بررسی مشکلات رشدی کودکان در سمپوزیوم مبانی عصبی شناختی در اختلالات رشدی

در مراسم افتتاحیه دومین سمپوزیوم مبانی عصبی شناختی در اختلالات رشدی سید کمال خرازی، مشاور عالی معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری، محمد تقی جغتایی مشاور توانبخشی وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی، علیرضا مرادی عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی و رئیس سمپوزیوم مبانی عصبی شناختی در اختلالات رشدی، مهدی تهرانی دوست عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و دبیر علمی سمپوزیوم و دیگر اساتید حضور داشتند.

در این مراسم خرازی گفت: دانشگاه خوارزمی از قدیمی‌ترین موسسات آموزش عالی کشور محسوب می‌شود و نیروهای بسیار دانشمندی را برای کشورمان آموزش داده است که در جای جای کشور مشغول به فعالیت بوده و امیدواریم این دانشگاه منشأ خدمات خیر و توسعه علم و فناوری کشور باشد.

وی در ادامه بیان داشت: اختلالات عصبی یکی از واقعیت‌های زندگی انسان است که متاسفانه در سال‌های اخیر و در دوران زندگی مدرن رو به افزایش است. باید در خصوص این پدیده اندیشیده و راه مقابله با آن را پیدا کنیم. در زمان‌های گذشته وقتی با چنین افرادی روبه‌رو می‌شدند فکر می‌کردند این پدیده ناشی از ارواح خبیثه و شیطان بوده و آن را غیر قابل معالجه می‌دانستند و حتی در تاریخ است که با سوراخ کردن جمجمه فرد، سعی می‌کردند روح خبیث را از بدن او خارج کنند. اما با توسعه علم ژنتیک مشخص شد که این بیماری ریشه ژنتیکی داشته و این ژن‌ها هستند که باعث ایجاد و رشد نامیمون چنین بیماری‌هایی می‌شوند.

خرازی با اشاره به توسعه علم ژنتیک گفت: با توسعه دانش و علم ژنتیک، معلوم شد که اشکال ژنتیکی باعث اختلال در مغز فرد می‌شود. علم ژنتیک بسیار به ما کمک کرده است تا بتوانیم ریشه‌های بیماری را کشف کنیم به طوری که، امروزه می‌توان نقشه ژنتیکی فرد را در اختیار داشت و فهمید چگونه می‌توان ژن‌ها را (به خصوص در دوران کودکی) اصلاح کرد.

او پیشرفت‌های علمی دانشمندان برای بررسی مدارهای مغزی انسان اشاره کرد و افزود: دانشمندان با بررسی مدارهای مغزی، می توانند عامل بروز این اختلالات را شناسایی کنند زیرا مدارهای مغزی، نقش بسیار مهمی در بروز این اختلالات ایفا می‌کنند.

خرازی ادامه داد: اقدامات خوبی در زمینه تولید «مغز مینیاتوری» انجام شده که این آزمایشات اختلالات در مغز را بررسی می‌کند، تحقیقات «مغز مینیاتوری» در موسسه رویان انجام گرفته است و در این زمینه همکاری‌های علمی بین ایران و فرانسه در حال انجام است.

وی خاطرنشان کرد: امروزه فناوری‌های نوین و تحریک مغز به کمک درمان اختلالات عصبی آمده و حمایت‌های زیادی از علوم شناختی در خصوص معالجه اختلالات عصبی از فناوری‌های نوین انجام شده است.

در ادامه این سمپوزیوم دو روزه، دکتر جغتایی مشاور توانبخشی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص سیاست‌های وزارت بهداشت در حوزه اختلالات تکاملی کودکان، غربالگری کودکان از طریق امکانات و نیروی انسانی شبکه، ایجاد مراکز تکاملی کودکان در دانشگاه‌ها، غربالگری کودکان برای شناسایی و مداخله طیف اوتیسم، مراحل رشد دستگاه عصبی و تغییرات وزن، قبل از تولد توضیحانی ارائه داد.

عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی و رئیس سمپوزیوم نیز هدف از برگزاری دومین دوره این رویداد علمی را آشنایی دانشجویان علاقه‌مند به علوم شناختی با مباحث و موضوعات روز این بخش از علوم عنوان کرد.

علیرضا مرادی افزود: در سمپوزیوم اول، محوریت اساسی بر بازتوانی شناختی بود اما در این سمپوزیوم تاکید بر طرح آخرین یافته‏‌ها در زمینه اختلالات عصب رشدی است.

وی گفت: مهم‌ترین اختلالاتی که در این سمپوزیوم مورد بحث قرار گرفت، اختلال بیش فعالی- نقص توجه، اختلال طیف اوتیسم و اختلالات یادگیری است که این بیماری‌ها مهم‌ترین مشکلات رشدی در دوران کودکی بوده و درمان به موقع آنها از مشکلات بیشتر در سنین بالاتر پیشگیری خواهد کرد.

مرادی تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلات اختلالات روانپزشکی و عصبی مربوط به اختلالات عصبی- تکاملی است و علت انتخاب این موضوع به عنوان محور اصلی سمپوزیوم آن است که کودکان، با یک سری مشکلات در سنین ابتدایی زندگی مواجه می‌شوند که اگر از همان ابتدا به درستی این اختلالات را تشخیص داده و درمان مناسبی برای آن داشته باشیم، می‌توان از تشدید این اختلالات جلوگیری کرد.

دکتر غلامعلی حسین‌زاده، معاون پژوهش و فناوری آزمایشگاه ملی نقشه برداری مغز نیز در این سمپوزیوم از برنامه استراتژیک این مرکز آزمایشگاهی گفت و افزود: رقابت‌پذیری با توجه به مقتضیات زمانی، بهره‌وری حداکثری در خدمت، تامین مالی و آمایش منابع فیزیکی پروژه‌های توسعه‌ای و ایفای نقش حاکمیتی آزمایشگاه در حوزه‌های استانداردهای فنی، زیرساختی و همکاری‌های توسعه‌ای از موضوعات استراتژیک نهایی آزمایشگاه است.

محورهای این سمپوزیوم، اختلال طیف اوتیسم، اختلال بیش فعالی- نقص توجه، اختلالات یادگیری، ارزیابی شناختی در اختلالات رشدی و توان‌بخشی عصبی- شناختی در اختلالات رشدی بود.

اختلالات عصبی- رشدی درصد قابل توجهی از اختلالات دوران کودکی را شامل می‌شود که تا سنین بزرگسالی نشانه‌های آنها قابل مشاهده بوده و می‌تواند عواقب جدی از نظر رفتاریف هیجانی، شناختی و اجتماعی در فرد مبتلا به دنبال داشته باشد. این اختلالات بر اثر تکامل نامناسب سیستم عصبی رخ داده و ناهنجاری‌هایی را در کارکرد شناختی، زبانی، رفتاری و هیجانی ایجاد می‌کند. درک مناسب از زیر بنای عصب- شناختی این اختلالات می‌تواند درجهت شناسایی راه‌های درمانی و پیشگیری موفق، کمک‌کننده باشد.

سمپوزیوم مبانی عصبی شناختی با برگزاری پنل‌های تخصصی با موضوعات اختلال طیف اوتیسم، مبانی شناختی در اختلال طیف اوتیسم، یافته‌های الکتروفیزیولوژی مغز در اختلال طیف اوتیسم، ساختار و کارکرد مغز در اختلال طیف اوتیسم، یافته‌های سلولی مولکولی در اختلال طیف اوتیسم، مبانی عصب‌شناختی در اختلالات یادگیری، فرآیندهای شناختی در یادگیری و بررسی تاثیر مداخله مبتنی بر واقعیت مجازی بر بهبود خواندن در دانش‌آموزان با اختلال خواندن برگزار شد.

همچنین اثربخشی برنامه آموزش شناختی در ADHD، اختلال خواندن رشدی، آشنایی با تکنیک‌های تصویربرداری مغز، اختلال بیش فعالی، مبانی عصب شناختی در اختلال بیش فعالی، مغز اجتماعی در بیش فعالی، مبانی توانبخشی عصبی در اختلالات عصبی، کاربرد تکنولوژی واقعیت مجازی در توانبخشی شناختی و بازی گونه‌سازی و کاربرد بازی‌های رایانه‌ای در توانبخشی شناختی از دیگر موارد مورد بحث در این سمپوزیوم دو روزه بود.