هیاهوی نظامی اسرائیل در مقابل دیپلماسی ظریف ایران

در حالی که ظریف یک بار روز جمعه اول شهریورماه به پاریس سفر کرد و برای بررسی تعهدات برجامی ایران «میهمان ویژه» امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه در کاخ الیزه و در آستانه برگزاری نشست G۷ شد، روز یکشنبه سوم شهریورماه (دو روز بعد از سفر اول ظریف) نمایشگرهای پایگاه بین المللی رصد پروازها موسوم به «فلایت رادار ۲۴» یک هواپیمای ایرانی را نشان می داد که در محل برگزاری نشست سران گروه هفت به زمین می نشست. خبرگزاری فرانسه نیز از فرود یک فروند هواپیمای ایرانی در شهر «بیاریتز» محل برگزاری اجلاس خبر داد.  

رسانه های صهیونیستی اولین رسانه هایی بودند که به این خبر حساسیت نشان دادند. شبکه ۱۳ رژیم صهیونیستی به نقل از منابعی غربی در همان لحظات اولیه خبر داد که مهمان غیرمنتظره بیاریتز محمد جواد ظریف است و قرار است در حاشیه نشست جی ۷ دیدارهایی با مقام های خارجی داشته باشد.

توییت سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه، ابهام ها را کنار زد و نوشت: «به دعوت لودریان وزیر امور خارجه فرانسه، دکتر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان برای ادامه رایزنی ها درخصوص ابتکارات اخیر میان روسای جمهور ایران و فرانسه، وارد شهر بیاریتز محل برگزاری اجلاس سران گروه هفت شد.» و البته موسوی این را هم افزود: «در این سفر با هیات آمریکایی ملاقات یا مذاکره ای صورت نخواهد گرفت.»

اما ظاهرا اسرائیلی ها بیش از هر طرف دیگری در منطقه و فرامنطقه نگران بازی بزرگان هستند؛ بازی که دور از چشم تل آویو در جریان است.

شامگاه شنبه دوم شهریورماه حوالی ساعت ۱۰:۳۰ شب به وقت دمشق (یک روز بعد از سفر اول ظریف به فرانسه و طرح پیشنهاد فرانسه برای حفظ برجام) جنگنده‌های اسرائیلی پایگاهی در منطقه عقربا در جنوب دمشق را هدف قرار دادند.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در اظهاراتی که حساب رسمی دفتر او در توییتر هم منتشر کرد مدعی شد: «طی یک عملیات توانستیم یک حمله علیه اسرائیل از سوی نیروی قدس و شبه‌نظامیان شیعه را دفع کنیم. باز هم تکرار می‌کنم: ایران در هیچ کجا مصون نخواهد بود. نیروهای ما در هر جایی که لازم باشد اقدام خواهند کرد».

بهانه حمله اسرائیل چه بود؟ این ادعا که «پهپادهای "کامی‌کازی" (انتحاری) با نصب سلاح و مواد منفجره، ممکن است اهدافی را در اسرائیل مورد حمله قرار دهند؛ پهپادهایی که قابلیت بالای هدف‌گیری و انفجار در نقطه برخورد را دارند».

لحظاتی مانده به بامداد روز یکشنبه سوم شهریور و در آستانه سفر پر حرف و حدیث روز یکشنبه وزیر امور خارجه باز هم به فرانسه و این بار به مقصد بیاریتز، در لبنان، جنگنده های اسرائیلی یک پایگاه فلسطینی ها را هدف قرار دادند.

یک مقام حزب‌الله لبنان نیز اعلام کرد «دو پهپاد اسرائیلی» در جنوب بیروت، منفجر شدند یا به زمین برخورد کردند.

خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام رسمی حزب‌الله لبنان گزارش داد «یک پهپاد اسرائیلی در حاشیه جنوبی بیروت سقوط کرد» و «پهپاد دوم پیش از بامداد یک‌شنبه در نزدیک زمین منفجر شده‌است».

به گفته این مقام حزب‌الله که نامش فاش نشد، انفجار پهپاد دوم خسارت‌هایی را به منطقه ضاحیه - جنوب بیروت- در نزدیکی مرکز رسانه‌ای حزب‌الله لبنان وارد کرده‌است.

خبرگزاری رویترز این حمله پهپادی را نخستین واقعه از این دست پس از جنگ اسرائیل و حزب‌الله دانست.

عصر روز یکشنبه همزمان با ورود دوباره هواپیمای ظریف به آسمان فرانسه، حمله پهپادی اسرائیلی ۲ خودروی لشکر ۴۵ الحشد الشعبی را در منطقه قائم نزدیکی مرز سوریه و عراق هدف قرار داد. برخی رسانه ها گزارش دادند این برای نخستین بار پس از چند دهه است که نیروی هوایی اسرائیل، اهدافی را در عراق بمباران می کند. این دومین تحولی بود که نشان می داد اسرائیل برای تغییر قواعد درگیری خیز برداشته است.

بامداد روز بعد هم، جنگنده های اسرائیلی یک مرکز گردان های «عزالدین قسام» شاخه نظامی جنبش مقاومت اسلامی (حماس) را در منطقه غزه مورد هدف قرار دادند.

همه این حملات در کمتر از ۲۴ ساعت رخ داد؛ ساعاتی پس از سفر وزیر خارجه ایران به فرانسه برای بررسی پیشنهاد برجامی ماکرون و در خلال سفر دوباره ظریف به همان کشور؛ سفری که جدیت پرواز اول را بیش از پیش می کرد و خبر از تحولاتی جدی تر می داد.

حملات اسرائیلی ها در گستره ای وسیع تر از همیشه (سوریه، لبنان، عراق و غزه) با دو هدف صورت می گرفت:

۱-ارسال پیام به طرف های غربی به ویژه فرانسه و شاید آمریکا با این مضمون که بهای حفظ برجام یا هر توافق دیگری با ایران به معنای ورود اسرائیل به تصاعد تنش در خاورمیانه با هدف قطع کردن بازوهای ایران در منطقه خواهد بود زیرا از قرائت اسرائیلی، هرگونه توافق با ایران یعنی اعطای فرصت تنفس جدید به تهران.

با این خوانش صهیونیستی می توان گفت که اسرائیلی ها خوب می دانند که دولت ترامپ به کنار آمدن با ایران نیازی سیاسی دارد و اگر به دیدار دوجانبه منجر شود، آن را به چشم برگ برنده ای برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا می نگرند.

صهیونیست ها این نگرانی را نیز دارند که بعد از شکست های آمریکا در حمایت از همپیمانان و تشکیل ائتلافی با ادعای حفاظت از تردد کشتی ها در تنگه هرمز و نیز شلیک دقیق ایران به پهپاد پیشرفته آمریکایی که منجر به بازنگری جدی واشنگتن در سیاست جنگ علیه ایران شد، احتمالا در نیویورک و واشنگتن بخشی از تصمیم سازان، کنار آمدن با ایران را دریچه ای برای گشایش در سایر حوزه ها منطقه ای مانند کشتیرانی، بحران یمن، مذاکرات صلح افغانستان و راهکاری برای کاهش احتمال تنش در سایر پاشنه آشیل های واشنگتن در سایه حضور آمریکایی ها در عراق و منطقه می دانند.  

بدون روتوش و سانسور، این «جاکوب ناگل» مشاور پیشین امنیت ملی اسرائیل است که به صراحت در روزنامه «اسرائیل هیوم» می گوید: همهمه هایی به گوش می رسد که حاکی از به بلوغ رسیدن دیدار ترامپ و روحانی است و اینها بسیار خطرناک است. مهم است اطمینان حاصل شود که پیش نیازهای چنین پیشرفتی به طور کامل برآورده می شود.»

البته ناگل نمی تواند نیت نهایی اسرائیل را پنهان نگه دارد و صراحتا با تاکید بر ضرورت ادامه فشارهای اقتصادی آمریکا بر  ایران می گوید: «به هر حال باید بگویم اگر ما ناچار باشیم علیه ایران بجنگیم بهتر است که این کار را در همین نقطه و الان انجام دهیم نه زمانی که آنها به بمب اتم دست یابند یا زمانی که قوی تر شوند.»

۲-اسرائیل تلاش کرد با محفوظ دانستن حق خود برای تقابل با ایران در سایه حفظ برجام، قواعد درگیری را به سود خود در منطقه تغییر دهد یا دستکم محکی به حزب الله لبنان و سایر طرف ها در منطقه بزند.

پس از حادثه پهپادها در جنوب بیروت و نیز شهادت دو تن از اعضای این حزب در سوریه، سید «حسن نصرالله» دبیرکل حزب الله وعده داده بود که پاسخ کوبنده ای به رژیم صهیونیستی خواهد داد.

گروه شهیدان «حسن زبیب» و «یاسر ضاهر» دست به عملیاتی زدند و توانستند یک خودروی نظامی اسرائیلی را داخل مرزهای صهیونیستی نابود کنند. حزب الله اعلام کرد این پاسخ به ترور دو رزمنده‌ حزب الله در سوریه بود و حساب پهپادهای ضاحیه جداست.

تفکیک حساب پهپادهای ضاحیه از ترور رزمندگان در سوریه حساب شده و بخشی از موازنه وحشت است؛ موازنه ای که اسرائیل برای بر هم زدن آن با تغییر قواعد درگیری تقلا کرد. هوشمندی حزب الله در اعلام اینکه سقوط پهپادهای اسرائیلی کار آن نبوده در واقع تضمین و حفظ حق واکنش لبنان به این تجاوز است و اینکه حزب الله راهبرد پاسخ به حمله هوایی صهیونیستی را برپایه حفظ توازن مقابله نظامی با اشغالگری و تجاوز اسرائیل دانست باعث شد که اقدام این حزب با اقبال همه جریان های سیاسی لبنان مواجه شود.

سیاست ابهام حزب الله در زمان و مکان پاسخ دادن به تجاوز پهپادی یک تاکتیک در راستای معادله ای است که رعب و ترس آن را به پیش می برد. موازنه وحشت در معرکه اراده ها همچنان حاکم است و رویای تغییر قواعد درگیری تعبیر نخواهد شد نه در رویارویی با جبهه نظامی مقاومت و نه در مواجهه با خط مقدم دیپلماسی فعال ایران.