیار ریاکارانه بود.

به گزارش خبرگزاری «مهر»، روزنامه سوئیسی «نویه زوریخر سایتونگ» در یادداشتی با اشاره به رد پیشنهاد میانجیگری «امانوئل ماکرون» رئیس جمهوری فرانسه از سوی «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا نوشته است: ترامپ در حالی آگاهانه پیشنهاد ماکرون را رد کرده که واشنگتن همچنان معتقد به فشار حداکثری علیه ایران است. اینکه ترامپ پیشنهاد ماکرون برای تقلیل در وضعیت تحریم های اقتصادی فعلی علیه ایران را رد می کند، تنها به این دلیل است که نمی خواهد ایران بینابین تحریم ها اصطلاحا «نفس کش» داشته باشد، چرا که واشنگتن بر این باور است که تهران در صورت کاهش تحریم ها دست به اقداماتی جسورانه می زند.

تداوم رویکرد مخالفان دولت در خصوص دیپلماسی

رویکرد رسانه های مخالف و منتقد دولت در خصوص عملکرد دستگاه دیپلماسی یادآور دوران مذاکرات هسته ای است. «رجا نیوز» ذیل عنوان «نگاهی به تحرکات جدید فرانسه و ذوق و شوق دولتی‌ها» به اختصار چنین نگاشته است «فرانسه: پول بگیرید، تعهدات هسته‌ای را اجرا کنید و برجام موشکی و منطقه‌ای را آغاز کنید/ ظریف: پیشنهادات مکرون در مسیر صحیحی پیش می‌رود!/ چرا دولت قدم به قدم به سمت مستعمره شدن پیش می‌رود؟»

در بخشی از گزارش این تارنما می خوانیم: دولت و وزارت خارجه، یک‌بار باید تکلیف خود را با برجام معلوم کنند. اگر باطل شده می‌دانند، بگویند و اجرای تعهدات ایران را هم متوقف کنند. اگر هم معتبر می‌دانند،حق ندارند دوباره درباره افزایش تعهدات ایران و کاهش تعهدات غرب مذاکره کنند. نمی‌شود برجام را برای داخل، تبدیل به متن مقدس کرد اما در خارج، زیر پای دشمن گذاشت و لگد مال شدنش را محترم شمرد!

از سوی دیگر «جهان نیوز» سفر ظریف به فرانسه را نمود «امیدواری مجدد دولت به غرب» خواند و نوشت: اطلاع رسانی درباره سفر ناگهانی ظریف به فرانسه و محل برگزاری اجلاس «G۷» به نحوی رخ داد که روایت دست اول درباره این ماجرا به دست رسانه های غربی و حتی یکی از شبکه های رژیم صهیونیستی افتاد.

این تارنما با بازنشر گزارش روزنامه «خراسان» آورد: این مسئله ای باعث می شود سفر ظریف به فرانسه، برای رسانه های داخلی یک سفر پنهانی تصور شود تا یک سفر رسمی برای مذاکرات رسمی. البته این نبود شفافیت از سوی وزارت خارجه در اصل مذاکرات هم وجود دارد. قطعا مذاکرات محرمانه بیش از مذاکراتی که جزئیاتش علنی شده، احتمال به نتیجه رسیدن دارد اما زمانی که رسانه های غربی از جزئیات بسته فرانسه روایت های خود را منتشر و تلاش می کنند در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات، در بازی مقصرسازی، ایران مقصر جلوه داده شود، لازم است یک روایت، ولو یک روایت بسیار خلاصه و خنثی در مقابل روایت غربی ها به رسانه های داخلی ارائه شود.  این طور نباشد که براساس روایت هایی که توسط غربی ها منتشر می شود، بسته فرانسه نامتوازن باشد ولی بازهم شاهد سفر ناگهانی ظریف به این کشور باشیم.