تبلیغات قارچ گانودرما اغواگرانه و نادرست است

به گزارش سازمان غذا و دارو، کیانوش جهانپور روز جمعه درباره خواص قارچ گانودرما که در فضای مجازی تبلیغ می‌شود، افزود: تعداد انگشت‌شماری از کارآزمایی‌های پیش‌بالینی گزارش کرده‌اند که گانودرما لوسیدوم حاوی مواد ضدسرطانی و تقویت کننده سیستم ایمنی است. این در حالی است که هنوز مطالعه مروری نظام‌مندی که به بررسی سودمندی گانودرما در درمان سرطان پرداخته باشد، وجود ندارد.

وی ادامه داد: گانودرما توسط طبیبان سنتی چینی به منظور تقویت سیستم ایمنی تجویز می‌شود و مطالعات مروری تحقیقات بالینی هم گزارشاتی مبنی بر اینکه گانودرما لوسیدوم احتمالا می‌تواند به عنوان یک ضدتومور مفید واقع شود، وجود دارد اما این اطلاعات پراکنده است و برای اعلام نظر قطعی نیاز به مطالعاتی نظام‌مند وجود دارد.

سخنگوی سازمان غذا و دارو بیان کرد: آنچه در مطالعات تاکنون حاصل شده، این است که گانودرما با افزایش درصد لنفوسیت‌های CD۳؛ CD۴ و CD۸ احتمالا می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت کند. همچنین سلول‌های کشنده (NK-cell) که وظیفه دفاع از بدن را در برابر عوامل بیگانه دارند نیز تا حدودی به دنبال مصرف این قارچ افزایش می‌یابند.

گانودرما در باور چینی‌ها

جهانپور اظهار داشت: قارچ گانودرما از هزاران سال پیش در طب سنتی آسیای شرقی مورد استفاده بود و در چین به‌ عنوان نمادی از سلامتی و طول عمر به همراه شادی و اقبال در زندگی، بیش از ۲۰۰۰ سال است که برای درمان‌های پزشکی استفاده می‌شود. در باور چینیان باستان نوشیدن معجونی از قارچ گانودرما، جاودانگی و طول عمر را به ارمغان می‌آورد.

رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت ادامه داد: امروزه بیماری‌های غیرواگیر، مزمن و صعب العلاج افزایش یافته است. این بیماری‌ها ممکن است با درمان‌های موجود قابل کنترل یا درمان نباشند و افرادی که مبتلا به این بیماری‌ها هستند، برای مبارزه و درمان با آن به هر دارو یا کاری که ادعا شود در متوقف کردن پیشرفت بیماری یا کم کردن عوارض دارویی اثرگذار باشد، روی می‌آورند.

وی بیان کرد: قارچ گانودرما لوسیدوم نیز از این دسته است و یک فرآورده غذایی یا طبیعی است که توسط پزشکان و طبیبان سنتی در شرق آسیا تجویز و استفاده می‌شود، اما سطح شواهد و مدارک موجود از اثربخشی این قارچ و فرآورده‌های طبیعی مشتق از آن در سطح بالایی از نظر علمی نیست و در سطح insufficient evidence یا شواهد ناکافی قرار می‌گیرد.

قارچ گانودرما برای بیماران دیابتی نوع دو بی اثر است

سخنگوی سازمان غذا و دارو گفت: در مرور مقالات موجود با محدودیت‌هایی در نتایج نیز مواجه هستیم. اول آنکه اغلب این مطالعات کوچک و از نظر روش‌شناسی نامناسب هستند. دوم آنکه اغلب مطالعات و شرکت‌کنندگان چینی هستند و بنابراین نتایج به مقدار زیاد تحت تاثیر قلمداد می شود.

‌وی افزود: تحقیقات اولیه نشان می‌دهد احتمالا مصرف نوع خاصی از محصولات این قارچ (Ganopoly) می‌تواند صرفا علائم مربوط به تنگی عروق قلبی (و نه درمان) شامل درد قفسه سینه و تنگی نفس را کاهش دهد. مصرف محصولات این قارچ، تاثیری بر سطح قند خون در افراد با دیابت نوع دو نداشته است.

تاثیر قارچ گانودرما برای بیماران هپاتیتی، کلسترول و فشار خون

جهانپور گفت: تحقیقات اولیه نشان داده که مصرف نوع خاصی از محصولات این قارچ (Ganopoly) برای ۱۲ هفته می‌تواند مقداری از میزان ویروس هپاتیت B را در بدن کاهش دهد و به نظر می‌رسد احتمالا می تواند عملکرد کبدی را در افراد مبتلا به این بیماری تا حدودی بهبود بخشد. در مطالعات انجام شده، استفاده روزانه از عصاره قارچ گانودرما حتی به مدت ۱۲ هفته سطح کلسترول را در افرادی که فشار خون بالا یا کلسترول بالا دارند، تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.

سخنگوی سازمان غذا و دارو اظهار داشت: شواهد متناقضی در مورد اثرات قارچ گانودرما در فشار خون بالا نیز وجود دارد، ولی تحقیقات اولیه نشان می دهد استفاده روزانه از عصاره قارچ گانودرما به مدت ۱۲ هفته، فشار خون را در افرادی که دارای اندکی فشار خون بالا هستند، کاهش نمی دهد. با این حال، تحقیقات دیگری هست که نشان می‌دهد مصرف قارچ گانودرما احتمالا تا حدودی باعث کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون شدید می‌شود.

وی افزود: بنا بر مطالعات موجود، مصرف قارچ گانودرما، تومورهای ریه را کاهش نمی‌دهد، ولی به نظر می‌رسد عملکرد سیستم ایمنی و کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان ریه را تا حدی بهبود می‌بخشد. فواید متعدد دیگری نیز برای این قارچ از قبیل تاثیر روی سایر سرطان‌ها، دردهای عصبی، سیستم ایمنی، عفونت های ویروسی بیان شده که برای رد یا اثبات آن نیاز به تحقیقات بیشتری است و شواهد کافی و علمی تا کنون در اختیار نیست.

هشدار برای مصرف مداوم قارچ گانودرما و بروز آلرژی

رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت گفت: مصرف مداوم پودر این قارچ در مدت زمان بیش از یک ماه احتمالا غیرایمن بوده و به همراه خطر آسیب به کبد است. مصرف گانودرما می تواند در برخی افراد منجر به خشکی مخاط دهان، گلو و بینی همراه با خارش، ناراحتی معده، خون ریزی بینی، مدفوع خونی، ضایعات پوستی و تنفس هاگ این قارچ نیز می‌تواند منجر به بروز آلرژی شود.

وی ادامه داد: هیچ گونه شواهد قابل اطمینانی مبنی بر بی‌خطر بودن مصرف این قارچ در بارداری و شیردهی نیز وجود ندارد. بنابراین توصیه می‌شود از مصرف این قارچ در این دوره اجتناب شود.

جهانپور در مورد مصرف مقدار زیاد این قارچ هشدار داد و گفت: مصرف آن خطر خون ریزی را در افراد با اختلالات خون ریزی دهنده افزایش می‌دهد، همچنین از مصرف آن در افراد با فشار خون خیلی پایین بهتر است اجتناب شود. دوزهای بالا از این قارچ هم ممکن است خطر خون ریزی را افزایش دهد و حداقل ۲ هفته قبل از عمل جراحی نباید استفاده شود.

سخنگوی سازمان غذا و دارو گفت: مصرف همزمان قارچ گانودرما با داروهای ضد فشارخون نیز تداخل دارد. داروهای ضد انعقاد خون هم با گانودرما تداخل دارند و از مصرف همزمان آن‌ها باید اجتناب شود. میزان مصرف مناسب از قارچ گانودرما بستگی به عوامل متعددی نظیر سن، سلامتی و شرایط دیگر دارد لکن در حال حاضر اطلاعات علمی کافی برای تعیین دوز مناسب برای قارچ گانودرما وجود ندارد. 

وی بیان کرد: محصولات طبیعی همیشه لزوما ایمن نیستند و میزان مصرف آن‌ها می‌تواند بسیار مهم باشد. گانودرما امروزه در ایران صرفا به عنوان یک فرآورده غذایی توسط چند شرکت مجوز تولید و توزیع دارد، اما هیچ گونه تجویز دارویی و درمانی برای آن تایید نشده و تبلیغاتی که در این زمینه انجام شود از زمره موارد تبلیغات کاذب و اغواگرانه به شمار می‌رود.