امید به «ابتکار صلح هرمز»

روزنامه آرمان ملی در یادداشتی به قلم «صادق زیبا کلام» می نویسد:

مشکل اساسی این است که اگر روحانی تا پیش از این برای کشورهای دیگر سخن می‌گفت، این بار مخاطب نطق رئیس‌جمهور پایگاه رای خود در ایران، آمریکایی‌ها، اروپایی‌ها و... نیستند، بلکه مقصود سخن آقای روحانی جریانات دلواپس داخلی هستند که بتواند با بیان نکاتی آنها را از سخنرانی خود در سازمان ملل راضی و خشنود کند. دست کم اگر خیلی منصفانه بخواهیم درباره آقای روحانی قضاوت کنیم می‌توان گفت ایشان تلاش خواهد کرد تا به گونه‌ای در سازمان ملل سخن بگوید که باعث خشم، غیظ، غضب و ناراحتی تندروها در کشور نشود.

هدف آقای روحانی در نطق سالیانه خود در سازمان ملل این است که منافع ملی ایران و آینده کشور تضمین شود، یا کشور از بحران خارج شود و با اظهاراتش تهدید نظامی را از سر کشور بردارد. از طرف دیگر آقای روحانی با سخنان خود می‌خواهد رضایت جریانات داخلی را نیز فراهم آورد. البته این نه فقط در مورد آقای روحانی که آقای احمدی‌نژاد نیز همین طور بود.

او نیز وقتی پشت تریبون سازمان ملل قرار می‌گرفت و سخنرانی می‌کرد، نطقش به گونه‌ای نبود که افکار عمومی را قانع کند و دستاورد خاصی از سخنرانی‌اش حاصل نمی‌شد. اکنون آقای روحانی تحت فشار جریانات تندرو در داخل است و این مساله اظهارات او برای تاثیرگذاری بیشتر بر جامعه آمریکا و نظام بین‌الملل را با دشواری مواجه کرده است.

آقای روحانی احتمالا به نحوی صحبت نخواهد کرد که مردم آمریکا ترامپ را به دلیل خشونت و اقدامات خصمانه علیه ایران تحت فشار قرار دهند. برای اینکه اگر آقای روحانی صحبتی کند که بوی سازش، تنش‌زدایی و تعامل با دنیا از آن استشمام شود، دلواپسان داخلی آن را دال بر کوتاه آمدن تلقی خواهند کرد.

البته رئیس‌جمهور قبل از عزیمت به نیویورک از طرح «ابتکار صلح هرمز» سخن گفت که در نوع خود امیدوار کننده بود، اما به‌نظر می‌رسد با این شرایط طرح‌هایی چون ابتکار صلح هرمز در صورت اقبال در مجمع عمومی سازمان ملل می‌تواند به عنوان یک برگ تاریخی در تقویت صلح جهانی ثبت شود. می‌توان به دنیا پیشنهاد ائتلاف امید و صلح هرمز داد، اما در برابر خواسته برحق کشور نیز ایستادگی کرد. البته اینکه یکی از روزنامه‌های رسمی کشور به نقل از یمنی‌ها بنویسد که در چند ساعت می‌توانیم امارات را با خاک یکسان کنیم یا این بار قلب دوبی را هدف بگیریم، این موضع گیری نامنطبق با ایده ارائه شده از سوی رئیس‌جمهور است.

چرا که چنین رویکردی نشان از پارادوکس در عرصه سیاست بین‌المللی تعبیر خواهد شد. حسن روحانی نشان داده که می‌تواند با دیپلماسی موفق و مذاکره اصولی، شرایط را به نفع ایران تغییر دهد. مثل زمان توافق هسته‌ای که با وجود اینکه بسیاری از به‌وجود آمدن توافقی بین‌المللی ناامید بودند، اما ظریف و مردانش توانستند با هنر مذاکره خود برجام را رقم بزنند. روحانی نیز می‌تواند با طرح ابتکار صلح هرمز شرایط را تغییر دهد به شراط اینکه از داخل تخریب نشود.