پروبیوتیک‌ها، مفید یا مضر؟

هرچند مطالعات و بررسی ها در مورد نقش اصلی و سازنده پروبیوتیک‌ها در اعضای مختلف بدن به خصوص روده همچنان ادامه دارد اما محققان دریافتند که این باکتری ها نقش مهمی در حفظ و ارتقاء عملکرد و سلامت بدن دارد.

باکتری‌های زنده متعددی در روده زندگی می‌کنند که شامل باکتری‌های خوب، بد و خنثی هستند. پروبیوتیک‌ها، باکتری های خوب هستند که با کاهش آن‌ها، افراد در معرض ابتلا به برخی بیماری‌ها قرار می‌گیرند.

پروبیوتیک چیست؟

پروبیوتیک از واژه لاتین "پرو" به معنای "برای" و "بیوتیک" از کلمه یونانی "بایوس" به معنی "زندگی" مشتق شده است که معنی این کلمه می شود، برای زندگی.

به عبارت ساده‌تر پروبیوتیک‌ها، میکروب‌ها، مخمرها و باکتری‌های مفید و خوب هستند که به حفظ سلامتی انسان کمک می‌کنند و به طور طبیعی در بدن هستند.

پروبیوتیک‌ها همچنین به طور طبیعی در برخی محصولات غذایی مانند کفیر وجود دارند و می توان محصولات غذایی و مکمل ها را با این باکتری‌های مفید، غنی کرد و حتی می توان از آن‌ها به عنوان داروی کمکی استفاده کرد.

ارتقاء سیستم ایمنی بدن از شاخص‌های اصلی پروبیوتیک‌ها

محمدرضا پورشفیع عضو هیات علمی انستیتو پاستور ایران روز دوشنبه در این مورد به خبرنگار علمی ایرنا گفت: یکی از شاخص‌های مهمی که اغلب محققان این حوزه آن را قبول دارند، ارتقاء سیستم ایمنی بدن براثر وجود پروبیوتیک‌ها است.

وی اظهار داشت: در صورت وجود پروبیوتیک‌ها در بدن، انتظار داریم که بیماری‌ها دیرتر به سراغ افراد بیایند یا بهبودی بیماران سریع رخ دهد که هر ۲ صورت به نفع مردم است.

پورشفیع با اشاره به اینکه پروبیوتیک‌ها سبب ارتقاء سیستم ایمنی بدن می‌شوند، افزود: این موضوع در مقابله برخی افراد با عفونت‌ها و بیماری ها نقش بسزایی دارد. هرچند با توجه به متفاوت بودن فیزیولوژی بدن، این تاثیر متفاوت می باشد اما اغلب محققان بر نقش این باکتری ها در مقابله با برخی عفونت ها و بیماری ها تاکید دارند.

برخی ویتامین‌های بدن توسط پروبیوتیک‌ها تولید می‌شود

این عضو هیات علمی انستیتو پاستور ایران افزود: برخی ویتامین‌های بدن توسط پروبیوتیک ها تولید می‌شوند که می‌توان به ویتامین های B۱۲ و K اشاره کرد.

وی همچنین به عوارض کمبود این ویتامین در بدن اشاره کرد و گفت: ویتامین B۱۲ در تولید گلبول های قرمز خون نقش مهمی دارد و اگر بدن دچار کمبود این ویتامین شود، فرد دچار کم خونی می شود.

پورشفیع، یکی از مشکلات برخی از جوامع امروزی را کم خونی اعلام کرد و گفت: با تامین پروبیوتیک به اندازه مناسب، در این افراد می توان از ابتلا آنان به بیماری کم خونی جلوگیری کرد.

در همه جای بدن پروبیوتیک داریم

وی ادامه داد: در همه جای بدن از جمله روده، چشم، دست و گوش پروبیوتیک وجود دارد که به طور مثال با کاهش آنها در گوش افراد ممکن است دچار عفونت گوش شوند که در سایر اعضای بدن هم اینطور است.

پورشفیع با اشاره به اینکه تعدادی پروبیوتیک ها در روده خیلی زیاد است، بیان داشت: در روده صدها نوع باکتری وجود دارد که از لحاظ تنوع و تعداد باکتری ها بیشتر از سایر ارگان های بدن است به همین دلیل، روده ملاک خوبی برای بررسی های نقش پروبیوتیک است.

وی گفت: پروژه عظیمی در آمریکا در زمینه الگوی پروبیوتیک ها در حال انجام است تا پس از بررسی‌های محققان الگوی پروبیوتیک‌ها در بدن مشخص شود.

۱۵ تا ۲۰ درصد محصولات داروخانه‌های کشورهای پیشرفته، پروبیوتیک هستند

وی به تولید محصولات پروبیوتیک در کشورهای پیشرفته اشاره کرد و گفت: امروزه در خیلی از کشورهای پیشرفته بین ۱۵ تا ۲۰ درصد محصولات موجود داروخانه های شان، محصولات پروبیوتیکی هستند.

عضو هیات علمی انستیتو پاستور ایران افزود: اقشار مختلف جامعه اعم از نوزداران، کودکان، میانسالان و بزرگسالان به جای استفاده از محصولات شیمیایی، می توانند از این محصولات استفاده کنند.

وی، تهیه قرص یا شربت پروبیوتیک برای کاهش التهاب روده‌ای را یکی از محصولات تولید شده در این زمینه اعلام کرد و گفت: کشورهای پیشرفته در تلاش هستند تا از این باکتری ها برای درمان برخی بیماری ها استفاده کنند.

پورشفیع افزود: در صورت تحقق این هدف مهم، محصولات حوزه بهداشت و درمان از شیمیایی به ارگانیک، سوق پیدا می کند که این موضوع، اتفاق مهمی برای حفظ و ارتقا سلامتی مردم است.

وی اظهار داشت: در کشور ما همچنان به سمت مصرف داروهای شیمیایی پیش می رویم که این روند باید تغییر یافته و مردم به جای داروهای شیمیایی، از محصولات پروبیوتیک استفاده کنند.

پورشفیع  تاکید کرد که ما محصولات پروبیوتیک را فقط به ماست محدود کردیم که این موضوع درستی نیست و باید محصولات تولید شده در این زمینه در اختیار مردم قرار گیرد.

روند تحقیقات و پژوهش در حوزه پروبیوتیک باید شتاب گیرد

وی اظهار داشت: ما کارهایی در زمینه تحقیق و پژوهش انجام دادیم که این روند باید شتاب بیشتری گیرد تا مانند برخی از علوم مانند نانو و بایو تکنولوزی از قافله جهانی، عقب نمانیم.

پورشفیع به انتشار ۷ یا ۸ مقاله از محققان ایرانی در نشریات بین المللی در حوزه پروبیوتیک اشاره کرد و گفت: هر چند این تعداد مقالات محققان ایرانی در دنیا منتشر شده اما این وضعیت باید با شتاب بیشتری ادامه پیدا کند.

وی افزود: باتوجه به بودجه و امکانات موجود، وضعیت نسبتا خوبی در این زمینه داریم اما برای انجام تولیدات و عملیاتی شدن موضوعات متنوع در این زمینه، نیاز به حمایت و پشتیبانی داریم.

عضو هیات علمی انستیتو پاستور ایران افزود: دانشمندان ما دانش فنی خوبی در این زمینه دارند اما باید بودجه کافی و امکانات مناسب در اختیار آنان قرار گیرد تا شاهد دستاوردهای خوبی در این زمینه باشیم.