تشدید بحران در "گذرگاه اشک"

"محمد البخیتی" عضو دفتر سیاسی جنبش انصارالله یمن اعلام کرد دراین عملیات سه تیپ عربستان سعودی منهدم شده و صدها خودرو نظامی و زرهی به غنیمت درآمده است.

وی گفت چنانچه ریاض به ابتکار عمل انصارالله درباره آتش بس پاسخ مثبت می داد ، در آن صورت احتمالا ارتش یمن عملیات نظامی نجران را فاش نمی‌کرد تا فضای آتش بس احتمالی مخدوش نشود.

"عمر عیاصره" نویسنده و تحلیلگر سیاسی درباره عملیات نصرمن الله گفت که اعلام عملیات نظامی نجران در زمان فعلی و حجم خسارت های وارد شده به نیروهای عربستان نشان دهنده شکست هوایی و زمینی سعودی ها در برابر حوثی های یمن است.

ناظران معتقدند این رویداد می تواند معادلات نظامی حاکم بر جنگ یمن را تغییر دهد و لازم است تحلیلگران متغیرهای جدیدی را در معادلات این بحران در نظر بگیرند. عملیات نظامی نجران برای ریاض به منزله تشدید بحران یمن است و می تواند آغازی برای پایان جنگ در یمن باشد!

جنبش انصارالله یمن سپتامبر ۲۰۱۴ صنعا را تصرف و تشکیل حکومت وحدت ملی را اعلام کرد. منصور هادی و دولت او در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۵ استعفای خود را اعلام کردند اما در ۲۱ فوریه منصور هادی استعفای خود را پس گرفت و عدن را به عنوان پایتخت موقت اعلام کرد. ۲۶ مارس ائتلافی از کشورهای منطقه به رهبری عربستان سعودی در حمایت از هادی ، حملات هوایی علیه حوثی‌ها را آغاز کرد و به این ترتیب عربستان وارد جنگ با یمن شد.

عربستان در چهار سال گذشته در راس ائتلافی از کشورهای عرب منطقه تلاش کرد جنبش انصارالله را سرکوب و یمن را تحت تسلط خود در آورد ؛ با این وجود نیروهای یمنی به رغم محاصره همه جانبه نه تنها در برابر حملات ائتلاف مقاومت کردند بلکه حالت تهاجمی در پیش گرفته و با عملیات هوایی و زمینی اهدافی را در عربستان هدف قرار داده اند.

ریاض تا کنون تلاش کرده است توان نظامی جنبش انصارالله یمن را ناچیز توصیف کند و نیروهای این جنبش را فاقد توانایی انجام عملیات هوایی و زمینی جدی جلوه دهد. 

یمن یک کشور استراتژیک با ویژگی های ژئوپلتیک محسوب می شود و به همین دلیل به راحتی می تواند بر منطقه پیرامونی و حتی بر  مناطق دور از مرزهای خود اثر گذار باشد.

واقعیت آن است که ریاض در چهار سال گذشته به رغم تکیه بر ائتلافی که تشکیل داده  و با وجود دریافت کمکهای تسلیحاتی پیشرفته از غرب، نه تنها به هیچیک از اهداف خود در یمن دست نیافته است،  بلکه در گردآبی گرفتار شده که با گذشت زمان بر پیچیدگی ابعاد آن افزوده می شود.

مداخله نظامی اخیر عربستان سعودی در یمن دومین تجربه تلخ ریاض در حمله به این کشور محسوب می  شود.

هنگامی که عربستان در سال 1962 میلادی به طرفداری از نظام پادشاهی و علیه جمهوری خواهان در یمن اقدام به مداخله نظامی کرد، تجارب خوشایندی نداشت.

در پایان نزدیک به یک دهه جنگ داخلی در یمن و در سال 1970، هنگامی که نیروهای خارجی یمن را ترک می کردند، شهرهای مرزی عربستان نظیر «نجران » و «جازان» و پالایشگاه های این کشور بارها مورد حمله نیروهای مردمی یمن قرار گرفته بود. این مداخله نظامی برای عربستان همچنین تلفات انسانی و اقتصادی بسیاری ببار آورد.

این در حالی است که شرایط کنونی عربستان بسیار شکننده تر از دهه 1960 میلادی است و واکنش نیروهای مردمی یمن به حملات ریاض به مراتب ابعاد گسترده تر و پیچیده تری داشته است.

قرنها پیش هنگامی که تنگه باب المندب را «گذرگاه اشک» نامگذاری کردند، شاید به خاطر مخاطرات و هزینه گزافی بود که نیروهای خارجی برای تسلط بر آن متحمل شده بودند.

این بار نیز عربستان سعودی برای تسلط  بر "گذرگاه اشک" تا کنون هزینه های گزافی پرداخته است و به نظر می رسد ، تحرکات اخیر نیروهای یمنی علیه مداخله نظامی عربستان که ابعاد پیچیده و گسترده ای به خود گرفته می تواند آغازی بر پایان مداخله نظامی ریاض در یمن باشد.

از دیدگاه ناظران در اختیار داشتن منابع انسانی کارآمد، برخورداری از تجهیزات نظامی پیشرفته و انبوه مبتنی بر تولید داخلی ، عمق استراتژیک زیاد، قابلیت حضور در نبردهای چندگانه (hybrid warfare ) و برخورداری از قدرت نرم بالا از جمله ویژگی هایی است که یک کشور باید داشته باشد تا بتواند به عنوان یک متغیر در معادلات ژئوپلتیک منطقه ظاهر شود که به جرات می توان گفت ریاض فاقد تمامی این عوامل است، از همین رو به نظر می رسد اگر این کشور بتواند هرچه زودتر پایش را از باتلاق یمن بیرون بکشد، جلوی هزینه و ضرر و زیان بیشتر را گرفته است.