ورود نقدینگی‌های سرگردان به بازار سرمایه؛ فرصت‌ها و تهدیدها

«علی صالح آبادی»، مدیرعامل بانک توسعه صادرات ایران دریادداشت امروز روزنامه ایران می نویسد: در این میان مدتی است که شاهد استقبال مردم از بازار سرمایه هستیم و نقدیندگی‌های سرگردانی که در حال ورود به بازار سرمایه هستند. در این یادداشت به این سؤالات پاسخ خواهیم داد که این استقبال چه فرصت‌ها و تهدیدهایی را می‌تواند به همراه داشته باشد. چه عواملی باعث این رشد در بازار سرمایه شده است و تا کجا پیش خواهد رفت؟

یکی از راهکارها به‌منظور رفع آشفتگی‌های بازار مالی و ایجاد جریان صحیح اقتصادی برای سرمایه‌گذاران و مردم عادی که به‌دنبال حفظ ارزش پولشان هستند، فعالیت در بازار سرمایه است که البته نتیجه آن در ابعاد کلان اقتصادی منجر به تولید و اشتغال هم خواهد شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد، تعداد سرمایه‌گذاران در ماه‌های اخیر به طرز قابل توجهی افزایش پیدا کرده و نگاه مردم به سمت بازار سرمایه معطوف شده است که نشانگر ضریب نفوذ بیشتر این بازار است.

به‌نظر می‌رسد مهم‌ترین عاملی که در چندماه اخیر باعث آرامش بازارهای موازی شده و توانسته جریان نقدینگی را از حالت مخرب خارج کرده و به سمت کنترل شدگی پیش ببرد، ورود نقدینگی به بازار سرمایه است. این وضعیت زمانی ثبات خواهد داشت که سیاست‌های بازار پولی، ارزی و بازار سرمایه هماهنگ با هم باشد.

همه اینها فرصتی است که امکان تأمین مالی در حوزه تولید افزایش یافته و سرمایه‌گذاری در بخش مولد انجام شود که طبیعتاً چنین جریانی نتیجه چندین سال زیرساخت‌سازی برای بازار سرمایه و ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری و دسترسی‌های برخط بوده است.

برای تداوم حضور سرمایه‌گذاران و مردم دربازار سرمایه باید به تهدیدهای این فضا نیز توجه شود. آن دسته از سرمایه‌گذاران که به‌طور کوتاه مدت وارد این بازار شوند و به فکر سود حاصل از سرمایه باشند و به حضور میان مدت و بلندمدت خود نیندیشند این عامل باعث افزایش قیمت سهام شرکت‌ها می‌شود. نبود بسترهای تحلیلی و مشاوره‌های ناصحیح نیز موجب بیش ارزشی شدن (Over Value) دارایی‌ها، موقتی بودن آن و خروج سرمایه از بازار با کوچک‌ترین رخداد خواهد شد.

بنابراین تهدید اصلی در جریان ورود نقدینگی، سرمایه‌گذاری کوتاه مدت است. دارندگان نگاه کوتاه مدت به سود بازار سرمایه، فقط از افزایش قیمت سهام بهره می‌برند، نه از نتیجه سرمایه در فرآیند تولید و اشتغال. لذا سرمایه‌گذاری در بلندمدت و بازدهی آن در گرو فرآیندی بلندمدت‌تر است که می‌تواند به افزایش رشد در بازار سرمایه کمک کند.

بی‌تردید افزایش سرمایه شرکت‌ها، ایجاد طرح‌های توسعه‌ای و سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی، عرضه اولیه شرکت‌های جدید در بورس و فروش سهام، تأمین مالی برای شرکت‌های بزرگ از طریق فروش سهام در بازار سرمایه و هلدینگ‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مجدد در این زمینه نقش کلیدی و مهمی را در رشد بازار سرمایه ایفا می‌کند که این امر نیاز به برنامه‌ریزی دارد.

اگر این فرآیندها و ساختارسازی‌ها به‌سمت تولید پیش بروند و گذرا نباشد، بهره بردن شرکت‌های هلدینگ در این فضا برای سرمایه‌گذاری بیشتر از طریق فروش مازاد سهام از یکسو و سرمایه‌گذاری آنها در پروژه‌های جدید و رفع نیازهای نقدینگی برای چندین سال باعث می‌شود که ضمن انتفاع بازار سرمایه از بازده تولید ثروت ناشی از سرمایه‌گذاری جدید، خود شرکت‌ها نیز منتفع بشوند و این یک نمود پیشرو و یک فرآیند توسعه بلند مدت و میان مدت در زمینه سرمایه‌گذاری است.