«وحید عسکری نژاد» در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا در خصوص وضعیت رسوب سدها پس از سیلاب‌های اخیر افزود: یکی از مبانی اصلی طراحی سدها، ترسیب و تله‌اندازی رسوبات در مخزن سدها است که این حجم ترسیب بر اساس طول عمر و دوره بهره‌برداری سد تعیین می‌شود و بر این اساس، طبق مشخصات فنی سدها، همواره حجمی تحت عنوان حجم مرده برای تله‌اندازی ذرات رسوب در نظر گرفته شده و تراز مجاری آب‌بر سد با پیش‌بینی تراز نهشته‌های رسوبی در طول عمر سد تعیین و جانمایی می‌شود.
وی ادامه داد: در طول دوران بهره‌برداری مفید از سد، تجمع رسوبات انتقالی در حجم مرده سد صورت می‌گیرد و جریانات غلیظ از طریق دریچه‌های تحتانی تخلیه می‌شوند. به دلایلی نظیر پیچیدگی، صعوبت و هزینه اجرا، محدودیت‌های کیفی و زیست‌محیطی، مورفولوژی مخزن و حجم و ماهیت نهشته‌های رسوبی، برداشت فیزیکی رسوبات در سطوح بزرگ مقیاس در دنیا انجام نمیشود ولی برای پایش وضعیت رسوبات نهشته شده در مخازن با هدف امکان بهره‌برداری بهینه از ظرفیت سدها، هر ۵ تا ۱۰ سال یک‌بار عملیات هیدروگرافی مخازن صورت گرفته و برآوردی از میزان رسوبات و پروفیل‌های رسوب‌گذاری مخزن سدها ارائه می‌شود.
عسکری نژاد خاطرنشان ساخت: بر این اساس اکنون رخ رسوب‌گذاری سالانه سدها در ایران در مقایسه با مقدار متوسط جهانی در حد قابل قبول است. گرچه مدیریت فرسایش و رسوب همانند بسیاری از مسائل دیگر موضوعی فرابخشی بوده که نیازمند انجام برخی اقدام‌های موثر و همچنین جلوگیری از انجام اقدام‌های مخرب در سطح حوضه‌های آبریز است.
رئیس گروه بهره‌برداری از سدهای کشور گفت: از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهرماه ۹۷ تا شهریورماه ۹۸) تاکنون میزان آب ورودی به مخازن سدهای کشور حدود ۸۹ میلیارد مترمکعب بوده که در مقایسه با دوره مشابه سال آبی گذشته با افزایش قابل توجه ۳.۵ برابری مواجه بوده و در چند مرحله سیلاب مهم که در سال آبی جاری اتفاق افتاد سدهای کشور نقش بسیار مهمی را در مهار، ذخیره‌سازی و تنظیم آب ناشی از جریانات سیلابی بازی کردند و اهمیت، حساسیت و پیچیدگی برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب سدها در توالی سال‌های خشک و تر بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت.
وی افزود: برنامه‌ریزی منابع و مصارف سدها با دو رویکرد کلی تأمین حداکثری در شرایط خشکسالی و ذخیره‌سازی حداکثری در شرایط ترسالی و با اهدافی نظیر کمینه‌سازی ریسک تأمین آب شرب و صنعت از مخازن، کاهش خسارات احتمالی کشاورزی، رعایت ملاحظات ایمنی و پایداری سدها، رعایت موارد کیفی و ملاحظات زیست‌محیطی و غیره صورت می‌پذیرد.
وی ادامه داد: در شرایطی که آوردهای پیش‌بینی‌شده به مخزن به دلیل وقوع خشکسالی محقق نشود، برنامه‌ریزی به نحوی بازنگری می‌گردد که بتوان تا حدی که تهدیدی برای مسائل فنی، کمی و کیفی آب شرب وجود نداشته باشد از ذخایر آب مخازن بهره‌مند شد. همچنین در شرایط ترسالی و وقوع رخداد سیلاب نیز مهار آب و حداکثر ذخیره‌سازی توسط مخازن سدها صورت می‌پذیرد تابتوان از منابع آب ذخیره‌شده برای تأمین مصارف در سال‌های آینده بهره برد و همچنین جریانات لحظه‌ای و تداوم سیلاب‌های مخرب را توسط مخزن مهار و کنترل کرد.
نظر شما