استاد ادبیات دانشگاه شیراز روز دوشنبه در این نشست با خواندن ابیاتی از حافظ نظر مخاطبان را به نگاه حافظ به زیبایی‌شناسی جلب کرد و گفت: میراث‌های جاودان ادبی و هنری عرصه کوشش‌های فراوان ادیبان، هنرمندان، اندیشمندان و انسان‌هایی است که با آفرینش آثار فاخر و زیبای خود، لذت‌هایی ناب را به مخاطبان خود هدیه داده‌اند و کام آنان را شیرین ساخته‌اند.
سعید حسام‌پور تاکید کرد: بی‌تردید در گستره‌ی شعر جهانی، حافظ توانسته با هنرمندی ویژه‌ای تابلوهایی خلاقانه و ساحرانه بیافریند که تا همیشه پیش روی مخاطبان لذت‌آفرین و انرژی‌بخش باشد.
مدیر مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان با اشاره به نظرات نظریه‌پردازان مختلف درباره تعریف زیبایی و لذت و عوامل آن‌ها گفت: زیبایی قابل احساس و ادراک است؛ اما قابل تعریف نیست و در نهایت ریشه در نیازهای ما دارد. یکی از بنیادی‌ترین ریشه‌های زیبایی در شعر حافظ، با احساس نیاز مخاطبان در هم تنیده شده است؛ نیازهایی مانند شنیدن روایت، تعلیق و کشمکش، آفرینش شخصیت‌هایی اسطوره‌ای، گفت‌وگومندی، عصیان و ستیز با هستی و جهان و همچنین با اصحاب زور و تزویر و فرو رفتن در خود .
این حافظ‌پژوه یکی از ترفندهای اصلی حافظ را خلق معشوق چندوجهی در شعرش خواند و توضیح داد: در شعر شاعران دیگر ممدوح، معبود و معشوق جای خاص خود را دارند و مخاطب می‌تواند تفاوت این‌ها را درک کند، اما در شعر حافظ با زیرکی و زیبایی تمام چینش ابیات و خلق شخصیت‌ها به‌گونه‌ایست که ما می‌توانیم همزمان شعر را مربوط به هرکدام از این شخصیت‌ها (معبود و معشوق و ممدوح) بدانیم و از آن لذت ببریم.
تنوع، عامل لذت بردن از شعر حافظ است
حسام‌پور، یکی دیگر از عوامل لذت‌بردن از شعر حافظ را تنوع در شعر حافظ دانست و ریشه آن را در نیازهای بشر معرفی کرد. وی گفت: حافظ همزمان که به نیازهای جسمانی ما توجه می‌کند به نیازهای معنوی ما نیز می‌پردازد، او همزمان به مسائل اجتماعی و فردی اشاره می‌کند؛ همچنین در شعر او مفاهیم مربوط به حماسه، عرفان، ادبیات غنایی و تعلیمی وجود دارد و بدین ترتیب تنوع یکی از پررنگ‌ترین محورها در شعر حافظ است.
استاد ادبیات دانشگاه شیراز همچنین گفت‌وگومندی را یکی دیگر از اضلاع زیبایی‌ساز در شعر حافظ خواند و توضیح داد: حافظ شخصیت‌های مطرود را در برابر قدرت حاکم قرار داده و صدایی متفاوت خلق کرده که این صدا به دلیل درهم‌شکستن خط قرمزها بسیار جذاب و دیدنی است و این گفت‌وگو در شعر دیگر شاعران به این اندازه فراهم نیست.
حسام‌پور ادامه داد: حافظ به جای اینکه از بالا با مخاطبش صحبت کند و در موضع فرد همه‌چیزدان باشد در کنار مخاطب قرار می‌گیرد و این موضوع احساس ما را برای همراه‌شدن با غزل‌های حافظ دوچندان می‌کند.
وی در ادامه نیز عواملی چون تنوع، روایت‌مندی، گفت‌وگومندی و طغیان را که همگی ریشه در نیازهای بشر دارد، از دیگرعوامل لذت‌بردن از شعر حافظ دانست.
۹۸۸۵ /۶۱۱۳
