«سید رضا قزوینی غرابی» روز یکشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، با اشاره به تحولات اخیر عراق و راهپیمایی‌های صورت گرفته در برخی از شهرهای این کشور گفت: این اعتراضات در واکنش به مشکلات اقتصادی و معیشتی است که مردم عراق از سال‌های گذشته تاکنون با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. فقر، اوضاع مسکن، مشکل برق، بیکاری به ویژه در فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، فساد گسترده و سوءمدیریت از علل تظاهرات بوده است.
وی ادامه داد: درخواست‌های ۱۳ گانه‌ای که روز گذشته (شنبه) در دیدار با نمایندگان معترضان به رئیس پارلمان داده شد نیز غالبا متمرکز بر اوضاع دانشجویان و فارغ‌التحصیلان، مسکن و اوضاع معیشتی بوده است.
این کارشناس مسائل عراق درباره رهبری اعتراضات صورت گرفته و ابعاد مختلف آن اظهار داشت: در تظاهرات اخیر مقتدا صدر مسئولیت آن را برعهده نگرفت و این تظاهرات بدون حضور رسمی احزاب و هواداران آنها برگزار شد. به نظر می رسد برنامه‌ریزی برای این تظاهرات از مدتی قبل صورت گرفته و در صفحات فیسبوک این امر مشهود بود.
احزاب فاصله خود را با راهپیمایی‌های اخیر حفظ کردند
قزوینی غرابی با بیان اینکه گردانندگان و متولیان اصلی این تظاهرات ناشناس بودند، تصریح کرد: علاوه بر اینکه بخشی از احزاب جزئی از حکومت فعلی هستند و در تشکیل آن نقش داشته اند، شاید همین ناشناس بودن منشأ این تظاهرات باعث شد احزاب در مجموع با احتیاط فاصله خود را با آن حفظ کنند.
وی در پاسخ به این سوال که چرا راهپیمایی‌ها تنها در شهرهای شیعه‌نشین انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: این یک پرسش به‌جاست. آثار فساد در سراسر عراق دیده می‌شود و از این حیث تفاوتی میان مناطق سنی و شیعه نیست. هر دو منطقه دچار محرومیت‌های فراوان هستند. مناطق اهل سنت که مدت‌ها تحت سیطره داعش بودند و متحمل تخریب‌های فراوان شده‌اند هم چنین شرایطی دارند.
این روزنامه‌نگار افزود: هرچند وضعیت اقتصادی در اقلیم کردستان متفاوت از سایر مناطق عراق است اما در هر صورت فساد خاندانی و حکومتی در آنجا نیز وجود دارد.
اعتراضات اخیر عراق ضد ایران نبود
قزوینی غرابی با بیان اینکه مناطق کردنشین و اهل سنت برخلاف جنوب و مرکز عراق، در تظاهرات اخیر و تظاهرات سال گذشته مشارکت نداشتند، ابراز داشت: باید توجه داشت که مرکز و جنوب عراق به دلیل بافت فرهنگی و مذهبی مشترک با ایران، منطقه نفوذ تهران است. همچنانکه دولت‌ها در بغداد نیز همیشه در شکل مناسبات خود با تهران تحت فشار واشنگتن و برخی کشورهای دیگر بوده و هستند.
وی اضافه کرد: تحریک بدنه اجتماعی این منطقه علیه ایران برای تضعیف نفوذ مورد اشاره تهران در این مناطق موضوعی است که نباید از آن به سادگی گذشت.
این کارشناس مسائل عراق در پاسخ به این سوال که آیا راهپیمایی‌های صورت گرفته ضد ایرانی بوده‌اند؟ بیان کرد: اصل اعتراضات، به اوضاع معیشتی بوده است بنابراین نمی‌توان آن را اعتراضاتی ضد ایرانی نامید. اما طبیعی است که اگر بپذیریم تظاهرات فعلی یک طرح برای فشار خارجی بر دولت عبدالمهدی و تنبیه او به دلیل برخی اقدامات و رفتارهای اخیر وی است و طراحان بر بستر مطالبات واقعی و مشروع مردم در خصوص اوضاع معیشتی حرکت کرده‌اند و برخی رسانه‌ها نیز در تهییج احساسات معترضان نقش داشته‌اند، مشخص می‌شود که در این میان نیز برخی افراد ممکن است شعارهای ضد ایرانی سر دهند.
دولت ترامپ تمایلی به نزدیکی بغداد به تهران ندارد
قزوینی غرابی با اشاره به جلسه معترضان با رئیس پارلمان عراق یادآور شد: بررسی مطالبات نمایندگان معترضان در جلسه با رئیس پارلمان نشان می دهد هیچ خواسته سیاسی به خصوص درباره همسایگان عراق در میان آنها وجود ندارد بنابراین سردادن چند شعار علیه ایران در تظاهرات را نمی‌توان به عنوان رکنی از ارکان این تظاهرات قلمداد کرد.
وی در تبیین علل تظاهرات عراقی‌ها اظهارداشت: در بررسی علل و ریشه‌های تظاهرات در عراق از سال‌های اخیر تاکنون همیشه دو دسته در مقابل یکدیگر قرار گرفته‌اند. افرادی که مطلقا تظاهرات را برنامه‌ریزی و فتنه عوامل داخلی یا خارجی علیه عراق می‌دانند و افرادی که تظاهرات را کاملا مردمی برمی‌شمارند و نقشی برای عواملی تحریک‌کننده و برنامه‌ریزی‌کننده داخلی و خارجی نیستند.
این کارشناس مسائل عراق گفت: واقعیت آن است که عراق به دلیل شرایط ویژه‌اش در منازعات منطقه‌ای و بین‌المللی و حضور بازیگران فعال از منطقه و خارج آن، به ویژه در طول سال‌ها اخیر صحنه این رقابت‌ها و درگیری بوده است. این بازیگران در صحنه رقابت تمایل به اعمال نفوذ جدی در بغداد بیش از سایر رقبا دارند. در این میان دولت ترامپ نشان داده است که در سایه فشارهای سنگین علیه تهران تمایلی به نزدیکی بغداد به آن ندارد.
آمریکا از رفتارهای نخست‌وزیر عراق راضی نیست
قزوینی غرابی خاطرنشان کرد: دی ماه سال گذشته رئیس‌جمهور آمریکا در پایگاه عین‌الاسد گفته بود چیزی به نام عراق نیمه‌دوست – نیمه‌دشمن وجود ندارد و این کشور یا دوست ماست یا دشمن ما. رفتارها و اقدامات هفته‌های اخیر نخست‌وزیر عراق نشان می‌دهد که مورد رضایت آمریکا و همپیمانان آن قرار نگرفته است. بنابراین طبیعی است که برای ارسال پیام قاطع به نخست‌وزیر، از ابزارهای منحصربفرد خود استفاده کنند.
وی ادامه داد: ایجاد نا امنی و تزلزل جایگاه نخست‌وزیر یکی از این ابزارهاست. بنابراین در تظاهرات اخیر معتقدم نمی‌توان از نقش عوامل خارجی در برنامه‌ریزی آن غافل ماند.
این کارشناس مسائل عراق در پاسخ به این سوال که آیا اعتراضات اخیر موجب سقوط دولت و برگزاری انتخابات زودرس پارلمانی خواهد شد؟ تصریح کرد: تا این لحظه فضا چندان روشن نیست. برخی از فراکسیون‌ها و احزاب عضویت خود را در پارلمان به تعویق انداخته‌اند و برخی دیگر مانند سائرون و نصر، خواهان استعفای نخست‌وزیر و برگزاری انتخابات زودهنگام شده‌اند. با این حال نمی‌توان گفت این احزاب چقدر در رفتار خود صادق هستند.
تظاهرات اخیر باعث سرنگونی عبدالمهدی نخواهد شد
قزوینی غرابی با تاکید بر اینکه این احتمال وجود دارد که احزاب و گروه‌ها برای ژست ایستادن در کنار مردم یا حتی ممانعت از سقوط دولت عبدالمهدی دست به تعلیق حضور خود زده باشند، خاطرنشان کرد: افتادن پارلمان از حد نصاب تشکیل جلسات عملا مانع از انجام هرگونه مناقشه و مذاکره برای بررسی عملکرد دولت و حتی گفت‌وگو درباره استعفا یا ادامه کار آن خواهد شد.
وی اضافه کرد: علاوه بر آنکه برخی جریان‌ها مانند کردها مخالف رفتن عبدالمهدی هستند. هنوز باید صبر کرد هرچند معتقدم تظاهرات اخیر و مطالبات احزاب برای استعفا باعث سرنگونی عبدالمهدی نخواهد شد مگر آنکه خود وی شخصا تمایلی برای ادامه فعالیت نداشته باشد.
این روزنامه‌نگار درباره تاثیر تحولات اخیر در راهپیمایی اربعین ابراز داشت: همزمانی این رخداد با ایام اربعین این دغدغه را به وجود آورده بود که استمرار ناآرامی و تظاهرات تا روزهای اربعین ممکن است تأثیرات خود را بر ناامنی یا سطح مشارکت زائران بگذارد. اما آرامش نسبی به وجود آمده در صورتی که همچنان پابرجا بماند نشان می‌دهد که این مناسبت دینی همچون سالیان گذشته با جدیت برگزار می‌شود.
قزوینی غرابی در پایان گفت: در فضای مجازی و در میان زائران ایرانی، این اعتقاد وجود دارد که رخدادهای اخیر برای تخریب اربعین برنامه‌ریزی شده است و همین مسئله باعث شده که عزم جدی‌تری در میان ایرانی‌ها برای انجام مناسک اربعین امسال دیده شود.
نظر شما