واکاوی دیپلماسی فشرده ظریف و تلاش های مکرون برای تنش زدایی

گروه اطلاع رسانی ایرنا براساس وظایف آگاهی بخشی خود رسانه های مختلف را در هفته گذشته مورد واکاوی قرار داد و برجسته ترین و مهم ترین موضوعات را رصد و بررسی کرده است.

دیپلماسی فشرده از غرب تا شرق دور

سفرهای وزیر امور خارجه کشورمان بار دیگر در صدر اخبار رسانه ها قرار گرفت و آن را در سطح وسیعی بازتاب دادند. سفرهای دوره ای محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران به کشورهای اروپایی پایان یافت و از بامداد دوشنبه به کشورهای شرق آسیا سفر کرد. طی ۲ هفته بسیار پرکار دیپلماتیک خود، بلافاصله پس از بازگشتش از سفر دوره‌ای اروپا که شامل دیدار و گفت‌وگو با مقامات کشورهای نروژ، فنلاند، سوئد و فرانسه می‌شد، از بامداد دوشنبه به چین و پس از آن به ژاپن سفر کرد. گفتنی است در این بین ظریف که روز جمعه در پاریس با امانوئل ماکرون رئیس‌جمهوری فرانسه دیدار کرده بود، روز یکشنبه سفرش به پکن را به تعویق انداخته و به صورت غیرمنتظره‌ای وارد محل اجلاس سران هفت کشور صنعتی در شهر بیاتریز فرانسه شد. پس از گفت‌وگوهایی که میان ظریف و مقامات فرانسوی در جنوب فرانسه صورت گرفت، وزیر خارجه ایران روز دوشنبه به محض ورودش به پکن دو بار با وانگ یی همتای چینی خود دیدار کرد. او که پیش از این در پیامی توئیتری گفته بود که روزهای مهمی در روابط میان ایران و چین در حال رقم خوردن است، پس از دیدارش با وانگ یی به خبرنگاران گفت که هدف اصلی سفرش به پکن را علاوه بر در جریان قرار دادن مقامات چینی از مذاکرات فرانسه، ارائه برنامه ۲۵ ساله روابط درازمدت و راهبردی دو کشور که ظرف هفته‌ها و ماه‌ های گذشته مقدار زیادی همکاری و کار مشترک در دستگاه‌های مختلف ایران بر روی آن انجام شده است، اعلام کرد. هرچند هنوز جزئیات طرح ظریف از سوی رسانه‌های خبری منتشر نشده است، اما او از طرح یک، جاده یک کمربند چین که احیای جاده ابریشم است، استقبال و تصریح کرد که ایران راه ابریشم جدید را به عنوان آینده منطقه و تعامل جهانی در نظر می‌گیرد.

بازگشت دلار به کف قیمت هفت ماهه

قیمت دلار بار دیگر در رسانه ها خبرساز شد. چهارمین افت پیاپی نرخ دلار، این هفته رخ داد و سطح حمایتی ۱۱هزار و ۲۰۰ تومان نیز برای ساعاتی شکسته شد تا نرخ دلار وارد کانال ۱۰ هزار تومانی شود. هرچند پس از طی شدن فضای توفانی ابتدای معاملات، دلار بار دیگر روی نرخ ۱۱هزار و ۲۰۰ ایستاد؛ ۳۰۰ تومان کمتر از نرخی که روز یکشنبه ثبت کرده بود. این رقم در ۷ ماه اخیر بی‌سابقه است. آخرین بار، در هفته‌های میانی بهمن‌ماه سال گذشته بود که رقم ۱۱هزار و ۵۰۰ تومانی برای نرخ دلار ثبت شده بود و یک ماه است که نرخ دلار در منحنی ثابتی حرکت می‌کند. تا اینکه در یکی، دو روز گذشته، بار دیگر نزولی شده است. همزمان با کاهش نرخ دلار و رسیدن به کف قیمتی ۷ ماه پیش، این سوال نزد فعالان بازار مطرح بود که چه اتفاقی در بازار افتاده است؟ در روزی که شاخص بورس اوراق بهادار تهران به اخبار حضور ناگهانی وزیر امور خارجه در نشست سران G۷ واکنش مثبت نشان داد و نزدیک به ۶هزار واحد صعود کرد؛ روزی که تمامی شاخص‌های بورس تهران به اصطلاح فعالان بازار، «سبزپوش» شدند و شاخص کل در عدد ۲۷۴ هزار واحد ایستاد. برخی دیدگاه‌ها مذاکرات ابتدایی محمدجواد ظریف با امانوئل مکرون رییس‌جمهور فرانسه را زمینه‌ساز نگاه مثبت بازار سرمایه به آینده اقتصادی ایران و خروج سرمایه‌ها از بازار ارز می‌دانند. اما به نظر می‌رسد که عوامل دیگری نیز در کاهش نرخ ارز طی دو روز گذشته اثرگذار باشند.

ایستاده در غبار

طوفان و گرد و خاک در سیستان بار دیگر در اخبار رسانه ها قرار گرفت و با عناوین مختلف این موضوع را بازتاب دادند. ایستاده در غبار فقط عنوان یک فیلم سینمایی نیست بلکه می‌تواند حکایت این روزهای مردم سیستان و بلوچستان نیز باشد. طوفان و گرد و خاک در روزهای گذشته زندگی سیستانی‌ها را مختل کرده و آنان را از ابتدایی‌ترین حق که همان نفس کشیدن است، محروم کرده تا هر نفس آنان نه ممد حیات، بلکه مضر حیات باشد. ایستاده در غبار فقط عنوان یک فیلم سینمایی نیست، بلکه می‌تواند حکایت این روزهای مردم سیستان و بلوچستان نیز باشد. این روزها اگر گذرتان به شرقی‌ترین استان کشور بیفتد با چشم خود خواهید دید که در آنجا همه چیز خاکستری است. طوفان شن مانند هیولایی خاکستری شهر را در آغوش گرفته و نفس‌ها را بند آورده، حتی خانه‌ها با آواری از شن و خاک که روی دوش‌شان چرک مرده شده است، فریاد سر داده و امید کمک دارند.   طوفان و گرد و خاک در روزهای گذشته زندگی سیستانی‌ها را مختل کرده و آنان را از ابتدایی‌ترین حق که همان نفس کشیدن است، محروم کرده تا هر نفس آنان نه ممد حیات، بلکه مضر حیات باشد. بادهای موسمی یا همان بادهای ۱۲۰روزه سیستان که از اواخر اردیبهشت شروع می‌شوند و گاه تا مهرماه نیز ادامه دارند، دلیل روزهای خاکی این استان است. در روزهایی که طوفان شن مهمان ناخوانده سیستانی‌ها بود، بیشترین سرعت باد از ۱۱۹ کیلومتر بر ساعت گذشت و کمترین شعاع دید نیز به ۴۰۰ متر رسید. حال ناخوش سیستان و بلوچستان ساکنان این استان را نیز بیمار کرده است. در این مدت فقط بیش از ۲۰۰ نفر از اهالی سیستان به مراکز درمانی رفته‌اند. البته این همه مصدومان گردوغبار نیست، بلکه از ابتدای بادهای امسال در سیستان و بلوچستان، بیش از هزار نفر به دلیل مشکلات قلبی، چشمی و ریوی راهی بیمارستان شده‌اند.

کمبود دانشجو یا فقر توزیع پزشک

تب کنکور و دانشگاه به مانند گرمای تابسان در رسانه ها از اهیت ویژه ای برخوردار شد و آن را بازتاب دادند. سازمان سنجش و آموزش کشور موظف است ظرفیت پذیرش مربوط به رشته‌های علوم پزشکی برای سال تحصیلی۹۹- ۱۳۹۸ و به بعد را به میزان ۲ برابر افزایش دهد و نسبت به انتقال دانشجویان رشته‌های علوم پزشکی واجد شرایط به داخل کشور اقدام می‌کنند. این ماده واحده‌ای است که در پایان طرح نمایندگان خواستار افزایش ظرفیت پذیرش رشته‌های علوم پزشکی آمده است؛ طرحی که با عنوان طرح دوفوریتی تدوین شد و در مراحل اولیه‌اش توانست امضای بیش از ۸۰ نماینده مجلس را در پای خود ثبت کند. شاید همین میزان استقبال نمایندگان و قید دوفوریت و الزام به افزایش دوبرابری ظرفیت پذیرش دانشجو بود که ناگهان موجی از ابراز نگرانی و اعتراض و هشدار را از سوی وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی و حتی دانشجویان این رشته به دنبال آورد؛ موجی که همچنان ادامه دارد.

بار دیگر انتخابات

با نزدیکی به شروع انتخابات بار دیگر رسانه ها به این مسئله پرداختند. انتخابات اسفند ۱۳۹۸ خورشیدی می‌تواند به گونه‌ای امتحان و محکی برای احزاب و جریان‌های سیاسی از سوی مردم محسوب شود. به همین خاطر اکثراً تاکید دارند که انتخابات امسال یکی از متفاوت‌ترین انتخابات سراسری ایران طی این چند سال خواهد بود. در واقع در شرایطی فضای انتخابات سوت و کور است و شرایط تهییج مردم برای حضور در انتخابات فراهم نیامده است بالاترین خطر برای کشور قهر کردن مردم با صندوق رای است. بنابراین ریشه‌یابی و جلوگیری از کانال‌های چنین دیدگاهی در بین افکار عمومی یک امر لازم و ضروری است. تا کنون هر نهاد، حزب و فعال سیاسی از بایدها و اینکه چگونه باید باشد سخن گفته‌اند دیگری را ملزم به پاسخگویی و راهکاری برای حل چنین امری می‌دانند. سوالی که همواره نخبگان و فعالان سیاسی پاسخ‌های متفاوتی به آن داده‌اند این است که مسئول و پاسخگوی چنین شرایطی چه کسانی هستند.

پرونده پتروشیمی

در این هفته رسانه ها یک بار دیگر پرونده پتروشیمی را پوشش دادند. با تکیه زدن سید ابراهیم رییسی بر صندلی ریاست قوه قضاییه، ماجرای رسیدگی به فسادهای اقتصادی رنگ و بوی تازه‌تری به خود گرفت. این‌طور شد که رسیدگی به پرونده‌های فساد اقتصادی سرعت و شدت بیشتری گرفت و هم او و هم سخنگوی دستگاه تحت‌امرش بارها تاکید کردند که قوه قضاییه در برخورد با فسادها کوتاه نمی‌آید و تبعیضی قائل نیست. تیرماه اولین جلسه رسیدگی به پرونده جدید پتروشیمی برگزار شد؛ پرونده‌ای که به گفته قاضی مسعودی مقام، ریاست دادگاه و قاضی رسیدگی‌کننده به این پروند، درباره ۱۱ نفر از کارکنان و کارشناسان وزارت صنعت، معدن و تجارت است که به اتهام اخلال در نظام تولیدی کشور از طریق تخصیص سهمیه غیرقانونی مواد اولیه پتروشیمی به میزان ۸۰ هزار تن و ارزش بیش از ۳ هزار و ۲۶۰ میلیارد ریال و اخذ رشوه است. جلیل سبحانی هم مدیرعامل شرکت اسپک، از شرکت‌های زیرمجموعه بازرگانی پتروشیمی است که اخیرا بازداشت شده است. از سبحانی به عنوان جعبه سیاه پرونده پتروشیمی یاد می‌کنند و گفته شده که او دارای اطلاعات زیادی درباره فساد بزرگ رخ داده در این پرونده است. افشای فساد اقتصادی مسوولان و دانه‌درشت‌ها از اساس کار خوبی است به شرط آنکه ناشی از گروکشی‌های جناحی و سیاسی نباشد.

بازداشت نمایندگان مجلس

خبر بازداشت نمایندگان مجلس طی این هفته در صدر اخبار رسانه ها قرار گرفت. به این ترتیب که محمد عزیزی، نماینده ابهر و فریدون احمدی، نماینده زنجان به اتهام معاونت در اخلال در بازار خودرو در بازداشت شدند اما چند روز بعد با قرار وثیقه ازاد شدند تا نمایندگان که به هزار و یک انتقاد هم که به مجلس و روند پیشبرد اقدامات در بهارستان داشته باشند، امن‌ترین خانه برای‌شان، صحن است؛ جایی که اکثر حاضران هنگام مشکل‌ها تفاوت‌های حزبی و سیاسی و... را فراموش کرده و بعضا بی‌توجه به جرم ارتکابی توسط نماینده، به حمایت از او می‌پردازند. عزیزی و احمدی نیز از این قاعده کلی مستثنا نبودند و صبح روز گذشته در میان استقبال سایر نمایندگان پا در صحن علنی گذاشتند تا بعد از اینکه نام‌شان چندروزی در میان برترین اخبار رسانه‌ها جا خوش کرده بود، این‌بار تصاویرشان به سوژه جدید شبکه‌های اجتماعی بدل شود.

تلاش های دیپلماسی امانوئل مکرون

نقش پاریس در حل مسئله برجام خبری بود که رسانه ها در این هفته به آن پرداختند. امانوئل مکرون، رییس‌جمهور فرانسه برای نجات توافق هسته‌ای با ایران چه نقشه‌ای در دست دارد؟ مکرون در کنفرانس خبری مشترک با رییس‌جمهور امریکا گفت که مذاکرات گروه ۷ درباره بسیاری از موضوعات سازنده بود و با او به این توافق رسیدیم که ایران باید به برجام پایبند باشد. وی تاکید کرد که برای دیدار حسن روحانی رییس‌جمهور ایران و ترامپ طی هفته‌های آینده تلاش خواهد کرد. رییس‌جمهور فرانسه با اشاره به سخنان همتای ایرانی مبنی بر اینکه در راستای منافع کشورش آماده دیدار با هر رهبر سیاسی است، افزود: اگر رییس‌جمهور ایران و ترامپ با یکدیگر دیدار کنند دستیابی به یک توافق ممکن است.