به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، پس از گذشت نزدیک به پنج سال از آغاز تهاجم نظامی گسترده عربستان سعودی به مردم و کشور یمن، تحولات در ماه های اخیر به طو.ر کلی عرصه بازی منطقه ای را تغییر داد. در شرایط فعلی دربار سعودی بیش از هر زمان دیگر نسبت به کسب پیروزی کامل و تمام عیار در جنگ ناامید شده است. ائتلافی که دولت ریاض از مزدوران کشورهای مختلف و با دلارهای نفت تشکیل داد، اگرچه توانست برخی مناطق در یمن را اشغال کند، اما قادر نشد انصارالله یمن را به زانو درآورد و هنوز کنترل مهم ترین شهر این کشور یعنی صنعا در اختیار حوثی ها قرار دارد.
در طول سال های اخیر اگرچه یمنی ها به علت حملات پردامنه زمینی و هوایی ریاض مشقت های فراوانی را متحمل شدند و تحت شدیدترین محاصره قرار گرفتند؛ بزرگترین فاجعه انسانی جهان در این کشور رقم خورد و تعداد زیادی از مردم بی گناه این کشور به ویژه کودکان و زنان به کام مرگ فرو رفتند؛ اما مقاومت شان با افزایش توان دفاعی و حتی پیشرفت های چشمگیر موشکی و پهپادی آن ها همراه بود.
در چند هفته گذشته انصارالله از توانایی های جدید خود رونمایی کرد که جهانیان را انگشت به دهان گذاشت تا جایی که بسیاری از کارشناسان در غرب انجام این حمله ها را خارج از توان یمنی ها ارزیابی کردند. حمله پهپادی به تاسیسات نفتی آرامکو در حدود ۱۰۰۰ کیلومتری مرزهای یمن (که موجب توقف تولید نفت این کشور به میزان بیش از ۵ میلیون بشکه در روز شد) و سپس اسارت تعداد زیادی از نیروهای ائتلاف و چند افسر سعودی در درگیری مستقیم نظامی برگ برنده انصارالله بود. این اقدامات باعث شدند هرچند دیرهنگام، ریاض به فکر چاره اندیشی برای خروج از این باتلاق خودساخته بیافتد. به نظر می رسد عربستان قصد دارد همان راه حلی را در پیش بگیرد که امارات متحده عربی به عنوان مهم ترین متحد عربستان چند ماه قبل انتخاب کرده بود.
تغییر سیاست ها، تنها گزینه سعودی ها
در چند روز اخیر برخی مقام های ارشد ریاض از تمایل رهبران نظامی این کشور برای برقراری آتش در یمن سخن گفته اند. مدتی قبل مبارزان یمنی این پیشنهاد را ارائه کرده بودند و حتی آزادی چند صد تن از اسرای جنگی نیروهای ائتلاف را اقدام مثبت و پیش دستانه خود در این راستا اعلام کردند. یمنی ها حدود دو هفته پیش پیشنهاد دادند حاضرند در ازای توقف حملات هوایی نیروهای ائتلاف عربستان، به حملات موشکی و پهپادی خود پایان دهند. اکنون «خالد بن سلمان» معاون وزیر دفاع عربستان از دیدگاه مثبت ریاض به این پیشنهاد سخن گفته است. بنا به گفته برخی دیپلمات ها عربستان در این مسیر جدی است و در ظاهر حتی تصمیم دارد از حجم حملات هوایی خود به نحو چشمگیری بکاهد.
تارنمای شبکه خبری «بلومبرگ» عنوان داشت: در پشت پرده دیپلماسی در حال نقش آفرینی است تا به جنگ در یمن خاتمه دهد. با این حال تسریع ریاض برای دست یافتن به راه حلی برای پایان دادن به جنگ پس از آن در دستور کار قرار گرفت که حملات ویرانگری به تاسیسات نفتی این کشور صورت گرفت و تولید نفت ریاض به نصف کاهش پیدا کرد.
با این حال بسیاری از تحلیلگران و رسانه های جهان، تنش میان ایران و عربستان را به شدت در تحولات مربوط به یمن دخیل می دانند و برخی از ارزیابی ها پیام های مثبت دربار سعودی برای دنبال کردن دیپلماسی در تعامل با ایران را هم تلاش حاکمان این کشور برای خاتمه دادن به موضوع یمن ارزیابی می کنند. بلومبرگ در همین ارتباط آورده است مدتی قبل امارات با درک خطراتی که منطقه را تهدید می کند، پیام هایی را ارسال کرد و عنوان داشت از حضور و دخالت خود در تحولات یمن کم می کند. این کشور حتی اعلام کرد تا پایان سال از تعداد نیروهای خود در ائتلاف خواهد کاست.
بنابر ادعای این رسانه آمریکایی حتی مقام هایی در واشنگتن با حوثی های یمن ارتباط گرفته اند و کاخ سفید هم به ریاض توصیه هایی مبنی بر لزوم انجام مذاکره با رهبران یمنی را ارائه کرده است.
در چند روز گذشته حتی برخی رسانه های غربی همچون روزنامه «نیویورک تایمز» گزارش هایی را در زمینه تمایل ضمنی و بی سروصدای ایران و عربستان برای پایان دادن به جنگ یمن منتشر کردند.
طبق این گزارش دو طرف گام هایی را برای مذاکره غیرمستقیم جهت کاهش تنش هایی که خاورمیانه را در آستانه جنگ قرار داده است، برداشته اند. این مذاکرات تنها چند هفته پس از حملات به آرامکو و وقوع برخی تحولات در خلیج فارس رخ داد و پیامد آن می تواند بر کل تحولات منطقه اثرگذار باشد.
طبق تحلیل این روزنامه آمریکایی، رویکرد «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا در انجام ندادن اقدامات تلافی جویانه علیه ایران گامی مهم در متقاعدشدن ریاض به تغییر خط مشی ها بوده است. با این حال گزارش تاکید دارد نتیجه بخش شدن تصمیم تازه ریاض ممکن است تلاش های ترامپ برای منزوی کردن تهران را ناکارآمد کند.
به باور تحلیلگران مسائل بین المللی، ایران تلاش می کند در کارزار خاورمیانه دشمنانی را شکست دهد که با اعمال فشار حداکثری تلاش می کنند توانایی هسته ای و منطقه ای تهران را محدود سازند. با این وجود، دیدارها در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد به ویژه گفت وگوی نخست وزیر پاکستان با سران ایران و عربستان و اقدامات نخست وزیر عراق، نقش برجسته ای در تغییر رویکرد ریاض داشت. به نوشته نیویورک تایمز حتی ابراز تمایل ریاض برای راه اندازی مذاکرات غیرمستقیم با ایران، حکایت از دگرگونی چشمگیر در دیدگاه های دربار سعودی به ویژه «محمد بن سلمان» ولیعهد نسبت به مهم ترین کشور منطقه دارد.
نظر شما