فرصتی برای روشنگری

معمولا هر سال در بازه زمانی ۲۵ شهریور تا ۵ مهر رئیس جمهوری کشور در راس یک هیات بلندپایه در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک شرکت و سخنرانی می‌کند. امسال اما به علت عدم صدور ویزا، این سفر با تاخیر انجام شده است.برخی علت تاخیر دولت ترامپ در صدور ویزا برای هیات ایرانی را رد درخواست آمریکا برای دیدار با حسن روحانی در حاشیه اجلاس سازمان ملل می‌دانند. پیش از این گمانه‌زنی می‌شد که در حاشیه اجلاس سازمان ملل ممکن گفت‌وگویی میان حسن روحانی و دونالد ترامپ صورت گیرد؛ اما هفته گذشته رهبر انقلاب تاکید کردند که هیچ مذاکره‌ای بین ایران و آمریکا صورت نمی‌گیرد؛ نه در نیویورک و نه جای دیگر. نوذر شفیعی، کارشناس مسائل بین‌الملل و نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با همدلی به گمانه‌زنی در مورد نتایج احتمالی سفر امسال حسن روحانی به سازمان ملل پرداخته است.
مشروح گفت‌وگوی همدلی با این نماینده پیشین مجلس به شرح زیر است:
سفر رئیس‌جمهوری به سازمان ملل را در این برهه پرتنش چگونه ارزیابی می‌کنید؟
همیشه کشورها درگیر مشکلاتی و مسائلی در عرصه بین‌المللی هستند و این مشکلات برای هر کشوری می‌تواند متفاوت باشد. متاسفانه ما یکی از کشورهایی هستیم که مسائل و مشکلاتمان در عرصه بین‌المللی زیاد است. هم حرف برای گفتن زیاد داریم و در مقابل نیز حرف و حدیث علیه ما زیاد است. بنابراین معمولا حضور ما در سازمان ملل اغلب فضای سنگینی را برای ایران به وجود می‌آورد. بنابراین روحانی باید درباره حوزه‌های مختلف در سازمان ملل دیدگاه‌های خود را مطرح کند و به کشورهای مختلف پاسخ دهد. البته فرصت‌های مختلفی هم دارد برای اینکه حقانیت ایران را در عرصه بین‌المللی به اثبات برساند. درست است که ممکن است هجمه‌ای در سازمان ملل علیه کشور ما پیش بیاید، ولی ما هم به اندازه کافی فرصت و ظرفیت داریم که مسائل و مشکلات ناشی از بدعهدی سایر کشورها را گوشزد کنیم. سازمان‌های بین‌المللی عرصه‌ای برای گفت‌وگو و طرح دیدگاه‌هاست و آقای روحانی باید از این فرصت برای طرح دیدگاه‌های جمهوری اسلامی استفاده کند.
آمریکایی‌ها در حال کارشکنی برای صدور ویزا برای روحانی بودند، اما ناچار آن را انجام دادند. آیا این اقدام پیام خاصی دارد؟
صددرصد پیام داشت و بیانگر نوعی نگرانی آمریکا از ایران است، منتها به همان میزان که ممکن است این حرکت دغدغه‌هایی برای ایران ایجاد کرده باشد، به همان اندازه می‌تواند پیامدهای منفی برای آمریکا داشته باشد؛ چون طبق توافقنامه مقرر، آمریکا موظف بود که برای مهمانان سازمان ملل ویزا صادر کند؛ بنابراین اگر این کار را نمی‌کرد، به اعتبار آنان در عرصه بین‌المللی خدشه وارد می‌شد.
دستاورد مطلوب و احتمالی آقای روحانی از این سفر چه می‌تواند باشد؟
مجددا مثل دور گذتشه می‌تواند خروج آمریکا از برجام را به عنوان یک مساله و مشکل برای جامعه بین‌المللی مطرح کند. می‌تواند آمریکا را مسبب بحران‌هایی قلمداد کند که در منطقه خاورمیانه اتفاق می‌افتد و به هر حال توجه جامعه جهانی را به حل سایر مشکلاتی که در منطقه هست جلب کند؛ بنابراین فرصت هست که اگر بشود فضای روانی فشار حداکثری بر ایران را تلطیف کند.
چرا در چنین سفرهایی طرح جهان عاری از خشونت و افراطی‌گری که دنیا از آن استقبال کرد، دیگر تکرار نمی‌شود؟
روابط بین‌الملل الزاما دو دو تا چهار تا نیست. روابط بین‌الملل عرصه ادارک‌ها و برداشت‌هاست. بنابراین هم سازمان ملل و هم کشورهای ذی‌نفوذ در سازمان ملل در اجرایی شدن خیلی از طرح‌ها کارشکنی می‌کنند. معمولا طرح‌هایی مطرح و اجرا می‌شود که از طرف غربی‌ها مطرح شده باشد؛ بنابراین ابتکار عمل کشورهای جهان سوم مورد توجه واقع نمی‌شود، به همین دلیل طرح عاری از خشونت و همین طرحی که روحانی در حوزه امنیت ملی در منطقه خلیج فارس مطرح کردند. ممکن است در لفظ مورد استقبال قرار گیرد، اما در عمل راه به جایی نمی‌برد. اینها دلیل نمی‌شود ما ابتکار عمل‌هایی را که به ذهنمان می‌رسد ارائه ندهیم. اینها ارائه می‌شود و در سازمان ملل ثبت می‌شود و ممکن است در برخی شرایط زمانی فرصت اجرا برای آن فراهم شود.