مکتب تهران در نظر دارد در نشست هایی به بررسی آثار «دیمیتری شوستاکوویچ» با حضور نادر مشایخی بپردازد و تاکنون طی دو جلسه گذشته، بحثهای مقدماتی درباره هفت سمفونی اول «شوستاکوویچ» طرح و فضایی بازتر برای جذب مخاطبان برای ادامه مباحث ایجاد کرده است.
همراهی شنونده ایرانی با آثار شوستاکوویچ
در جلسات گذشته، نادر مشایخی عنوان کرده بود کارِ «شوستاکوویچ» به ریشههای فرهنگی ما در شرق نزدیک است و چون موسیقی وی آتنال نیست برای شنونده موسیقی ایرانی با توجه به آرشیو شنیداری موسیقیاش، با فضای کار «شوستاکوویچ» به اسانی همراه میشود.
در ادامه این نشست ها مشایخی ضمن اشاره به ویژگیهای محوری هفت سمفونی اول «شوستاکوویچ» مبانیِ تحلیلِ هشت سمفونی بعد را بر پایه این هفت اثر اول استوار دانسته است.
شوستاکوویچ و پرسشهای هارمونیک
این هنرمند در ادامه به نگرش «شوستاکوویچ» به جنبههای هارمونیک موسیقی اشاره کرد و گفت: سوال مشخص این است که او از چه متدهایی برای ارائه چندصدایی در آثارش استفاده کرده؟ و سوال دوم این است که بر چه مبنایی «شوستاکوویچ» به این نتیجه رسیده که از حضور گروه کُر در آثار بعدیاش چشمپوشی کند؟ گفتنی است هشت سمفونی دوم این هنرمند روس، بجز بخشی از سمفونی سیزده، جدا از فضای کُرال نوشته شده اند.
مشایخی ادامه داد: تمهای مورد استفاده او در هشت سمفونی دوم، طولانیاند و بیشتر از بیست میزان ادامه پیدا میکنند.
تاثیر فوتوریست ها و گوستاو مالر بر شوستاکوویچ
در این زمینه، بررسی نقش آثار «گوستاو مالر» در شکلگیری این فضا در آثار «شوستاکوویچ»، موضوعی جدی است. در کنار این موارد، تاثیر فوتوریستها در برخی نگرشهای موسیقایی «شوستاکویچ» در هشت سمفونی دومش، قابل پیگیریاست. پس از آشنایی با اندیشههای فوتوریستها، «شوستاکوویچ» نقش جدیای برای آواهای برگرفته از محیطهای صنعتی و ماشینی قائل شد. او به راهی دست یافت که بخشی از ایدههای فوتوریستها را با جنبههای عاطفی مدنظرش پیوند بزند.
سمفونی هشت و ایستگاه دوم
در دومین جلسه از این سلسله نشستها، سمفونی هشت، به عنوان یک مبدأ انتخاب شد. چرا که «شوستاکوویچ» بعد از سمفونی هفت که معروفترین اثر اوست، آثار خود را با دیدی تازه به جهان تصنیف کرده است. گفته میشود که «شوستاکوویچ» در سمفونی هفت، جنگ جهانی دوم و مقاومت روسیه و شهر لنینگراد در مقابل آلمان را نشان می دهد. بین سمفونی هفت و هشت، اختلاف جالبی است و ما در سمفونی هشت با «شوستاکوویچ» دیگری روبه رو هستیم.
گام سوم پیشنهاد مشایخی بود
مدیر روابط عمومی مکتب تهران در گفت وگوی خود با خبرنگار موسیقی ایرنا درباره این جلسات گفت: مکتب تهران در نظر دارد این سلسله نشست ها را، با تمرکز بر هشت سمفونی دوم «شوستاکوویچ» تحت نام گام سوم ادامه دهد.
گام سوم نام پیشنهادی نادر مشایخی برای سلسله نشست های بررسی آثار شوستاکوویچ است که دو هفته یک بار، یکشنبهها ساعت ۱۷ در مکتب تهران به نشانی خیابان آبان جنوبی (عضدی)، کوچه کیوان پلاک ۸ برگزار خواهدشد و ورود برای عموم علاقه مندان آزاد است.
نظر شما